متن زیر یادداشتی از حجت الاسلام باقر طالبی دارابی استاد دانشگاه ادیانو مذاهب اسلامی است که در ادامه می خوانید؛
در قلمرو مطالعات ادیان از دو گونه الگو برای رابطه و تعامل میان دین ها و مذهب ها سخن گفته میشود: گفتگوی بین ادیان و گفتگوی درون دینی. در اصطلاح انگلیسی به ترتیب:
Inter-religious dialogue و intra-religious dialogue نام گرفته است. نظریه پردازان و متخصصان این قلمرو در سطوح آکادمیک و فعالیتهای عام تر، سخنها و تحلیلها دارند.
در ایران مثل خیلی از موارد مشابه، در این باره نیز با نوعی فقدان معرفتی و شناختی معیارین و روشمند مواجه هستیم. این نوع نارسایی شناختی موجب شد که سخنها در این باب فاقد چهارچوب مفهومی درست و نظام معنایی مبتنی بر دریافتهای روشمند باشد. تفکیک فوق در ایران به دو صورت گفتگوی ادیان و تقریب مذاهب مطرح است.
علل یا عوامل این نارسایی شناختی و گسست معرفتی میان سخن گویان ایران و نظریه پردازان جهان تا کنون شمارش نشده است. مهمترین دلایل بطور ساده به این شرح است:
۱.عدم تمایز گذاری دقیق میان کلام و مطالعات ادیان ؛ این امر منجر به برداشت ناصواب و ناقص کلامی از گفتگوی ادیان و گفتگوی مذاهب شده است.
۲.تفکیکی که قانون اساسی جمهوری اسلامی میان اقلیت دینی و اقلیت مذهبی وضع کرد؛ این تفکیک متاسفانه در عرصه نظری و عملی با دقت در نظر گرفته نمیشود؛ این بی دقتی گاهی از عدم دانش و آگاهی به چنین تفکیکی است و گاهی دانش یا علم به این تفکیک وجود دارد اما آگاهی در باره آن نیست که صاحبان سخن و تریبون را متفطنانه به پیامدهای روشی و معنایی و نظری این تفکیک سوق دهد.
۳. توجه ساختاری و سیاسی به مساله گفتگوی ادیان و بویژه گفتگوی مذاهب؛ توجهی اینگونه موجب شده است که مساله ای که مبنای نظری و شناختی دارد به سطح مواجهات ژورنالیستی مطرح شود تا بتواند به کمک گفتمان غالب سیاسی بیاید و مستند سازی شود.
۴.زمانمندی و تقویمی شدن؛ مانند دوره های گفتگوی فلان نهاد دینی با طرف ایرانی در قالب تقویم گفتگویی مرکز گفتگوی ادیان سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و مانند هفته وحدت در تقویم مناسبات مذهبی میان اهل سنت و اهل تشبع؛ تقویمی شدن این امور موجب فعال شدن سخن گویان و نظریه پردازان و صاحب نظران تقویمی میشود که با اندک مناسبت رشته ای یا پژوهشی وارد بحثها میشوند و با پایان یافتن زمان و تقویم بحثها نیز خاموش میشود.
این نوشته نه از منظر یک متخصص امر گفتگو یا تقریب که در واقع از منظر آسیب شناسی با مشاهده از بیرون، تقریر یافته است. این نوشته کوتاه را با سه نکته که شبیه نتیجه گیری است،به پایان میبرم.
۱- نکته نخست اینکه به نظر میرسد اگر به مساله گفتگو و تقریب با معیارهای جدید و مطالعات دین شناسانه نگاه کنیم به این نکته شناختی متفطن شویم که تقریب مذاهب در قالب الگوی فکری هویت گرایی بحث میشود و از این منظر دو هویت شیعی و سنی در حالت مقاومت در مقابل هم قرار میگیرند و سخن وحدت عملا عقیم میماند. اینجا به جای تقریب ،تغریب شیعه و سنی پدید میآید.
