شبکه علمی ثریا به نقل از ایسنا: لابد پسربچهای را که به عنوان «نابغه ده ساله» در یک برنامه صبحگاهی تلویزیون حاضر شد و گفته میشد مشاور رییس سازمان برنامه و بودجه، مدرس مجتمع فنی تهران و طراح آینده ماشینهای تسلاست، به یاد دارید؛ کودکی که تنها چند روز بعد از این برنامه با پیگیری روزنامهنگاران از منابع متعدد ثابت شد که نه تنها از تسلا بلکه از هیچ کجای دیگری دعوت به همکاری نشده، نوبخت به او حکم مشاوره نداده و هیچ کدام از ۱۶ اختراعی که مدعیاش بود ثبت نشده!
داستان این پسربچه ده ساله که حداقل بعید است بعد از شوی تلویزیونی اخیرش روزهای راحتی را پشت سر گذاشته باشد، تنها یکی از هزاران داستان پدر و مادرهایی است که میخواهند از بچههایشان «نابغه» بسازند! از طرفی تصمیم آموزش و پرورش برای انحلال مدارس خاص نظیر تیزهوشان نشان داد که سیاستها برای جداسازی دانشآموزان ظاهرا دستخوش تغییراتی شده و قرار نیست «نابغهسازی» لااقل از جانب دستگاههای رسمی به عنوان یک سیاست تربیتی پیگیری شود.
حتما شما هم با پدر و مادرهایی روبهرو شدهاید که مدعیاند فرزندانشان فوقالعاده باهوش و تیزهوش و نخبه و نابغه هستند. بعضیها برای این استدلال به شکل گوش بچهها اشاره میکنند، بعضیها موبایلشان را دست بچه میدهند تا نشان دهند او با چه سرعتی میتواند دل و جگر یک دستگاه الکترونیکی پیچیده را بیرون بکشد و بعضیها هم به تعداد کلمات انگلیسی و فرانسه و آلمانی و سواحیلی که بچههایشان میدانند افتخار میکنند!
سوای اینکه پدر و مادرها این روزها اصرار دارند به همه ثابت کنند که بچههایشان نابغه هستند، تب برطرفنشدنی «نابغهکردن بچهها» هم هر روز تندتر میشود.
تنها یک جست و جوی ساده در اینترنت کافی است تا برای پیش از بارداری تا ۱۸ و ۲۰ سالگی بچهها دستورالعملهایی برای «ساختن» کودک نابغه پیدا کنید؛ از عنوانهایی مثل «اسپرم و تخمک در چه سنی بچهای باهوشتر به وجود میآورند» گرفته تا دستورهای غذایی برای پدران و مادران برای داشتن بچههای باهوشتر، کلاسهای آمادگی برای تربیت بچههای نابغه، چگونه نوزاد خود را باهوشتر کنید، چگونه کودک خود را چندزبانه بار بیاورید، چگونه آینده بچهها را با شرکت در کلاس لگو و پازل و فلسفه کودکان و حل مساله و ... تضمین کنید! کودکستانها و دبستانها و دبیرستانهایی هم هستند که از شما میخواهند با پرداخت شهریه چند ده میلیونی و خرید خروار خروار کتاب و جزوه کمک کنید آینده بچههایتان تضمین شود. اینها همه بخشی از «تجارت نخبهپروری» در ایران هستند!
نتایج تحقیقات مفصلی که به اثرفلین معروف است نشان میدهد که رشد آیکیو در نسلهای پی در پی به صورت خطی اتفاق میافتد، نه به صورت جهشی؛ یعنی ممکن است بچههای ما نهایتا کمی از ما باهوشتر باشند اما بسیار بعید است که یک «نسل» از بچهها به صورت جهشی، از پدر و مادرهایشان بسیار بسیار باهوشتر باشند. البته حتی همین افزایش خطی هوش در طول نسلهای پی در پی از طرف برخی محققان مورد پرسش قرار گرفته است و استدلال این است که با طولانیشدن مدت آموزش و کلاسها و اطلاعات بیشتری که بچههای هر نسل نسبت به نسل قبلی دریافت میکنند، عملکرد بهتر آنها در آزمونهای هوش الزاما ناشی از افزایش هوش بچهها در هر نسل نیست! با این حال، توضیح دادن نتایج علمی تحقیقات دانشگاهی برای پدر و مادرهایی که همچنان اصرار دارند بچههایشان نابغه هستند یا نابغه خواهند شد، چندان مفید نیست. دکتر سعید رضایی استادیار دانشگاه علامه طباطبایی در رشته کودکان استثنایی در اینباره میگوید: «خیلی وقتها پدر و مادرها میخواهند با تاکید بر اینکه بچههایشان فوقالعاده هستند در واقع ضعفهای خودشان را بپوشانند. گاهی بچهها ابزار چشم و همچشمی خانوادهها میشوند. گاهی والدین به هر ابزاری متوسل میشوند که مثلا بچهشان در مدرسه علامه حلی درس بخواند، در صورتی که وقتی در مدرسه کار میکنید میبینید که شاید ده دوازده درصد بچهها آن مایه اولیه را دارند و باقی با مسائلی که در پشت پرده در جریان است، وارد این مدرسه شدهاند.»
