به گزارش ثریا فرزانه گشتاسب، عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی و مدیر گروه زبان‌های باستانی در نشست «چهارشنبه سوری؛ پرسش از ابعاد اجتماعی و فرهنگی» که روز گذشته در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار شد، ضمن اشاره به ارتباط جشن چهارشنبه سوری با جشن فروردگان گفت: این دو جشن با هم ارتباط دارند و رسومی که در آن بزرگ داشته می‌شود از جشن فروردگان گرفته شده است. تحقیق در شباهت سنت‌ها و خرده رسم‌هایی که این جشن در سرتاسر ایران با فروردگان دارد، تاکیدی دیگر بر این ارتباط و ریشه است.
گشتاسب در ادامه بیان داشت: تنوعی که در برگزاری رسم چهارشنبه سوری در ایران وجود دارد در کمتر آیینی به چشم می‌خورد. به عقیده من رسم‌هایی که دینی هستند و اعتقاد واحد دینی بر آنها سایه می‌اندازد، چهارچوب خاصی دارند که کمتر از آن می‌توانند تخطی کنند. اما رسمی مثل چهارشنبه سوری که از رسوم و آداب متفاوتی بهره می‌برد علتش شاید این است که بر پایه تقویم و رسمی غیر دینی است. موافق آن دسته از پژوهشگرانی هستم که رسم چهارشنبه سوری را به ایران باستان و جشن فروردگان یا پنجه آخر سال بر می‌گردانند. (جشن فروردگان یا جشن همسپتمدم نام جشنی بوده که به مدت ده روز از ۲۵ اسفند تا ۵ فرودین، در ایران باستان در روزهای پایان سال برگزار می‌شده است) جشنی که هنوز هم در سنت زرتشتی در شهرهایی مثل یزد از سوی زرتشتیان برگزار می‌شود.
عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی گفت: افزوختن آتش در چهارشنبه سوری در بسیاری از نقاط ایران مثل آذربایجان یا کاشان بر روی پشت بام‌ها انجام می‌شود. این شکل دقیقا صورت آیینی است که در جشن فرودگان هم انجام می‌شود. جشن هم افروختن آتش رسم مرکزی است و آن را در بلندترین جای خانه برمی‌افروختند. دلیل برافروختن آتش در رسم فروردگان این بود که آنها اعتقاد داشتند روح درگذشتگان یا فروهرها در ده روز آخر سال به خانه خود مراجعت می‌کنند و باز در روز نوروز به آسمان بر‌می‌گردند. آتش برای بدرقه آنان بوده است.
«برخلاف سنت متداول شده پریدن از روی آتش که نوعی بی‌احترامی به آن به حساب می‌آید، در نزد گذشتگان از این رسم پرهیز می‌شد و در شهری مثل شاهرود از لگدکوب کردن خاکستر آن اجتناب می‌شود. در برخی مناطق شمالی هم آتش را در دریا می‌ریزند. این هم شباهتی دیگر است. در فردای رسم فروردگان هم آتش برافروخته شده را به آتشکده پیوند می‌دهند تا مبادا بی‌احترامی صورت بگیرد.»
گشتاسب در ادامه ابراز داشت: در برخی مناطق مثل گیلان رسم است که کاسه آبی را کنار آتش چهارشنبه سوری قرار می‌دهند و پس از جشن آن را به روی زمین می‌ریزند. در رسم فروردگان هم در هنگام تدارک وسایل برای برافروختن آتش شب پنجه، بوته های آتش و ظرف میوه به همراه ظرف آبی می‌برند. این عناصر تا جشن پنجه سال بعد بر روی بام ها می‌ماند. این در روستاهای زرتشنی‌نشین یزد هنوز هم جاری است. این آب آورده شده در بالای پشت بام، در جشن فروردگان هم بر روی پشت بام ریخته می‌شود تا فروهرها (ارواح درگذشتگان) بدرقه شوند. در اردیبل دو شاخه بوته تمشک را می‌چینند و تا چهارشبه آخر سال بعد بالای در خانه می‌گذارند. این شکل در رسم فروردگان هم وجود دارد.
