به گزارش ثریا عبدالله ملاباقر، نوحهخوان پیشکسوت و تهرانی، ۸۱ سال دارد و هنوز در هیأتهای بزرگ پایتخت به صورت افتخاری، مداحی و نوحهخوانی میکند. لحن شیرین و لهجه خاص تهرانی او در سخن گفتن و نوحه خواندن موجب شده تا او با اشعار ساده و روان، دلهای محبان اهلبیت علیهمالسلام را با خود همراه سازد.
اینها اما موجب نشد تا با او به گفتوگو بنشینم. هرچند در این مصاحبه با حاج عبدالله درباره مداحی در تهران قدیم، ورود حاج مرزوق عرب حائری از کربلا به تهران و تغییر شیوه نوحهخوانی در هیأتهای این شهر و همچنین خاطرات او از شاگردی حاج حسن محمدی دولابی هم صحبت کردیم، اما تعقیب و محدودیت مداحان و چارپایهخوانان از طرف رژیم پهلوی در آستانه چهلمین سالگرد پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی، بهانهای شد تا با ملاباقر درباره آن روزها بیشتر سخن کنیم.
حاج عبدالله با همان بیان شیرین و لهجه نمکین که مردم را پای منبر و چارپایه بازار میخواند، با ما درباره شرایط سخت مداحی در سال ۱۳۴۲ و همچنین روزهای خاطرهانگیز منتهی به پیروزی انقلاب اسلامی صحبت کرده است.
حرفهای این نوحهخوان متولد ۱۳۱۶ در محله حمام گلشن تهران را بخوانید:
اوج مداحی و نوحهخوانی شما با مبارزات مردم ایران در دهه ۴۰ همزمان شده است. وضعیت آن زمان هیأتها و روضهخوانها چگونه بود و رژیم با آنها چه رفتاری داشت؟
جامعه مداح تهران، دوشنبهشبها جلسه داشتند و هر هفته، منزل یکی از مداحان بود. اسم و نشانی تمام مداحان هم پیش رئیس هیأت، یعنی حاج شاهحسین بهاری (پدر مرحوم حاج علیرضا و حاج حمید بهاری) بود. ساواک به خاطر هیأت مداحان، او را دستگیر کرد و یک شبه، همه ما را گرفتند. ما حدود پنجاه و سه ـ چهار نفر بودیم که بعضی از آنها، مثل مرحوم حاج سیدعباس زریباف یا حاج محمدعلی اسلامی، مداح رسمی هم نبودند. ساواک از همه ما تعهد گرفت که هر جا خواندیم، باید شاه را دعا کنیم. بعضی از ما را هم ممنوعالمنبر کردند. مثلا من به مدت ۱۵ سال فقط یک جا میتوانستم بخوانم و آن، هیأت ثامنالائمه (ع) بود. حتی شب اول ماه که خانه خودمان روضه بود، اجازه نداشتم بخوانم. اینکه چطوری میفهمیدند، نمیدانم، اما وقتی ما را میگرفتند و به ساواک میبردند، همه مشخصات ما را داشتند؛ اینکه دیروز و دیشب کجا و با چه کسانی بودیم، چی گفتیم و حتی چی خوردیم!
مشکلشان با شما که فقط از اهلبیت علیهمالسلام دم میزدید، چه بود؟ مگر علیه حکومت شعر میخواندید یا حرف میزدید؟
مشکل آنها این بود که از دل شعرهای حماسی، مخالفت و ضدیت با رژیم پهلوی در میآمد. برای همین، یک بار در بازجویی به من گفتند: قضیه امام حسین (ع) با یزید، دعوای دو تا ایل بوده. زور یک طرف، بیشتر بوده، زده آن یکی را کشته! والسلام! یا حضرت زهرا (س) را چه کسی زده است؟ اصلاً گیریم که زدهاند، خب بعدش توبه کردهاند. چیز مهمی نیست! یا مثلا شما میگویید علی اصغر (ع) را تیر زدهاند. بابا ۱۴۰۰ سال گذشته، تمام شده رفته! پس از این روضهها نخوانید.
ما باید اول ماه رمضان خودمان را به ساواک معرفی میکردیم و تعهد میدادیم. بعد از ماه رمضان هم دوباره میرفتیم و حضورمان را اعلام میکردیم. اول و آخر ماه محرم و صفر هم همینطور.
با روحانیون و منبریها چه رفتاری داشتند؟ آیا آنها هم مثل شما تحت فشار بودند؟
نشستن روی منبر و سخنرانی کردن قدغن شده بود. هیچ کس حق نداشت برود بالای منبر. همه پشت تریبون میرفتند یا ایستاده با مردم حرف میزدند. روضه خواندن منبریها هم ممنوع بود. منبری و روضهخوان بعد از چند دقیقه صحبت کردن یا مدح خواندن، یک سلام خشک و خالی به امام حسین (ع) میدادند و میرفتند دنبال کارشان. تنها کسی که در آن ایام روضه پروپیمان و جانانه میخواند، شهید مطهری بود.
