به گزارش راهبرد معاصر؛ در بررسی مجموعه تحریم های اعمال شده بر اقتصاد ایران از سوی دولت آمریکا -چه تحریم های 15 مرداد ماه و چه تحریم های 13 آبان - باید توجه داشت هیچ کدام از تحریم های مذکور موضوع جدیدی نبوده و اجرایی شدن تمام این تحریم ها در گذشته نیز سابقه داشته است. ضمن اینکه تحریم های سال 91-90 به لحاظ گستردگی و وجه بین المللی آن از سطح وسیع تری نسبت به تحریم های اخیر برخوردار بودند. در تحریم های 13 آبان که چند ساعتی از آغاز رسمی آن می گذرد تمرکز آمریکا بر تحریم خرید مقداری نفت خام از ایران به امید کاهش درآمدهای ارزی ایران و ایجاد اخلال در نظام ارزی و عدم توانایی کشور در اداره امور و هزینه های ارزی کشور صورت می گیرد. در ادامه به ذکر نکاتی در این زمینه می پردازیم.
الف- بنا بر اذعان طرف های غربی و البته مسئولان ایرانی امکان تحقق این موضوع (هدف آمریکا از تحریم نفتی ایران) یعنی به صفر رساندن صادرات نفت ایران عملا وجود نداشته و آمریکا با اعمال فشار بر سایر کشورها در نهایت خواهد توانست مانع صادرات و فروش بخشی از نفت ایران شود که این موضوع نیز در سال های 91-90 وجود داشته و موضوع جدیدی نیست.
ب- برخی از راه های دور زدن این تحریم ها اگر چه مشخص است اما قابلیت رصد و شناسایی آن عملا وجود ندارد. از جمله این راه ها می توان به فروش نفت ایران به سایر کشورهای صادر کننده نفت از جمله عراق، روسیه و.. اشاره کرد. به نحوی که این کشورها به واسطه کمبود نفت ایران در بازار این کمبود را گاها با چراغ سبز آمریکا با افزایش صادرات خود جبران کرده اما از طرفی با خرید نفت ایران نیاز داخلی خودشان به مصرف نفت را تامین می کنند. در واقع نفت خریداری شده ایران از سوی این کشورها صادر نمی شود تا قابلیت پیگیری و رصد داشته باشد بلکه این نفت صرفا در نیازهای داخلی این کشورها مصرف خواهد شد. با این اقدام که یکی از راه های فروش نفت ایران محسوب می شود نفت ایران بدون اینکه وارد بازارهای صادراتی شوند فروخته می شود. در این میان گزینه ها و راه های دیگری نیز وجود دارد که در تحریم های قبلی از سوی ایران با موفقیت اجرایی شده است. ضمن اینکه راه اندازی بورس نفت و فروش حواله ای نفت خام به بخش خصوصی نیز می تواند یکی از راه های کاهش اثرات تحریمی در کوتاه مدت باشد.
ج- باید توجه داشت در سال های بعد از اجرای برجام با صادرات روزانه بیش از دو میلیون بشکه نفت با قیمت هایی حدود 30 تا 40 دلار؛ درآمد ارزی که از فروش بیش از دو میلیون بشکه نفت نصیب دولت ایران می شد با توجه به قیمت های فعلی نفت خام با فروش حدود 1 میلیون بشکه نفت نصیب ایران خواهد شد. لذا با فرض کاهش صادرات ایران به حدود یک میلیون بشکه نفت به واسطه آغاز تحریم های 13 آبان ایران به لحاظ درآمدی مانند سال هایی خواهد بود که روزانه بیش از دو میلیون بشکه نفت با قیمت هایی حدود 30 تا 40 دلار می فروخت. طبیعتا این موضوع نشان دهنده این است که تحریم های جدید نفتی که با هدف کاهش درآمدهای ارزی و ایجاد اخلال در روند اداره کشور صورت می گیرد کارایی لازم را نداشته و قطعا شکست خواهند خورد.
