کد خبر: 43971
ف
حکمت ایرانی در قوام فلسفه اسلامی دخیل بوده است
رئیس فرهنگستان علوم گفت: فلسفه با هیچ نژادی نسبت ندارد. به نظرم اینکه گفته می شود فلسفه به نژاد ایرانی مربوط است یک نظر سیاسی تعصب آلود است.

به گزارش ثریا بیست و سومین همایش بزرگداشت ملاصدرا با عنوان «حکمت ایرانی و حکمت متعالیه» از سوی بنیاد حکمت اسلامی صدرا صبح امروز در مجموعه فرهنگی آدینه برگزار شد.

رضا داوری اردکانی در این همایش در سخنانی با موضوع «حکمت ایرانی و لزوم بازخوانی و تدوین تاریخ فلسفه اسلامی» اظهارداشت: در این ۳۰-۲۰ سال اخیر جامعه توجه چندانی به تاریخ فلسفه اسلامی نکرده است. چنانچه برخی از استادان فلسفه در ۸۰-۷۰ سال گذشته می‌گفتند تاریخ فلسفه اهمیتی ندارد و شاید راست می‌گفتند، چون قدما تاریخ فلسفه نداشتند، چرا که نیاز به آن وجود نداشت و تاریخ حکمت به جای آن داشتند. تاریخ به معنای جدید حدود ۳۰۰ سال است که به وجود آمده، حال ما به تاریخ فلسفه نیاز داریم تا جایگاه خود را معین کنیم. یکی از این مباحث، جایگاه فلسفه اسلامی و نسبت آن با حکمت است که باید اطراف و جوانب قضایا برای ما روشن شود که فلسفه، تاریخش از یونان گرفته شده است.

رئیس فرهنگستان علوم افزود: سوال مهمی که در تاریخ فلسفه اسلامی می‌تواند مطرح شود این است که آیا گسستی در این خصوص وجود دارد؟ افلاطون و ارسطو استادان فلسفه اند و تردیدی نیست که شباهت‌هایی در این خصوص وجود دارد که می‌تواند تصادفی هم باشد اما آیا گسستی وجود داشته؟ یعنی طرح نویی در عالم اسلام افکنده شده است؟ در این صورت نسبت ما با حکمت قدیم ایرانی و نسبت ما با فلسفه یونانی مشخص می‌شود.

رئیس فرهنگستان علوم با بیان اینکه ما نیاز به تاریخ فلسفه داریم برای اینکه روشن کنیم با فلسفه چه نسبت و سروکاری داریم، ادامه داد: یکی از موضوعاتی که اخیراً گفته می‌شود، راجع به نسبت ایران و نژاد ایرانی با فلسفه اسلامی است. باید بگویم فلسفه با هیچ نژادی نسبت ندارد. شرق، مهد حکمت بوده است و فلسفه سیر کرده و در ایران ادامه پیدا کرده و باید پرسید چرا در ایران ادامه یافته است و چرا در ایران فلسفه به وجود آمده نه هیچ جای دیگری، حتی در کشورهای اسلامی؟

وی افزود: بنابراین قابل تأمل است که فلسفه در ایران چه بوده و چرا قوام دیگری یافته است؟ به طوری که در هیچ جای دیگر جهان این گونه نبوده است. این یک امر اتفاقی نیست و باید دید خصوصیت و امتیاز فلسفه اسلامی چیست. یک اصل وقتی تغییر می‌کند، کل مطلوب را تغییر می‌دهد. فلسفه با اصول شروع می‌شود و همه فلسفه‌ها اصولی دارند، تغییر مهمی که در عالم اسلامی پیدا شد، تلقی جدید از لفظ ماهیت بود. ماهیت، عدم است. این در بدو فلسفه اسلامی گفته شد که ماهیت یک امکان است و ماهیت موجود است در فلسفه اسلامی. وقتی از وجود و ماهیت سخن گفته می‌شود، ظاهراً نوعی تقابل به وجود می‌آید. گاه فلسفه اسلامی تحت تأثیر دین اسلام قرار می‌گیرد و تغییراتی نیز در دین یونانی دارد. اصل وحدت دین و فلسفه را از ابتدا فارابی مطرح کرده است. تاریخ دین و فلسفه تاریخ جمع فلسفه اشراقی، عرفان و کلام است و همه اینها در حکمت و فلسفه ملاصدرا جمع می‌شود و به حکمت نزدیک می‌گردد.

