به گزارش ثریا متن زیر چکیده‌ای از ارائه حجت الاسلام محسن الویری در نشست «تخصص‌گرایی در علوم حوزوی: آسیب‌ها و فرصت‌ها» است که با موضوع «مفهوم بین‌رشتگی و جایگاه آن در دانش‌های رایج حوزه‌ای» ایراد شده است.
با هر تعریفی از علم و رشته تحصیلی، تک‌رشتگی به معنای حل یک مسأله تنها با تکیه بر آورده‌های یک دانش است و بر همین اساس چندرشتگی به معنای حل یک مسأله به کمک دو یا چند رشته مستقل از هم و بین‌رشتگی (که به اشتباه رایج میان‌رشتگی هم نامیده می‌شود) به معنای در هم تنیدگی دو رشته علمی و پدیدآمدن یک رشته جدید با موضوع و روش و غایت جدید و ویژه خود است، مانند بیوتکنولوژی (زیست فناوری) و مهندسی پزشکی و اقتصاد سیاسی. فرارشتگی نیز از اساس به معنی پدید آوردن یک رشته علمی جدید بهره‌مند از دانش‌های مختلف است که چه بسا عناصر هیچ یک از دانش‌های پیشین به همان صورت در آن باقی نمانده باشد، مانند تمدن‌شناسی.
اگر حوزه‌های علمیه یک مسؤولیت اجتماعی برای خود تعریف کرده باشند و بخواهند به صورت رسمی و سازمانی با نظام جمهوری اسلامی در تعامل باشند لاجرم باید به تحول در دانش‌های رایج خود تن در دهند. در این مسیر باید توجه داشت که پیدایش و گسترش شاخه‌هایی نو از دانش فقه مانند فقه ارتباطات، فقه دولت، فقه شهرسازی و مانند آن به معنی مطالعات چندرشته‌ای و بین‌رشته‌ای نیست، بلکه یک توسعه و گسترش درون‌دانشی است. البته روشن است که یک فقیه که تمایل دارد به توسعه تخصصی دانش فقه بپردازد حتماً باید تا بالاترین درجه ممکن از مفاهیم، تعاریف، نظریه‌ها، مبانی، روش پژوهش، صاحب‌نظران، شاخه‌ها و قلمروهای کاربرد مضاف الیه فقه آگاه باشد ولی این آگاهی به مفهوم ورود به ساحت مطالعات بین‌رشته‌ای نیست. اگر مخالفتی با کاربرد کلمه مضاف وجود نداشته باشد می‌توان این دسته از دانش فقه را فقه مضاف (مانند تاریخ مضاف و فلسفه مضاف) شمرد. کلام جدید نیز در مقایسه با کلام سنتی یک مطالعه بین‌رشته‌ای به حساب نمی‌آید بلکه همان دانش کلام (از نظر موضوع و روش و غایت) است که لباسی نو متناسب با چالش‌ها و مسأله‌های جدید بر تن کرده است.
فلسفه تاریخ هم که باید آن را تاریخ فلسفی نامید، در حقیقت یکی از شاخه‌های دانش تاریخ و نه فلسفه به حساب می‌آید و یک مطالعه بین‌رشته‌ای نیست. شاید بتوان با اندکی مسامحه علوم انسانی اسلامی مانند جامعه‌شناسی اسلامی، اقتصاد اسلامی، روانشناسی اسلامی و مانند آن را یک مطالعه بین‌رشته‌ای و یا نزدیک به آن شمرد، همچنین الهیات مضاف به امور و علوم مانند الهیات آب و الهیات انرژی و الهیات تاریخ و الهیات جامعه‌شناسی را نیز با مسامحه چه بسا بتوان به عنوان یک مطالعه بین‌رشته قلمداد کرد. بر این اساس حوزه‌ها باید توجه داشته باشند ورود به مطالعات چندرشته‌ای و بین‌رشته‌ای با وجود اهمیت بسیار زیادی که دارند، الزاماً شرط اصلی تحول در دانش‌های حوزه به شمار نمی‌روند و این الفاظ نباید موجب سرگرمی یا سردرگمی طلاب جوان و مستعد و علاقمند به افزایش نقش‌آفرینی دانش‌های حوزه‌ای شود.
