![چرا رویکرد تفسیری ابنعربی ره به خطا میبرد؟ چرا رویکرد تفسیری ابنعربی ره به خطا میبرد؟](https://soraya.news/images/news/112084/thumbs/112084.jpg)
به گزارش ثریا - محمدجواد گودینی، استاد حوزه و دانشگاه، پژوهشگر تاریخ اسلام در تازهترین یادداشت خود که برای انتشار در اختیار مهر قرار داده، نگاهی داشته به زندگانی ابن عربی و آثارش و همچنین روش او در تفسیر قرآن.
گودینی نویسنده کتابهایی چون «صعود و سقوط ادبیات سیاسی در عصر بنیامیه»، «تاملی بر زندگانی ابوالاسود دؤلی و شرح گزیدهی اشعارش»، «بررسی تحلیلی صلح امام حسن (ع) و آغاز خلافت اموی»، «چهل حدیث در ستایش حسن خلق»، «تحولات سیاسی عصر امامت حضرت سجاد (ع)»، «درآمدی بر زندگانی و سرودههای صاحب بن عباد»، «بررسی و تحلیل زندگی سید حمیری و گزیده اشعارش»، «بررسی، شرح و تحلیل قصیده فرزدق در ستایش امام سجاد (ع)»، «تاملی بر زندگانی و سخنان امام حسن عسگری (ع)»، «چهل حدیث در فضایل حضرت فاطمه زهرا (س)»، «واکاوی زندگانی و سخنان عمربنعبدالعزیز» و… است.
مشروح این یادداشت را در ادامه بخوانید:
محیالدین محمد بن علی بن عربی حاتمی طائی اندلسی، از برجستهترین چهرههای عرفان نظری در جهان اسلام بوده و آثارش همواره مورد توجه و عنایت ویژه عرفان پژوهان قرار داشته است. ابن عربی که به «شیخ اکبر» شهرت داشت از بزرگان عرفان اسلامی به شمار رفته و میرود و در کنار برخی دانشمندان و عارفان، با بهره گیری از آیات قرآن، روایات و اندیشه عارفان پیش از خود و همچنین نبوغ بالایی که از آن برخوردار بود، آثار ارزندهای از خویش به یادگار گذاشت و نقش عمدهای در تدوین عرفان و تصوف اسلامی ایفا کرد.
محیی الدین محمد بن علی اندیشمند، عارف و دانشمند نامدار جهان اسلام بوده و به سال ۵۶۰ هجری (۱۱۶۵ میلادی) در شهر مُرسیه (یکی از شهرهای شرق اندلس و برخوردار از زیبایی و طبیعتی جذاب و کم نظیر) دیده به جهان گشود. ابن رشد اندلسی دانشمند و فیلسوف نامدار سرزمین اندلس، از دوستان پدر ابن عربی بوده و خانواده او تا سال ۵۶۸ هجری، در شهر مرسیه به زندگی ادامه دادند و سپس به شهر اشبیلیه (از دیگر شهرهای اندلس) نقل مکان کردند.
