به گزارش ثریا - اولین کمیته علمی کنفرانس ملی مرجعیت علمی با حضور دکتر پیمان صالحی، معاون پژوهشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و نایب‌رئیس کنفرانس، دکتر سید سروش قاضی نوری، رئیس مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور و دبیر کنفرانس و جمعی از صاحب‌نظران منتخب این حوزه برگزار شد.
دکتر پیمان صالحی؛ دبیر شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری در ابتدای این نشست در مقدمه‌ای ضرورت برگزاری کنفرانس مرجعیت علمی را شرح داد و گفت: هدف از برگزاری کنفرانس ملی مرجعیت علمی، دستیابی به یک خروجی عملیاتی برای برنامه‌ریزی مناسب است.
وی افزود: در حوزه مرجعیت علمی زحمات زیادی کشیده شده است که باید در مسیر درست قرار بگیرد.
دکتر صالحی هدف از برگزاری جلسات کمیته علمی را تعیین محتوا و پیگیری امور اجرایی کنفرانس دانست و گفت: این کنفرانس باید با استفاده حداکثری از ظرفیت‌های ملی برگزار شود و با همکاری همه نهادها به هم‌افزایی و هدف موردنظر برسیم.
صالحی از تمامی حاضرین در جلسه خواست تا نظرات و پیشنهادهای خود را برای دبیرخانه کنفرانس ارسال کرده و با اعلام محورهای اصلی کنفرانس، فراخوان برگزاری آن اعلام شود.
رسیدن به مرجعیت ایران اسلامی نباید فقط مختص به وزارت علوم و وزارت بهداشت باشد
دکتر سید سروش قاضی نوری؛ رئیس مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور نیز، برگزاری کنفرانس مللی مرجعیت علمی را نقطه عطفی برای مبحث مرجعیت علمی دانست و گفت: ترویج ایده و نظریه‌پردازی برای ایده‌ها از نکات اصلی برگزاری کنفرانس است.
وی در ادامه پیشنهادهای اجرایی کنفرانس اعم از زمان و مکان برگزاری آن را مطرح کرد و در خصوص ارکان علمی کنفرانس گفت: در بخش محورها و ارکان علمی کنفرانس موضوعات را به چهار سناریو تقسیم کرده‌ایم که سناریو اول مباحث بنیادی و چیستی و چرایی مرجعیت علمی است. با توجه به اینکه در حال حاضر در خصوص مباحث بنیادی مرجعیت علمی تحقیقات گسترده انجام‌نشده است، می‌توانیم در این بخش سفارش مقاله بدهیم.
رئیس مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور ادامه داد: سناریوی دوم تقسیم‌بندی مرجعیت علمی در شاخه‌ها و رشته‌های مختلف علمی است که در این بخش می‌توانیم با برگزاری نشست‌های علمی روند رسیدن به مرجعیت علمی در هر حوزه را بررسی کنیم و برای آن برنامه‌ریزی کنیم.
دبیر اولین کنفرانس ملی مرجعیت علمی، ادامه داد: سناریوی سوم انتخاب و تمرکز بر حوزه‌های خاص برای رسیدن به مرجعیت علمی است و در سناریوی چهارم مرجعیت علمی را بر اساس کارکردگرایی و سیاست‌گذاری بررسی می‌کنیم که در این دو محور با ارسال فراخوان عمومی دریافت مقاله خواهیم داشت.
قاضی نوری بر ضرورت مشارکت همه نهادها در برگزاری این کنفرانس تأکید کرد و گفت: برای رسیدن به مرجعیت ایران اسلامی باید همه نهادها پای‌کار باشند و فقط مختص به وزارت علوم و وزارت بهداشت نباشد، بلکه نهادهای تأمین مالی، امنیتی و همه نهادهای سیاسی نیز در این کنفرانس مشارکت داشته باشند.
وی در ادامه در خصوص روند دریافت مقاله و انتخاب مقالات برتر، گفت: امیدواریم قبل از برگزاری کنفرانس بتوانیم در ویژه‌نامه‌ای از نشریه رهیافت مقالات برتر پذیرفته‌شده در کنفرانس را به چاپ برسانیم و در روز کنفرانس در اختیار علاقه‌مندان قرار دهیم.
وی همچنین اضافه کرد: برنامه‌ریزی می‌کنیم تا نشست‌های تخصصی را در حوزه‌های مختلف مرجعیت علمی به‌صورت ماهانه برگزار کنیم و در روز کنفرانس به آمایش مرجعیت علمی و مأموریت نهادهای مختلف در پنل‌های تخصصی بپردازیم.
قاضی نوری اظهار امیدواری کرد با جمع‌بندی مناسب از جلسات، حرکت علمی گسترده‌ای در دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها شکل بگیرد.
وی ضمن اشاره به اینکه کار در حوزه مرجعیت علمی در برگزاری کنفرانس خلاصه نمی‌شود، از برنامه‌ریزی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور برای تدوین یک نقشه راه مرجعیت علمی خبر داد.
تلاش کنیم خروجی‌های کنفرانس برای اجرایی شدن در هیئت دولت مطرح شود
دکتر محمدحسن‌زاده، رئیس پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران ضمن اشاره به جایگاه ایران در آمار جهانی، برگزاری این کنفرانس و برنامه‌ریزی در این حوزه را ضروری دانست.
