به گزارش ثریا مفهوم خدا و پرستش، سنگ‌بنای اصلی تمام ادیان در طول تاریخ بوده است. اما درک توحید در ادیان و یگانه‌پرستی، مسیری پرفراز و نشیب را از پرستش بت‌ها و طبیعت تا اعتقاد به خدای یکتای نامرئی طی کرده است. این مسیر، مرزهای دقیق و گاهی شکننده‌ای میان باورها ایجاد کرده است.
تفاوت بنیادین: ادیان توحیدی و غیرتوحیدی
ادیان جهان به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند. ادیان غیرآسمانی مانند هندوئیسم و بودیسم که به عنوان ادیان غیرتوحیدی نیز شناخته می‌شوند، فاقد مفهوم خدای واحد و خالق یکتا هستند. اساس باور در این آیین‌ها اغلب بر پرستش انسان، طبیعت یا کثرت‌گرایی استوار است و آموزه‌ای مبتنی بر یگانه‌پرستی در آن‌ها یافت نمی‌شود.
در مقابل، ادیان آسمانی یا ابراهیمی (یهودیت، مسیحیت و اسلام) به عنوان ادیان توحیدی شناخته می‌شوند. محور اصلی این سه دین، ایمان به خدای یگانه است که از طریق پیامبران، بشر را به سوی یکتاپرستی دعوت کرده است.
اسلام و شفاف‌ترین مفهوم توحید
در میان ادیان توحیدی، اسلام شفاف‌ترین و جامع‌ترین دیدگاه را درباره توحید ارائه می‌دهد. متکلمان اسلامی توحید را به مراتب مختلفی تقسیم کرده‌اند که هر یک جنبه‌ای از یگانگی خداوند را روشن می‌سازد. این مراتب شامل موارد زیر است:
-
توحید ذاتی: به معنای یگانگی مطلق خداوند است؛ او یکتاست، شریکی ندارد و بسیط است، یعنی از اجزاء تشکیل نشده است. سوره توحید در قرآن کریم به روشنی این اصل را بیان می‌کند.
-
توحید در خالقیت و ربوبیت: این اصل بیانگر آن است که هیچ خالقی جز خداوند وجود ندارد و تدبیر و مدیریت تمام جهان هستی، از بزرگ‌ترین کهکشان‌ها تا کوچک‌ترین ذرات، تنها در ید قدرت اوست.
-
توحید در حاکمیت و تشریع: این دو مرتبه از توحید به این معناست که حق قانون‌گذاری و فرمانروایی مطلق بر جهان و انسان‌ها، منحصراً از آنِ خداوند است و هر حاکمیت دیگری باید به اذن او باشد.
-
توحید در عبادت و طاعت: اساس دعوت تمام پیامبران بر این اصل استوار بوده که عبادت و پرستش، تنها شایسته خداوند است و هرگونه پرستش غیر او، شرک محسوب می‌شود. اطاعت از پیامبران و اولیای الهی نیز در طول اطاعت از خداوند و به فرمان اوست.
انحراف از توحید؛ چالش‌های یهودیت و مسیحیت
با وجود ریشه مشترک در یگانه‌پرستی، متون کنونی یهودیت و مسیحیت در مسئله توحید با چالش‌هایی روبرو هستند که از دیدگاه اسلامی، انحراف از توحید ناب تلقی می‌شود.
در برخی متون تحریف‌شده یهودیت، مفهوم تجسیم یا تشبیه راه یافته است. در این نگاه، خداوند دارای صفات و رفتارهای انسانی مانند راه رفتن، حسادت و ترس توصیف شده که با مفهوم خدای نامحدود و منزه در تضاد است. این باورها مرز میان خالق و مخلوق را کمرنگ کرده و به نوعی شرک نزدیک می‌شود.
از سوی دیگر، مسیحیت با طرح آموزه تثلیث (پدر، پسر و روح‌القدس)، مفهوم توحید را با پیچیدگی روبرو کرده است. اعتقاد به اینکه خداوند در عین یگانگی، در سه شخصیت متمایز اما هم‌ذات وجود دارد، در قرون اولیه مسیحیت رایج نبود و بعدها در شوراهای کلیسایی رسمیت یافت. این آموزه از منظر اسلام، برجسته‌ترین فاصله از توحید ذاتی و خالص به شمار می‌رود.
