به گزارش ثریا مراسم گرامیداشت هفته پژوهش صبح امروز در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار شد.
در این مراسم پس از تلاوت قرآن کریم، خوشامدگویی و سخنرانی حسینعلی قبادی رئیس پژوهشگاه، سعیدرضا عاملی رنانی با موضوع «ظرفیت‌های علوم انسانی در توسعه ایران با تأکید بر نقشه جامع علمی کشور» سخنرانی کرد.
عصبیت علمی بدتر از عصبیت جاهلانه است
وی گفت: دانش نیازمند به علاقه و اشتغال است. اگر دانش، مهر و محبت حوزه علم و دانش را نداشته باشد، نمی‌تواند به واقعیت دسترسی پیدا کند. محبت عنصر انتقال‌دهنده به واقعیت است. همانطور که فیلاسوفیا یا فلسفه هم به معنی دوستدار دانایی است. خِرد ارتباطی در دانش، خرد تجربه شده و مهمی است. در رجوع به گذشته، تطور علم را می‌بینیم که یک پدیده ثابت نیست. فرهنگ هم پدیده ثابت نیست. ما باید همواره نگاهی به گذشته و امروز و افق پیشرفت علوم در آینده داشته باشیم. عصبیت در علم همیشه بوده و بدتر از عصبیت با ریشه جهل است چون عصبیت جاهلانه را با ارتباط می‌توان حل کرد، ولی عصبیت ناشی از علم، گاهی منجر به کشته شدن عالمان می‌شود. به هر حال در تاریخ علم ۱۵۰۰ سال تئوری غلطی بر جهان حاکم بوده مبنی بر اینکه زمین ثابت است. وقتی انقلاب کوپرنیک صورت گرفت، ۲۰۰ سال طول کشید تا این نظریه جای خود را باز کند. بنابراین عصبیت‌های دانشی، کاری به واقعیت اجتماعی ندارند و فقط تلاش می‌کنند حرف خود را بزنند درحالی‌که فقط بخشی از واقعیت را می‌گویند.
دانش یکپارچه ابُهت علوم تجربی را شکست
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: فضای فهم را باید باز گذاشت، چون فهم خطا می‌کند و موانع اختلالی دارد. از زمانی که علوم تجربی وارد عرصه علم شد، غلبه گفتمانی پررنگی، پیدا کرد و علوم انسانی هم این نگاه را تقلید کرد. به نوعی وقتی علوم تجربی غلبه پیدا کرد، علوم انسانی تحقیر شد و به عنوان دانشی که «اگر نتوانستید رشته ریاضی و تجربی بخوانید، رشته علوم انسانی را انتخاب کنید» تبدیل شد، اما دانش یکپارچه که حاصل ترکیب دانش‌ها با یکدیگر است، ابُهت علوم تجربی را شکست. دانش یکپارچه ضمن توجه به همه عوامل، نوعی نگاه چندجانبه‌نگر هم به وجود آورد. شبیه‌سازی هستی، نگرشی بود که در علوم تجربی به وجود آمد.
فهم پدیده‌ها مستلزم همکاری چند رشته‌ای است
عاملی افزود: ما در مسیری از علم حرکت کردیم که امروز در جایگاهی قرار گرفتیم که فهم پدیده‌ها مستلزم همکاری چند رشته‌ای است. باید نگاه تحمیل کردن ایده و نظریه را به سمت واقعیت از درون ببریم. در دانش جدید، وقتی وارد علم و فناوری می‌شویم، می‌بینیم که فناوری‌های جدید، عرصه متفاوتی را فراهم کرده است. جهان مجازی ماهیتی متفاوت از جهان فیزیکی دارد و ماهیت آن، شیء نیست. جهان مجازی منطق ریاضی دارد و تابع قوانین ریاضی است. راندن در جهان ریاضی محدودیت ندارد و به درک ما بستگی دارد. جهان مجازی به ما ثابت کرد که آنچه از ذهن ما می‌گذرد، خیال نیست، بلکه بستر تحققی دارد به نام «جهان مجازی». هنری‌ها می‌گویند جهان مجازی سورئال را تبدیل به رئال کرد.
وی در پایان گفت: ما امروز بیشتر از گذشته، نیازمند درک جامعه هستیم و لازم است که علوم انسانی و اجتماعی را علوم مرکزی جهان بدانیم و بقیه علوم هم تابع این علم هستند، چون همه علوم به نوعی برای انسان است. به همین دلیل فرهنگ را هم مرکز می‌دانیم. ما نیازمند این هستیم که علوم تجربی به علوم انسانی و علوم اجتماعی، نگاه دست‌دوم نداشته باشد و این علوم، مرکز سیاستگذاری قرار بگیرد.
منبع: خبرگزاری مهر