کد خبر: 163420
ف
روایت خواندنی بیهقی از حسین‌بن‌علی علیه السلام
در ادب فارسی، مقام سیدالشهداء و واقعه کربلا با عبور از مرز تاریخ و رویدادهای آن، پا به عرصه نماد و تمثیل گذاشته و جهانی از معنا را در عرصه ایمان و دلاوری و مبارزه با ظلم پیش رو می‌گشاید.

به گزارش ثریا ابوالفضل بیهقی در تاریخ مسعودی یا همان تاریخ بیهقی، دوبار به امام حسین علیه‌السلام در قالب نقل‌قول‌هایی اشاره می‌کند.

در داستان بر دار کردن حسنک _به اتهام قرمطی بودن و به سعایت بوسهل زوزنی_ این را از زبان خود حسنک می‌خوانیم:

«خواجه گفت: دل شکسته نباید داشت که چنین حال‌ها مردان را پیش آید، فرمانبرداری باید نمود به هرچه خداوند فرماید، که تا جان در تن است، امید صد هزار راحت است و فرج است. بو سهل را طاقت برسید، گفت: خداوند را کرا کند که با چنین سگ قرمطی که بردار خواهند کرد بفرمان امیرالمؤمنین چنین گفتن؟

خواجه به خشم در بو سهل نگریست.

حسنک گفت: سگ ندانم که بوده است، خاندان من و آنچه مرا بوده است از آلت و حشمت و نعمت جهانیان دانند. جهان خوردم و کارها راندم و عاقبت کار آدمی مرگ است، اگر امروز اجل رسیده است، کس بازنتواند داشت که بر دار کشند یا جز دار که بزرگ‌تر از حسین علی نیَم‌! این خواجه که مرا این می‌گوید، مرا شعر گفته است و بر درِ سرای من ایستاده است. امّا حدیث قرمطی، به ازین باید، که او را بازداشتند بدین تهمت نه مرا، و این معروف است، من چنین چیزها ندانم.» بو سهل را صفرا بجنبید و بانگ برداشت و فرا دشنام خواست شد، خواجه بانگ بر او زد و گفت: این مجلس سلطان را که اینجا نشسته‌ایم هیچ حرمت نیست؟ ما کاری را گِرد شده‌ایم، چون ازین فارغ شویم، این مرد پنج و شش ماه است تا در دست شماست، هر چه خواهی بکن. بوسهل خاموش شد و تا آخر مجلس سخن نگفت.»

فردای آن روز و با آدابی که برای بردار کردن رسم بوده، او را بیرون می‌آورند: «و حسنک را به پای دار آوردند _نعوذ باللّه من قضاء السّوء_ و دو پیک را ایستانیده بودند که از بغداد آمده‌اند. و قرآن خوانان قرآن می‌خواندند. حسنک را فرمودند که جامه بیرون کش. وی دست اندر زیر کرد و اِزاربند استوار کرد و پایچه‌های ازار را ببست و جبّه و پیراهن بکشید و دور انداخت با دستار، و برهنه با ازار بایستاد و دست‌ها درهم زده‌، تنی چون سیم سفید و رویی چون صد هزار نگار. و همه خلق به درد می‌گریستند.»

وقتی به مادرش خبر می‌دهند: «و مادر حسنک زنی بود سخت جگرآور، چنان شنودم که دو سه ماه ازو این حدیث نهان داشتند، چون بشنید، جزعی نکرد، چنانکه زنان کنند، بلکه بگریست بدرد، چنانکه حاضران از درد وی خون گریستند، پس گفت: بزرگا مردا که این پسرم بود! که پادشاهی چون محمود این جهان بدو داد و پادشاهی چون مسعود آن جهان. و ماتم پسر سخت نیکو بداشت، و هر خردمند که این بشنید، بپسندید.»

