به گزارش ثریا دکترسعید حسام‌پور، مدیر مرکز مطالعات ادبیات کودک دانشگاه شیراز و دبیر علمی این همایش، در این خصوص گفت: مرکز مطالعات ادبیات کودک دانشگاه شیراز بسیار خرسند است که پس از برگزاری هفت همایش دوسالانه، امسال هشتمین همایش ملی ادبیات کودک را با محوریت «ادبیات کودک: پساانسان‌گرایی، پساکرونا و جهان در شرایط مجازی» برگزار می‌کند.
وی درخصوص موضوع همایش یادشده و ضرورت محوریت قراردادن آن توضیح داد: با توجه به تجربیات جدید انسان معاصر، به نظر می‌رسد تصورات نسبت به مفاهیم انسان، زندگی و به پیروی از آن علوم انسانی در حال دگرگونی بنیادینی است که بطور مختصر این تجربیات را در سه عرصه: پساانسان‌گرایی، پساکرونا و جهان در شرایط مجازی می‌توان مطالعه کرد.
استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز در ادامه به تشریح این سه محور پرداخت و گفت: اندیشه پساانسان‌گرایی به‌عنوان واکنشی به انسان‌گرایی مسلّط در علوم انسانی ظاهر شده و روزبه‌روز بر گستره و ژرفای آن افزوده می‌شود. این رخداد زمینه را برای تحولاتی ژرف در علوم انسانی و تربیتی فراهم آورده‌است. هم‌اکنون، متأثر از تحولی که پساانسان‌گرایی در مفهوم انسان، رابطه انسان و طبیعت، رابطه انسان و جامعه و روابط انسان‌ها با هم ایجاد کرده، برداشت‌ها از مفهوم کودکی نیز دگرگون شده و این دگرگونی رهاوردهای نظری و عملی نوینی برای نظام‌های تعلیم و تربیت و نیز ادبیات کودک به همراه آورده است. برای نمونه ویکتوریا فلنگن (۲۰۱۷) تلویحات پساانسان‌گرایی در ادبیات کودک را مورد بحث قرار داده و کارین موریس (۲۰۱۶) همین کوشش را در قلمرو فلسفه برای کودکان به انجام رسانده است. اینک به نظر می‌رسد مخاطب نهفته ادبیات کودک دیگر آنی نیست که پیش‌تر تصور می‌شد.
وی دومین عرصه مطالعات تجربیات انسان معاصر را در زمینه‌ی شیوع بیماری کرونا دانست و افزود: همه‌گیری بیماری کرونا و شرایط دشوار، تجربه‌نشده و پیچیده‌ای که ایجاد کرده، بشر را با واقعیت‌هایی تلخ مواجه کرده است. تجربه‌های عمیق و همه‌گیر مرگ، ترس، دوری، و تنهایی که همگی برای انسان دردناک و جبران‌ناپذیرند، راهی جز بازبینی ژرف در سبک زندگی، باورها و تصورات، فلسفه و ایدئولوژی برای او باقی نمی‌گذارد. آنچه تاکنون از این رویداد تلخ در ادبیات کودک بازتاب یافته صرفاً به تلاش برای آگاهی‌بخشی به کودکان و توانمندسازی ایشان برای مواجهه با این بیماری محدود می‌شود؛ اما طبیعتاً با عبور از دوران کرونا فرصتی تازه برای بازنگری در آنچه رخ داد و در نتیجه در ارکان مادی و معنوی زندگی انسان به وجود خواهد آمد.
دکتر حسام‌پور در ادامه به سومین محور موضوعی همایش ادبیات کودک «جهان در شرایط مجازی» پرداخت و توضیح داد: در گسترش فناوری‌های دیجیتال و فضای مجازی که در دوران قبل از کرونا با رشد حیرت‌انگیز خود بر پدیده‌‌هایی همچون تعلیم و تربیت، کتاب، هنر و ادبیات، سرگرمی، و ارتباطات تأثیری ژرف گذارده بود با وقوع کرونا با سرعت بسیار فزاینده‌تری به رشد و غلبه خود ادامه داده و بر تمام جنبه‌های زندگی فردی و اجتماعی انسان سایه‌ای سنگین افکنده است؛ پدیده‌ای که طبیعتاً در دوران پساکرونا نیز همچنان استمرار خواهدیافت. گروهی از افراد، که پیش از این ضرورتی برای استفاده از فن‌آوری دیجیتال و فضای مجازی به شکلی گسترده احساس نمی‌کردند در دوران کرونا به‌دلیل ضروت‌های حرفه‌ای یا برای غلبه بر احساس‌های تنهایی، دوری و ترس به آن تن دادند و به تبع این تن دادن از امکانات شگفت‌انگیز این پدیده آگاه و به آن علاقه‌مند شدند و خوگرفتند.
