به گزارش ثریا - زلزله از جمله پدیده ها و حوادث طبیعی است که به هنگام وقوع، جامعه را با مخاطرات و نابسامانی‌های مختلف مواجه می‌سازد و اختلالاتی در ساختار و امور جامعه در پی دارد.
اختلال استرس پس از سانحه اولین پاسخ بازماندگان به واقعه است و خود پیش ران مهم پیامدهای طولانی مدت سلامت ذهنی و فیزیکی بعدی آنهاست.
زلزله ۵.۹ ریشتری هشتم بهمن ماه امسال و پس لرزه‌های فراوان آن که شهرستان خوی را لرزاند یکی از موارد حوادث ناگوار طبیعی بود که موجب شد تا اثرات منفی این رخداد بر ذهن و روان کودکان و نوجوانان این منطقه نقش بسته و تا مدت‌ها از خاطر آنان زودوده نشود.
غلامرضا فدوی رییس اداره مشاوره آموزش و پرورش آذربایجان غربی با اشاره به اینکه علایم عمده پیامدهای این حادثه شامل کابوس‌های شبانه، تداعی مکرر حادثه در ذهن افراد، رفتار تهاجمی و خشن، کاهش تمرکز، مشکلات در بروز احساسات و خواب نامنظم و غیرعادی است افزود: برای درمان این حالات وجود متخصصان مجرب و مشاوران و روانپزشک درکنار خانواده ها و به ویژه کودکان و نوجوانان ضروری است.
وی در زمینه اقدامات انجام یافته در راستای حمایت‌های انجام شده از دانش آموزان و پاسخگویی به مشکلات این قشر پاسخ گفته است.
آیا پس از زلزله خوی اقدامات فوری برای ارایه خدمات مشاوره و روانشناختی به کودکان و نوجوانان انجام شد؟
فدوی: در این زمینه تیمهای مشاوره با همکاری همه دستگاه‌های استان و با هماهنگی دانشگاه علوم پزشکی تشکیل شد و یک دوره کوتاه مدت در زمینه هماهنگی و تقسیم کار توسط دانشگاه علوم پزشکی محقق شد.
همچنین با مدیریت مرکز مشاوره آموزش و پرورش اقدامات مطلوبی برای دانش آموزان کودک و نوجوان انجام شده است و تیمهای مشاوره تشکیل شده و مستمر به مکان‌های استقرار جامعه هدف و کمپ‌ها مراجعه می‌کنند.
عدالت در توزیع و ارایه خدمات رعایت می شود؟
فدوی: عملکرد هماهنگ دستگاه‌های اجرایی در زمینه ارایه خدمات و مشاوره به کودکان و نوجوانان دانش آموز خویی یکی از اقداماتی بوده که باعث شده تا همه دانش آموزان به صورت مساوی از حضور روانشناسان برخوردار شوند و حضور چرخشی مشاوران خوی و حتی اکیپ‌های از سایر مناطق آموزشی استان در این منطقه کمک مطلوبی به کاهش آلام این کودکان کرده است.
همچنین در راستای تامین مایحتاج اولیه و برقراری ارتباط مطلوب هدایایی ناچیز برای دانش آموزان نیز تدارک دیده می‌شود و در حوزه کودک و نوجوان اقدامات خوبی تقسیم بندی شده و در دست اجرا است.
آیا سرکشی ها روزانه است یا برای این موارد هم نوبت دهی انجام می‌شود؟
فدوی : مرکز مشاوره آموزش و پرورش در خوی خودش دچار آسیب جدی شده و قابل اسکان و اسقرار همکاران نیست به همین علت همکاران حتی چند دقیقه هم استراحت ندارند و چادر به چادر، کمپ به کمپ و مدرسه به مدرسه هر روز به نقاطی که کودکان و نوجوانان حضور دارند مراجعه می‌کنند و تمامی مراجعات ثبت می‌شود.
همچنین بیش از ۷۰ روستا در این شهرستان وجود دارد که سعی می‌شود به این روستاها مراجعه شود و با کودکان روستایی که در مرکز زلزله بوده‌اند نیز به صورت ویژه گفت و گو شود.
در مدارس دایر هم مشاوره انجام می‌شود؟
فدوی: در تعدادی از مدارسی که دایر است در این منطقه مشاوران حضور می‌یابند و در کنار دانش آموزان هستند و آنان می‌توانند با مراجعه به مشاوران مشکلات خود را مطرح کنند هر چند که برخی واکنش‌های اولیه در این حوادث وجود دارد و عده‌ای بیشتر تحت تاثیر این عوارض قرار گرفته و نیازمند خدمات بیشتری هستند که مد نظر مشاوران است.
مهمترین مشکلی که کودکان نوجوانان خویی در ارزیابی‌های انجام شده داشته‌اند چه مواردی بوده است؟
فدوی: موضوعی که قابل توجه است استرس از تکرار زلزله است و ترس از این حادثه طبیعی و عواقب آن همچنان وجود دارد و نباید فراموش کرد که تعداد محدودی هم دچار استرسهای ثانویه و واکنش‌های روانی می‌شوند.
آیا علایم و شدت درگیری افراد با پیامدهای حادثه یکسان است؟
فدوی: البته باید توجه داشت حساسیت افراد مختلف نسبت به ابتلا به این پیامدها متفاوت بوده و به عواملی مثل شدت و میزان مواجهه با حادثه، سابقه خانوادگی ابتلا به بیماری روانی، میزان حمایت‌های اجتماعی از مصدومان متعاقب بروز حوادث، بستگی دارد.
البته نباید در این میان از صحبت‌های خانواده‌ها در مورد زلزله و پیامدهای منفی آن و تاثیر این صحبت‌ها بر کودکان و نوجوانان غافل بود که پیشنهاد می‌شود تا حد امکان خانواده‌ها از اینگونه صحبت‌ها که موجب تشدید یاس و نا امیدی در میان کودکان می‌شود بپرهیزند.
پل ارتباطی آموزش و پرورش با دانش آموزان در صورت نیاز به مشاوره و راهنمایی فقط مشاوران هستند؟
فدوی: در کنار مراجعه حضوری مشاوران به روستاها و مدرسه‌ها و کمپ‌ها خط تلفنی ۱۵۷۰ نماد نیز حلقه اتصال و پل ارتباطی ما با دانش آموزان است که در صورت نیاز می‌توانند تماس گرفته و با مشاوران مشکلات تحصیلی و سایر مسایل پیش آمده را مطرح کنند.
گفتنی است که این خط تلفنی با هدف توسعه دسترسی دانش آموزان، مدارس و والدین به خدمات راهنمایی، مشاوره و مددکاری اجتماعی و نیز افزایش آمادگی برای واکنش سریع در آسیب‌ها و فوریت‌های روانی و اجتماعی در همه مناطق آموزش و پرورش استان فعال است.
شهرستان خوی در شمال آذربایجان غربی واقع شده است این شهرستان در هشتم بهمن ماه امسال با زلزله شدید ۵.۹ ریشتری مواجه شد که موجب تخریب بسیاری از خانه‌های این منطقه به ویژه مناطق روستایی شد.
منبع : آموزش و پرورش آذربایجان غربی