آنطور که بیهقی می‌گوید، پیکر حسنک هفت سال بر دار آویخته بود. درست پس از این، بیهقی به روایت قیام و سرنوشت عبدالله بن زبیر می‌پردازد، و در ادامه ذکری که از مادر حسنک کرد به سخنی از مادر عبدالله بن زبیر اشاره می‌کند که درباره حسین بن علی علیه‌السلام گفته است:

«و حجّاج پیغام فرستاد سوی او که از تو تا گرفتار شدن یک دو روز مانده است، و دانم که بر امانی که من دهم، بیرون نیایی، بر حکم عبد الملک بیرون آی تا ترا بشام فرستم بی‌بند، عزیزاً مکرّماً، آنگاه او داند که چه باید کرد، تا در حرم بیش ویرانی نیفتد و خون‌ها ریخته نشود. عبداللّه گفت: تا درین بیندیشم. آن شب با قوم خویش که مانده بودند رأی زد. بیشتر اشارت آن کردند که بیرون باید رفت تا فتنه بنشیند و اَلَمی بتو نرسد»

مادر او اسماً نام داشت و دختر خلیفه اول بود. عبدالله زبیر پیش مادرش رفت و او پرسید مخالفت تو با بنی امیه برای دین بود یا دنیا؟ «و همه حال‌ها با وی بگفت. اسماً زمانی اندیشید. پس گفت: ای فرزند، این خروج که تو بر بنی امیّه کردی دین را بود یا دنیا را؟ گفت: بخدای که از بهر دین را بود، و دلیل آنکه نگرفتم یک درم از دنیا، و این ترا معلوم است. گفت: پس صبر کن بر مرگ و کشتن و مثله کردن، چنانکه برادرت مصعب کرد، که پدرت زبیر عوام بوده است و جّدت از سوی من بوبکر… و نگاه کن که حسینِ علی‌، رضی اللّه عنهما، چه کرد. او کریم بود و بر حکم پسر زیاد عبید اللّه تن‌درنداد.»

این اشاره نشان‌دهنده احترام و جایگاه امام حسین (ع) در نگاه مردم ایران است که در نگاه و قلم بیهقی جلوه و نمود داشته است، به ویژه از زبان زنی که سید الشهدا را نمونه و الگوی رفتار پسرش قرار می‌دهد. از همین دو مثال می‌توان فهمید که در ادب فارسی، سیدالشهداء و واقعه کربلا با عبور از مرز تاریخ و رویدادهای آن، پا به عرصه نماد و تمثیل گذاشته و جهانی از معنا را در عرصه ایمان و دلاوری و مقاومت و سلحشوری و مبارزه با ظلم را پیش روی خواننده می‌گشاید.


مرتبط ها
ارسال نظر
chapta
حداکثر تعداد کاراکتر نظر 200 ميياشد .
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.

تصویر/ مادر و دختر ایرانی که با موشک‌های اسرائیل به شهادت رسیدند

بازخوانی اسطوره‌ها و اسطوره‌زدایی در پژوهش‌های قرآنی در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی

واجبات یا مستحبات؛ اولویت با کدام است؟

محدودیت پذیرش دانشجوی دکتری در پردیس‌های دانشگاه تهران

سامانه دریافت گزارشات مردمی در مورد شیوه برگزاری و تخلفات کنکوری فعال شد

میزان پذیرش توانخواهان کنکوری مشخص شد

انتشار دفترچه سوالات علوم ریاضی و علوم انسانی نوبت دوم کنکور امسال

کلید اولیه نوبت دوم آزمون سراسری سال ۱۴۰۴ منتشر شد

آغاز ماراتن کنکور در سراسر کشور

برقراری امنیت کامل کنکور ۱۴۰۴

ایرانیان چگونه غذا را در گرمای کویر تازه نگه می‌داشتند؟

کشف درخت عجیبی در آفریقا که میوه آن سنگ آهک است!

هوش مصنوعی، نیروگاه هسته‌ای می‌سازد

راز ۴۰۰ ساله خورشید بالاخره حل شد

تهدیدات امنیتی واتس اپ و ابعاد جاسوسی پنهان

تاریخ عرضه گلکسی F۳۶ ۵G ساموسنگ؛ ۲۸ تیر و با قیمت زیر ۲۳۶ دلار!