با این حال طبیعتا این تحریم ها، مقداری بر هزینه های ما افزوده و مشکلاتی را برای ما ایجاد خواهند کرد. اما با توجه به این موضوع که بخش قابل توجهی از تاثیرات این تحریم ها اثرات روانی و غیر واقعی هستند به نظر می رسد هر چقدر از زمان اجرای این تحریم ها بگذرد تاثیر این تحریم ها بر فضای عمومی اقتصاد ایران کاهش خواهد یافت. در شرایط فعلی و بعد از آغاز رسمی این تحریم ها از تاریخ 13 آبان – که البته چند ماهی از آغاز غیر رسمی آن می گذرد- ذکر چند نکته ضروری است:
1- ممانعت از تداوم فضای انتظار در اقتصاد
متاسفانه در سال های اخیر به عناوین مختلف از جمله اجرای توافق برجام، انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، خروج ترامپ از برجام، رفتار کشورهای اروپایی درباره خروج آمریکا از برجام و.... سیاست های انتظاری در اقتصاد ایران به شدت پررنگ بوده و همین موضوع باعث شده بسیاری از اقدامات طرف ایرانی در هاله ای از انتظار و عدم قطعیت در تصمیم گیری ها قرار گرفته و بسیاری از فرصت های ما به سادگی از دست برود. تحریم های 13 آبان را باید پایان خوش باوری به سیاست های آمریکا و انتظار دولت ایران برای ایجاد تغییر در رفتار طرف مقابل دانست.
2- به صفر رساندن واردات کالاهای مصرفی
طبق آمار گمرک حدود 18.5 درصد از مجموع واردات قانونی کشور در سال 96 مربوط به واردات کالاهای مصرفی بوده است. با توجه به واردات حدود 45 میلیارد دلاری کشور در سال 96 این حجم از کالاهای مصرفی رقمی حدود 8 میلیارد دلار خواهد بود که با توجه به مصرفی بودن این کالاها امکان تولید عمده این محصولات در داخل کشور وجود دارد. لذا عقلانی نیست در شرایطی که کشور در مضیقه ارزی قرار دارد ارز کشور برای واردات کالاهای مصرفی آن هم از کشورهایی که عمدتا در این تحریم ها بر علیه اقتصاد کشورمان حضور دارند هزینه شود.
3- در نظر گرفتن وجود تحریم ها در برنامه ریزی ها
متاسفانه بعد از اجرای برجام و خوش بینی دولت به طرف غربی، لغو تحریم ها و گشایش های اقتصادی در برنامه ریزی مسئولان دولتی قابل مشاهده بود که از جمله آن ها می توان به تصور بارگشایی مبادلات بانکی بعد از برجام، ورود سرمایه گذاری های خارجی به کشور و اقداماتی چون حذف کارت سوخت به بهانه عدم نیاز برای سهمیه بندی بنزین و کنترل مصرف آن و.... اشاره کرد. لذا در گام اول باید در شرایط تحریمی موجود برنامه های عملیاتی کوتاه مدت و میان مدت با فرض تداوم تحریم ها و با تعیین سیاست گذاری ها نه صرفا هدف گذاری ها ایجاد شود که نزدیک ترین مصداق عینی آن را می توان بودجه سال 98 دانست که باید بر اساس شریط تحریمی و با توجه به الزامات و محدودیت های موجود در اقتصاد کشور تدوین شود.
4- نعمتی به نام کاهش صادرات نفت خام
کاهش صادرات نفت خام ایران می تواند یک فرصت تاریخی برای اقتصاد ایران و به نوعی توفیقی اجباری برای اقتصاد ایران باشد. اگر چه با توجه به تجربه تحریم های سال 91-90 و تقسیم کار جهانی مبنی بر تداوم خام فروشی ایران این پیش بینی وجود دارد که طرف غربی و آمریکا به زودی از تحریم خرید نفت ایران عقب نشینی خواهد کرد. همان طور که در تجربه برجام شاهد بودیم بعد از اجرای برجام تنها تحریمی که به طور کامل برداشته شد و البته دولتی ها نیز تا مدت ها به آن به عنوان سند موفقیت برجام اسناد می کردند آزاد شدن فروش و صادرات نفت ایران بود که لغو آن نیز نه به واسطه توافق برجام بلکه دو دلیل عمده داشت:
دلیل اول اینکه جایگزین های مناسبی برای جایگزینی نفت ایران در میان مدت و بلند مدت وجود نداشته و ندارد و پیدا کردن جایگزین برای نفت ایران صرفا می تواند از طریق افزایش تولید برخی از کشور و حرکت به سمت ذخایر استراتژیک دنیا در کوتاه مدت صورت بگیرد اما در بلند مدت عملیاتی نیست.