مدیر گروه زبان‌های باستانی توضیح داد: در کمیجان ابتدا به خانه کسی می‌روند که عزیزی را از دست داده است. فروردگان هم که اساسا آیین بدرقه روح مردگان است. تهیه آجیل هفت مغز و تقسیم بین دیگران به عنوان نذری و اصرار بر خوردن آجیل شیرین یا بدون نمک در تهران و برخی دیگر از شهرها و هفت نوع غله در تالش دیگر شباهت‌های فروردگان با لزوم هفت نوع میوه خشک در رسم فرودگان است. در غروب چهارشنبه در گیلان هم ضمن انداختن سفره ای، آیینه و آب و سبزه و آجیل در آن قرار داده می‌شوند و تا شب سال نو آن را نگه می‌دارند. این شکل شباهت کاملا دقیقی با سفره جشن پنجه دارند. مردم تالش هم ضمن تهیه خوراکی‌هایی، آن را پشت در خانه می‌گذارند تا «چهارشنبه خاتون» به خانه‌های آنان سر بزند و با خوشحال شدن از آن خوراکی‌ها برکت را به خانه آنان بیاورد. این دیگر وجه شباهت با سر زدن روح مردگان به زمین در آیین فروردگان است.
گشتاسب در پایان سخنان خود گفت: چهارشنبه سوری چهار رسم مشترک در سرتاسر ایران دارد که علیرغم اشکال مختلف برگزاری، در همه جا قابل مشاهده است. افروختن آتش، خوردن آجیل، تفأل زدن و آیین‌های بلاگردانی و رفع نحوست از این جمله‌اند. دو رسم افروختن آتش و خوردن آجیل از رسم فروردگان به چهارشنبه سوری منتقل شده است. به عقیده من رسم تفأل زدن از جمله رسوم نوروزی است که به علت مقدمه بودن چهارشنبه سوری به آن اضافه شده است. رسم بلاگردانی نیز به واسطه همزمانی جشن فروردگان با روز چهارشنبه و رفع نحوست چهارشنبه به اعتقاد مردم آن زمان، به آن افزوده شده است.
منبع: فارس
احکام رتبه‌بندی ۱۰۰ هزار معلم بازنشسته اصلاح شد
سخنگوی وزارت آموزش و پرورش از اصلاح احکام رتبه‌بندی ۱۰۰ هزار معلم بازنشسته سال‌های ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۲ خبر داد.
شاهنامه هنر فردوسی است و لاغیر
دستگیری متهمانی که برای تقلب در کنکور، رمز ارز می‌گرفتند
امکان افشای سوالات آزمون‌های آموزش و پرورش غیرممکن شد/ سهم ۵۰ درصدی سوابق تحصیلی در کنکور
تدوین طرح مدرسه مجازی بزرگسالان برای کاهش تنوع مدارس
آزمون‌های نهایی دانش آموزان به سازمان جدید سنجش واگذار می شود
انتشار فراخوان دوره‌های ۲۳ و ۲۴ جایزه مهرگان ادب
آمادگی رفع نیاز فناورانه سازمان سنجش در مقابله با تقلب کنکور
کلاهبرداری از داوطلبان کنکور با دریافت رمزارز و سکه طلا
اساسنامه سازمان ملی سنجش بعد از کنکور ابلاغ می‌شود
گوشی جدید وان پلاس با دوربین تله فوتو و ماکرو معرفی می‌شود+عکس
چراغ‌های خودروی جدید آئودی سخنگو هستند+عکس
سنگی که طلا نیست اما بسیار گران قیمت است+عکس
چرا سوئد در یک قدیمی ساخت بمب اتم منصرف شد؟
رونمایی شریک قبلی ایران خودروی از خودروی عجیب آفرودی‌اش+عکس
کشف یک سیاه چاله عظیم در نزدیکی زمین
کارکرد عجیب مایع ظرف شویی در هواپیمای بوئینگ
اینترنت استارلینک در این کشورها قطع می‌شود
مشکل بزرگ ناسا در مریخ که فعلا حل نشدنی است