تهدیدات امنیتی واتس‌اپ و ابعاد جاسوسی پنهان در بستر پیام‌رسان

جلب توجه پنگوئن‌های رباتیک در مترو چین

آغاز فرآیند هدایت تحصیلی نهمی‌ها از فردا

آغاز پنجاه و هشتمین کنکور کشور با رقابت حدود نیم‌میلیون داوطلب

مدارس تازه‌نفس برای مهر ۱۴۰۴ در راه است

زعفران، ناجی سلول‌های مغزی در بیماران دیابتی

باتری‌های لیتیومی به آتش‌نشان داخلی مجهز شدند

کشف فسیلی که از منظومه شمسی اولیه باقی مانده است

ماژول خانه هوشمند ایرانی با قابلیت کنترل تجهیزات، نمایش دما و امنیت در یک سیستم یکپارچه

حراج تنها اسکلت دایناسور نوزاد 150 میلیون ساله

آیین‌نامه کمیته تسهیل فعالیت کسب‌وکارهای دیجیتال برای جامعۀ علمی دردسرساز می‌شود؟

دقت حیرت‌انگیز بینی سگ‌ها در تشخیص پارکینسون

خودروی هیبریدی چینی رقبا را ضربه‌فنی کرد

شروع هدایت تحصیلی پایه نهم از فردا

اعلام اسامی ۷۵ دانش‌آموز برگزیده پویش ملی اثرگذاری به وقت میهن

این شبح مسیر هند را تغییر داد

اثر انگشت دیجیتال

راز پوست هوشمند کوسه‌ها

پایان نگرانی از تداخل امواج؛ چسب‌های گرافنی به کمک صنایع می‌آید

ورزش همیشه سلامت روان را تقویت نمی‌کند

کشف یک سیاره بیگانه که ۳۵ برابر بزرگتر از زمین است

ارجاع ۲۰ کانال متخلف کنکور به مقام‌های قضایی/شناسایی ۱۷ داوطلب متقلب در نوبت اول آزمون

افتتاح پایگاه‌های تابستانی اوقات فراغت دانش‌آموزان شهر تهران/ پوشش کمتر از یک چهارم دانش‌آموزان

امروز، آخرین مهلت دریافت کارت کنکور/آغاز برگزاری آزمون از فردا

عکس روز ناسا از سحابی گل سرخ

کتاب «رفیق خدا» منتشر شد

راز حجاب در عاشورا: فراتر از یک پوشش ساده

اعلام جزئیات برگزاری امتحانات جایگزین طلاب

امکان جابجایی تاریخ آزمون ارتقا دستیاران پزشکی وجود ندارد

امروز آخرین مهلت ثبت‌نام در ترم تابستان دانشگاه آزاد

رتبه دانشگاه‌های ایران در بین کشورهای اسلامی

جزئیات آماری نوبت دوم کنکور ۱۴۰۴ اعلام شد

وقتی فناوری در برابر آلودگی هوا قد علم می‌کند

راز محبوبیت عدد ۲۷ در چت‌بات‌ها لو رفت/ چرا هوش مصنوعی همیشه همین عدد را “تصادفی” حدس می‌زند؟

فناوری چگونه قدرت نظامی خلق می‌کند؟

بایدو جای GPS را می‌گیرد؟

سنجش از دور پهپادی در خدمت حفظ بناهای تاریخی

هلیکوپتر بدون سرنشین MQ-8 Fire؛ سرعت و برد پهپاد گشت‌زنی نیروی دریایی آمریکایی

این رادار قاتل بی ۲ و اف ۳۵» است

با یک آزمایش خون بفهمید چقدر تا مرگ فاصله دارید

افتتاح حدود ۳ هزار فضای ورزشی در استان‌ها

تشخیص شدت مالاریا از روی پروتئین‌های موجود در خون

شهریه مدارس غیردولتی امسال چقدر است؟

ضرورت بازنگری در نگاه سنتی به امنیت سایبری

هکرهای ایرانی متخصصان فناوری رژیم صهیونیستی را به دام انداختند

مشاغلی که هوش مصنوعی نمی‌تواند جایگزین آنها شود

کمبود سرانه فضای آموزشی در ۱۹ منطقه آموزشی کشور/۷۲۰۰ پروژه مدرسه‌سازی در حال احداث