ابن عربی به سال ۵۸۰ هجری به طریق عرفان و تصوف داخل شد و زندگی خود پیش از این دوره را زمان جاهلیت توصیف میکرد و دگرگونی قابل توجهی در سبک زندگیاش پدیدار شد. وی تا ۳۰ سالگی در اشبیلیه ماند و در سال ۶۲۰ هجری، عزم سفر به دمشق را کرد. (ابن العربی صاحب الفتوحات المکیة، ص ۱۲)
وی تالیف کتاب مشهورش «الفتوحات المکیة» را در سال ۵۹۹ هجری در زمان اقامتش در مکه آغاز کرد و در سال ۶۳۶ هجری به پایان برد. کتاب مهم و بنیادین دیگرش، «فصوص الحِکَم» نام دارد که در دمشق نگاشته شد. الفتوحات المکیه و فصوص الحکم از جمله مهمترین کتابهای عرفان نظری در جهان اسلام محسوب میشود. وی درباره تالیف این کتاب در مقدمهاش چنین گفته است
«دهه پایانی ماه محرم سال ۶۲۷ در شهر دمشق، پیامبر خدا (ص) را در رویا دیدم و دست ایشان (ص) کتابی بود و به من فرمود: این کتاب فصوص الحکم است؛ آن را بگیر و برای مردم خارج گردان [و آشکار کن] تا از آن سود برند. گفتم: میشنوم و فرمانبردارم و خدا و پیامبر و اولو الأمر را اطاعت میکنم؛ همانگونه که به ما دستور داده شده است …» (فصوص الحکم، ص ۵۱۹)
همانطور که اشاره شد دو کتاب «فصوص الحکم» و «الفتوحات المکیة» از مهمترین کتابهای عرفان اسلامی محسوب میشوند و شروح بسیاری بر این دو کتاب نگاشته شده است که دلیلی است بر اهمیت این دو تالیف و اثر ابن عربی در دانش عرفان نظری.
ابن عربی به سال ۶۳۸ قمری (۱۲۴۰ میلادی) زمانی که ۷۸ سال از عمرش گذشت، در شهر دمشق چشم از جهان فروبست. (تاریخ افتتاح الأندلس، ص ۵۵)
وی از همسرش فاطمه دو پسر به نامهای سعد الدین و عماد الدین داشت و از دختر خود به نام زینب نیز یاد کرده است. او حدود چهارصد کتاب و رساله از خود برجای نهاد. از دیگر نوشتههای ابن عربی میتوان به این آثار اشاره کرد:
الکبریت الأحمر، الإسرا الی المقام الأسری، أسرار أم القرآن، أسرار القلوب، أسرار الوحی فی المعراج، کتاب الأدب، الانسان الکامل، التوحید، ترجمة مقامات الأولیاء، ترجمان الأشواق، تحقیق المحبة، توحید القلب، الأسماء الحسنی، دعاء الاسم الأعظم، الحق، الرحلة. (ابن العربی صاحب الفتوحات المکیة، ص ۱۸- ۱۷)
ابن عربی اگر چه دانشمندی برجسته بود، اما نقدهایی نیز به روش عرفانی و نیز شیوه تفسیری وی وارد است؛ به نظر میرسد ابن عربی در روش خود مبنی بر تفسیر قرآن کریم، از نظریه وحدت وجود (که شالوده اندیشه عرفانی وی بوده و تصوف وی بر آن بنا نهاده شده است) تاثیر ژرفی پذیرفته است و در مواردی، آیات قرآن را بر این پایه شرح کرده و حتی گاهی از مدلول آیه (آنچنان که خداوند متعال از آیه اراده فرموده است)، خارج میشود. (التفسیر و المفسرون، ج۲ ص ۲۵۳)
ابن عربی دانشمندی تاثیرگذار بر جریان تصوف و عرفان نظری بود و بر عارفان پس از خود تاثیر عمیق و ماندگاری برجای نهاد. آثار وی همواره مورد توجه ویژه پژوهشگران و دوستداران علوم ذوقی و عرفانی بود و الهام بخش خیل وسیعی از متصوفه به شمار میرفت. تاثیر پذیری وی از آیات قرآن کریم در نگارش آثار عرفانیاش و به کارگیری شواهد قرآنی از ویژگیهای بارز وی در تدوین نوشتههایش به ویژه کتاب الفتوحات المکیه ارزیابی میشود.