وی همچنین پیشنهاد تشکیل کمیته‌های مختلف تخصصی در حوزه‌های مختلف به‌منظور بررسی موارد و جمع‌بندی تمامی نتایج به‌دست‌آمده در هر کمیته در کنفرانس را ارائه کرد.
دکتر حسن‌زاده همچنین بر ضرورت استفاده مناسب از خروجی‌های کنفرانس تأکید کرد و گفت: باید مشخص شود از نتایج کنفرانس چه استفاده‌هایی قرار است بکنیم و تلاش کنیم تا خروجی‌های برای اجرایی شدن در هیئت دولت مطرح شود.
اهمیت شناخت تجارب دیگر کشورها و نمونه‌های موفق جهش علمی
دکتر هادی اکبرزاده، رئیس اندیشکده علم و معاون علمی و تقسیم‌کار ملی مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، جهت‌گیری‌ها و هدف‌گذاری‌های مرجعیت علمی را با سند الگوی اسلامی پیشرفت هم‌سو دانست و استفاده از مفاهیم سند الگوی اسلامی پیشرفت در زیر محورهای کنفرانس را مطرح کرد.
وی همچنین شناخت تجارب دیگر کشورها و نمونه‌های موفق جهش علمی آن‌ها را مهم دانست.
ضرورت برگزاری نشست‌هایی در حوزه علوم انسانی و هنر
دکتر علی تقوی، سرپرست پژوهشکده هنر فرهنگستان هنر نیز بر ضرورت برگزاری نشست‌هایی در حوزه علوم انسانی و هنر، تاکید کرد و پرداختن به مرجعیت زبان فارسی در این کنفرانس را پیشنهاد داد.
دکتر شهرام یزدانی، استاد گروه آموزش پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی نیز بر اجرایی شدن دستاوردهای کنفرانس تأکید کرد و آن را مهم دانست.
سندها و برنامه‌های موجود همگرا نیستند و به یکدیگر کمک نمی‌کنند
دکتر محمد اسحاقی، عضو هیئت‌علمی دانشگاه تهران نیز ضمن اشاره به اینکه موضوع مرجعیت علمی در طی سال‌ها به شکل‌های مختلف مطرح‌شده، گفت: در مورد مرجعیت علمی باید سه مرحله شناسایی، ترویج و جریان‌سازی و درنهایت تحقق و اجرای آن را طی کنیم.
وی افزود: برگزاری این کنفرانس به‌عنوان اولین همایش در این حوزه می‌تواند ادامه‌دار باشد و محلی برای فرهنگ‌سازی، تولید علم و ساماندهی افکار باشد.
دکتر اسحاقی ضمن اشاره به نبودن نقشه مشخص برای رسیدن به مرجعیت علمی، گفت: سندها و برنامه‌های موجود همگرا نبوده و به یکدیگر کمک نمی‌کنند؛ اما مرجعیت علمی می‌تواند حرکتی همگرا بین افراد، برنامه‌ها و قوانین ایجاد کند.
دکتر رسول یاراحمدی، دبیر کمسیون تخصصی سلامت، امنیت غذایی و رفاه اجتماعی شورای عالی عتف نیز در ادامه پرداختن به مباحث بنیادی را لازم دانست و افزود: مباحثی که در این کنفرانس مطرح می‌شود، می‌تواند به هدف‌گذاری درست اسناد بالادستی و درست کردن شاخص‌ها و زیرساخت‌ها کمک کند و خروجی که به دست خواهد آمد، به رفاه اجتماعی نیز کمک کند.
دکتر محمد شهریاری، مدیر دفتر مطالعات فرهنگی، اجتماعی مؤسسه پژوهشی فرهنگی انقلاب اسلامی، بر غافل نشدن از گذشته و تاریخ علمی کشورمان تأکید کرد و گفت: یادآوری اینکه در دوره‌های مختلف تاریخی مرجعیت داشتیم، می‌تواند اثرگذار بوده و ایجاد انگیزه کند.
دکتر مهدیه فراز کیش، عضو هیئت‌علمی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور نیز ضمن اشاره به اینکه این کنفرانس رویداد اول خواهد بود و ادامه‌دار است، اولویت‌بندی و ایجاد گفتمان را ضروری دانست و گفت: با توجه به اینکه می‌خواهیم ورود درخشان و اثرگذاری داشته باشیم، باید تلاش کنیم تا با بررسی تمامی رویکردها جریان‌سازی مناسبی اتفاق بیفتد.
بنا بر اعلام روابط عمومی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور؛ واژه «مرجعیت علمی» نخستین بار توسط مقام معظم رهبری در دیدار با دانشجویان و اساتید دانشگاه امام صادق (ع) در روز عید غدیر، ۲۹ دی‌ماه ۱۳۸۴ مطرح شد که دیدگاه‌ها و تعابیر متعددی را در پی داشت. نظر به اهمیت نقش اندیشه و گفتار رهبری در شکل‌گیری و توسعه «مرجعیت علمی» به‌عنوان یکی از موضوعات حائز اهمیت در نظام علم و فناوری کشور، اولین کنفرانس ملی مرجعیت علمی هم‌راستا با تقویت جایگاه و منزلت مرجعیت علمی با رویکرد تقویت عزم ملی و افزایش درک اجتماعی نسبت به اهمیت توسعه علم و فناوری آبان ماه ۱۴۰۲ در تهران برگزار خواهد شد.
منبع : مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور