به گزارش ثریا، سید سعید زاهد، دانشیار جامعه شناسی و عضو پژوهشکدۀ تحول در علوم انسانی- اجتماعی دانشگاه شیراز جوابیه ای به سخنان اخیر رسول جعفریان درباره علم دینی به نگارش درآورده است.
رسول جعفریان در یادداشتی که در کانال شخصی اش در تلگرام و سایتهای مختلف دیگر منتشر شد، گفت: پارادایم حاکم بر این سی چهل سال، همین است که علوم انسانی دینی درست کنیم. این که کسی شغلش همین بوده، نباید غیر از این از او انتظار داشت. مثلا در جایی به نام دفتر همکاری حوزه دانشگاه یا مثلا پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. حالا خروجیش چه بوده؟ کدام معضل علم انسانی را حل کرده؟ نمی دانیم. باید دست از کلی گویی برداریم و گزاره گزاره در تک تک علومی که زیر نام کلی علوم انسانی است، بحث کنیم.
پاسخ سید سعید زاهد زاهدانی را در ادامه بخوانید:
جناب آقای رسول جعفریان در یادداشتی، مانند برخی از نوشته های قبلی خود، سخن گفتن از علوم انسانی اسلامی و وجود آن را کلی گوئی دانسته و از دست اندرکاران این رشته، که به خصوص بعد از انقلاب اسلامی بسیار فعال تر شده است، مطالبه نموده اند که اگر مدعی علوم انسانی اسلامی هستید پس کجاست و چه دست آوردهائی داشته است.
در این یادداشت ایشان به سه دوره تاریخی یعنی قرون سوم و چهارم هجری قمری، صدر مشروطه و دوران انقلاب اسلامی اشاره کرده اند و در هر یک نشانه هائی برای نفی علوم انسانی اسلامی پیدا کرده اند علوم انسانی با ادعای اسلامی را در قرن دوم و سوم هجری قمری متعلق به یونان، در صدر مشروطه متعلق به علوم سیاسی غرب و در دوران انقلاب اسلامی نیز متعلق به تمدن مدرن تلقی کرده اند و استقبال برخی از علما از برخی مفاهیم علوم انسانی و اجتماعی غربی و سکوت عده ای دیگر در مقابل برخی از این مفاهیم را دلیلی بر منتفی بودن ادعای علوم انسانی و اجتماعی اسلامی قلمداد نموده اند، اما در نهایت فرموده اند "مشکل اصلی همین کلی‌گوئی‌ها، نوعی ترس از غرب، گسترده کردن دایره آنچه به اسم اسلام است، و مشکلاتی از این دست است که باید روی آن ها تأمل کرد و این قدر این بحث ها را سیاسی نکرد. بحث ها را جدی گرفت، در حوزه هایی که به تفکر ارزش می نهند، مطرحشان کرد."
در پاسخ، این قلم هم می خواهد ایشان را به جمع بندی خودشان دعوت کند و بخواهد که به جای کلی‌گوئی و اصل گرفتن آن چه در تمدن مدرن شکل گرفته است و قیاس بی وجه کردن و سطحی و سیاسی نگری، در حوزه های فکری مدعی علوم انسانی و اجتماعی اسلامی حضور یابند و با ملاحظه ای علمی و منصفانه به این تلاش های بنگرند تا ببینند که نه تنها این علوم وجود دارند بلکه دست آوردهای مفیدی هر بر آنان مترتب است.
شما، با توجه به این که خود را علاقه مند به تاریخ می دانید و تألیفاتی هم در این زمینه دارید، به سه دورۀ تاریخی مورد مقایسه در یادداشتتان، بسیار سطحی نگریسته اید. هر عمل تاریخی در زمینۀ خودش قابل تفسیر است. اگر فلسفۀ یونانی در جامعه اسلامی قرن سوم و چهارم قوت گرفت به خواست بنی امیه و بنی عباس بود که برای توجیه رفتار های سلطانی خود از این علوم استفاده کردند و تلاش های امثال فارابی و بعد از او ابن سینا و دیگران بود که به آن رنگ و بوی اسلامی داد.
اگر در صدر مشروطه از علوم انسانی غرب استفاده شد، قانون اساسی آنچنانی نوشته شد و پارلمان به سبک اروپا تشکیل شد، به خاطر ضعف علوم انسانی اسلامی بود. نتیجۀ آن هم روی کار آمدن رضاخان و تبدیل استبداد سنتی به استبداد سازمان یافته و بسیار قهارتر از گذشته شد. این که در جمهوری اسلامی برخی مفاهیم علوم انسانی و اجتماعی غرب مورد استفاده قرار گرفته است، مانند قانون اساسی، تا حدی که جنبۀ اسلامی یافته موجب قوت و در وجهی که چهرۀ غیر اسلامی خود را نشان داده است موجب زحمت شده.
مثال دیگر، در بانکداری که وجه غیر اسلامی آن قالب است، می بینید که چه بلائی سر مردم و کشور آورده و تا اسلامی نشود همین روال نا مطلوب ادامه دارد. ادارۀ جنگ تحمیلی که به روشی اسلامی صورت گرفت موجب پیروزی شد و این که جمهوری اسلامی ایران مدت چهل سال است در مقابل انواع فشار های جهانی سرِپای خود ایستاده و روز به روز بر اقتدار و رونق خود افزوده است نتیجۀ به کارگیری علوم انسانی اسلامی است. این که روز به روز نفوذ آمریکا در منطقۀ غرب آسیا کمتر شده و ایران اسلامی تنها رقیب او در این منطقه است، دست آورد به کارگیری علوم انسانی اسلامی است.
البته علوم انسانی و اجتماعی اسلامی که در دوران انقلاب اسلامی به طور جدی به آن پرداخته شده است، هنوز در ابتدای راه خود و در حال پیشرفت است. وقت، تعداد نفرات و امکانات در اختیار رشد و گسترش علوم انسانی و اجتماعی تمدن مدرن را با زمان، تعداد نفرات و امکانات در اختیار دست اندرکاران علوم انسانی و اجتماعی اسلامی مقایسه کنید و منصفانه توقع خود را تنظیم نمائید؛ و البته می دانید و می دانیم که العاقبه للمتقین.
احکام رتبه‌بندی ۱۰۰ هزار معلم بازنشسته اصلاح شد
سخنگوی وزارت آموزش و پرورش از اصلاح احکام رتبه‌بندی ۱۰۰ هزار معلم بازنشسته سال‌های ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۲ خبر داد.
شاهنامه هنر فردوسی است و لاغیر
دستگیری متهمانی که برای تقلب در کنکور، رمز ارز می‌گرفتند
امکان افشای سوالات آزمون‌های آموزش و پرورش غیرممکن شد/ سهم ۵۰ درصدی سوابق تحصیلی در کنکور
تدوین طرح مدرسه مجازی بزرگسالان برای کاهش تنوع مدارس
آزمون‌های نهایی دانش آموزان به سازمان جدید سنجش واگذار می شود
انتشار فراخوان دوره‌های ۲۳ و ۲۴ جایزه مهرگان ادب
آمادگی رفع نیاز فناورانه سازمان سنجش در مقابله با تقلب کنکور
کلاهبرداری از داوطلبان کنکور با دریافت رمزارز و سکه طلا
اساسنامه سازمان ملی سنجش بعد از کنکور ابلاغ می‌شود
گوشی جدید وان پلاس با دوربین تله فوتو و ماکرو معرفی می‌شود+عکس
چراغ‌های خودروی جدید آئودی سخنگو هستند+عکس
سنگی که طلا نیست اما بسیار گران قیمت است+عکس
چرا سوئد در یک قدیمی ساخت بمب اتم منصرف شد؟
رونمایی شریک قبلی ایران خودروی از خودروی عجیب آفرودی‌اش+عکس
کشف یک سیاه چاله عظیم در نزدیکی زمین
کارکرد عجیب مایع ظرف شویی در هواپیمای بوئینگ
اینترنت استارلینک در این کشورها قطع می‌شود
مشکل بزرگ ناسا در مریخ که فعلا حل نشدنی است
بمب الکترومغناطیسی چطور منفجر می‌شود؟
شروع احداث و افتتاح ۲۷ کلاس درس در سفر رئیس سازمان نوسازی مدارس به هرمزگان
مرحله غیرمتمرکز المپیاد علمی دانشجویی ۳۱ فروردین برگزار می‌شود
مهلت ارسال ایده به ششمین دوره رویداد «از ایده تا بازار» تمدید شد
تعیین ظرفیت ۶۰۰ نفری در دوره فلوشیپ پزشکی سال ۱۴۰۳
مدارس تا فرارسیدن ایام امتحانات باید دایر باشند
پذیرش بدون آزمون قاریان و حافظان قرآن در دانشگاه فرهنگیان
نقش حمایتی خانواده‌ها از دانش‌آموزان در روزهای امتحانی
فردا؛ آخرین مهلت ثبت‌نام آزمون‌های ورودی مدارس سمپاد و نمونه دولتی
انتشار مقاله استاد دانشگاه شریف در معتبرترین مجله انجمن فیزیک آمریکا
آگهی/ گیربکس سایکلو گومائو چه تاثیری در افزایش سرعت و کارایی صنایع دارد؟
سیزدهمین دوره جشنواره تیتر ۱۵ اردیبهشت ماه برگزار می شود
شیوه‌نامه مشوق‌های خدمتی برای کسب مهارت دانش‌آموختگان دانشگاهی ابلاغ شد
اساتید دانشگاههای جهان صهیونیست‌ها را تحریم کنند
منتخبین هجدهمین مسابقات ربوکاپ ۹ سهمیه جهانی دریافت می‌کنند
واگذاری مالکیت ساختمان سابق دانشگاه علمی کاربردی واحد استان اردبیل به دانشگاه محقق اردبیلی
جرائم متخلفان کنکور اعلام شد
تشریح مأموریت جهاددانشگاهی در راستای نیاز‌های کشور
بیانیه مدرسین دروس معارف اسلامی دانشگاههادر حمایت از حمله موشکی سپاه
مهلت ثبت نام در آزمون فلوشیپ پزشکی سال ۱۴۰۳ تمدید شد
۴۵ قفسه کتاب کانون در مدارس ۱۰ استان کشور جاگذاری شد
سامانه نقل و انتقال دانشجویان علوم پزشکی از یکم اردیبهشت فعال می‌شود
وزیر علوم بر پیگیری امور معیشتی یاوران علمی دانشگاه‌ها تاکید کرد
طرح رتبه‌بندی و اعتبارسنجی مؤسسات آموزش عالی تهیه می‌شود
سه‌چهارم مسافران از اقامتگاه‌های غیررسمی و بدون مجوز استفاده کردند
گذر نهضت سوادآموزی از وضعیت حاضر به مدلهای جدید آموزشی طبق برنامه هفتم
تایید انتخاب ۱۰ رییس دانشگاه و مرکز آموزشی و تحقیقاتی کشور
زمان ثبت نام وام شهریه دانشجویی دانشگاه علمی کاربردی اعلام شد
شنبه آخرین مهلت ثبت نام برای امریه سربازی دانشگاه تهران
آزمون‌های شبه نهایی از ۹۰ درصد محتوای برنامه و کتاب درسی است
امکان استفاده از تک ماده برای ۴ درس با نمره ۷ به بالا
بکارگیری معاون پرورشی در مدارس غیردولتی ضروری است
تاریخ طب در ایران معرفی و بررسی می‌شود
رونمایی از پلتفرم نشر دانشگاهی
مدارک مورد نیاز پذیرفته‌شدگان آزمون استخدامی جهت بارگذاری در سامانه گزینش
تدوین طرح مدرسه مجازی در راستای کاهش تنوع مدارس
مهلت ثبت نام آزمون EPT اردیبهشت ماه ۱۴۰۳ دانشگاه آزاد اسلامی تمدید شد
شورای تحقیق جذب هیات علمی تشکیل می‌شود
صدور مجوز راه‌اندازی مدارس سمپاد عشایری در سه استان کشور
جزئیات اعلام نتایج آزمون آموزگاری و حضور در مراحل مختلف استخدام
تداوم توزیع شیر رایگان در مدارس تا پایان امتحانات/ چالش تامین پاکت استریل شیر
تحلیل بیانات رهبر انقلاب در دیدار با دانشجویان/ پاشنه آشیل جهاد تبیین محیط دانشگاه است
