ثریا: تأمین آموزش رایگان یکی از وظایف حاکمیت و به عنوان یکی از حقوق عمومی مصرح در قانون اساسی برای شهروندان در جامعه اسلامی است، اما پیرامون وجود عدالت آموزشی در عمل در کشور انتقادات زیادی وجود دارد که در این باره با سید احمد حبیب نژاد، عضو هیأت علمی دانشگاه تهران و مشاور علمی مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی گفت و گویی ترتیب دادیم که در ادامه می خوانید؛
*در منابع دینی ما درباره عدالت در امر آموزش چه دستوراتی آمده است؟
عدالت به معنای گذاشتن هر چیز در جای خود است. با این مقدمه می توان گفت اسلام نتیجه برابر برای همه افراد را مد نظر ندارد، بلکه هر کس به تناسب استعداد خود به موفقیت دست می یابد، اما در برخی موارد نبود شرایط برابر منجر به موفقیت یا شکست افراد می شود. لذا وظیفه دولت ها از جمله دولت اسلامی فراهم کردن فرصت های برابر و از جمله فراهم آوردن بستر مناسب برای تحصیل همه افراد می باشد. آیات و روایاتی که تشویق کننده امر علم آموزی است ناظر بر گروه و صنف خاصی نیست و مخاطب آن ها عام و برای همه مردمان است.
*با توجه به تأکید بر تأمین آموزش رایگان توسط حاکمیت در قانون اساسی، چرا هنوز به این مرحله نرسیده ایم؟ چه راهکارهایی برای رسیدن به این هدف پیشنهاد می کنید؟
دو بار در قانون اساسی بر بحث آموزش رایگان تأکید شده است؛ یک بار در بند ۳ از اصل سوم قانون اساسی که یکی از تعهدات دولت را «آموزش و پرورش و تربیت بدنی رایگان برای همه در تمام سطوح» می داند و یک بار دیگر آموزش رایگان در اصل ۳۰ قانون اساسی وظیفه دولت شمرده شده است. شاید تفسیری که نظام حقوقی و نظام اداری ما از این بند و اصل کرده است، مهم ترین چالش در اجرایی کردن آموزش رایگان باشد، زیرا تعهدات اصل سوم را در چهارچوب تعهدات به وسیله و نه تعهدات به نتیجه تفسیر می کنند. شاید لحاظ محدودیت های مالی کشور باعث شد تا در پاسخ شورای نگهبان به وزیر آموزش و پرورش وقت نیز این امر قابل مشاهده باشد که دولت را در حد توان و امکانات در دسترس موظف می داند و در ادامه به مثابه راهکار توضیح می دهد در صورت کمبود منابع و امکانات با اولویت مستضعفان و مستعدان در اجرای این اصل تلاش کنند. بهترین راهکار گذار از تفسیر به وسیله به تفسیر به نتیجه در این موضوع حیاتی است و دولت ها و نظام مدریتی– حاکمیتی باید با حذف اسراف ها و تبذیرهایی که وجود دارد و استفاده بهینه از امکانات و جلوگیری از هدر رفت منابع بودجه ای در مصارف غیر ضروری این حداقل از تعهدات خود را به انجام برساند.
*چرا علی رغم موفقیت خوب دانشگاه های دولتی، در آموزش و پرورش شاهد عدم توفیق مدارس دولتی هستیم؟
امکانات آموزشی در مدارس دولتی ضعیف است و معلمان دلسوز و فداکار با کم ترین حقوق و کم ترین امکانات، تلاش در آموزش دانش آموزان دارند. عدم بودجه کافی برای مدارس دولتی و کثرت معلمان و دانش آموزان و عدم کفایت سرانه دانش آموزی مهم ترین پاشنه آشیل آموزش و پرورش ما می باشند.
