به گزارش ثریا - تحلیل تطبیقی چگونگی شکل‌گیری، پیامدها، مزایا و معایب دموکراسی لیبرال شهرستان‌گرای انگلوساکسن و انگلوامریکن و دموکراسی تمرکزگرای فرانسه در قالب درس‌گفتارهای «مقایسه دموکراسی شهرستان گرا با دموکراسی تمرکزگرا» توسط شیرزاد پیک حرفه، مترجم ایرانی و استادیار گروه فلسفه دانشگاه بین المللی امام خمینی قزوین در وبسایت فرهنگی صدانت منتشر شد.
در بخشی از این کتاب می‌خوانیم:
چرا «دموکراسی»، چونان مفهومی فلسفی، فقط در برخی از جوامع نهادینه می‌شود و در جوامع مختلف نمودهای مختلفی می‌یابد؟ چرا «دموکراسی» در برخی از جوامع «از پایین به بالا» و «شهرستان‌محور» است اما در برخی دیگر از جوامع «از بالا به پایین» و «پایتخت‌محور» است؟ «دمکراسی‌های شهرستان گرا» چه‌مزیت‌هایی و «دمکراسی‌های پایتخت‌گرا» چه معایبی دارند؟ در این درس‌گفتار، پس از واکاوی علل پیدایش این دو گونه متفاوت از دمکراسی، پیامدها، مزایا و معایب آنها را بررسی می‌شود و نشان می‌دهد دمکراسی، پیش و بیش از آنکه مفهومی سیاسی چونان شیوه‌ای از زمامداری باشد، مفهومی فرهنگی چونان شیوه‌ای از زندگی است و در فقدان «دمکراسی فرهنگی» و «فرهنگ و خلق وخوی دمکراتیک»، «دموکراسی سیاسی»، خود، به گونه جدیدی از «ستمگری» تبدیل می‌شود و «دموکراسی مرکزگرا»، که به شهرستان‌ها بی‌توجه است و فقط به پایتخت توجه می‌کند، با «روح فلسفی دموکراسی» ناسازگار است.
کلیدواژه‌ها: دموکراسی، شهرستان، دموکراسی شهرستان گرا، جامعه مدنی در این درس‌گفتار، پس از بیان اهمیت و جایگاه توکویل در «فلسفه سیاست» و پیش‌بینی‌های درست او، «پرسش‌های بنیادین» او را مطرح می‌کند و به بررسی «برابری موقعیت»، چونان خاستگاه نخستینِ «دموکراسی انگلوساکسن و انگلوامریکن»، می‌پردازد. سپس، «برابری موقعیت افراد» و درهم آمیختن اشراف و عوام در جامعه انگلستان و آمریکا و «عدم‌برابری موقعیت افراد» و سد ناپیمودنی میان اشراف و عوام در جامعه فرانسه بررسی می‌شوند و برای درک بهتر این تفاوت از مثال‌هایی همچون «تفاوت دلالت معنایی» واژه «جنتلمن» در انگلستان و آمریکا با فرانسه و «ازدواج طبقات مختلف»، چونان مالک گویای شیوه نگرش اشراف به عوام و ارتباطشان با هم، استفاده می‌شود.
در ادامه، «شهرستان‌گرایی» چونان ویژگی اصلی «دمکراسی انگلوساکسن و انگلوامریکن» در انگلستان و آمریکا و «تمرکزگرایی» چونان ویژگی اصلی «دمکراسی قاره‌ای» در فرانسه واکاوی و علل دوام «دمکراسی شهرستان‌گرا» بررسی می‌شوند. در اینجا، توضیح داده می‌شود چرا «دمکراسی فرهنگی»، یعنی «خُلق‌وخو، عادت‌ها و آداب و رسوم دمکراتیک» علت اصلی پیدایش، پایایی و پویایی «دمکراسی معتدل و کارآمد شهرستان‌گرا» است. سپس، مزایای «دمکراسی شهرستان‌گرا» و معایب «دمکراسی تمرکزگرا» واکاوی می‌شوند.
محتوای این جلسات شامل:
١. مقالات فدرالیست: فدرالیزم برای وصل، نه فصل؛
٢. جیمز مدیسن و فدرالیست شماره ١٠؛
٣. پیش‌بینی‌های درست تکویل و دغدغه‌هایش در کتاب دمکراسی در آمریکا؛
٤. برابری جایگاه چونان خاستگاه نخستین دمکراسی انگلوساکسن و انگلوامریکن و تفاوت دمکراسی در آمریکا و بریتانیا با فرانسه؛
٥. ستون‌های دمکراسی لیبرال انگلوساکسن و انگلوامریکن (شهرستان گرایی، سمن‌ها و روح دیانت) و مزایای دمکراسی شهرستان گرا؛
٦. پیامدها و معایب تمرکزگرایی در فرانسه؛
٧. اریک زمور، انتخابات ریاست جمهوری ٢٠٢٢ فرانسه و تأکید تکویل بر آزادی؛
٨. انقلاب فرانسه: سودای برابری (به جای آزادی و مالکیت) و مطالبات فاقد واقع بینی.
منبع : استادیار گروه فلسفه دانشگاه بین المللی امام خمینی قزوین