شیوه‌نامه المپیاد ورزش‌های فناورانه دانشجویی ابلاغ شد
واگذاری آزمون‌های ارتقا و گواهینامه دستیاران پزشکی به دانشگاه‌ها
جاماندگان نوبت دوم کنکور ۱۴۰۳، امروز و فردا نام‌نویسی کنند
قدرت نظامی ایران حرف اول و آخر را در منطقه می‌زند
زمان اعلام نتایج اولیه آزمون دکتری اعلام شد
پروژه‌های اولویت‌دار دانشگاه تهران تکمیل می شود
انجام عملیات «وعده صادق» مایه مباهات است
نشست شورای مسکن دانشگاه آزاد اسلامی برگزار شد
ایران جزء ۱۵ کشور برتر جهانی در جذب دانشجویان بین المللی
نتایج اولیه و زمان انتخاب رشته آزمون دکتری ۱۴۰۳ منتشر شد
کتاب ای کاش زودتر برای سوالات نوجوانان درباره حجاب منتشر شد
فلسفه عشق نقد و بررسی می‌شود
ورود شخصیت‌های خارجی به محصولات خواب کودکان
دهمین‌جلسه درس‌گفتارهای سعدی‌خوانی برگزار می‌شود
طنز یعنی چه؟
شرکت هزار عضو هیات علمی در فرصت‌های مطالعاتی جامعه و صنعت
شبیه‌سازی آزمون‌های شبه‌نهایی با امتحانات نهایی/توصیه به دهم و یازدهمی‌ها برای شرکت در آزمون
امسال ۷۰ هزار معلم جذب آموزش و پرورش می شوند
ایران چطور گنبد آهنین را در هم شکست؟ +عکس
تغییر شکل عجیب هرم بزرگ مصر+عکس
چرا آدم فضایی‌ها خودشان را به انسان‌ها نشان نمی‌دهند؟
آنچه درباره ناوگان پهپادی ایران نمی‌دانید+عکس
ستاره نوترونی مرده در کهکشان دوباره زنده شد+عکس
سنگی که طلا نیست اما بسیار گران قیمت است+عکس
قابلیت ارتباط ماهواره‌ای به گوشی‌های گوگل اضافه شد
این موشک نیست یک هواپیمای خاص و پرسرعت است+عکس
مشخصات موشک سنگینی که دیشب روسیه پرتاب کرد+عکس
گوشی جدید وان پلاس با دوربین تله فوتو و ماکرو معرفی می‌شود+عکس
انفجار این بمب الکترومغناطیسی قربانیان را ۲۰۰ سال عقب می‌برد+عکس
جزئیات اعلام نتایج آزمون آموزگاری و حضور در مراحل مختلف استخدام
ناگفته‌های کسر ۱۰ میلیون تومان از حقوق دانشجومعلمان به عنوان مقرری ماه اول!
فعالیت دانشگاه بین‌المللی زاگرس غیرقانونی اعلام شد
ترجمه روسی به فارسی دکتر ژیواگو منتشر شد
تفاوت موشک‌های بالستیک، کروز و هایپرسونیک ایران در چیست؟
چهار تغییر در دانشگاه فرهنگیان
موشک ایرانی‌ای که سامانه ضد موشک اسراییل را فلج می‌کند+عکس
موتور خودروی فرمول یک در خودروی معمولی قرار گرفت+عکس
توسعه تضمین اشتغال با راه‌اندازی مراکز جدید در دانشگاه علمی‌کاربردی
کسر ۴۵ درصد از حقوق دانشجومعلمان لغو شد
مدیریت غذای دانشجویی احتمالا به وزارت علوم واگذار می‌شود
جزییات نمایشگاه کار به میزبانی دانشگاه امیرکبیر اعلام شد
جهش علمی ایران نسبت به سرمایه‌گذاری مالی در دنیا بی‌نظیر است
زمان برگزاری نخستین کنفرانس ملی مهارت اعلام شد
۴۵ درصد به دریافتی دستیاران اضافه شد
گوشی‌های سامسونگ آیفون را شکست دادند
یک سیارک بزرگ به زمین نزدیک می‌شود
کتاب مهندسی مرجع جامع کنترل، در سیستم حمل و نقل چاپ و راهی بازار نشر شد
شاد به کاربرانش هشدار داد
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.