از سال ۱۳۵۰ به این طرف، بگیر و ببندها و سختگیریها شدت پیدا کرد. از زمانی که شاه، تاجگذاری کرد و تاریخ کشور را شاهنشاهی اعلام کرد، فشار روی مذهبیها زیادتر شد. حالا اگر هیأتها و روضهها در مسجد و خانههای مردم بود، میشد از دستورات ساواک سرپیچی کرد، اما وقتی در بازار روی چارپایه باشی و دور تا دور، افسر و سرهنگ و تیمسار امنیتی با لباس رسمی و شخصی به تماشا ایستاده باشند، قسر در رفتن، خیلی سخت است.
شما چطور از دعا کردن شاه فرار میکردید؟
من میگفتم: خدایا صاحب این مملکت را حفظ کن و سلامت بدار! از نظر ما، امام زمان (عج) صاحب این مُلک و کشور است، اما آنها فکر میکردند منظورم پهلوی است! با این حال، رهایمان نمیکردند و مرتب به ساواک احضار میشدم. یک بار به یکی از سرهنگهای ساواک گفتم: «این همه نوحهخون و روضهخون هست، چرا منو احضار میکنید؟» گفت: «شماها مثل «بُز» هستید!» ناراحت شدم. فکر کردم دارد به ما فحش میدهد. گفتم: «چرا بز؟» گفت: «آهان! خوب سؤالی کردی! شماها جوونید، یکیتون که بپره، همهتون میپرید!»
محدودیتهای دیگری هم برای شما قائل بودند؟
بله، خیلی زیاد. یکی از این محدودیتها، سفر زیارتی بود. من بارها برای مکه اسم نوشته بودم، اما اسمم را قلم میگرفتند. میگفتند هر جا میخواهی بروی باید با هماهنگی ما باشد. کربلا میخواهی بروی، بیا همین امروز از طرف ما برو؛ به شرطی که مواظب بقیه باشی و به ما خبر بدهی که کی چه میگوید، کی چه کار میکند، کی علیه اعلیحضرت حرف میزند. یعنی به جای مداح امام حسین (ع) بیا و جاسوس ساواک باش. من وقتی به ساواک میرفتم، دو تا پرونده قطور داشتم؛ یکی مال خودم بود، یکی مال هیأتم که ثامنالائمه (ع) بود. وقتی بازجو، پرونده را ورق میزد، میدیدم که روی برگهها نوشته: محرمانه، فوق محرمانه. آدرس همه هیأتهایی که برای ماه رمضان چاپ میکردند، لای پروندههای من بود. همه را بررسی کرده بودند. یک بار روز عاشورا میخواستم در بازار بروم بالای چارپایه. مهدی محرر که یکی از افسران ساواک بود، با لباس شخصی آمده بازار. قبل از اینکه از چارپایه بالا بروم، میخواست آمار این و آن را از من بگیرد. کاری کرده بودند که همه توی هیأت به هم مظنون بودند و فکر میکردند یکی از خودشان به ساواک خبر و آمار میدهد. طوری شده بود که برادر به برادر و دوست به دوست اعتماد نداشت. ساواکیها برای ضبط کردن صدای یکی از پیشنمازهای منطقه میدان خراسان، ضبط صوت را در یک سطل بزرگ جاساز کرده بودند و مأمور ساواک در لباس کسی که آب حوض مردم را میکشید، رفته بود توی مجلس و صدای آقای فومنی را ضبط کرده بود. با همان نوار هم دستگیرش کردند.
پس اینکه شبیه مردم میشدند، کار شما را سخت میکرد.
جالب است برایتان بگویم که یک بار داشتیم سینه میزدیم، دیدیم یک عده وسط جمعیت دارند همپای بقیه سینه میزنند که دکمه پیراهن مشکیشان سفید است! فهمیدیم اینها برای این که همدیگر را پیدا کنند، لباس مشکی با دکمههای سفید پوشیدهاند. جالب این که همینها بیشتر شور میگرفتند و وسط نوحه علیه رژیم شعار میدادند که ما هم شعار بدهیم و ما را دستگیر کنند. چنین حیلههایی به کار میبردند ساواکیها!