ابن عربی از وسعت دانش، ذوق و علاقه بسیار، تسلط بالا و بهره گیری از آیات و روایات برخوردار بود و در شعر و ادبیات نیز دستی داشته و کتاب «ترجمان الأشواق» دیوان اشعاری است که از او برجای مانده است و عشق و محبت به محبوب، تلخی فراق یار، بیان حقایق به زبان رمز آلود، کنایه، استعاره و تمثیل فراوان و همچنین تلمیح به سرگذشت پیامبران پیشین (ع) و اشاره به مضامین آیات قرآنی از ویژگیهای اشعار عرفانی ابن عربی به شمار میرود. (ترجمان الأشواق، ص ۵۲- ۴۳)
فهرست منابع
۱- ابن قوطیة قرطبی، تاریخ افتتاح الأندلس، بیروت، مؤسسة المعارف ۱۹۹۴
۲- ذهبی، محمد حسین، التفسیر و المفسرون، قاهره، مکتبة وهبة ۲۰۰۰
۳- فیومی، محمد ابراهیم، ابن العربی صاحب الفتوحات المکیة، قاهره، الدار المصریة اللبنانیة ۱۹۹۸
۴- محیی الدین ابن العربی، ترجمان الأشواق، بیروت، دار المعرفة ۲۰۰۵
۵- ابن عربی، محیی الدین محمد بن علی، فصوص الحِکَم، نشر کارنامه ۱۳۸۵
منبع : استاد حوزه و دانشگاه
ورود مدل قویتر خودروی هونگچی به ایران+عکس
فضانورد زن بهتر هستند یا فضانوردان مرد؟
اعمال روز عید قربان چیست؟
جزییات تکمیل ظرفیت آزمون دستیاری فوق تخصصی پزشکی اعلام شد
نامه رهبر انقلاب به دانشجویان آمریکا در راستای جنگ روایتهاست
دانشگاهها شرایط جذب هیات علمی فناور را اعلام کنند
واحد درسی هوش مصنوعی و تحول دیجیتال در دانشگاهها ارائه میشود
سی و سومین نشست شورای آموزش داروسازی و تخصصی برگزار شد
دومین شب خاطره موزه ملی دفاع مقدس برگزار میشود
جزئیات مصاحبه دکتری تخصصی دانشگاه تهران اعلام شد
بزرگترین اردوگاه دانشآموزی زمستانی در چابهار احداث میشود
شهریه مدارس غیردولتی بین 10 تا 80 میلیون تومان؛ شهریه نیمدرصد مدارس بعدا اعلام میشود
بودجه دفتر توسعه عدالت آموزشی و آموزش عشایر 44 برابر شد
نگاهی به سوابق دانشگاهی نامزدهای چهاردهمین دوره انتخابات ریاستجمهوری
مراحل چهارگانه سنجش و ارزیابی پذیرفته شدگان آموزش و پرورش اعلام شد
امروز، آخرین مهلت مصاحبه علمی دکتری در دانشگاه شریف
روایت پرسه در لوسیل در کتابفروشیها عرضه شد
کتاب جامعه شناسی سینما روانه بازار نشر شد
ویژهبرنامه عارف مجاهد برگزار میشود
تمدید مهلت ششمین دوسالانه کارتون کتاب
زمان آغاز فعالیت خوابگاه دانشجویی پسرانه پردیس خودگردان شریف
دانشگاه تهران نیروی امریه جذب میکند
برنامه آموزشی دانشگاه خواجه نصیر برای ترم تابستان اعلام شد
زمان برگزاری آزمون زبان MSRT در مرداد ۱۴۰۳ اعلام شد
توسعه مراکز کاریابی تخصصی در مراکز آموزش علمی کاربردی استانها
کسب جایزه «البرز» توسط دانشجوی دانشگاه صنعتی امیرکبیر
توسعه قراردادهای تحقیقی دانشگاهها برای حل مشکلات جامعه و صنعت
رفع موانع ویزای دانشجویان بینالملل تا پایان برنامه هفتم توسعه