برگزاری دوره‌های یک ماهه تابستانی در مناطق دو زبانه

امکان ثبت‌نام فرزندان شهدای جنگ تحمیلی اخیر در مدارس شاهد

فناوری خودتخریبگر ابداع شد

ساخت مراکز داده جدید و عظیم متا و یک نگرانی بزرگ

آغوش باز دولت آمریکا برای هوش مصنوعی

گسترش کاربرد نانو در صنعت ترموپلاستیک‌های پیشرفته در آمریکای جنوبی

بزرگ‌ترین تصویربرداری از بدن انسان انجام شد

بزرگ‌ترین تصویربرداری از بدن انسان انجام شد

دانشمندان به دنبال ۱۰۰ کهکشان‌ کشف نشده در راه شیری

چاپ بیست و یکم روایت تشکیل یگان موشکی ایران منتشر شد

یک ایرانی تنها برگزیده طراحی جلد جشنواره کتاب مسکو شد

تصویر/ در این خانواده ژن خوب فقط شهادت است

جنگ ۱۲ روزه پرداخت و دروس نهفته در آن

نصرت خدا تنها به شکل معجزه‌ و ماورایی محقق می‌شود؟

چین لباس‌های فضایی جدیدی را به ایستگاه فضایی تیانگونگ فرستاد

چرا لاک‌پشت‌ها در برابر سرطان مصون هستند؟

ضرورت تلاش همه‌جانبه برای حضور ایمن و پرشور دانش‌آموزان و فرهنگیان در سفر تمدن‌ساز اربعین

تصویر/ دختر بچه‌ اهل غزه که به دلیل وحشت و ترس موهای سرش ریخته است

غم اگر تصویر بود: نفس دختر ۲ ساله شهید حمید آزکات

تصویر/ در این خانواده ژن خوب فقط شهادت است

تصویر/ مادر و دختر ایرانی که با موشک‌های اسرائیل به شهادت رسیدند

«مرگ مغزی جامعه شناسی ایرانی» بررسی می‌شود

چاپ بیست و یکم روایت تشکیل یگان موشکی ایران منتشر شد

تغییر قبله به سمت کعبه معظمه برای دشمنان اسلام شکننده بود

تصویر/ کتابت قرآن در مدت کمتر از ۳ سال توسط یک کودک هندی

منابع تاریخی که به وجود حضرت رقیه (س) و اتفاقات شام اشاره می‌کنند

اگر دلتان یک مجموعه شعر می‌خواهد «باران کبوتر» منتشر شد

یک ایرانی تنها برگزیده طراحی جلد جشنواره کتاب مسکو شد

نصرت خدا تنها به شکل معجزه‌ و ماورایی محقق می‌شود؟

نگاهی به مراحل هفت گانه سلوک تا شهود عرفانی در پرتو مقاومت عرفانی

جنگ ۱۲ روزه پرداخت و دروس نهفته در آن

شروط قرآن برای پیروزی یک جامعه در برابر توطئه‌های دشمن

راز حجاب در عاشورا: فراتر از یک پوشش ساده

روایت خواندنی سردبیر تهران تایمز از روزنامه‌نگاری در جنگ

نویسنده زن سودانی جایزه قلم پینتر ۲۰۲۵ را گرفت

همگرایی اسلامیت و ایرانیت پشتوانه هویتی و فرهنگی ایران عزیز

بازسازی اعتماد به چیزی فراتر از تبلیغات و رسانه نیاز دارد

کتاب «رفیق خدا» منتشر شد

واجبات یا مستحبات؛ اولویت با کدام است؟

دانشگاه صنعتی امیرکبیر میزبان اولین المپیاد ورزش‌های فناورانه کشور

کدام سیاره ۱۵ دقیقه از تابستان امسال ما دزدید؟!

اعلام زمانبندی فرآیند برگزاری نوبت دوم آزمون سراسری‌ سال ۱۴۰۴

ادای احترام وزیر علوم به مقام استادان شهید دانشگاه شهید بهشتی

بیش از ۴۵۰ هزار نفر کارت نوبت دوم کنکور را دریافت کردند

شیوه پذیرش دانشجوی پزشکی عمومی از مقطع کارشناسی تغییر کرد

دود روغن آشپزی، عامل پنهان سرطان ریه در زنان

کشف روش ساده برای نزدیک کردن کردن مغز به حالت بندباز