«اصرار بر اینکه بچههای ما بسیار باهوش هستند و به آب و آتش زدن پدر و مادر برای اینکه از بچهها نابغه بسازند، بیشتر ناشی از ضعف شخصیتی خود پدر و مادر است، چون پدر و مادری که سلامت روان خوبی دارند، فرزندشان را در معرض چنین استرسهایی قرار نمیدهند.»
دکتر مانی رفیعی، مدرس دانشگاه در اینباره میگوید: «اگر بخواهیم به صورت آسیبشناسانه به مساله پدر و مادرهایی که میخواهند هر طور شده بچههایشان را نابغه جا بزنند بپردازیم، میرسیم به سندوم مونشه هاوزن نیابتی. پدر یا مادری که دچار این اختلال است برای جلب توجه به خودش، گاهی بچهاش را مثلا عمدا مسموم میکند و به بیمارستان میبرد. این میتواند در سوی دیگر هم رخ دهد و مبتلایان به این اختلال میتوانند فرزندشان را عمدا در موقعیت آسیبزا قرار دهند تا جلب توجه کنند.»
اگر شما هم در این سالها تلاش کردهاید از بچههایتان نابغه بسازید یا در حالی که میدانید نمره آنها از ۱۷ بیشتر نمیشود اینجا و آنجا اصرار کردهاید که اگر به مدرسه دیگری میرفت نابغه میشد و در این مدرسه که هست همه با او لج هستند و معلمهایش او را دوست ندارند و ...، نگران سلامت خودتان نشوید. علاوه بر مونشه هاوزن نیابتی یک دو جین دلیل دیگر هم وجود دارد که باعث میشود پدر و مادرها بخواهند به اصرار، بچههایشان را نابغه کنند. یکی از آن دلایل همان طور که دکتر رضایی هم به آن اشاره کرد، خودنمایی با استفاده از بچههاست. وقتی فضای کمی برای نمایش «خود» وجود داشته باشد و عرصههای رقابت در مادیاتی مانند خانه و ماشین خلاصه شود، بچهها یکی از عرصههای نمایش «طبقه» و «مصرف» میشوند. پدر و مادرها همان طور که با لباسها و ماشینهای جدید و بازیگرهای تئاتر عکس سلفی میگیرند، با سردر مدارس و جشن آخر سال مهدکودکها هم سلفی میگیرند و علاوه بر ثبت یک لحظه خوب خانوادگی، تاکید کنند که «ما» خانوادهای هستیم که بچهای باهوش داریم، «ما» میتوانیم هزینه چند میلیوینی یک مدرسه خاص را بپردازیم و «ما» با «دیگران» فرق داریم!
علاوه بر این باید به این مساله هم توجه کرد که در سالها و دهههای اخیر، یکی از عمدهترین راههای تغییر وضعیت زندگی همه ما «درسخواندن» بوده است و این درسخواندن از گلوگاه تنگی به نام «کنکور» گذشته است و پدر و مادرهایی که خودشان با استرس آسیبزای کنکور رو به رو بودهاند و شاید حتی در این امتحان چیزی که میخواستند را به دست نیاوردهاند، حالا میخواهند تمام توانشان را روی بچههایشان سرمایهگذاری کنند تا بچهها بتوانند از این سد راحتتر بگذرند و به انگشتشمار دانشگاههای تراز اول کشور راه پیدا کنند. آقای رفیعی در اینباره میگوید: «در یک بررسی کلینیکال روی بیش از ۲۰ نفر متولدان اواخر دهه ۶۰ و ۷۰، به این نتیجه رسیدیم که تقریبا هیچ کدام از کنکور بدون بحران نگذشتهاند. در اینجا من یک وضعیت آسیبزا میبینم. پدر و مادرهایی که خودشان از این ماجرا آسیب دیدهاند، حالا همه تلاششان را میکنند که بچهها برای این رقابت آمادهتر باشند. تلاش برای وارد کردن بچهها به مدارس خاص تا حدودی ناشی از همین است که در این مدرسهها آینده و دانشگاه بچهها تضمین میشود. من اطمینان دارم که اگر آزمایشی طراحی شود که به پدر و مادرها بگوییم مصرف یک داروی خاص در دوران جنینی باعث میشود بچه شما عملکرد بهتری در کنکور داشته باشد، عده زیادی طالب آن دارو خواهند بود.»