اهمیت مهارت‌آموزی و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین در دانشگاه آزاد اسلامی
«نبرد خندق» داستان مصور با تصویرگری‌های خلاقانه برای نوجوانان
گفتگو درباره هنر موسیقی و جایگاه هنر در حکمت ایرانی اسلامی و رویکرد تمدنی به موسیقی
پیام تسلیت دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در پی درگذشت استاد مرتضی زاهدی
تنها فردی که از سقوط هواپیما در هند جان سالم به در برد+عکس
«خنده، جستار در معنی امور خنده‌آور» نگاهی فلسفی به خنده و کارکرد آن
کتاب «مهر و ماه و غدیر» ترجمه و بازنویسی خطبه غدیر از نگاهی نو
طرح جدید وزارت علوم برای سلامت دانشجویان خارجی
چشم بینای ایران در هوش مصنوعی و کوانتوم؛ سامانه رصد ISC فعال شد
بازخوانی پیام اصیل غدیر؛ چرا غدیر عید همه مسلمانان است؟
تصویر/ هدیه غدیر به حرم مولا؛ ۳ هزار متر فرش کاشان با نقوش اسلامی
راه جلوگیری از عاشوراهای بعدی، زنده کردن غدیر است
اسناد پنهان تاریخ نهاوند برای اولین بار فاش شد
طنین موسیقی روسی در تهران؛ هفته فرهنگی روسیه افتتاح شد
پاسخی برای تمام سؤالات کودکان درباره امام زمان (عج) در این کتاب
دیپلماسی فرهنگی ایران؛ کتاب‌های انقلاب در قلب بیروت و بغداد
چگونه در آزمون آیلتس نمره‌ی ۷+ بگیریم؟
چرا «نخل و نارنج» معرفت نواده شیخ اعظم را بیشتر کرد؟
فصل جدید دیپلماسی علمی؛ تفاهم‌نامه دانشگاه الزهرا و فاطمه جناح
معاون وزیر: پرونده شایعات آزمون دستیاری ۵۲ برای همیشه بسته شد
کشف فسیل خزنده بال‌دار با قدمت ۹۰ میلیون سال در ژاپن
مدیرعامل بعدی گوگل انسان نخواهد بود؟
آغاز رسمی برنامه تحول کیفی آموزش و پرورش از مهرماه امسال در کشور
نیروی انسانی را باید متناسب با جمعیت دانش‌آموزان تامین کنیم
آغاز خودکفایی اروپا در حوزه هوش مصنوعی
آخرین فرصت انتخاب رشته فرهنگیان؛ تصمیم سرنوشت‌ساز امشب
رایانه کوانتومی چهار سال دیگر همگانی می‌شود
ایجاد ساختمان‌های فردا با آلودگی امروز
چرخش دیوانه‌وار سیاه‌چاله غول‌پیکر / تصویری تازه از یک هیولا
عکس | بدشانس‌ترین قورباغه جهان که همراه موشک پرتاب شد
آیا ماده معروف شده در اینترنت واقعا برای مغز موثر است؟
زاکربرگ برای توسعه هوش جامع مصنوعی آستین‌ها را بالا زد
روبات‌های سمپاش ایرانی به استخدام کشاورزان در می‌آیند
قرارداد همکاری شگفت انگیز گوگل و اوپن‌ای‌آی
اندروید 16 عرضه شد
کمک چربی خوب به ساخت سلول‌های چربی بیشتر در بدن!
آخرین مهلت سنجش دانش‌آموزان بدو ورود به دبستان تا پایان خردادماه/ والدین هر چه زودتر برای نوبت‌گیری اقدام کنند
اجتماعات یادگیری معلمان؛ فرصت اشتراک‌گذاری جدیدترین روش‌های آموزشی
احتمال لو رفتن سؤالات امتحانات نهایی صفر است
راز تحمل شب‌کاری در دی‌ان‌ای شما نهفته است
تراشه هوش مصنوعی چین مهندسان را شکست داد
راز شبکه وکالت؛ شاهکار امام هادی (ع) در عصر اختناق
نهضت بزرگ غدیرشناسی در سراسر ایران
تصمیمات جدید برای اجاره‌بها و غذای دانشجویی اعلام شد
خوابگاه‌های دانشگاه تهران با کمک خیرین متحول می‌شود
تصمیم نهایی برای کنکور: معدل قطعی و بدون تغییر باقی ماند
شرایط جدید ترم تابستانی علوم پزشکی اعلام شد
اطلاعیه معاونت حقوقی وزارت بهداشت درباره برگزاری آزمون دستیاری ۵۲
تشدید رقابت فناورانه چین و آمریکا در حوزه ربات‌های انسان‌نما
لزوم تسهیل ثبت‌نام معلولان در آزمون استخدامی آموزش و پرورش
اولین مرکز آموزش فناوری‌های نوین هوش مصنوعی در ایلام افتتاح شد
خرید یک آجر برای مدرسه‌سازی با طرح خشت مهربانی
۷۸ درصد مالیات‌دهندگان تمایل دارند مالیاتشان صرف مدرسه‌سازی شود
آموزش حضوری سرگروه‌های آموزشی در تابستان/ استقبال معلمان از جشنواره اصلاح روش‌های تدریس
سیستم‌های ارزشیابی پیشرفت تحصیلی چه تفاوتی دارند؟
اصلاح دفترچه آزمون استخدامی آموزش و پرورش/ سربازان و طلاب امکان ثبت‌نام در آزمون دارند؟
۶ پیشنهاد ایران برای همکاری فناورانه در مسیر جاده ابریشم
نظر جرد آیزاکمن درباره لغو ناگهانی نامزدی‌اش برای ریاست ناسا
نسخه بهبودیافته هوش مصنوعی استدلالی اوپن‌ای‌آی معرفی شد
ارزیابی قابلیت انبارمانی انار ایران در طول انبار سرد
ارائه پوششی که باکتری‌ها را کاملا دفع می‌کند
نشت سوخت، پرتاب ماموریت آکس-۴ را به تعویق انداخت
آلبوم تصاویر ماه صورتی ژوئن از نگاه کاربران پلتفرم ایکس
۲۵ ستاره درخشان آسمان شب
نقشه راه سلامت دانشجویان ترسیم شد: معرفی مراکز مشاوره برتر کشور
راز ارتباط با نسل زد: کلید جدید مشاوره دانشجویی
سرمایه‌گذاری ۸۰۱ میلیاردی دانشگاه آزاد در استارتاپ‌ها
سازه‌هایی که با نانو و IoT نفس می‌کشند و انرژی نمی‌بلعند
بهینه‌سازی مصرف انرژی با کمک یک ناجی پر مصرف!