جایزه قانعیراد به برترین کنشگران عرصه اجتماعی تعلق میگیرد
لزوم حل مشکل سرانههای آموزشی در دولت چهاردهم
آغاز بارگذاری اسناد و مدارک پذیرفتهشدگان آزمون دبیری از ۲۹ خرداد/ جذب نهایی ۲۴ هزار نفر
رئیس جمهور آینده برای داشتن ایران قوی باید قدردان جایگاه عالمان باشد
نقشآفرینی دانشگاه پیام نور در عدالت آموزش عالی و حکمرانی علمی رسانهای
دیدار رییس بسیج اساتید با همسر شهید جمهور
نتایج نهایی آزمون وکالت مرکز وکلای قوه قضاییه اعلام شد
کارنامه مرحله اول آزمون استخدامی مشاغل دبیری منتشر شد
کلاهبرداران به بهانه به بهانه همستر کامبت این طور جیب شما را خالی میکنند
یک پاوربانک میتواند چند بار گوشی را شارژ کند؟
اطلاعیه مهم همستر کامبت درباره دریافت ایردراپ
آگهی/ مهریه و نفقه در طلاق؛ چالشها و راهکارها
این خودروی فیات تبدیل به جت اسکی هم میشود+عکس
خاندان سلطنتی عربستان گرانترین لامبورگینی دنیا را خرید+عکس
خودروی غیرمعروف ژاپنی با سرعت دیوانهوار ۴۳۹ کیلومتر حرکت میکند+عکس
رونمایی از خودروی هوشمند مونا ۰۳ با امکانات عالی+عکس
افزایش کیفیت نظام آموزشی به دنبال استقبال نخبگان از دانشگاه فرهنگیان
جمهوری اسلامی ایران میزبان صنایع خلاق و فرهنگی اعضای بریکس میشود
راه اندازی کاروانهای انتخاباتی در سطح مناطق آموزش عالی
آخرین مهلت ثبتنام وام ودیعه مسکن متاهلی در دانشگاه شهید بهشتی
تلاش برای پرداخت ماهانه حقالتدریس معلمان/هیچ معلمی مهر امسال بازنشسته نمیشود
بسیاری از بیسوادان بالای ۴۰ سال هستند/ تعریف سواد تغییر کرد
جهاددانشگاهی استان مرکزی آزمون استخدامی افراد دارای معلولیت را برگزار کرد
حمایت مالی تا سقف ۱۰هزار دلار برای پژوهشهای مشترک ایران و عمان
پرورش زنبور عسل
امروز؛ اختتامیه نهمین دوره مسابقات قرآن فرهنگیان برگزار میشود
انجام معاینات دهان و دندان، شرط ثبتنام دانشآموزان پایههای چهارم، هفتم و دهم
آغاز پذیرش اسکان موقت تابستان فرهنگیان از هفته جاری
روسای دانشگاهها فضای مناظره و معرفی برنامههای کاندیداها را در محیط دانشگاه فراهم کنند
وجود حدود یک میلیون دانشآموز رأیاولی/ لزوم اصلاح برنامه درس ملی توسط دولت چهاردهم
آغاز توزیع کارت ورود به جلسه آزمون مدارس سمپاد و نمونهدولتی
ایجاد بخشی برای گزارش مشکلات حوزههای امتحانی در شبکه شاد/ نام دانشآموزان محرمانه میماند
دانشجویان از رئیس جمهور آینده چه میخواهند؟
جشنواره دانشجویی شاخص را با عنوان جشنواره عیار حکمرانی دنبال کنید
افزایش شهریه دانشگاه آمریکایی برای رفع کسری بودجه
فراخوان جذب نیروی امریه در مرکز ملی ذخایر ژنتیکی و زیستی ایران
رتبه ۱۴ ایران از نظر تعداد دانشگاههای پر استناد
دوره توانمندسازی اساتید و طلاب خراسان برگزار می شود
سبک زندگی سالم دانشجویی در اولویت قرار گیرد