خیلی وقتها البته پدر و مادرها نه بیمار هستند، نه به دنبال خودنمایی و نه نگرانیهای غیرمنطقی درباره آینده بچهها دارند بلکه تنها نگرانند که وقتی بچهشان بزرگ شد، گله و شکایتی بکند، خودش را با بچههای دیگر مقایسه کند و بگوید اگر فلان امکان و فلان مدرسه و فلان کلاس را برایش فراهم میکردند موفقیت بییشتری به دست میآورد.
وینی کات، روانشناس انگلیسی وقتی با نگرانیهای فراگیر پدرها و مادرها در مورد بزرگکردن فرزندانش رو به رو شد، ایده تازهای برای آرام کردن والدین ابداع کرد: «پدر و مادرِ به اندازه کافی خوب»! این چارهای برای اضطراب آن دسته از والدین است که فکر میکنند در مراقبت از فرزندانشان کم میگذارند و به همین دلیل دچار وسواس و استرسهای اضافه میشوند. وینی کات پیشنهاد داد که پدران و مادران بپذیرند که آنچه در توان دارند برای بزرگکردن بچههایشان کافی است و نباید نگرانیهای اضافه به خودشان راه بدهند یا تلاش کنند مثل پدر و مادرهای دیگر باشند و همه امکاناتی که همه بچههای دیگر دارند را یکجا برای فرزندشان فراهم کنند.
دکتر رضایی معتقد است اگر بچهای داشته باشید که نمره ۱۵ میگیرد اما تفریح و بازیاش را کرده، وقت خوبی با خانواده گذرانده و در یک کلام شاد زندگی کرده است، موفقتر هستید تا اینکه بچهای افسرده و تحت استرس بار بیاورید که از بهترین دبیرستان ایران فارغالتحصیل شده و به بهترین دانشگاه کشور میرود. شاید وقت آن رسیده باشد که به جای اصرار بر کسب موفقیت پشت موفقیت و آویزان کردن مدارک و مدارجمان از دیوار اتاق پذیرایی، فقط به داشتن یک زندگی شادتر فکر کنیم!
فاطمه کریمخان
توسعه قراردادهای تحقیقی دانشگاهها برای حل مشکلات جامعه و صنعت
رفع موانع ویزای دانشجویان بینالملل تا پایان برنامه هفتم توسعه
جایزه قانعیراد به برترین کنشگران عرصه اجتماعی تعلق میگیرد
لزوم حل مشکل سرانههای آموزشی در دولت چهاردهم
آغاز بارگذاری اسناد و مدارک پذیرفتهشدگان آزمون دبیری از ۲۹ خرداد/ جذب نهایی ۲۴ هزار نفر
رئیس جمهور آینده برای داشتن ایران قوی باید قدردان جایگاه عالمان باشد
نقشآفرینی دانشگاه پیام نور در عدالت آموزش عالی و حکمرانی علمی رسانهای
دیدار رییس بسیج اساتید با همسر شهید جمهور
نتایج نهایی آزمون وکالت مرکز وکلای قوه قضاییه اعلام شد
کارنامه مرحله اول آزمون استخدامی مشاغل دبیری منتشر شد
کلاهبرداران به بهانه به بهانه همستر کامبت این طور جیب شما را خالی میکنند
یک پاوربانک میتواند چند بار گوشی را شارژ کند؟
اطلاعیه مهم همستر کامبت درباره دریافت ایردراپ
آگهی/ مهریه و نفقه در طلاق؛ چالشها و راهکارها
این خودروی فیات تبدیل به جت اسکی هم میشود+عکس
خاندان سلطنتی عربستان گرانترین لامبورگینی دنیا را خرید+عکس
خودروی غیرمعروف ژاپنی با سرعت دیوانهوار ۴۳۹ کیلومتر حرکت میکند+عکس
رونمایی از خودروی هوشمند مونا ۰۳ با امکانات عالی+عکس
افزایش کیفیت نظام آموزشی به دنبال استقبال نخبگان از دانشگاه فرهنگیان
جمهوری اسلامی ایران میزبان صنایع خلاق و فرهنگی اعضای بریکس میشود
