به گزارش ثریا روز شنبه ۲۶ بهمن مصادف با ولادت حضرت زهرا سلام الله علیها و مقارن با روز مادر و روز زن، طبق روال سالهای گذشته، رهبر انقلاب با جامعه مداحان، شاعران، واعظان و دست اندرکاران هیئات دیدار داشتند. ایشان در این دیدار، این قشر را فرهنگساز خواندند و توصیه داشتند که به مقوله سبک زندگی به نحو جدی بپردازند.
باید دید چرا چنین مأموریتی به هیئات سپرده میشود. در پاسخ باید توجه داشت که چنین امری بر اساس ظرفیتهای هیأت، به آن تفویض شده است. قبل از اینکه به ظرفیتهای مذکور اشاره شود، سوال مهم دیگر این است که آیا هیئات مذهبی در برهه کنونی عهدهدار این مأموریت شدهاند.
مراسمات مذهبی و نهادی مانند هیأت هر چند نه به شکلی امروزین، نزدیک به چهارده قرن است که در فرهنگ اسلامی و سپس فرهنگ ایرانی ریشه دوانیده و از همان ابتدا ظرفیتهای امروزینش را داشته، اما بسته به اینکه چقدر از این ظرفیت بالقوه به فعلیت در آمده است، در حیات اقتصادی، سیاسی، و اجتماعی جامعه نقش ایفا نمودهاند. علت مخالفت رضاخان پهلوی با برگزاری مراسم مذهبی و دستور به تعطیل شدن آنها ریشه در این ظرفیتها در مقاومت نسبت به حاکمیت تجددخواهی غربی یا همان مدرنیته داشته است.
به نظر میرسد رهبر انقلاب هم سال قبل و هم امسال با تأکید بر ورود هیئات به مسأله خانواده و مقوله سبک زندگی میخواستند هیأتیها را به این ظرفیتهایشان و تأکید بر نقش ویژه و بیبدیل آنها در فرهنگسازی جامعه ایرانی واقف کنند. در دیدار سال قبل ترسیم جبهه دشمن و یادآوری راهبردهای دشمنی تبیین شد و امسال وظیفه و مأموریت هیئات و ارکان آن در جبهه فرهنگی انقلاب مشخصتر گردید.
آهنگر یا نجاری را فرض نمائید که با ابزارهای قویاش تولیدات ابتدایی و سادهای دارد که البته نیاز مردم را مرتفع میسازد؛ این تولیدکننده اگر بداند با این ابزارها چه وسایل پیشرفتهای میتواند بسازد که اثر جدی در تحول زندگی مردم خواهد داشت، حتماً انرژی و همت خود را مصروف آن میکند. هیئات هم در این دیدارها با ظرفیتهای بالقوهشان در ساخت و تقویت سبک زندگی، بیشتر واقف شدند و امّا ظرفیتهای موجود در هیئات مذهبی:
۱. محتوای غنی و عمیق: محتوای اولیه هیئات، احادیث و روایات اهل بیت علیهم السلام، سیره و زندگینامه آنها و ادعیه و مناجاتهای رسیده از آن بزرگواران است. اگر امامان به عنوان الگوی شیعیان و محبانشان هستند، پس چه مرجعی از آنها بهتر برای ساختن سبک زندگی؟ یکی از علل مأموریت سپاری رهبر انقلاب به هیأتیها در قبال سبک زندگی همین ظرفیت بیبدیل است. البته این مأموریت بایستههایی دارد از جمله تبیین صحیح و روان این معارف برای مخاطبان به نحوی که خاصهپسند و عامهفهم باشد و توسط شاعران به شعر و توسط واعظان به زبان وعظ و خطابه درآید. این معارف متأسفانه هنوز هم بسیار بکر مانده اند و آنگونه که باید بر آنها تدبّر و تدقیق نشده است.
۲. مواجهه با عواطف: بیان هر محتوا وقتی در قالب هنر پا به عرصه میگذارد جذابیتش دو یا چند برابر میشود، از حالت یکطرفه بیرون میگردد، مخاطب را به واکنش وا میدارد و به میدانی هدفمند و سالم برای ابراز احساسات و تخلیه هیجانات عاطفی در قالب شادی و حزن تبدیل میگردد. شاعران نقشی عمیق در این واقعه دارند و هر چه شعر فاخرتر، اثرگذاریاش بر مخاطب بیشتر و هر چه محتوای دینیاش عمیقتر، انسانسازیاش بیشتر میشود. ایرانیان با شعر ارتباطی وثیق دارند و بر خلاف غربیها که رسانهشان تصویری است، رسانه شنیداری را میپسندند و شعر چه ابزار نیکویی است برای فرهنگسازی در جامعه ایرانی. این اثرگذاری هنری را دو یا چند برابر کنید با هنرمندی یک مدّاح؛ مدّاحی که هنر هدایتگری و رهبری عواطف را داشته باشد. محتوای غنی به شعر درآمده جذّاب، حالا با مدیریت احساسات توسط مدّاح، به عمق جان مخاطب مینشیند. چنین ظرفیتی فقط مختص هیأت است.