مدیر کارگروه مشاغل علوم انسانی، اجتماعی و هنر منصوب شد
افزایش ۷۰۰ برابری حقالزحمه دستیاران پزشکی در دولت سیزدهم
افزایش ۱۵۰۰ نفری شرکت کنندگان المپیاد دانشجویان علوم پزشکی کشور
۳۳ دانشگاه ایرانی در جمع هزار و ۵۰۰ دانشگاه تاثیرگذار جهان
عرضه شاهنامه نثر در کتابفروشیها/تصحیحی بر شاهنامه فردوسی
۷۵ گام تحولی در آموزش عالی از برکات دولت شهید آیتالله رئیسی است
اما و اگرهای بازگشت دانشآموزان به تحصیل؛ قانون چه میگوید؟
برندگان جوایز زنان ۲۰۲۴ معرفی شدند
عرضه چاپ چهارم من سهراب سپهری هستم در کتابفروشیها
سامانه ثبتنام سنجش برای دانش آموزان اتباع باز است
اضافه شدن ۳.۵ میلیون مترمربع به فضای آموزشی کشور در ۳۳ ماه
نامه ۶ بسیج دانشجویی دانشگاههای تهران بزرگ به کاندیداهای ریاستجمهوری
تعیین شرایط انتقال دانشجویان ایرانی شاغل به تحصیل در خارج به کشور
میزان درآمد همستر کامبت اعلام شد+عکس
اوکراین پهپاد ایرانی شاهد را کپی کرد+عکس
ناوهواپیمابر بریتانیایی که در نبرد رو در رو غرق شد+عکس
اتفاق نگرانکنندهای که درباره بازی همستر به شما نگفتهاند
خودروی غیرمعروف ژاپنی با سرعت دیوانهوار ۴۳۹ کیلومتر حرکت میکند+عکس
جنگندهای که بمب هسته ای هم حریفاش نبود+عکس
خودروی لوکس چینی که با مرسدس بنز رقابت میکند+عکس
کلاهبرداران به بهانه به بهانه همستر کامبت این طور جیب شما را خالی میکنند
خودروی آلمانی محبوب ایرانیها به بازار میآید+عکس
کشف عجیب دانشمندان درباره منابع آبی زمین که باعث حیرت همه شد
یک پاوربانک میتواند چند بار گوشی را شارژ کند؟
اتوبوس بزرگ ویژه سفرهای آفرود و ماجراجویی ساخت جمهوری چک+عکس
ظاهر شیک و جذاب هیوندای آزرا ۲۰۲۵ با دو رنگ متفاوت+عکس
اطلاعیه مهم همستر کامبت درباره دریافت ایردراپ
خودروی پلیس تسلا که همه دزدها را بیچاره میکند+عکس
راز گنج مقبره امپراتور چین که ۶۰۰۰ سرباز سفالی از آن محافظت میکند+عکس
خاندان سلطنتی عربستان گرانترین لامبورگینی دنیا را خرید+عکس
اتهام سنگینی که برای ایلان ماسک گران تمام میشود
هوش مصنوعی زبان فیلها را ترجمه کرد
برای بازی همستر کامبت وقت بگذاریم یا نه؟
این قطار سریع السیر در اروپا کولاک به پا کرد
ورزشگاه عجیب بن سلمان با امکانات کامل برای گیمرها و بازی ویدیویی+عکس
از این به بعد دست دزدها به گوشی اندروید شما بخورد قفل میشود
رونمایی از خودروی هوشمند مونا ۰۳ با امکانات عالی+عکس
چین خلبانان نظامی آمریکا و کشورهای غربی را استخدام میکند
اسپیکر جدید شیائومی میتواند صدای ۳۶۰ درجه پخش کند
ورود مدل قویتر خودروی هونگچی به ایران+عکس
پاسخ فیزیکدانان برای توضیح انبساط کیهانی جنجال به پا کرد
زمینه بازگشت ۲۷۰۰ نخبه به کشور فراهم شد
این خودروی فیات تبدیل به جت اسکی هم میشود+عکس
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.