با این وجود به نظر می‌رسد، مطالعات بین‌رشته‌ای دو الزام برای اصحاب حوزه دارد:
افزایش آگاهی از مطالعات بین‌رشته‌ای بیرون از حوزه‌ها همان طور که برای توسعه دانش‌هایی مانند فقه و کلام آگاهی از دانش‌های رایج و جدید برای یک فقه‌پژوه و کلام‌پژوه بسیار ضروری و سودمند است، آگاهی از دانش‌ها و مطالعات چندرشته‌ای و بین‌رشته‌ای نیز چنین است و سزا نیست که اصحاب حوزه خود را از آن دور بدارند.
تمرین نشستن در کنار صاحب‌نظران دیگر علوم و امور بی‌تردید گشودن برخی گره‌های اجتماعی ما در گروی مطالعات چندرشته‌ای است و دانش‌های حوزه‌ای و به صورت مشخص فقه نیز می‌تواند همراه و همکار دیگر دانش‌ها سهم خود را در این زمینه ادا کند. لازمه این کار تن دادن اصحاب حوزه به نشستن در کنار دیگران و گفت‌وگو با آنها و توجه به قلمروی تعریف‌شده فقه در این نوع گره‌گشایی‌هاست.
منبع: خبرگزاری مهر
60 درصد پروژهای مدرسه‌سازی در حال ساخت با مشارکت مردم است
منتخبین فرهنگی مجلس حضور در کمیسیون آموزش را در اولویت قرار دهند
مراقبت کنید تا اخلال و مشکلی در برگزاری کنکور سراسری رخ ندهد
ایجاد زیرساخت هوشمند رصد رشته مقاطع و رشته محل‌های علوم پزشکی
پیگیر اجرای هدفمندسازی یارانه‌های دانشجویی در سال جدید هستیم
بیش از ۸ هزار عضو هیات علمی خانم در دانشگاه‌ها فعالیت می‌کنند
ساعت ۱۲ امشب آخرین فرصت دریافت کارت ورود به جلسه کنکور ۱۴۰۳
نسل‌کُشی در فلسطین قلب همه بشریت را به درد آورده است
خبر خوش وزیر علوم برای اعضای هیأت علمی در شرف بازنشستگی
مراد صحرایی : ۱۰۰۰ هنرستان جدید در کشور ساخته می شود
از موج متلاطم بی‌ثباتی مدیریتی تا بودجه دولتی؛ دلایل عدم اجرای ناکافی سندتحول بنیادین
پژوهش‌های چراغ خاموش امنیت ایران را رقم زد
تظاهرات دانشجویان آرژانتین در پی کاهش ارائه آموزش عالی دولتی
کتابی که برای آشنایی با افغانستانی‌ها باید خوانده شود
رییس سازمان بسیج اساتید: ۵۰ بسته سیاستی به مسئولان ارائه شد
پویش سلامت دهان و دندان ۱۷ تا ۱۹ اردیبهشت برگزار می‌شود
آیین‌نامه مدرسه تراز سند تحول بنیادین نهایی شده است
امضای تفاهم‌نامه فی‌مابین وزارت آموزش‌وپرورش و سازمان نظام پزشکی کشور
آخرین محور رویداد من یک دانش‌آموزم با نام «امام مهربانی کلید خورد
ثبت سفارش کتاب‌های درسی آغاز شد
فراخوان ششمین دوسالانه بین‌المللی کارتون کتاب منتشر شد
ورود مسافر و مهتاب با فرقه خودبینان به کتابفروشی‌ها
امروز، آخرین مهلت توزیع کارت کنکور/ آغاز رقابت داوطلبان از فردا
آکادمی ورزش و تندرستی دانشگاه علامه‌طباطبائی راه‌اندازی شد
کنترل دانشجویان حامی فلسطین به شهردار نیویورک رسید
