به گزارش ثریا طی سال گذشته، سر تیتر خبرهای بیشتر رسانه‌های جهان درباره تغییرات آب و هوایی و بحران زباله‌ها و پلاستیک بوده است. سال‌هاست که زمین در معرض انتشار گازهای گلخانه‌ای و فاجعه اجتناب‌ناپذیر تغییرات آب و هوایی قرار دارد. با ادامه روند گرمایش زمین و افزایش درجه حرارت تا ۵ درجه، سطح آب دریاها و اقیانوس‌ها تا ۶۰ متر بالا خواهد آمد. در کنار آن، در نقاط مختلف زمین انسان‌ها دست به کشتار بی‌سابقه حیوانات و گونه‌های مختلف حشرات می‌زنند که آسیب بسیار جدی به محیط‌زیست وارد می‌کند.

گروه‌های مختلفی از محققان و پژوهشگران به بررسی این مسئله پرداخته و ۵ ایده اساسی را برای کاهش تغییرات آب و هوایی و مقابله با بحران زباله‌ها پیشنهاد داده‌اند که در اینجا به‌طور مختصر به آن ها پرداخته می‌شود.

• پوشاندن خورشید: در بهار سال ۲۰۱۹ میلادی گروهی از دانشمندان دانشگاه هاروارد در نظر دارند تا بالن‌هایی از ذرات کربنات کلسیم را به اتمسفر بفرستند. هدف از این کار کاهش درجه حرارت زمین است. این اولین آزمایش واقعی دنیای فناوری دهه‌های گذشته است که مهندسی ژئوماتیک خورشیدی خوانده می‌شود. این عمل پیش‌ازاین در آزمایشگاه و به‌صورت محدود انجام‌شده است. این فرایند تقلیدی از اثرات انفجارهای آتش‌فشانی بزرگ است، جایی که گازهای آزادشده موجب خنک شدن جهانی شده‌اند. مسئله مهم این است که این آزمایش هنوز در دنیای واقعی انجام‌نشده و هیچ‌کس مطمئن نیست که عملکرد و عواقب بالقوه آنچه خواهد بود. برخی از پژوهش‌ها باعث شده‌اند، محققان نگران باشند که این عملیات ممکن است الگوهای بارندگی را مختل کند و یا نور خورشید در برخی مناطق کاملاً قطع شود. برخی دیگر از مطالعات نشان می‌دهند که این عمل می‌تواند برای مدت کوتاهی مفید باشد اما با توقف عملیات میزان حرارتی که به زمین می‌رسد افزایش پیدا خواهد کرد و تغییرات آب و هوایی را شدت خواهد بخشید. دیوید فای (David Fahey) از دانشمندان علوم جوی در اداره ملی اقیانوسی و جوی ایالات‌متحده آمریکا در یک مصاحبه مطبوعاتی اعلام کرد: «صحبت در مورد مهندسی ژئوماتیک، بزرگ‌ترین اشتباهی است که ما اکنون می‌توانیم انجام دهیم.»

• استفاده از نیروی الکتریسیته برای رشد دوباره صخره‌های مرجانی: گرمایش زمین و بالا رفتن درجه حرارت آب دریاها واقعه بسیار فاجعه باری برای مرجان‌های دریایی است. بزرگ‌ترین تپه مرجانی استرالیا که یکی از شگفتی‌های طبیعی جهان محسوب می‌شود، با افزایش درجه حرارت از بین رفته است. در سال‌های ۲۰۱۶ و ۲۰۱۷ میلادی نیز مرجان‌ها با مسئله مهم وجود سفیدکننده زیاد در آب دریاها که باعث از بین رفتن آن‌ها می‌شود، روبه‌رو شده‌اند. مرگ مرجان‌ها در سرتاسر جهان، حیات دریاها و اقیانوس‌ها را در معرض خطر قرار داده که به‌نوبه خود انسان‌هایی را که زندگی‌شان از طریق صید ماهی تأمین می‌شوند، دچار اختلال کرده است؛ اما دانشمندان در نظر دارند با استفاده از نیروی الکتریسیته، مرجان‌ها را احیا کنند. آن‌ها قاب‌های فولادی را در بخش‌هایی از صخره‌ای که به‌طور ناگهانی آسیب‌دیده‌اند، قرار می‌دهند و سپس جریان الکتریسیته را متصل می‌کنند. این عمل باعث افزایش ذخایر معدنی شده و به مرجان‌ها کمک می‌کند سریع‌تر رشد کنند. این روش در کشور اندونزی، بخش‌هایی که مرجان‌ها در اثر مواد سفیدکننده آسیب‌دیده‌اند، مورد آزمایش قرارگرفته است. مطالعات نشان داده که مرجان آسیب‌دیده با این روش تا ۲۰ برابر سریع‌تر رشد کرده و احتمال زنده ماندن آن ۵۰ برابر بیشتر می‌شود. اشکال این روش این است که نسبتاً پرهزینه بوده و تیم ها باید به‌جای استفاده از سوخت‌های فسیلی از انرژی پاک استفاده کنند. علاوه بر این، آیا در صورت انجام این روش و سرعت بخشیدن به رشد مرجان‌ها، سرعت رشد آن‌ها از سرعت تخریبشان بیشتر خواهد بود یا خیر؟