دلیل دوم این موضوع نیز فلسفه تقسیم کار جهانی است که در آن ایران به عنوان یک کشورخام فروش( صادرکننده نفت خام) شناخته شده است. غرب در وهله دوم و بعد از اعمال تحریم ها نمی خواهد اجازه دهد این تعریف یعنی خام فروش بودن ایران به عنوان یک دولت نفتی تغییر پیدا کند در حالی که تحریم بلند مدت خرید نفت از سوی ایران می تواند ایران را به این سمت حرکت دهد. چنانچه در سال های تحریم نفت سهم درآمدهای نفتی در بودجه روندی کاهشی داشت به طوری که شاید اگر آن روند تداوم می یافت یک توفیق اجباری رخ می داد و سهم درآمدهای نفتی از بودجه کاهش پیدا می کرد. موضوعی که بعد از برجام و افزایش فروش نفت ایران مجددا معکوس شد.
بهره سخن
باید اذعان داشت تاثیر این تحریم ها ( مجموعه تحریم های 15 مرداد و 13 آبان) در اقتصاد ایران ماندگار نخواهد بود. دولت ایران در گام اول باید به این تحریم ها به عنوان یک اصل موجود و پذیرفته شده نگاه کرده و برنامه ریزی های خود را بر اساس تداوم این تحریم ها طراحی و تدوین کند. باید بپذیریم که وعده های طرف غربی قابل اطمینان و اتکا نبوده و نمی توان بر اساس این وعده ها برنامه ریزی کرد. اقتصاد ایران باید را ضمن حفظ تعامل با تمام کشورهایی که مایل به همکاری و فعالیت اقتصادی با ما هستند با تکیه بر ظرفیت ها و توانمندی های داخلی به حرکت خود ادامه دهد. طبیعتا هر روزی که از اجرای این تحریم ها می گذرد هیمنه و ابهت این تحریم ها شکسته شده و اثرگذاری آن نیز کاهش خواهد یافت.
دانشگاه آزاد امکان مشارکت گسترده مردم در امر تولید را فراهم میکند
تشریح اقدامات حفاظتی سازمان سنجش در نوبت اول کنکور ۱۴۰۳
اعلام جزییات پذیرش بدون آزمون کارشناسی ارشد دانشگاه پیام نور
احکام رتبهبندی ۱۰۰ هزار معلم بازنشسته اصلاح شد
سخنگوی وزارت آموزش و پرورش از اصلاح احکام رتبهبندی ۱۰۰ هزار معلم بازنشسته سالهای ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۲ خبر داد.
شاهنامه هنر فردوسی است و لاغیر
دستگیری متهمانی که برای تقلب در کنکور، رمز ارز میگرفتند
امکان افشای سوالات آزمونهای آموزش و پرورش غیرممکن شد/ سهم ۵۰ درصدی سوابق تحصیلی در کنکور
تدوین طرح مدرسه مجازی بزرگسالان برای کاهش تنوع مدارس
آزمونهای نهایی دانش آموزان به سازمان جدید سنجش واگذار می شود
انتشار فراخوان دورههای ۲۳ و ۲۴ جایزه مهرگان ادب
آمادگی رفع نیاز فناورانه سازمان سنجش در مقابله با تقلب کنکور
کلاهبرداری از داوطلبان کنکور با دریافت رمزارز و سکه طلا
اساسنامه سازمان ملی سنجش بعد از کنکور ابلاغ میشود
گوشی جدید وان پلاس با دوربین تله فوتو و ماکرو معرفی میشود+عکس
چراغهای خودروی جدید آئودی سخنگو هستند+عکس
سنگی که طلا نیست اما بسیار گران قیمت است+عکس
چرا سوئد در یک قدیمی ساخت بمب اتم منصرف شد؟
رونمایی شریک قبلی ایران خودروی از خودروی عجیب آفرودیاش+عکس
کشف یک سیاه چاله عظیم در نزدیکی زمین
کارکرد عجیب مایع ظرف شویی در هواپیمای بوئینگ