داوری اردکانی با بیان اینکه حکمت ایرانی در قوام فلسفه اسلامی دخیل بوده است، تأکید کرد: باید زوایای این قضیه روشن شود و برخی از معاصران این طور مطرح کرده اند که فلسفه اسلامی فلسفه نژاد ایرانی است. فلسفه اسلامی قوام پیدا کرده تا حکومت عدل دوام پیدا کند اما اینکه بگویید ابن سینا فلسفه اش ایدئولوژی است، قدری عجیب به نظر نمی‌رسد؟

وی در بخش دیگری از سخنان خود افزود: در اینکه هر سیاستی اتکا به فلسفه دارد تردیدی نیست اما فرق دارد که فیلسوف به قصد عمل سیاسی به فلسفه بپردازد. همه متقدمان نظر را بر عمل متقدم می‌دانستند. تاریخ فلسفه اسلامی به معنی این بوده که قصد سیاسی تحقق یابد. باید دید فلسفه ما در تاریخ فلسفه اسلامی با سیاست و دین چه نسبتی دارد. تاریخ فلسفه اسلامی، تاریخ وحدت است اما یک طرح عملی سیاسی نبوده است، بلکه سیر تفکر این گونه بوده و سیر تفکر برنامه ریزی ندارد. کاری که با تفکر باشد، کار مهمی است، بنابراین تابع برنامه نیست، بلکه برنامه تابع اوست. برنامه‌ها را برنامه ریزان بر اساس فلسفه قرار می‌دهند و به نظرم اینکه فلسفه به نژاد ایرانی مربوط است یک نظر سیاسی تعصب آلود است و اینکه این نظریه‌ها را ایدئولوژی بگیریم، کلمه‌ای در این خصوص نمی‌توان یافت. ایدئولوژی اعتقاد غیردینی و غیرمبتنی بر وحی، شریعت و دین خاص است. ایدئولوژی بر مبنای فلسفه‌ای احکام عملی صادر می‌کند و در فلسفه ما اطاعت نداریم، بلکه به جای آن تفکر وجود دارد.

منبع: مهر


مرتبط ها
ارسال نظر
حداکثر تعداد کاراکتر نظر 200 ميياشد .
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.

جمعه ۷ اردیبهشت نمایش «یاخته» باحضور خبرنگاران و عکاسان روی صحنه می‌رود

چالش کمبود معلم در استان مرکزی کاهش می‌یابد

بازدید رئیس ستاد برگزاری آزمون‌های سراسری اردبیل از حوزه‌های امتحانی کنکور

لوگوی نود سالگی دانشگاه تهران منتشر شد

رمان جدید اکبر والایی چاپ شد/بر فراز کشتزاردر بازار نشر

زندگی عشایر فارس

تحویل واحدهای مسکونی دانشگاه صنعتی امیرکبیر تا پایان شهریور

جذب امریه سربازی در پژوهشگاه ابن سینا جهاددانشگاهی

امتیاز ویژه دانشجو معلمانی که زودتر از فارغ‌التحصیلی سرکلاس درس می‌روند

آخرین آمار توزیع کارت کنکور اعلام شد

برخی ابزارهای جاسوسی کنکور را در بدن کار گذاشتند/ داوطلبان کانال‌های تقلب را ترک کنند