*آیا در مسیر تحقق مدرسه به عنوان نهادی انسانپرور و جامعهساز هستیم یا در حال پیمودن مسیر دیگری و به سمت مقصد دیگری؟
به نظر می رسد با فضای رسانه ای که توسط موسسات کنکور در صدا و سیما و جامعه ایجاد شده است و رقابت های غیر برابری که در این حوزه شاهد هستیم، به جای تربیت نیروی انسانی ماهر و موفق و توانمند، نظام آموزشی به دنبال فردی است که دارای محفوظات بیشتری باشد و بهتر تست بزند. از تست و مانند تست، محقق و پژوهشگر و تحلیل گر ساخته نمی شود. دستیابی به دانش فراتر از این تبلیغات نادرستی است که هر روز بر ذهن خانواده ها بمباران می شود.
*لوازم ساختاری و مدیریتی و مالی برای تأمین بهترین و با کیفیتترین آموزش و پرورش برای بیش از ۱۳ میلیون دانشآموز ایرانی چیست؟
سهم منابع انسانی و منابع مالی آموزش و پرورش نیاز به افزایش دارد. مدارس ما از کمبود معلم رنج می برند و همین معلم های موجود نیز از مشکلات مالی مصون نیستند. در حالی که در کشورهای توسعه یافته معلمان از جایگاه، ارزش و احترام والایی برخوردارند و بعضاً بیشترین حقوق به معلمان اختصاص دارد. متأسفانه در ایران معلمان قشر کم درآمد محسوب می گردند. مسئله ای که هنوز شاهد اتفاق افتادن آن هستیم آتش سوزی در مدارس به علت نبود سیستم های گرمایشی یا تخریب دیوار مدرسه و نمونه های دیگر از این قبیل نشانگر ضرورت توجه ویژه دولت برای استاندارد و ایمن سازی مدارس است که باید در اولویت اول دولت قرار بگیرد. مورد دیگر افزایش امکانات آموزشی از قبیل آزمایشگاه، زمین های ورزش، برگزاری اردوهای آموزشی، کلاس های پرورشی و افزایش مهارت های زندگی و موارد متعدد دیگر است.
به طور کلی سیاست های دولت در امر آموزش و پرورش باید دقیق، کارشناسی شده و با برنامه ی زمان بندی مناسب برای دوره های کوتاه مدت و بلند مدت و با بهره گیری از تجربه کشورهای موفق در این زمینه تعیین شود. دانش آموزان که آینده سازان این مرز و بوم هستند، نیازمند توجه دولت و تمامی سازمان ها و ارگان های تأثیر گذار هستند. در نتیجه تحول ساختاری و مدیریتی و به دور کردن آموزش و پرورش از بازی های سیاسی و توجه ویژه به معیشت معلمان و پرهیز از برنامه هایی که فقط دانش آموزان را که برای کنکور و نه برای زندگی آماده می کنند بسیار با اهمیت است.
تولیدات دانشگاهها نظم دنیا را تغییر داده است
راهاندازی ۱۰۰ واحد مسکونی متاهلی برای دانشجویان و کارکنان دانشگاه علوم پزشکی تهران
تعلیق استاد دانشگاه واشنگتن به دلیل حمایت از فلسطین
پذیرش ۲۶ هزار دانشجوی دکتری در دانشگاهها/ نحوه محاسبه نمره دکتری
تمام اقدامات برای دستیاران پزشکی/ از افزایش حقوق تا بورسیه تحصیلی
کمکهای خیرین ۱۰ درصد بودجه کل دانشگاه تهران را تشکیل میدهد
لایحه تقویت مدارس دولتی به مجلس میرود
راهنمای عملی آزمونهای نهایی دوره دوم متوسطه نظری منتشر شد
نحوه برگزاری امتحانات نهایی و تصحیح اوراق دانشآموزان اعلام شد
شرایط به کارگیری معلمان آزاد در مدارس غیردولتی
آغاز به کار رویداد تخصصی پزشکی بازساختی پزشکی آینده در شیراز
پژوهشکده معتمد جهاد دانشگاهی می تواند یکی از کانونهای اصلی مهاجرت معکوس نخبگان باشد