اینترنت استارلینک در این کشورها قطع میشود
مشکل بزرگ ناسا در مریخ که فعلا حل نشدنی است
بمب الکترومغناطیسی چطور منفجر میشود؟
شروع احداث و افتتاح ۲۷ کلاس درس در سفر رئیس سازمان نوسازی مدارس به هرمزگان
مرحله غیرمتمرکز المپیاد علمی دانشجویی ۳۱ فروردین برگزار میشود
مهلت ارسال ایده به ششمین دوره رویداد «از ایده تا بازار» تمدید شد
تعیین ظرفیت ۶۰۰ نفری در دوره فلوشیپ پزشکی سال ۱۴۰۳
مدارس تا فرارسیدن ایام امتحانات باید دایر باشند
پذیرش بدون آزمون قاریان و حافظان قرآن در دانشگاه فرهنگیان
نقش حمایتی خانوادهها از دانشآموزان در روزهای امتحانی
فردا؛ آخرین مهلت ثبتنام آزمونهای ورودی مدارس سمپاد و نمونه دولتی
انتشار مقاله استاد دانشگاه شریف در معتبرترین مجله انجمن فیزیک آمریکا
آگهی/ گیربکس سایکلو گومائو چه تاثیری در افزایش سرعت و کارایی صنایع دارد؟
سیزدهمین دوره جشنواره تیتر ۱۵ اردیبهشت ماه برگزار می شود
شیوهنامه مشوقهای خدمتی برای کسب مهارت دانشآموختگان دانشگاهی ابلاغ شد
اساتید دانشگاههای جهان صهیونیستها را تحریم کنند
منتخبین هجدهمین مسابقات ربوکاپ ۹ سهمیه جهانی دریافت میکنند
واگذاری مالکیت ساختمان سابق دانشگاه علمی کاربردی واحد استان اردبیل به دانشگاه محقق اردبیلی
جرائم متخلفان کنکور اعلام شد
تشریح مأموریت جهاددانشگاهی در راستای نیازهای کشور
بیانیه مدرسین دروس معارف اسلامی دانشگاههادر حمایت از حمله موشکی سپاه
مهلت ثبت نام در آزمون فلوشیپ پزشکی سال ۱۴۰۳ تمدید شد
۴۵ قفسه کتاب کانون در مدارس ۱۰ استان کشور جاگذاری شد
سامانه نقل و انتقال دانشجویان علوم پزشکی از یکم اردیبهشت فعال میشود
وزیر علوم بر پیگیری امور معیشتی یاوران علمی دانشگاهها تاکید کرد
طرح رتبهبندی و اعتبارسنجی مؤسسات آموزش عالی تهیه میشود
سهچهارم مسافران از اقامتگاههای غیررسمی و بدون مجوز استفاده کردند
گذر نهضت سوادآموزی از وضعیت حاضر به مدلهای جدید آموزشی طبق برنامه هفتم
تایید انتخاب ۱۰ رییس دانشگاه و مرکز آموزشی و تحقیقاتی کشور
زمان ثبت نام وام شهریه دانشجویی دانشگاه علمی کاربردی اعلام شد
شنبه آخرین مهلت ثبت نام برای امریه سربازی دانشگاه تهران
آزمونهای شبه نهایی از ۹۰ درصد محتوای برنامه و کتاب درسی است
امکان استفاده از تک ماده برای ۴ درس با نمره ۷ به بالا
بکارگیری معاون پرورشی در مدارس غیردولتی ضروری است
تاریخ طب در ایران معرفی و بررسی میشود
رونمایی از پلتفرم نشر دانشگاهی
مدارک مورد نیاز پذیرفتهشدگان آزمون استخدامی جهت بارگذاری در سامانه گزینش
تدوین طرح مدرسه مجازی در راستای کاهش تنوع مدارس
مهلت ثبت نام آزمون EPT اردیبهشت ماه ۱۴۰۳ دانشگاه آزاد اسلامی تمدید شد
شورای تحقیق جذب هیات علمی تشکیل میشود
صدور مجوز راهاندازی مدارس سمپاد عشایری در سه استان کشور
جزئیات اعلام نتایج آزمون آموزگاری و حضور در مراحل مختلف استخدام