• آنزیم جهش‌یافته پلاستیک خوار: در ماه آوریل سال جاری دانشمندان اعلام کردند که به‌طور تصادفی یک آنزیم جهش‌یافته را کشف کردند که می‌تواند پلاستیک را خورده و از بین ببرد. این آنزیم می‌تواند پلاستیکی را که معمولاً در بطری‌های نوشیدنی یک‌بارمصرف استفاده می‌شود را تجزیه کند. برخلاف بسیاری از فرایندهای بازیافتی دیگر که پلاستیک را تخریب می‌کنند، ماده‌ای که پس از کار آنزیم موردنظر برجای می‌ماند، می‌تواند دوباره به پلاستیک باکیفیت بالای پاک بازیافت شود. در سراسر جهان، بیش از ۱۶هزار در هر ثانیه یا یک‌میلیون در یک بطری پلاستیکی دقیقه خریداری می‌شود که بسیاری از آن‌ها برای بازیافت مورداستفاده قرار می‌گیرند یا در محیط‌زیست رها می‌شوند که آسیب بسیاری به آن وارد می‌سازند. علاوه بر آن، بین سال‌های ۱۹۵۰ تا ۲۰۱۵ میلادی تنها ۹ درصد از زباله‌های پلاستیکی مورد بازیافت قرارگرفته‌اند. به اعتقاد محققان استفاده از این آنزیم نمی‌تواند مشکل را به‌طور ریشه‌ای حل کند. درواقع سیستم غلط تولید و مصرف پلاستیک در سراسر جهان باید تغییر کند تا هر روشی بتواند مؤثر واقع شود. اضافه بر این دانشمندان در تلاش هستند تا آنزیم‌های دیگری را که بتوانند انواع مختلفی از پلاستیک را از بین ببرند، پیدا کنند. جان مک گیان (John McGeehan) استاد زیست‌شناسی در دانشگاه پورتسموث (Portsmouth) در این رابطه گفت: «این کشف غیرمنتظره نشان می‌دهد که امکان دارد ما بتوانیم این آنزیم‌ها را بهبود بخشیده و راه‌حل مناسبی برای بازیافت پلاستیک‌ها پیدا کنیم و بتوانیم این مواد را به‌طور کامل از محیط‌زیست حذف کنیم.»

• تجزیه زباله‌های غذایی به کمک سوسک‌ها: سوسک‌ها معمولاً جزء جاندارانی هستند که انسان‌ها را به یاد آلودگی و بیماری می‌اندازند؛ اما در مرکزی در جینان (Jinan) در استان شاندونگ (Shandong) شرقی کشور چین که توسط شرکت فن‌آوری کشاورزی شاندونگ شیوبین (Qiaobin) اداره می‌شود، روزانه یک میلیارد سوسک با ۵۰ تن از زباله‌های غذایی تغذیه می‌شوند که پس از مرگ به خوراک حیوانات تبدیل خواهند شد. به اعتقاد دانشمندان این روش همانند تبدیل زباله به منابع است. این شرکت چینی قصد دارد تا اواخر سال جاری سه کارخانه دیگر را برای تجزیه زباله‌های غذایی در این شهر با ۷ میلیون جمعیت، راه‌اندازی کند. اشکال این روش این است که اگر سوسک‌ها از این مرکز فرار کنند، می‌توانند باعث تخریب محیط‌زیست محلی شوند. در سال ۲۰۱۳ میلادی بیش از یک‌میلیون سوسک فرار کردند که باعث تخریب گلخانه و مزرعه‌ای در آن نزدیکی شدند.

• تولید گوشت‌های آزمایشگاهی: مصرف بالای گوشت در رژیم غذایی انسان‌ها اثر بسیار جدی بر تغییرات آب و هوایی جهان می‌گذارد. کشاورزی تأثیر مستقیمی بر محیط‌زیست دارد چراکه زمین‌های بسیار و منابع زیادی همچون آب را برای اهداف خود در اختیار می‌گیرد. گروهی از محققان تصور می‌کنند که می‌توان گوشت مصنوعی، گوشتی که در آزمایشگاه تولید می‌شود را تهیه و مصرف کرد تا اثر مخرب پرورش دام و کشتار آن‌ها بر محیط‌زیست از بین برود. یک شرکت مستقر در سانفرانسیسکو از تولید سریع مرغ مصنوعی (مرغ آزمایشگاهی) توسط این شرکت خبر داد و شرکت ممفیس میت (Memphis Meat) نیز اعلام کرد که آماده تولید مرغ مصنوعی در سال ۲۰۱۹ میلادی است. مشکل اصلی این طرح هزینه بالای آن است به‌طوری‌که یک برگر آزمایشگاهی حدود ۶۰۰ دلار هزینه خواهد داشت. البته گروهی از شرکت‌ها معتقد هستند که برخی هزینه‌ها، هزینه اولیه خواهد بود پس از مدتی می‌توان آن را کاهش داد. مورد دیگر اینکه هنوز اطلاعاتی از تأثیرات زیست‌محیطی گوشت‌های آزمایشگاهی وجود ندارد. درنهایت آیا مردم می‌توانند این نوع گوشت را جایگزین گوشت طبیعی کنند؟

منبع: سیناپرس