کنکوری‌ها اضطراب نداشته باشند/ فرصت جبران وجود دارد

فهرست دانشگاه‌های خارج از کشور مورد تایید وزارت بهداشت اعلام شد

نتایج اولیه کنکور ۱۴۰۳ نیمه مرداد اعلام می شود

اختصاص 10 امتیاز رتبه‌بندی به 5709 دانشجومعلم دانشگاه فرهنگیان

کتاب «اُمّ علاء» در نمایشگاه کتاب عرضه می‌شود

تمهیدات لازم برای کنکور ۱۴۰۳ اندیشیده شد

رقابت کنکور ۱۴۰۳ با آزمون علوم ریاضی و علوم انسانی آغاز شد

جزییات آزمون اختصاصی پذیرش دانشجو – معلم در کنکور ۱۴۰۳

اینترنت در زمان برگزاری نوبت اول کنکور ۱۴۰۳ قطع نمی‌شود

مراسم تقدیر از دست اندرکاران جشنواره جایزه ملی ثریا برگزار شد

60 درصد پروژهای مدرسه‌سازی در حال ساخت با مشارکت مردم است‌

منتخبین فرهنگی مجلس حضور در کمیسیون آموزش را در اولویت قرار دهند

مراقبت کنید تا اخلال و مشکلی در برگزاری کنکور سراسری رخ ندهد

ایجاد زیرساخت هوشمند رصد رشته مقاطع و رشته محل‌های علوم پزشکی

پیگیر اجرای هدفمندسازی یارانه‌های دانشجویی در سال جدید هستیم

بیش از ۸ هزار عضو هیات علمی خانم در دانشگاه‌ها فعالیت می‌کنند

ساعت ۱۲ امشب آخرین فرصت دریافت کارت ورود به جلسه کنکور ۱۴۰۳

نسل‌کُشی در فلسطین قلب همه بشریت را به درد آورده است

خبر خوش وزیر علوم برای اعضای هیأت علمی در شرف بازنشستگی

مراد صحرایی : ۱۰۰۰ هنرستان جدید در کشور ساخته می شود

از موج متلاطم بی‌ثباتی مدیریتی تا بودجه‌ دولتی؛ دلایل عدم اجرای ناکافی سندتحول بنیادین