هشدار پلیس فتا به کنکوری‌ها درباره تبلیغات فروش سوالات کنکور و تجهیزات تقلب
مجموعه شعر طنز دیزی در پنت هاوس منتشر شد
دانشمندان قلب ماه را دیدند+عکس
دانشگاه علامه‌طباطبایی میزبان ۱۵ هزار و ۳۰۵ داوطلب کنکور سراسری
انقلابی بزرگ در صنعت ترانزیت و موتورهای دیزلی اتفاق افتاد
هزینه نگهداری از خودروهای لوکس آمریکایی چقدر است؟
پیش‌فروش شنل نامرئی کننده آغاز شد+عکس
ورود قدرتمندترین گوشی نوبیا به بازار
دانشمندان تعداد جهان‌های موازی را اعلام کردند
بدون نیاز به اینترنت با واتساپ فایل منتقل کنید
حمایت دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی از طرح های فرهنگی
تعلیم و تربیت اولویت اصلی شورای عالی انقلاب فرهنگی است
جذب هیات علمی با مدرک دکتری در دانشگاه فنی و حرفه ای لغو شد
نتیجه آزمون سازمان راهداری اعلام شد
نحوه محاسبه شهریه مدارس از راه دور
سهم دانش‌آموزان مناطق محروم برای ورود به مدارس خاص باید بیشتر شود
مهلت ثبت‌نام آزمون سنجش شایستگی‌های فنی وحرفه‌ای‌ها تا نهم اردیبهشت
آغاز پذیرش دانشجوی دکتری بدون آزمون در دانشگاه آزاد
هیچ دانشگاهی محدودیتی را برای جذب اساتید ایجاد نمی‌کند
جشنواره امامت و مهدویت در دانشگاه آزاد اسلامی برگزار می شود
نتایج آزمون جشنواره سراسری قرآن و عترت (ع) دانشجویان اعلام شد
لغو جایزه انجمن قلم آمریکا» در پی تحریم نویسندگان
برخی اختیارات را باید به مدارس تفویض کنیم
زنده‌گیری مار افعی در یک مدرسه
آغاز ثبت سفارش کتاب‌های درسی سال تحصیلی جدید
سخنان شهید بهشتی درباره نماز در بیست و هفت جمله منتشر شد
مواجهه‌ای نامتعارف با منطق هگل در کتابفروشی‌ها
دانشجویان سراسر کشور به المپیاد ورزش‌های فناورانه دعوت شدند
بررسی تأثیرپذیری الکترومغناطیسی تقویت کننده‌های توان کاربردی در تجهیزات مخابراتی
اقدامات دانشگاه جامع در راستای گسترش عفاف و حجاب
تغییر شیوه‌نامه صلاحیت علمی اساتید دانشگاه‌های علوم پزشکی
آمار داوطلبان کنکور به تفکیک استان‌ها اعلام شد
کدام واحدهای دانشگاه آزاد در زمان برگزاری کنکور تعطیل هستند؟
کاهش رغبت پسران به دانشگاه؛ شخصیت کاریکاتوری آموزش عالی یا افزایش مهارت‌محوری؟
هشدار دانشگاه پیام نور به متقاضیان فراگیر ارشد/ مجوز ثبت‌نام به موسسات ندادیم
چاپ یک‌رمان پلیسی دیگر از فردریک دار/آموزش آدمکشی در بازار نشر
آمار داوطلبان نوبت اول کنکور سراسری ۱۴۰۳ به تفکیک استان‌های کشور
هفدهمین آزمون پذیرش دانشجوی پزشکی از لیسانس تیرماه برگزار می‌شود
با تخلفات کنکوری و مجازات های آن آشنا شوید
زیبایی جانوران در کتابفروشی‌های ایران
صدور کارنامه تربیتی برای دانش‌آموزان از سال تحصیلی جدید
کسر مقرری ماه اول از دانشجومعلمان بر اساس کدام قانون است؟