بمب الکترومغناطیسی چطور منفجر می‌شود؟
شروع احداث و افتتاح ۲۷ کلاس درس در سفر رئیس سازمان نوسازی مدارس به هرمزگان
مرحله غیرمتمرکز المپیاد علمی دانشجویی ۳۱ فروردین برگزار می‌شود
مهلت ارسال ایده به ششمین دوره رویداد «از ایده تا بازار» تمدید شد
تعیین ظرفیت ۶۰۰ نفری در دوره فلوشیپ پزشکی سال ۱۴۰۳
مدارس تا فرارسیدن ایام امتحانات باید دایر باشند
پذیرش بدون آزمون قاریان و حافظان قرآن در دانشگاه فرهنگیان
نقش حمایتی خانواده‌ها از دانش‌آموزان در روزهای امتحانی
فردا؛ آخرین مهلت ثبت‌نام آزمون‌های ورودی مدارس سمپاد و نمونه دولتی
انتشار مقاله استاد دانشگاه شریف در معتبرترین مجله انجمن فیزیک آمریکا
آگهی/ گیربکس سایکلو گومائو چه تاثیری در افزایش سرعت و کارایی صنایع دارد؟
سیزدهمین دوره جشنواره تیتر ۱۵ اردیبهشت ماه برگزار می شود
شیوه‌نامه مشوق‌های خدمتی برای کسب مهارت دانش‌آموختگان دانشگاهی ابلاغ شد
اساتید دانشگاههای جهان صهیونیست‌ها را تحریم کنند
منتخبین هجدهمین مسابقات ربوکاپ ۹ سهمیه جهانی دریافت می‌کنند
واگذاری مالکیت ساختمان سابق دانشگاه علمی کاربردی واحد استان اردبیل به دانشگاه محقق اردبیلی
جرائم متخلفان کنکور اعلام شد
تشریح مأموریت جهاددانشگاهی در راستای نیاز‌های کشور
بیانیه مدرسین دروس معارف اسلامی دانشگاههادر حمایت از حمله موشکی سپاه
مهلت ثبت نام در آزمون فلوشیپ پزشکی سال ۱۴۰۳ تمدید شد
۴۵ قفسه کتاب کانون در مدارس ۱۰ استان کشور جاگذاری شد
سامانه نقل و انتقال دانشجویان علوم پزشکی از یکم اردیبهشت فعال می‌شود
وزیر علوم بر پیگیری امور معیشتی یاوران علمی دانشگاه‌ها تاکید کرد
طرح رتبه‌بندی و اعتبارسنجی مؤسسات آموزش عالی تهیه می‌شود
سه‌چهارم مسافران از اقامتگاه‌های غیررسمی و بدون مجوز استفاده کردند
گذر نهضت سوادآموزی از وضعیت حاضر به مدلهای جدید آموزشی طبق برنامه هفتم
تایید انتخاب ۱۰ رییس دانشگاه و مرکز آموزشی و تحقیقاتی کشور
زمان ثبت نام وام شهریه دانشجویی دانشگاه علمی کاربردی اعلام شد
شنبه آخرین مهلت ثبت نام برای امریه سربازی دانشگاه تهران
آزمون‌های شبه نهایی از ۹۰ درصد محتوای برنامه و کتاب درسی است
امکان استفاده از تک ماده برای ۴ درس با نمره ۷ به بالا
بکارگیری معاون پرورشی در مدارس غیردولتی ضروری است
تاریخ طب در ایران معرفی و بررسی می‌شود
رونمایی از پلتفرم نشر دانشگاهی
مدارک مورد نیاز پذیرفته‌شدگان آزمون استخدامی جهت بارگذاری در سامانه گزینش
تدوین طرح مدرسه مجازی در راستای کاهش تنوع مدارس
مهلت ثبت نام آزمون EPT اردیبهشت ماه ۱۴۰۳ دانشگاه آزاد اسلامی تمدید شد
شورای تحقیق جذب هیات علمی تشکیل می‌شود
صدور مجوز راه‌اندازی مدارس سمپاد عشایری در سه استان کشور
جزئیات اعلام نتایج آزمون آموزگاری و حضور در مراحل مختلف استخدام
تداوم توزیع شیر رایگان در مدارس تا پایان امتحانات/ چالش تامین پاکت استریل شیر
تحلیل بیانات رهبر انقلاب در دیدار با دانشجویان/ پاشنه آشیل جهاد تبیین محیط دانشگاه است