تشخیص دقیق و سریع سرطان با سامانه دانش بنیان ایرانی
ماشین هوشمند بیهوشی ایرانی به کمک متخصصان هوشبری آمد
نحوه اخذ امتحان نهایی و تصحیح اوراق دانش‌آموزان با آسیب بینایی/ مصحح بریل‌خوان نداریم
تا ۲۷ خرداد باید کار تصحیح برگه‌های امتحانی به پایان برسد
استانداردسازی ۷۲۰۰ مدرسه در کشور تا مهر امسال
مشکل نیروی انسانی برای سال تحصیلی آینده نداریم/ وجود بیش از ۱۶ میلیون دانش‌آموز در کشور
غدیرخم؛ بازتاب واقعه‌ای تاریخی، فرهنگی و اعتقادی در کتاب‌های درسی
مهندسی سلول‌های ایمنی برای مبارزه هوشمند با سرطان
نسخه بتای iOS 26 ماه آینده در دسترس خواهد بود
تحولی در بسته‌بندی مواد غذایی با توسعه ماده‌ای جدید
راهکار مقابله با چالش‌های انرژی در عصر هوش‌مصنوعی/ایران در مسیر تبدیل شدن به کشور نیروگاه‌ساز هسته‌ای
نگاهی به پیشگویی‌های امام علی (ع) درباره فتنه‌های آخرالزمان
دیه زن نصف مرد؛ آیا ارزش جان زن کمتر است؟
فرمانده‌ای که امام پیشانی‌اش را بوسید: اسطوره گردان فجر
وقتی یک شوخی، دندان‌های مبارک پیامبر (ص) را نمایان کرد
معجزه شق القمر: شبی که ماه در مکه به دو نیم شد
اولین مذهب در اسلام توسط چه کسی پایه گذاری شد و نام مذهب چیست؟
رد الشمس: وقتی زمان برای نماز علی(ع) ایستاد
خالق «قصه‌های مجید» در بیمارستان؛ آخرین وضعیت او
عکس اینستاگرام قاتل الهه حسین نژاد +عکس
مرز باریک رشوه و هدیه کجاست؟ پاسخ اینجاست
چگونه یک عالم سنی شیعه شد؟ روایت «راه یافته» را بخوانید
اسناد پنهان تاریخ نهاوند برای اولین بار فاش شد
نسخه آیت‌الله حائری برای فرار از آرامش منفی
تصویر/ هدیه غدیر به حرم مولا؛ ۳ هزار متر فرش کاشان با نقوش اسلامی
نسخه پیامبر (ص) برای بخشش گناهان؛ فرصتی برای شروع نو
آیت الله لنکرانی؛ مبارزی که پس از رحلت امام خمینی (ره) تاب نیاورد
تفسیر تکان‌دهنده استاد قرائتی از هولناک‌ترین روز تاریخ
راز «کتاب مخفی» چیست؟ روایتی نفس‌گیر از صدر اسلام
راز هدیه روز زن «شهید سجاد دهقان» فاش شد
روایت ۴۰ قهرمان آسمان ایران در «ستاره‌های نبرد هوایی ۵»
رمز رهایی از تنگناها و سختی‌های زندگی از زبان علامه حسن زاده آملی
دیپلماسی نخبگانی آیت الله جوادی آملی؛ پیام اتحاد قم و نجف
چرا علی(ع) معیار تشخیص مؤمن از منافق است؟ پاسخی در این کتاب
راز شعرخوانی علامه بحرالعلوم در حرم امیرالمومنین (ع) فاش شد
از نهج‌البلاغه تا غزه؛ فریاد عدالت‌خواهی امام علی(ع)
رعایت قواعد تجوید در هنگام قرائت نماز واجب است؟
تبعید شیرین! دلشادی شهید قاضی از محبت مردم بافت
عشق و رنج به زبان ساده در «گریه‌های گرگ گیاه‌خوار»
توحید در ادیان: مرز باریک یگانگی و شرک کجاست؟
لغزش خواص؛ پاشنه آشیل حکومت امیرالمؤمنین (ع)
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.