۲- نکته دوم اینکه باید برای رهایی از مشکل هویت گرایی به سوی شناخت گفتمانی شیعه و سنی تغییر الگو دهیم. در این صورت به حکم لوازم گفتمانی باید از غیرت سازی گفتمانی شیعه و سنی در ایران سخن گفت که راه کنش ارتباطی و گفتگوی مدنی را باز میکند؛ با گشایش کنش ارتباطی و شکل گیری گفتگوی گفتمانی در عرصه عمومی، هویت خواهی انکاری به رقابت گفتمانی معطوف به مصالح شهروندی در ایران و جهان سوق میابد.
۳- نکته سوم و آخر آنکه به نظر میرسد که در حد یک فرض میتوان گفت که بسیاری از کسانی که از تقریب و وحدت سخن میگویند با یک چالش ذهنی در ناخود آگاه خویش دست و پنجه نرم میکنند که شواهدش را در رفتارها میتوان دید؛ چالش نگاه به اهل سنت به مثابه اهل ذمه !؛ توضیح آنکه به واقع برخی از افراد چنان اندیشه و سخنی دارند که برادران و خواهران مسلمان اهل سنت شبیه اقلیت های دینی اهل ذمه محسوب میشوند!. موضوع نگرش به اهل سنت به مثابه اهل ذمه در ایران موضوعی در حد فرض است و نگاه انتزاعی به یک آسیب شناختی و رفتاری در حوزه تقریب است نه به معنای مسلم گرفتن این امر.
مسلمانان نسبت به هم امت اسلامی محسوب میشوند و هیچکدام نسبت به دیگری اهل ذمه نیست. استفاده از این مفهوم نوعی عاریه گرفتن از یک مفهوم در فضای مناسبات مسلمانان و اهل کتاب غیر مسلمان است..
دانشگاه آزاد امکان مشارکت گسترده مردم در امر تولید را فراهم میکند
تشریح اقدامات حفاظتی سازمان سنجش در نوبت اول کنکور ۱۴۰۳
اعلام جزییات پذیرش بدون آزمون کارشناسی ارشد دانشگاه پیام نور
احکام رتبهبندی ۱۰۰ هزار معلم بازنشسته اصلاح شد
سخنگوی وزارت آموزش و پرورش از اصلاح احکام رتبهبندی ۱۰۰ هزار معلم بازنشسته سالهای ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۲ خبر داد.
شاهنامه هنر فردوسی است و لاغیر
دستگیری متهمانی که برای تقلب در کنکور، رمز ارز میگرفتند
امکان افشای سوالات آزمونهای آموزش و پرورش غیرممکن شد/ سهم ۵۰ درصدی سوابق تحصیلی در کنکور
تدوین طرح مدرسه مجازی بزرگسالان برای کاهش تنوع مدارس
آزمونهای نهایی دانش آموزان به سازمان جدید سنجش واگذار می شود
انتشار فراخوان دورههای ۲۳ و ۲۴ جایزه مهرگان ادب
آمادگی رفع نیاز فناورانه سازمان سنجش در مقابله با تقلب کنکور
کلاهبرداری از داوطلبان کنکور با دریافت رمزارز و سکه طلا
اساسنامه سازمان ملی سنجش بعد از کنکور ابلاغ میشود
گوشی جدید وان پلاس با دوربین تله فوتو و ماکرو معرفی میشود+عکس
چراغهای خودروی جدید آئودی سخنگو هستند+عکس
سنگی که طلا نیست اما بسیار گران قیمت است+عکس
چرا سوئد در یک قدیمی ساخت بمب اتم منصرف شد؟
رونمایی شریک قبلی ایران خودروی از خودروی عجیب آفرودیاش+عکس
کشف یک سیاه چاله عظیم در نزدیکی زمین
کارکرد عجیب مایع ظرف شویی در هواپیمای بوئینگ
اینترنت استارلینک در این کشورها قطع میشود