محدودیت تردد در روز‌های 6 و 7 اردیبهشت در دانشگاه شریف
تشدید چالش دانشگاه‌های آمریکا با بازداشت صدها دانشجوی حامی فلسطین
علم با طعم شیرین آزمایش‌های شیمی و فیزیک با حضور دانشجویان
مجازات متخلفان کنکور چیست؟
قصیده بهاریه سعدی، جمال‌ستایی شیخ اجل
بیماری فردگرایی و افول جنبش دانشجویی
پذیرش دانشجوی دکتری به شیوه استادمحور برای اولین بار کلید خورد
نحوه محاسبه شهریه مدارس از راه دور
موفقیت ۲۰۰۰ هنرستانی در کسب و کار
برگزاری زنگ آموزش همزمان با گرامیداشت هفته زمین پاک در مدارس شهر تهران
آزمون کنکور جشنواره بزرگ علمی کشور است
در مسیر جلوگیری از مهاجرت نخبگان باید موانع قانونی را برداریم
تشکیل کمیته اقتصادی با تمرکز بر درآمدزایی غیر شهریه ای استان تهران
بن سلمان از ساخت پروژه بلندپروازانه‌اش منصرف شد
یک صفحه جدید به واتساپ اضافه می‌شود+عکس
نمونه ایرانی پدافند ضدهوایی که مشابه روسی است+عکس
سیاره بیگانه بنفش رنگ میزبان بیگانگان فضایی
ناسا برای بازگشت از سیاره سرخ دست به دامن ایلان ماسک شد
رونمایی از سریع‌ترین مرسدس بنز AMG+عکس
رفع مشکل بزرگ آیفون که سال ها ذهن کاربران را مشغول کرده بود+عکس
دانشمندان قلب ماه را دیدند+عکس
پیش‌فروش شنل نامرئی کننده آغاز شد+عکس
قدرتمندترین پهپاد ایرانی که در اوکراین معروف شده+عکس
باتری این ریزسیاه‌چاله فضایی می‌تواند انرژی چند نسل یک خانواده را تامین کند
علت فیلتر دسکورد اعلام شد
اخراج کارگران تسلا و پرداخت پاداش هنگفت به ایلان ماسک
برای اولین بار اشعه ایکس برآمده از اتم‌ها کشف شد
انقلابی بزرگ در صنعت ترانزیت و موتورهای دیزلی اتفاق افتاد
ورود قدرتمندترین گوشی نوبیا به بازار
چین جنگنده‌های رادارگریز F۲۲ آمریکا را فلج کرد+عکس
پدافند ضدهوایی ایران که شبیه اس ۳۰۰ روسیه است+عکس
جاسوس همه‌فن حریف اوکراینی‌ها که در جنگ با روسیه به کمک‌شان می‌آید
رئیس دانشگاه علم و صنعت ایران استعفاء کرد
سریع ترین موشک‌های مافوق صوت در سال ۲۰۲۴ معرفی شدند+عکس
نتایج اولیه آزمون استخدامی آموزش و پرورش اعلام شد
سعدی سخنگوی بین‌المللی فرهنگ ایران است
تشریح اقدامات حفاظتی سازمان سنجش در نوبت اول کنکور ۱۴۰۳
اعلام جزییات پذیرش بدون آزمون کارشناسی ارشد دانشگاه پیام نور
مهلت ثبت نام در آزمون فلوشیپ پزشکی سال ۱۴۰۳ دوباره تمدید شد
دوربین بامزه‌ای که بدون عکس گرفتن شما را شگفت زده می‌کند+عکس
چاپ پنجمین جلد مجموعه تاریخ ایران‌زمین درباره طاهریان و آل بویه
دانشگاه آزاد امکان مشارکت گسترده مردم در امر تولید را فراهم می‌کند
افزایش پژوهانه اساتید برتر واحد علوم تحقیقات
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.