تداوم توزیع شیر رایگان در مدارس تا پایان امتحانات/ چالش تامین پاکت استریل شیر
تحلیل بیانات رهبر انقلاب در دیدار با دانشجویان/ پاشنه آشیل جهاد تبیین محیط دانشگاه است
شیوهنامه المپیاد ورزشهای فناورانه دانشجویی ابلاغ شد
واگذاری آزمونهای ارتقا و گواهینامه دستیاران پزشکی به دانشگاهها
جاماندگان نوبت دوم کنکور ۱۴۰۳، امروز و فردا نامنویسی کنند
قدرت نظامی ایران حرف اول و آخر را در منطقه میزند
زمان اعلام نتایج اولیه آزمون دکتری اعلام شد
پروژههای اولویتدار دانشگاه تهران تکمیل می شود
انجام عملیات «وعده صادق» مایه مباهات است
نشست شورای مسکن دانشگاه آزاد اسلامی برگزار شد
ایران جزء ۱۵ کشور برتر جهانی در جذب دانشجویان بین المللی
نتایج اولیه و زمان انتخاب رشته آزمون دکتری ۱۴۰۳ منتشر شد
کتاب ای کاش زودتر برای سوالات نوجوانان درباره حجاب منتشر شد
فلسفه عشق نقد و بررسی میشود
ورود شخصیتهای خارجی به محصولات خواب کودکان
دهمینجلسه درسگفتارهای سعدیخوانی برگزار میشود
طنز یعنی چه؟
ایران چطور گنبد آهنین را در هم شکست؟ +عکس
تغییر شکل عجیب هرم بزرگ مصر+عکس
چرا آدم فضاییها خودشان را به انسانها نشان نمیدهند؟
سنگی که طلا نیست اما بسیار گران قیمت است+عکس
آنچه درباره ناوگان پهپادی ایران نمیدانید+عکس
قابلیت ارتباط ماهوارهای به گوشیهای گوگل اضافه شد
گوشی جدید وان پلاس با دوربین تله فوتو و ماکرو معرفی میشود+عکس
انفجار این بمب الکترومغناطیسی قربانیان را ۲۰۰ سال عقب میبرد+عکس
جزئیات اعلام نتایج آزمون آموزگاری و حضور در مراحل مختلف استخدام
تفاوت موشکهای بالستیک، کروز و هایپرسونیک ایران در چیست؟
چهار تغییر در دانشگاه فرهنگیان
موشک ایرانیای که سامانه ضد موشک اسراییل را فلج میکند+عکس
توسعه تضمین اشتغال با راهاندازی مراکز جدید در دانشگاه علمیکاربردی
کسر ۴۵ درصد از حقوق دانشجومعلمان لغو شد
موتور خودروی فرمول یک در خودروی معمولی قرار گرفت+عکس
جهش علمی ایران نسبت به سرمایهگذاری مالی در دنیا بینظیر است
گوشیهای سامسونگ آیفون را شکست دادند
کتاب مهندسی مرجع جامع کنترل، در سیستم حمل و نقل چاپ و راهی بازار نشر شد
راهاندازی سامانه مهارت افزایی هدفمند و نوآورانه در دانشگاه امیرکبیر
شرکت هزار عضو هیات علمی در فرصتهای مطالعاتی جامعه و صنعت
مدارک مورد نیاز پذیرفتهشدگان آزمون استخدامی جهت بارگذاری در سامانه گزینش
دانشجویان میهمانی چه شرایطی باید داشته باشند؟
دشمن اذعان دارد که گنبد آهنین شکسته شد
مرحله غیرمتمرکز المپیاد علمی دانشجویی ۳۱ فروردین برگزار میشود
حمله موشکی و پهپادی به اسرائیل
لازمه ارتباط بیشتر اساتید با صنعت، تسهیل و جهتدهی قوانین است
تمبر یادبود سهروردی منتشر شد
رئیس مرکز همکاریهای علمی بینالمللی وزیر علوم منصوب شد
حمایت بنیاد نخبگان تهران، از توسعه صنعت گلخانهای و محیطهای کشت کنترلشده
نتایج اولیه و زمان انتخاب رشته آزمون دکتری ۱۴۰۳ منتشر شد
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.