راه اندازی کاروانهای انتخاباتی در سطح مناطق آموزش عالی
آخرین مهلت ثبتنام وام ودیعه مسکن متاهلی در دانشگاه شهید بهشتی
تلاش برای پرداخت ماهانه حقالتدریس معلمان/هیچ معلمی مهر امسال بازنشسته نمیشود
بسیاری از بیسوادان بالای ۴۰ سال هستند/ تعریف سواد تغییر کرد
جهاددانشگاهی استان مرکزی آزمون استخدامی افراد دارای معلولیت را برگزار کرد
حمایت مالی تا سقف ۱۰هزار دلار برای پژوهشهای مشترک ایران و عمان
پرورش زنبور عسل
امروز؛ اختتامیه نهمین دوره مسابقات قرآن فرهنگیان برگزار میشود
انجام معاینات دهان و دندان، شرط ثبتنام دانشآموزان پایههای چهارم، هفتم و دهم
آغاز پذیرش اسکان موقت تابستان فرهنگیان از هفته جاری
روسای دانشگاهها فضای مناظره و معرفی برنامههای کاندیداها را در محیط دانشگاه فراهم کنند
وجود حدود یک میلیون دانشآموز رأیاولی/ لزوم اصلاح برنامه درس ملی توسط دولت چهاردهم
آغاز توزیع کارت ورود به جلسه آزمون مدارس سمپاد و نمونهدولتی
ایجاد بخشی برای گزارش مشکلات حوزههای امتحانی در شبکه شاد/ نام دانشآموزان محرمانه میماند
دانشجویان از رئیس جمهور آینده چه میخواهند؟
جشنواره دانشجویی شاخص را با عنوان جشنواره عیار حکمرانی دنبال کنید
افزایش شهریه دانشگاه آمریکایی برای رفع کسری بودجه
فراخوان جذب نیروی امریه در مرکز ملی ذخایر ژنتیکی و زیستی ایران
رتبه ۱۴ ایران از نظر تعداد دانشگاههای پر استناد
دوره توانمندسازی اساتید و طلاب خراسان برگزار می شود
سبک زندگی سالم دانشجویی در اولویت قرار گیرد
مدیر کارگروه مشاغل علوم انسانی، اجتماعی و هنر منصوب شد
افزایش ۷۰۰ برابری حقالزحمه دستیاران پزشکی در دولت سیزدهم
افزایش ۱۵۰۰ نفری شرکت کنندگان المپیاد دانشجویان علوم پزشکی کشور
۳۳ دانشگاه ایرانی در جمع هزار و ۵۰۰ دانشگاه تاثیرگذار جهان
عرضه شاهنامه نثر در کتابفروشیها/تصحیحی بر شاهنامه فردوسی
۷۵ گام تحولی در آموزش عالی از برکات دولت شهید آیتالله رئیسی است
اما و اگرهای بازگشت دانشآموزان به تحصیل؛ قانون چه میگوید؟
برندگان جوایز زنان ۲۰۲۴ معرفی شدند
عرضه چاپ چهارم من سهراب سپهری هستم در کتابفروشیها
سامانه ثبتنام سنجش برای دانش آموزان اتباع باز است
اضافه شدن ۳.۵ میلیون مترمربع به فضای آموزشی کشور در ۳۳ ماه
نامه ۶ بسیج دانشجویی دانشگاههای تهران بزرگ به کاندیداهای ریاستجمهوری
تعیین شرایط انتقال دانشجویان ایرانی شاغل به تحصیل در خارج به کشور
ایجاد فرصت مطالعاتی برای دانشجویان دکتری زبان فارسی
جزئیات آیین نامه تدوین و بازنگری برنامههای درسی
از این به بعد دست دزدها به گوشی اندروید شما بخورد قفل میشود
اوکراین پهپاد ایرانی شاهد را کپی کرد+عکس
اتهام سنگینی که برای ایلان ماسک گران تمام میشود
بن سلمان شهر رویایی مگنا را در عربستان میسازد
یاد و نام خدا هنگام صحبت امام باقر (ع) با مردم هم همراه ایشان بود
ایجاد فرصت مطالعاتی برای دانشجویان رشته زبان ادبیات فارسی
جزئیات آیین نامه تدوین و بازنگری برنامههای درسی دانشگاهها اعلام شد
میزان درآمد همستر کامبت اعلام شد+عکس
این قطار سریع السیر در اروپا کولاک به پا کرد