استادان نمونه دانشگاه علامهطباطبائی معرفی شدند
استاد پاسخگو نسل پاسخگو تربیت میکند
برنامه وزارت علوم در هفته خوابگاههای دانشجویی اعلام شد
مجموعه ۱۴ جلدی به دنیا آمدهام رونمایی میشود
تحویل حدود ۱۲ هزار کلاس درس به دانشآموزان در مهرماه
صحرایی: لایحه تقویت مدارس دولتی به مجلس خواهد رفت
بررسی صلاحیت نامزدهای دومین آئین اعطای نشان عالی دانش دانشگاه تهران و علوم پزشکی تهران
مدیران دانشجویی دانشگاهها زمینه زیست سالم دانشجویی را فراهم کنند
دانشگاه علامه طباطبایی میزبان سومین دوره از جشنواره برهان است
مشارکت حدود یک میلیون نفر از دانشآموزان و فرهنگیان در طرح مسطورا
نشان ملی معلمی بهزودی در شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب خواهد شد
مقدمات ملی شدن صنعت نشر فراهم است
زمان انتشار نتایج اولیه کنکور ارشد و معرفی شدگان دکتری اعلام شد
تشریح جزئیات برگزاری مجدد نوبت اول کنکور برای داوطلبان سیلزده
علم نافع چارهگشا و راهگشای تربیت عالم و تولید علم
شخصیت دختر کاپشنصورتی با گوشواره قلبی رونمایی شد
تاسیس کرسی آموزش زبان فارسی در دانشگاههای زیمبابوه
دریافت پول هنگام ثبتنام صرفا برای کتاب، بیمه و فرم مدرسه مجاز است
امسال ۱۰۲ هزار معلم جذب آموزش و پرورش میشوند
بخش زیادی از ۳۰ میلیون گیمر کشور دانشجو هستند
برنامه وزارت علوم برای طرح امریه دکتری استعدادهای درخشان
ضرورت دستیابی به روش های کاربردی در آموزش مداوم پزشکی
پورعباس با حکم رئیس جمهور رییس سازمان سنجش شد
تصویر دیدنی از رنگین کمان امروز تهران
آیفون تاشو به زودی با ظاهری شیک تولید میشود+عکس
تصویب سند ملی معماری و شهرسازی ایرانی- اسلامی
تأیید انتخاب رئیس دانشگاه صنعتی امیرکبیر
نسل جدید بمبافکنها برای رقابت با آمریکا در راه است
فضاپیمای پرسروصدای بوئینگ هنگام پرتاب مشکل پیدا کرد+عکس
آیپد ایر ۲۰۲۴ با ظاهری چشمنواز و رنگهایی جذاب+عکس
رولزرویس کولینان ۲۰۲۵ با ظاهری خشن میآید+عکس
ضرورت توجه به هنرِ حکمی در دانشگاهها
آغاز بررسی جزئیات پیشنویس سند ملی توسعه علوم و فناوریهای کوانتومی
قسمتهای داخلی همه خودروها در این فصل سرطانزا میشوند
سیاهچالههای فضایی را چطور ببینیم؟
۳۸هزار میلیارد عملیات در ثانیه کاری که تراشه اپل انجام میدهد
راه حل عالی و جدید برای گرمایش زمین پیدا شد
نقشه متروی فضایی برای سفرهای فضایی منتشر شد+عکس
جواهری در گونی در نمایشگاه کتاب رونمایی شد
کتاب جدید بهناز ضرابی زاده با نام پری خانه ما رونمایی میشود
نوزدهمین مجمععمومی دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی کشور برگزار میشود
جامعه اسلامی دانشجویان اشغال گذرگاه رفح را محکوم کرد
معدن بعد از نفت دومین زمینه ثروت آفرینی برای کشور است
امروز؛ آخرین مهلت ثبتنام آزمون زبان MSRT اردیبهشت ۱۴۰۳
کیفیسازی خدمات دانشجویی در دستور کار قرار دارد
پاسخ به۲۰سوال کلیدی داوطلبان کنکور درباره ایجاد سابقهتحصیلی و ترمیم نمره
حمایت سازمان ثبت از استعدادهای درخشان
هر رشتهای تأسیس شود پیوست اشتغال خواهد داشت
اولین پارتی شبیه سازی شده با هوش مصنوعی برگزار شد