مدیر مرکزمطالعات ادبیات کودک دانشگاه شیراز درخصوص روند برگزاری این همایش نیز توضیح داد: فعالیت برای برگزاری همایش هشتم از مهرماه ۱۳۹۹ شروع شد و پس از گرفتن مجوزهای لازم از نهادهای مسئول، سرانجام در دی‌ماه ۱۳۹۹ فراخوان همایش منتشر شد.
وی ادامه داد: ازمیان چکیده مقاله‌های ارسال شده به دبیرخانه همایش در طول مدت مقرر، ۴۰ چکیده به انتخاب داوران گزینش شد و مقرر شد نویسندگان، مقاله‌های خود را برای دبیرخانه همایش ارسال کنند. سپس از میان مقاله‌های ارسال شده به دبیرخانه، درمجموع ۱۶ مقاله ازسوی داوران برای سخنرانی انتخاب شده است که در مدت‌زمان دو روز همایش در قالب ۴نشست ارائه خواهد شد. دبیر علمی هشتمین همایش ادبیات کودک یادآور شد: با توجه به شرایط کرونایی تمامی برنامه‌های این همایش بصورت مجازی و برخط، از طریق لینک‌های رسمی معاونت فرهنگی-دانشجویی دانشگاه شیراز (آپارات: https://www.aparat.com/farhangi.shirazu و اینستاگرام farhangi.shirazu@) برگزار می‌شود.
دکتر حسام‌پور در ادامه به دیگر برنامه‌های این همایش اشاره کرد و گفت: ازجمله اتفاقات ارزشمند در این همایش، حضور و سخنرانی اساتید صاحب نام دانشگاه‌های مختلف کشور و همین‌طور حضور یکی از صاحب‌نظران برجسته مطالعات کودک جهان، خانم پروفسور کارین موریس است که در مراسم افتتاحیه همایش، درخصوص «بررسی ویژگی‌های کودک با توجه به پارادایم پساانسان‌گرایی» سخنرانی خواهند کرد که تلویحات آن برای دست‌اندرکاران ادبیات کودک بسیار باارزش و توجه‌برانگیز خواهد بود.
وی در پایان از حمایت کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و شهرداری شیراز در برگزاری این همایش خبر داد و از دست‌اندرکاران اجرایی این همایش سپاسگزاری کرد.
گفتنی است، خانم پروفسور موریس، استاد آموزش ابتدایی در دانشگاه اولو در فنلاند است. این پژوهشگر از برجسته‌ترین متخصصان تربیت فلسفی کودکان در جهان است که بیشتر آثار خود را با همکاری پروفسور جوانا هینز منتشر کرده و نخستین کسی است که کتاب‌های تصویری را با همه ویژگی‌های هنری و ادبی که دارند وارد حلقه‌ی کندوکاو فلسفی کرد.
پروفسور موریس، منتقد جدی رویکرد بنیان‌گذاران فلسفه برای کودکان (متیو لیپمن و مارگرت شارپ) است و همه‌جا از رویکرد خود با عنوان فلسفه با کودکان (به‌جای فلسفه برای کودکان) نام می‌برد. انتشار کتاب کودک پساانسان‌گرا، نام او را به‌عنوان یکی از برجسته‌ترین متخصصان فلسفه و مطالعات کودکی در جهان ثبت کرده است موریس منتقد رویکردهای رشدگرا به کودکی است و به پارادایم پسارشدی و پژوهش‌های پساکیفی تعلق دارد. همان‌طور که می‌دانید یکی از کلیدهای گشایش بیشتر در فلسفه ادبیات کودک گشایش بیشتر در مطالعات کودکی و روشن‌کردن مفهوم کودکی است.
منبع: دانشگاه شیراز