خودروی لوکس چینی که با مرسدس بنز رقابت میکند+عکس
دانشگاهها فضای مناظره و معرفی برنامههای کاندیداها را فراهم کنند
پیام ولایتی به سومین کنگره شهدای دانشگاه آزاد اسلامی استان تهران
آزمون غربالگری شانزدهمین المپیاد دانشجویان علوم پزشکی برگزار شد
پیشنهاد کاهش ساعات آموزش/آمار دخانیات در طرح نماد بررسی شد
اختصاص ۱۵۰۰ میلیارد تومان به فعالیتهای فرهنگی دانشگاهها
اقدامات موثر و تلاشهای دولت شهید جمهور در آموزش عالی
تهیه ۲۰ مستند از زندگی شهدا در دانشگاه آزاد
عرضه خاطرات یک رزمنده روستایی در دریاچه ماهی
آغاز فرآیند جذب هیات علمی در دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی
دستورالعمل وزارت علوم درباره انتخابات به دانشگاهها ابلاغ شد
«شهریه» مدارس غیردولتی اعلام شد/ هزینه سرویس مدرسه و ناهار، ربطی به شهریه ندارد
اجرای عدالت آموزشی در مناطق روستایی و عشایر؛ مطالبهای از دولت چهاردهم
در حال نهایی کردن دستورالعمل انتخاباتی دانشگاهها هستیم
راهاندازی رشته مطالعات فرهنگی و رسانه در دانشگاه اصفهان
میزان درآمد همستر کامبت اعلام شد+عکس
اوکراین پهپاد ایرانی شاهد را کپی کرد+عکس
ناوهواپیمابر بریتانیایی که در نبرد رو در رو غرق شد+عکس
اتفاق نگرانکنندهای که درباره بازی همستر به شما نگفتهاند
بمبافکن رادارگریز جدید کابوس آمریکاییها شدند+عکس
خودروی غیرمعروف ژاپنی با سرعت دیوانهوار ۴۳۹ کیلومتر حرکت میکند+عکس
جنگندهای که بمب هسته ای هم حریفاش نبود+عکس
خودروی لوکس چینی که با مرسدس بنز رقابت میکند+عکس
کلاهبرداران به بهانه به بهانه همستر کامبت این طور جیب شما را خالی میکنند
ساخت زین دوتکه جدید برای دوچرخهسواری طولانی و راحت+عکس
خودروی آلمانی محبوب ایرانیها به بازار میآید+عکس
کشف عجیب دانشمندان درباره منابع آبی زمین که باعث حیرت همه شد
پهپاد اوکراین سوخوی روسی رادارگریز را منهدم کرد+عکس
اتوبوس بزرگ ویژه سفرهای آفرود و ماجراجویی ساخت جمهوری چک+عکس
ظاهر شیک و جذاب هیوندای آزرا ۲۰۲۵ با دو رنگ متفاوت+عکس
خودروی پلیس تسلا که همه دزدها را بیچاره میکند+عکس
راز گنج مقبره امپراتور چین که ۶۰۰۰ سرباز سفالی از آن محافظت میکند+عکس
اتهام سنگینی که برای ایلان ماسک گران تمام میشود
اطلاعیه مهم همستر کامبت درباره دریافت ایردراپ
خاندان سلطنتی عربستان گرانترین لامبورگینی دنیا را خرید+عکس
هوش مصنوعی زبان فیلها را ترجمه کرد
خودروهای برقی که از پژو ۲۰۶ بهترند+عکس
برای بازی همستر کامبت وقت بگذاریم یا نه؟
این قطار سریع السیر در اروپا کولاک به پا کرد
ورزشگاه عجیب بن سلمان با امکانات کامل برای گیمرها و بازی ویدیویی+عکس
از این به بعد دست دزدها به گوشی اندروید شما بخورد قفل میشود
چین خلبانان نظامی آمریکا و کشورهای غربی را استخدام میکند
اسپیکر جدید شیائومی میتواند صدای ۳۶۰ درجه پخش کند
رونمایی از خودروی هوشمند مونا ۰۳ با امکانات عالی+عکس
یک پاوربانک میتواند چند بار گوشی را شارژ کند؟
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.