اختصاصی شبکه علمی ثریا- طبق گزارش آژانس بینالمللی انرژی، گرمایش فضا و آب در ساختمانها حدود 44 درصد از کل انرژی مصرفشده در سطح جهان را تشکیل میدهد. این گرما هنوز هم به میزان قابل توجهی توسط سوزاندن سوختهای فسیلی تولید میشود و آن را به منبع عظیمی از انتشار کربن در تغییرات آب و هوایی تبدیل میکند. اما شاید تعجب کنید که بدانید روزانه چقدر گرما هدر می رود. یافتن راه هایی برای بازیابی و بازیافت آن می تواند انتشار گازهای گلخانه ای را به شدت کاهش دهد. یک خودروی استاندارد بنزینی یا دیزلی را در نظر بگیرید. موتور حرکت را فراهم می کند و گرمای اضافی تولید می کند که رادیاتور آن را حذف می کند. این گرما تا حد زیادی هدر می رود، مگر در زمستان که شیشه جلو و مسافران را گرم می کند. ژنراتورهایی که برق را از شبکه تامین می کنند به روشی مشابه کار می کنند، گرمای اضافی آنها می تواند به جای گرمایش ساختمان ها منحرف شود.
در برخی کشورها، موتورهای گازی زیادی در حالت آماده به کار هستند تا در صورت نیاز شبکه برق را تامین کنند. تا گرما را از یک ژنراتور برق گازی به یک سیستم گرمایش مرکزی ساختمان مرتبط کنند. ایده ترکیب گرما و برق چیز جدیدی نیست. انرژی شبکه گرمایش منطقه ای شهر و مقداری برق از یک زباله سوز تامین می شود. این امر همچنین میزان زباله های ارسالی به محل دفن زباله را کاهش می دهد. اما زمانی که متوجه شدید چقدر گرما وجود دارد مشکل کربن زدایی گرمایشی کار چندان سختی به نظر نمیرسد.
۱. مراکز داده
رایانههایی که دادهها را پردازش میکنند داغ میشوند . مراکز داده اتاق هایی پر از رایانه هستند که ممکن است سرورهای فناوری اطلاعات یک ساختمان اداری را در خود جای دهند. گرمای تولید شده توسط آنها معمولاً توسط دستگاه های تهویه مطبوع تشنه انرژی استخراج و تخلیه می شود. در جاهای دیگر از مراکز داده به عنوان «دیگ های دیجیتال» برای گرم کردن استخرها استفاده شده است. در بسیاری از موارد، آب سرد از لولههای بین دو ساختمان عبور میکند و به خنک کردن سرورهای مرکز داده کمک میکند. سپس آب گرم شده برای گرم کردن استخر به عقب پمپاژ می شود.
۲. پیست یخ
باور کنید یا نه، هر پیست یخی که به طور مصنوعی خنک شود، گرمای زیادی تولید می کند. این به دلیل چرخه تبرید است که آبی را که روی آن اسکیت میکنید یخ زده نگه میدارد. در مورد این فرآیند مانند فریزر خود در خانه فکر کنید. وقتی چیزی را در دمای اتاق در فریزر قرار میدهید، مانند سینی آب برای ساخت قالبهای یخ، گرما برای یخ زدن آب استخراج میشود و به بیرون از یخچال پمپ میشود. با این اتفاق می توانید احساس کنید که کناره یا پشت فریزر گرمتر می شود.
مشابه مراکز داده، این گرما را میتوان با گردش آب و توزیع آن از طریق لولهها به قسمتهای دیگر ساختمان یا ساختمانهای اطراف جذب کرد.
۳. آشپزخانه و حمام
در بیشتر خانه ها، پنکه ها و پنجره ها بخار را از آشپزخانه و حمام خارج می کنند. انواع خاصی از سیستمهای تهویه میتوانند گرما را از این هوای مرطوب بازیابی کنند و میزان انرژی مورد نیاز برای گرمایش را کاهش دهند. تخمین زده میشود که این امر میتواند بین ۲۳ تا ۵۶ درصد از هزینه قبض انرژی را در صورت ترکیب با سایر اقدامات صرفهجویی در انرژی، مانند عایقسازی دیوارها و زیر شیروانی، صرفهجویی کند.
۴. تصفیه خانه های فاضلاب
تصفیه خانههای فاضلاب و آب گرمای زیادی تولید میکنند که از کمپوست کردن مواد آلی در لجن تولید میشود (دما میتواند به ۷۰ درجه سانتیگراد برسد). این گرمای اضافی را میتوان مستقیماً یا از طریق پمپهای حرارتی مورد استفاده مجدد قرار داد.
۵. آب رودخانه و دریا
پمپ حرارتی به روشی مشابه یخچال آشپزخانه عمل میکند، که در آن گرما از مواد غذایی و نوشیدنیهای داخل خارج میشود و از بیرون آزاد میشود. دمای آب رودخانه و دریا بین روزها و فصول کمتر از هوا تغییر میکند و پمپهای حرارتی میتوانند از این دمای پایدار آب به عنوان منبع گرمایش در زمستان و خنککننده در تابستان استفاده کنند. بطری آب داخل یخچال را به عنوان آب رودخانه و گرمای پمپ شده به بیرون از یخچال را به عنوان منبع گرمایش خانه در نظر بگیرید.
۶. معادن ذغال سنگ غرق شده
آب موجود در معادن زغال سنگ راه حل کارآمدتری را ارائه می دهد. دمای زمین خیلی بیشتر از ۱ متر تغییر نمی کند. در اعماق بسیار کمتر، دما در واقع افزایش مییابد. معادن زغالسنگ متروکه معمولاً با آب ولرم ناشی از باران و سطح آب پر میشوند، و در کشورهایی مانند بریتانیا معادل 400000 استخر شنای المپیک در این معادن ذخیره میشود که همگی در دمای نسبتاً پایداری هستند. در زمستان، زمانی که هوا بسیار سرد است، این آب گرم منبع مناسبی برای گرما است که می تواند از طریق پمپ های حرارتی به ساختمان ها منتقل شود.
۷. شما
بدن انسان به طور متوسط در حالت استراحت حدود 100 وات گرما ساطع می کند. هنگام ورزش، این گرما می تواند به 1000 وات برسد که برای جوشاندن یک لیتر آب در شش دقیقه کافی است. وقتی مردم در داخل خانه جمع می شوند، گرمایی که از خود ساطع می کنند شروع به جمع شدن می کند. مکانهای عمومی شلوغ را میتوان برای گرم کردن قسمتهای دیگر همان ساختمان یا ساختمانهای مجاور استفاده کرد. تصویربرداری مادون قرمز نشان میدهد که معمولاً چه مقدار گرما از ساختمانهایی که بیشتر عمر خود را در آن میگذرانیم از دست میدهد. در ترکیب با عایقسازی و برخی از فناوریهای مورد بحث در اینجا، بشر میتواند بسیاری از نیازهای گرمایشی خود را بدون منابع اضافی برآورده کند و یکی از بزرگترین منابع را کاهش دهد.