هفته خوابگاههای دانشجویی مقارن با دهه کرامت در اردیبهشت ماه برگزار میشود
ربان انساننمای زن چری به ایران میآید+عکس
مرسدس بنز ترکیبی از دو خودروی خود را ساخت+عکس
زمان واریز وام تحصیلی نیمسال دوم ۱۴۰۴-۱۴۰۳ دانشجویان علوم پزشکی
اگر انسان درون سیاهچاله سقوط کند چه اتفاقی میافتد؟
۲۰۰ نفر در دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی جذب می شوند
خفاش سرچکشی موجودی بازمانده دوران باستانی+عکس
ضرورت توجه به هنر حکمی در دانشگاهها
دانشجویان بین الملل دانشگاه های علوم پزشکی تجمع می کنند
باغ گیاه شناسی ملی ایران
شادابسازی و مرمت ۱۱۰ هزار کلاس درس تا مهرماه
آغاز ثبتنام الکترونیکی کلاس اولیها / فعلا اتباع خارجی ثبتنام نمیشوند
جزییات سومین دوره آموزشی حلقههای میانی حامیم در دانشگاه علامه اعلام شد
کتاب آقاسید محمودبه نمایشگاه کتاب می آید
مسابقه کتابخوانی هشتبهشت با ۳۵ جایزه ویژه به مناسبت سیوپنجمین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران
دانشگاه لوزان به دنبال پایان دادن به اعتراضات ضد اسرائیلی
قوانین جدید استفاده دانشجویان از شبکههای مجازی اعلام شد
تصویب قانون مالکیت فکری جهاد دانشگاهی در آیندهای نزدیک/ متخصصان جهاد دانشگاهی پای کار آمدند
شهدا و کودکان غزه دانشگاههای اروپا و آمریکا را فتح کردند
کشف اتفاقی یک شهاب سنگ در لرستان+عکس
ربان انساننمای زن چری به ایران میآید+عکس
تلاش سیا برای دزدیدن زیردریایی هستهای
اولین پارتی شبیه سازی شده با هوش مصنوعی برگزار شد
آیفون تاشو به زودی با ظاهری شیک تولید میشود+عکس
راه حل عالی و جدید برای گرمایش زمین پیدا شد
نقشه متروی فضایی برای سفرهای فضایی منتشر شد+عکس
رولزرویس کولینان ۲۰۲۵ با ظاهری خشن میآید+عکس
سدان ال ۹۰ هم بومی سازی شد+عکس
فضاپیمای پرسروصدای بوئینگ هنگام پرتاب مشکل پیدا کرد+عکس
پیش بینی دانشمندان درباره مرگ زمین و پایان حیات
۳۸هزار میلیارد عملیات در ثانیه کاری که تراشه اپل انجام میدهد
آیپد ایر ۲۰۲۴ با ظاهری چشمنواز و رنگهایی جذاب+عکس
سیاهچالههای فضایی را چطور ببینیم؟
نشان ملی معلمی بهزودی در شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب خواهد شد
هر رشتهای تأسیس شود پیوست اشتغال خواهد داشت
مرسدس بنز ترکیبی از دو خودروی خود را ساخت+عکس
خفاش سرچکشی موجودی بازمانده دوران باستانی+عکس
برنامه وزارت علوم برای طرح امریه دکتری استعدادهای درخشان
مقایسه صحنه اعتراضات دانشجویی در ایران و آمریکا
تصویر دیدنی از رنگین کمان امروز تهران
ضرورت مشارکت ذینفعان حوزه علوم انسانی در تدوین سیاستها
باغ گیاه شناسی ملی ایران
شخصیت دختر کاپشنصورتی با گوشواره قلبی رونمایی شد
خودروی شیک خارجی که نوه پژو ۴۰۵ است+عکس
انتشار کلید اولیه پنجاه و یکمین دوره آزمون دستیاری پزشکی
آغاز بررسی جزئیات پیشنویس سند ملی توسعه علوم و فناوریهای کوانتومی
مقدمات ملی شدن صنعت نشر فراهم است
نسل جدید بمبافکنها برای رقابت با آمریکا در راه است
تأیید انتخاب رئیس دانشگاه صنعتی امیرکبیر
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.