مشکل بزرگ ناسا در مریخ که فعلا حل نشدنی است
بمب الکترومغناطیسی چطور منفجر میشود؟
شروع احداث و افتتاح ۲۷ کلاس درس در سفر رئیس سازمان نوسازی مدارس به هرمزگان
مرحله غیرمتمرکز المپیاد علمی دانشجویی ۳۱ فروردین برگزار میشود
مهلت ارسال ایده به ششمین دوره رویداد «از ایده تا بازار» تمدید شد
تعیین ظرفیت ۶۰۰ نفری در دوره فلوشیپ پزشکی سال ۱۴۰۳
مدارس تا فرارسیدن ایام امتحانات باید دایر باشند
پذیرش بدون آزمون قاریان و حافظان قرآن در دانشگاه فرهنگیان
نقش حمایتی خانوادهها از دانشآموزان در روزهای امتحانی
فردا؛ آخرین مهلت ثبتنام آزمونهای ورودی مدارس سمپاد و نمونه دولتی
انتشار مقاله استاد دانشگاه شریف در معتبرترین مجله انجمن فیزیک آمریکا
آگهی/ گیربکس سایکلو گومائو چه تاثیری در افزایش سرعت و کارایی صنایع دارد؟
سیزدهمین دوره جشنواره تیتر ۱۵ اردیبهشت ماه برگزار می شود
شیوهنامه مشوقهای خدمتی برای کسب مهارت دانشآموختگان دانشگاهی ابلاغ شد
اساتید دانشگاههای جهان صهیونیستها را تحریم کنند
منتخبین هجدهمین مسابقات ربوکاپ ۹ سهمیه جهانی دریافت میکنند
واگذاری مالکیت ساختمان سابق دانشگاه علمی کاربردی واحد استان اردبیل به دانشگاه محقق اردبیلی
جرائم متخلفان کنکور اعلام شد
تشریح مأموریت جهاددانشگاهی در راستای نیازهای کشور
بیانیه مدرسین دروس معارف اسلامی دانشگاههادر حمایت از حمله موشکی سپاه
مهلت ثبت نام در آزمون فلوشیپ پزشکی سال ۱۴۰۳ تمدید شد
۴۵ قفسه کتاب کانون در مدارس ۱۰ استان کشور جاگذاری شد
سامانه نقل و انتقال دانشجویان علوم پزشکی از یکم اردیبهشت فعال میشود
وزیر علوم بر پیگیری امور معیشتی یاوران علمی دانشگاهها تاکید کرد
طرح رتبهبندی و اعتبارسنجی مؤسسات آموزش عالی تهیه میشود
سهچهارم مسافران از اقامتگاههای غیررسمی و بدون مجوز استفاده کردند
گذر نهضت سوادآموزی از وضعیت حاضر به مدلهای جدید آموزشی طبق برنامه هفتم
تایید انتخاب ۱۰ رییس دانشگاه و مرکز آموزشی و تحقیقاتی کشور
زمان ثبت نام وام شهریه دانشجویی دانشگاه علمی کاربردی اعلام شد
شنبه آخرین مهلت ثبت نام برای امریه سربازی دانشگاه تهران
آزمونهای شبه نهایی از ۹۰ درصد محتوای برنامه و کتاب درسی است
امکان استفاده از تک ماده برای ۴ درس با نمره ۷ به بالا
بکارگیری معاون پرورشی در مدارس غیردولتی ضروری است
تاریخ طب در ایران معرفی و بررسی میشود
رونمایی از پلتفرم نشر دانشگاهی
مدارک مورد نیاز پذیرفتهشدگان آزمون استخدامی جهت بارگذاری در سامانه گزینش
تدوین طرح مدرسه مجازی در راستای کاهش تنوع مدارس
مهلت ثبت نام آزمون EPT اردیبهشت ماه ۱۴۰۳ دانشگاه آزاد اسلامی تمدید شد
شورای تحقیق جذب هیات علمی تشکیل میشود
صدور مجوز راهاندازی مدارس سمپاد عشایری در سه استان کشور
جزئیات اعلام نتایج آزمون آموزگاری و حضور در مراحل مختلف استخدام