منبع: خبر آنلاین
هرگونه کمک به رشد تولید دانش بنیان ها گامی در راستای تحقق شعار سال خواهد بود
اعتبار دانشگاههای ۱۴۷ کشور جهان بهروزرسانی شد
تصویب برنامه جامع پژوهانه پس از ابلاغ برنامه توسعه هفتم
فراخوان جشنواره شعر توحیدی منتشر شد
فرم امتیازدهی علمی داوطلبان جذب هیأت علمی دانشگاه ها اصلاح شد
ChatGPT دانش آموزان را بیچاره کرد +نتیجه تحقیقات اعلام شد
تأثیر آلایندههای هوا بر فشارخون کودکان و نوجوانان
تأثیرات منفی شبکههای اجتماعی خارجی بر دانشآموزان
دیدار با خانواده شهید دانشآموز پهلوان طوقانی؛ آغاز آموزش ورزش زورخانهای به دانشآموزان
دوندگیهای وزارت علوم برای تأمین خوابگاه متأهلی به کجا رسید
اقدامات جهاددانشگاهی امیرکبیر در سال ۱۴۰۲ چگونه بوده است؟
زیرساختهای دانشگاه فنیوحرفهای در سال جدید تقویت میشود
انعقاد تفاهمنامه میان دانشگاه حضرت معصومه(س) و اتحادیه طلا و جواهر استان قم
ادامه پیگیری اولویتهای پنج گانه وزارت علوم در سال ۱۴۰۳
راهاندازی فرنما /بازگشت نشاط سیاسی به دانشگاهها و درخشش دانشجویان در یونیورسیاد
دکمه جدیدی که به کیبورد لپتاپها اضافه شد
ابلاغ آیین نامه استقرار مدارس و مراکز غیر دولتی در مناطق، نواحی و محلات مختلف کشور
برنامه آموزش و پرورش برای استخدام ۷۲ هزار معلم جدید
اعلام نتایج پویش مهر از اردیبهشت ۱۴۰۳
پذیرش فرهنگیان در مراکز اقامتی نوروزی از مرز یک میلیون نفر روز گذشت
شعارسال با توصیه محقق نمی شود/ مجلس در حوزه اقتصاد سوداگرانه ورود کند
تازهترین آمار داوطلبان نوبت دوم کنکور اعلام شد
غولهای فناوری کمر به نابودی یک شرکت بستند
کاوازاکی نینجا H2R جذابترین ابر موتورسیکلت دنیا+عکس
اولین جت پهن پیکر چینی در راه است+عکس
منتظر یک تغییر بزرگ در صفحه هوم آیفون باشید
فولکس واگن خودرویی برای ۱۸ سالهها تولید کرد+عکس
بزرگترین ناوگان نیروی هوایی دنیا برای این کشور است+عکس
تصویر لو رفته از گوشی جدید گوگل+عکس
دردسر حضور در فضا برای فضانوردان که رهایشان نمیکند
تصویر جدیدی از دماوند در بهار امسال+عکس
تصویر زیبایی از شکوفه های گیلاس و کوه فوجی ژاپن+عکس
تصویر تازه هومن برق نورد که شبیه بهنام تشکر شد+عکس
تصویر تازه از النازشاکردوست و سروش صحت که پربازدید شد+عکس
تصویری از سفره شش کیلومتری افطار در مشهد +عکس
رونمایی از خودروی مستربین مدل ۲۰۲۵+عکس
جنگنده جدید آلمان با توان حمل سلاح ۸ تنی+عکس
دورترین چیزی که با چشم غیرمسلح میتوانیم در آسمان ببینیم
رباتهای انسان نما جایگزین جمعیت کم دنیا میشوند+عکس
آمریکا یک بمب افکن جدید تست و کنسل کرد+عکس
دیزنی رنگ سبز جدیدی ابداع کرد که جای دیگری نیست+عکس
دانشمندان به دنبال ذرات شبح در تونلهای منظومه شمسی
ترفندهایی برای افزایش سرعت اینترنت موبایل
خورشید ذرهای کوچک از این ابرخوشه است+عکس
ارسال ۱۵۰۰ اثر به دبیر خانه جشنواره شعر رضوی
اجرای پویش ملی در پناه خدا ویژه دانش آموزان در ایام نوروز و ماه رمضان
برخورد قویترین طوفان خورشیدی طی سالها اخیر به زمین
دولتهای اسلامی به شریان اقتصادی دولت صهیونیستی آسیب وارد کنند
۱۱ مرحله ثبت نام نوبت دوم کنکور
نحوه برگزاری کلاسهای دانشجویان پس از تعطیلات نوروز اعلام شد
حمایت از پایاننامههای حوزه صنایع غذایی در قالب برنامه فنتز
این بخش ویندوز ۳۰ سال بدون تغییر مانده است+عکس
ماه از ایستگاه فضایی این طور دیده میشود+عکس
کمک هزینه ۱۰۰میلیون یورویی به دانشگاهها تعلق گرفت
کتاب ماجرای احمد و سارا برای کودکان و والدین