پژوهش‌های چراغ خاموش امنیت ایران را رقم زد

تظاهرات دانشجویان آرژانتین در پی کاهش ارائه آموزش عالی دولتی

کتابی که برای آشنایی با افغانستانی‌ها باید خوانده شود

رییس سازمان بسیج اساتید: ۵۰ بسته سیاستی به مسئولان ارائه شد

پویش سلامت دهان و دندان ۱۷ تا ۱۹ اردیبهشت برگزار می‌شود

آیین‌نامه مدرسه تراز سند تحول بنیادین نهایی شده است

امضای تفاهم‌نامه فی‌مابین وزارت آموزش‌وپرورش و سازمان نظام پزشکی کشور

آخرین محور رویداد من یک دانش‌آموزم با نام «امام مهربانی کلید خورد

ثبت‌ سفارش کتاب‌های درسی آغاز شد

فراخوان ششمین دوسالانه بین‌المللی کارتون کتاب منتشر شد

ورود مسافر و مهتاب با فرقه خودبینان به کتابفروشی‌ها

امروز، آخرین مهلت توزیع کارت کنکور/ آغاز رقابت داوطلبان از فردا

آکادمی ورزش و تندرستی دانشگاه علامه‌طباطبائی راه‌اندازی شد

کنترل دانشجویان حامی فلسطین به شهردار نیویورک رسید

هشدار پلیس فتا به کنکوری‌ها درباره تبلیغات فروش سوالات کنکور و تجهیزات تقلب

مجموعه شعر طنز دیزی در پنت هاوس منتشر شد

دانشمندان قلب ماه را دیدند+عکس

دانشگاه علامه‌طباطبایی میزبان ۱۵ هزار و ۳۰۵ داوطلب کنکور سراسری

انقلابی بزرگ در صنعت ترانزیت و موتورهای دیزلی اتفاق افتاد

هزینه نگهداری از خودروهای لوکس آمریکایی چقدر است؟

پیش‌فروش شنل نامرئی‌ کننده آغاز شد+عکس

ورود قدرتمندترین گوشی نوبیا به بازار

دانشمندان تعداد جهان‌های موازی را اعلام کردند

بدون نیاز به اینترنت با واتساپ فایل منتقل کنید

حمایت دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی از طرح های فرهنگی

تعلیم و تربیت اولویت اصلی شورای عالی انقلاب فرهنگی است

جذب هیات علمی با مدرک دکتری در دانشگاه فنی و حرفه ای لغو شد

نتیجه آزمون سازمان راهداری اعلام شد

نحوه محاسبه شهریه مدارس از راه دور

سهم دانش‌آموزان مناطق محروم برای ورود به مدارس خاص باید بیشتر شود

مهلت ثبت‌نام آزمون سنجش شایستگی‌های فنی‌ وحرفه‌ای‌ها تا نهم اردیبهشت

آغاز پذیرش دانشجوی دکتری بدون آزمون در دانشگاه آزاد

هیچ دانشگاهی محدودیتی را برای جذب اساتید ایجاد نمی‌کند

جشنواره امامت و مهدویت در دانشگاه آزاد اسلامی برگزار می شود

نتایج آزمون جشنواره سراسری قرآن و عترت (ع) دانشجویان اعلام شد

لغو جایزه انجمن قلم آمریکا» در پی تحریم نویسندگان

برخی اختیارات را باید به مدارس تفویض کنیم

زنده‌گیری مار افعی در یک مدرسه

آغاز ثبت سفارش کتاب‌های درسی سال تحصیلی جدید

سخنان شهید بهشتی درباره نماز در بیست و هفت جمله منتشر شد

مواجهه‌ای نامتعارف با منطق هگل در کتابفروشی‌ها

دانشجویان سراسر کشور به المپیاد ورزش‌های فناورانه دعوت شدند

بررسی تأثیرپذیری الکترومغناطیسی تقویت کننده‌های توان کاربردی در تجهیزات مخابراتی

اقدامات دانشگاه جامع در راستای گسترش عفاف و حجاب

تغییر شیوه‌نامه صلاحیت علمی اساتید دانشگاه‌های علوم پزشکی

آمار داوطلبان کنکور به تفکیک استان‌ها اعلام شد

کدام واحدهای دانشگاه آزاد در زمان برگزاری کنکور تعطیل هستند؟

کاهش رغبت پسران به دانشگاه؛ شخصیت کاریکاتوری آموزش عالی یا افزایش مهارت‌محوری؟

بن سلمان از ساخت پروژه بلندپروازانه‌اش منصرف شد

یک صفحه جدید به واتساپ اضافه می‌شود+عکس

نمونه ایرانی پدافند ضدهوایی که مشابه روسی است+عکس

سیاره بیگانه بنفش رنگ میزبان بیگانگان فضایی

ناسا برای بازگشت از سیاره سرخ دست به دامن ایلان ماسک شد

دانشمندان قلب ماه را دیدند+عکس

پیش‌فروش شنل نامرئی‌ کننده آغاز شد+عکس

رونمایی از سریع‌ترین مرسدس بنز AMG+عکس

رفع مشکل بزرگ آیفون که سال ها ذهن کاربران را مشغول کرده بود+عکس

قدرتمندترین پهپاد ایرانی که در اوکراین معروف شده+عکس

باتری این ریزسیاه‌چاله‌ فضایی می‌تواند انرژی چند نسل یک خانواده را تامین کند

ورود قدرتمندترین گوشی نوبیا به بازار

انقلابی بزرگ در صنعت ترانزیت و موتورهای دیزلی اتفاق افتاد

برای اولین بار اشعه ایکس برآمده از اتم‌ها کشف شد

علت فیلتر دسکورد اعلام شد

اخراج کارگران تسلا و پرداخت پاداش هنگفت به ایلان ماسک

چین جنگنده‌های رادارگریز F۲۲ آمریکا را فلج کرد+عکس

هزینه نگهداری از خودروهای لوکس آمریکایی چقدر است؟

پدافند ضدهوایی ایران که شبیه اس ۳۰۰ روسیه است+عکس

جاسوس همه‌فن حریف اوکراینی‌ها که در جنگ با روسیه به کمک‌شان می‌آید

سعدی سخنگوی بین‌المللی فرهنگ ایران است

رئیس دانشگاه علم و صنعت ایران استعفاء کرد

سریع ‌ترین موشک‌های مافوق صوت در سال ۲۰۲۴ معرفی شدند+عکس

نتایج اولیه آزمون استخدامی آموزش و پرورش اعلام شد

تشریح اقدامات حفاظتی سازمان سنجش در نوبت اول کنکور ۱۴۰۳

اعلام جزییات پذیرش بدون آزمون کارشناسی ارشد دانشگاه پیام نور

مهلت ثبت نام در آزمون فلوشیپ پزشکی سال ۱۴۰۳ دوباره تمدید شد

ورود «مهمان سرزده» به کتابفروشی‌ها/یک‌قصه تصویری برای کودکان

ثبت‌نام وام شهریه آغاز شد

دوربین بامزه‌ای که بدون عکس گرفتن شما را شگفت زده می‌کند+عکس