تداوم توزیع شیر رایگان در مدارس تا پایان امتحانات/ چالش تامین پاکت استریل شیر
تحلیل بیانات رهبر انقلاب در دیدار با دانشجویان/ پاشنه آشیل جهاد تبیین محیط دانشگاه است
شیوهنامه المپیاد ورزشهای فناورانه دانشجویی ابلاغ شد
واگذاری آزمونهای ارتقا و گواهینامه دستیاران پزشکی به دانشگاهها
جاماندگان نوبت دوم کنکور ۱۴۰۳، امروز و فردا نامنویسی کنند
قدرت نظامی ایران حرف اول و آخر را در منطقه میزند
زمان اعلام نتایج اولیه آزمون دکتری اعلام شد
پروژههای اولویتدار دانشگاه تهران تکمیل می شود
انجام عملیات «وعده صادق» مایه مباهات است
نشست شورای مسکن دانشگاه آزاد اسلامی برگزار شد
ایران جزء ۱۵ کشور برتر جهانی در جذب دانشجویان بین المللی
نتایج اولیه و زمان انتخاب رشته آزمون دکتری ۱۴۰۳ منتشر شد
کتاب ای کاش زودتر برای سوالات نوجوانان درباره حجاب منتشر شد
فلسفه عشق نقد و بررسی میشود
ورود شخصیتهای خارجی به محصولات خواب کودکان
دهمینجلسه درسگفتارهای سعدیخوانی برگزار میشود
طنز یعنی چه؟
ایران چطور گنبد آهنین را در هم شکست؟ +عکس
تغییر شکل عجیب هرم بزرگ مصر+عکس
چرا آدم فضاییها خودشان را به انسانها نشان نمیدهند؟
سنگی که طلا نیست اما بسیار گران قیمت است+عکس
آنچه درباره ناوگان پهپادی ایران نمیدانید+عکس
ستاره نوترونی مرده در کهکشان دوباره زنده شد+عکس
قابلیت ارتباط ماهوارهای به گوشیهای گوگل اضافه شد
این موشک نیست یک هواپیمای خاص و پرسرعت است+عکس
گوشی جدید وان پلاس با دوربین تله فوتو و ماکرو معرفی میشود+عکس
مشخصات موشک سنگینی که دیشب روسیه پرتاب کرد+عکس
انفجار این بمب الکترومغناطیسی قربانیان را ۲۰۰ سال عقب میبرد+عکس
جزئیات اعلام نتایج آزمون آموزگاری و حضور در مراحل مختلف استخدام
ناگفتههای کسر ۱۰ میلیون تومان از حقوق دانشجومعلمان به عنوان مقرری ماه اول!
تفاوت موشکهای بالستیک، کروز و هایپرسونیک ایران در چیست؟
چهار تغییر در دانشگاه فرهنگیان
فعالیت دانشگاه بینالمللی زاگرس غیرقانونی اعلام شد
ترجمه روسی به فارسی دکتر ژیواگو منتشر شد
موشک ایرانیای که سامانه ضد موشک اسراییل را فلج میکند+عکس
مدیریت غذای دانشجویی احتمالا به وزارت علوم واگذار میشود
توسعه تضمین اشتغال با راهاندازی مراکز جدید در دانشگاه علمیکاربردی
موتور خودروی فرمول یک در خودروی معمولی قرار گرفت+عکس
کسر ۴۵ درصد از حقوق دانشجومعلمان لغو شد
جزییات نمایشگاه کار به میزبانی دانشگاه امیرکبیر اعلام شد
جهش علمی ایران نسبت به سرمایهگذاری مالی در دنیا بینظیر است
گوشیهای سامسونگ آیفون را شکست دادند
۴۵ درصد به دریافتی دستیاران اضافه شد
زمان برگزاری نخستین کنفرانس ملی مهارت اعلام شد
یک سیارک بزرگ به زمین نزدیک میشود
کتاب مهندسی مرجع جامع کنترل، در سیستم حمل و نقل چاپ و راهی بازار نشر شد
شاد به کاربرانش هشدار داد
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.