چاپ سهکتاب روانشناسی رسانه اجتماعی، هنر و شطرنج توسط دو ناشر
آغاز ثبتنام آزمونهای ورودی مدارس سمپاد و نمونه دولتی از ۱۸ فروردین
وزیر آموزش و پرورش: حتی یک مورد لو رفتن سؤالات امتحان نهایی صحت نداشت
معرفی سامانه ثبتنام دانشجویان اتباع
اینفوگرافیک مراحل ثبت نام آزمون سراسری سال ۱۴۰۳ ( نوبت دوم )
هدفگذاری افزایش اعضای هیات علمی تا هزار نفر/ تشکیل ۲ مرکز ملی تحقیقاتی
پذیرش بیش از۹۱۸ هزار نفر در مراکز اقامتی آموزش و پرورش/استان فارس بیشترین اسکان نوروزی فرهنگیان
نیروی دریایی کرهجنوبی یک پهپاد جدید با قابلیت حمل محموله ساخت+عکس
افزایش ۲۲۰ درصدی رتبههای برتر کنکور توسط دانشآموزان مناطق محروم
برنامه آموزش و پرورش برای استخدام ۷۲ هزار معلم جدید/امسال کتابهای پایه اول تغییر میکند
استاد اخراجی در علوم پزشکی تهران نداشتیم/ بازنشستگی اساتید طبق روال قانونی بوده است
جهاددانشگاهی کمکیار نظام آموزشی است
اعلام جزئیات برگزاری آزمون فرهنگیان
هند بالگرد تهاجمی آمریکا را مونتاژ میکند+عکس
مراکش ساخت بزرگترین و پیشرفته ترین ورزشگاه دنیا را آغاز کرد+عکس
بنسلمان با الهام از یک بازی معروف شهربازی پیشرفته میسازد+عکس
مقایسه جتهای جنگنده F-35 و F-22 آمریکا+عکس
این جنگنده قدرتمند گزینه اصلی ارتش روسیه است+عکس
تاریخ رونمایی iOS 18 به صورت رسمی اعلام شد
مادربزرگ ۷۵ ساله در این بازی کامپیوتری رکورد زد+عکس
رقابت تنگاتنگ آیفون ۱۵ با این مدل از گوشی شیائومی+عکس
مار چهار متری به فضا فرستاده شد=عکس
تامین خوابگاه یکی از شروط صدور مجوز برای جذب دانشجوی بینالملل
مسابقه کتاب شیرین برگزار میشود
پذیرفتهشدگان آزمون استخدامی مربیان تربیت بدنی مهر امسال سر کلاس میروند
به زمین دوم سلام کنید+عکس
مار چهار متری به فضا فرستاده شد=عکس
چرا خورشیدگرفتگی پیش رو از همه خورشیدگرفتیها مهمتر است؟
اولین تانک ارتش آمریکا با طراحی رنو+عکس
ماه از ایستگاه فضایی این طور دیده میشود+عکس
ساخت راه آهن در ماه توسط آمریکا شروع میشود
استخر و هتل بزرگ بنسلمان که دو ساحل را به هم وصل میکند+عکس
اینترنت میلیونها نفر به صورت همزمان قطع میشود
کشف سنگ قیمتی که از الماس سختتر است+عکس
یک خانواده با تماس ماهوارهای آیفون نجات پیدا کردند
بحرین تانکهای آبرامز آمریکایی را خرید+عکس
بنسلمان با الهام از یک بازی معروف شهربازی پیشرفته میسازد+عکس
ساعت مچی با شکلی عجیب و غریب از جنس شهاب سنگ+عکس
هند بالگرد تهاجمی آمریکا را مونتاژ میکند+عکس
خورشید ذرهای کوچک از این ابرخوشه است+عکس
سایه سیاهی که از فضا روی زمین افتاده بود چیست؟
یک فیلترینگ تازه بلای جان تلگرام شد
آنچه که درباره اینترنت ماهوارهای نمیدانید
این بخش ویندوز ۳۰ سال بدون تغییر مانده است+عکس
وانتی که در ایران رونمایی شد به استرالیا میرود+عکس
سه ابزار پیشرفته هوش مصنوعی به واتساپ اضافه شد+عکس
هوش مصنوعی به هالیوود قدم گذاشت و زنگ خطر به صدا درآمد
اولین جت پهن پیکر چینی در راه است+عکس
تصویر گلکسی M۵۵ سامسونگ لو رفت+عکس
دورترین چیزی که با چشم غیرمسلح میتوانیم در آسمان ببینیم
رقابت تنگاتنگ آیفون ۱۵ با این مدل از گوشی شیائومی+عکس
تولید برق از آب با یک اسباببازی جالب در خانه+عکس
گوشی جدید آنر به زودی رونمایی میشود+عکس
بهترین و پرطرفدارترین پژوی تاریخ+عکس
دانشمندان یک جزیره باستانی ۴۰ ملیون ساله را زیر آب کشف کردند+عکس
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.