شیوه‌نامه المپیاد ورزش‌های فناورانه دانشجویی ابلاغ شد
واگذاری آزمون‌های ارتقا و گواهینامه دستیاران پزشکی به دانشگاه‌ها
جاماندگان نوبت دوم کنکور ۱۴۰۳، امروز و فردا نام‌نویسی کنند
قدرت نظامی ایران حرف اول و آخر را در منطقه می‌زند
زمان اعلام نتایج اولیه آزمون دکتری اعلام شد
پروژه‌های اولویت‌دار دانشگاه تهران تکمیل می شود
انجام عملیات «وعده صادق» مایه مباهات است
نشست شورای مسکن دانشگاه آزاد اسلامی برگزار شد
ایران جزء ۱۵ کشور برتر جهانی در جذب دانشجویان بین المللی
نتایج اولیه و زمان انتخاب رشته آزمون دکتری ۱۴۰۳ منتشر شد
کتاب ای کاش زودتر برای سوالات نوجوانان درباره حجاب منتشر شد
فلسفه عشق نقد و بررسی می‌شود
ورود شخصیت‌های خارجی به محصولات خواب کودکان
دهمین‌جلسه درس‌گفتارهای سعدی‌خوانی برگزار می‌شود
طنز یعنی چه؟
شرکت هزار عضو هیات علمی در فرصت‌های مطالعاتی جامعه و صنعت
شبیه‌سازی آزمون‌های شبه‌نهایی با امتحانات نهایی/توصیه به دهم و یازدهمی‌ها برای شرکت در آزمون
امسال ۷۰ هزار معلم جذب آموزش و پرورش می شوند
ایران چطور گنبد آهنین را در هم شکست؟ +عکس
تغییر شکل عجیب هرم بزرگ مصر+عکس
چرا آدم فضایی‌ها خودشان را به انسان‌ها نشان نمی‌دهند؟
آنچه درباره ناوگان پهپادی ایران نمی‌دانید+عکس
ستاره نوترونی مرده در کهکشان دوباره زنده شد+عکس
سنگی که طلا نیست اما بسیار گران قیمت است+عکس
قابلیت ارتباط ماهواره‌ای به گوشی‌های گوگل اضافه شد
این موشک نیست یک هواپیمای خاص و پرسرعت است+عکس
گوشی جدید وان پلاس با دوربین تله فوتو و ماکرو معرفی می‌شود+عکس
مشخصات موشک سنگینی که دیشب روسیه پرتاب کرد+عکس
انفجار این بمب الکترومغناطیسی قربانیان را ۲۰۰ سال عقب می‌برد+عکس
جزئیات اعلام نتایج آزمون آموزگاری و حضور در مراحل مختلف استخدام
ناگفته‌های کسر ۱۰ میلیون تومان از حقوق دانشجومعلمان به عنوان مقرری ماه اول!
تفاوت موشک‌های بالستیک، کروز و هایپرسونیک ایران در چیست؟
فعالیت دانشگاه بین‌المللی زاگرس غیرقانونی اعلام شد
چهار تغییر در دانشگاه فرهنگیان
ترجمه روسی به فارسی دکتر ژیواگو منتشر شد
موشک ایرانی‌ای که سامانه ضد موشک اسراییل را فلج می‌کند+عکس
مدیریت غذای دانشجویی احتمالا به وزارت علوم واگذار می‌شود
کسر ۴۵ درصد از حقوق دانشجومعلمان لغو شد
موتور خودروی فرمول یک در خودروی معمولی قرار گرفت+عکس
توسعه تضمین اشتغال با راه‌اندازی مراکز جدید در دانشگاه علمی‌کاربردی
جزییات نمایشگاه کار به میزبانی دانشگاه امیرکبیر اعلام شد
جهش علمی ایران نسبت به سرمایه‌گذاری مالی در دنیا بی‌نظیر است
۴۵ درصد به دریافتی دستیاران اضافه شد
زمان برگزاری نخستین کنفرانس ملی مهارت اعلام شد
یک سیارک بزرگ به زمین نزدیک می‌شود
گوشی‌های سامسونگ آیفون را شکست دادند
کتاب مهندسی مرجع جامع کنترل، در سیستم حمل و نقل چاپ و راهی بازار نشر شد
شاد به کاربرانش هشدار داد
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.