۳. مردمیبودن: بر خلاف بسیاری از نهادهای متولی فرهنگ، که قسمت ارتباطات مردمی دارند، هیأت در دل مردم، توسط مردم و برای مردم برپا میشود. شاید مردمیترین نهاد اجتماعی در جامعه، هیئات باشند. هر چه هیأتی سادهتر و بیآلایشتر باشد به دل مردم بیشتر مینشیند. هیأت بالا و پایین ندارد و همه در آن اعم از مسئول و وکیل و وزیر و عامی یکسانند. این مردمی بودن فرصت بیبدیلی است برای هیئات از حیث فرهنگسازی. فرهنگسازی مردم توسط خود مردم؛ این پدیده میتواند مورد مطالعه جامعهشناسان و اندیشمندان امر فرهنگ قرار گیرد و بر آن تدقیق شود. چه بسا با تمسّک به مدل هیأت، بتوان به به الگوهای جدیدی در این باره رسید.
۴. شبانهروزی بودن: بر خلاف بسیاری از سازمانهای فرهنگی که ساعت کاریشان از شنبه تا چهارشنبه از هشت صبح است تا چهار بعد از ظهر، هیأت به صورت شبانهروزی فعالیت دارد به عنوان مثال صبح جمعهها با دعای ندبه و بیش از ده شب و روز عزاداری برای سالار شهیدان در دهه اول محرم. اتفاقاً جلسات دائمی هیئات به خاطر مشغلههای روزانه مردم، شبها برگزار میگردد. فرهنگسازی امری دائمی است، روز و شب نمیشناسد و ساعت کاری هم برنمیدارد.
۵. حساسیت به امور و مسائل روز جامعه: معمولاً نهادهای اجتماعی اعم از اشخاص یا تشکلها هر چقدر به مسائل و امور مردم نزدیکتر باشند و نسبت به آنها کنش و یا واکنش مناسبی داشته باشند بیشتر در دل و ذهن مردم باقی میمانند و به تبع اثرشان هم ماندگارتر میشود؛ هیئات مطلوب از این جنس بودهاند. روزهای سرنوشتساز مبارزات انقلاب اسلامی از این جنس بوده است؛ عزاداریهای محرم سال ۵۷ یکی از علل جدی پیروزی انقلاب اسلامی بود به نحوی که در شعارها هم تجلی داشته است؛ «نهضت ما حسینیه / رهبر ما خمینیه». این همراهی در جنگ تحمیلی هم مشهود است؛ هیئات عزاداری در جبههها. چنین سیالیتی در شکل و چنین انعطافی در زمان و مکان از ظرفیتهای ویژه هیأت است. از دیگر واکنشهای هیئات، در بلایای سیل و زلزله است که هیئات سریع بسیج میگردند و به یاری نیازمندان میشتابند؛ اطعام فقرا و مساکین در قالب خیرات و نذورات محرّم با این حجم در دیگر نهادها اصلاً نظیری ندارد.
۶. آتش به اختیاری: هیئات از جمله نهادهای آتش به اختیار سنتی در جامعه ایرانی و شیعیاند؛ نهادهایی که مبتنی بر محبت اهل بیت علیهم السلام شکل گرفتهاند و وظیفه خودشان را تا کنون اقامه عزا و شادی اهل بیت علیهم السلام میدانستند و وابستگی مالی یا اعتباری به هیچ نهاد رسمی در حکومتها نداشتهاند؛ اینان تا کنون تا این حد به اهمیت نقش و جایگاه خود واقف نبودهاند. حالا به این جهاد فرهنگی، با تدبیر و دقت بیشتر اهتمام خواهند داشت.
۷. خانوادگی بودن: از تفاوتهای این نهاد فرهنگساز با سایر نهادهای فرهنگی داشتن ظرفیت حضور خانوادگی برای مخاطبانش است؛ اتفاقاً خود هیأت گاه به صورت خانوادگی اداره میشود. شاید اصیلترین نهاد فرهنگی بشری، خانواده باشد که در همه زمانها، مکانها و میان همه امتها ریشهدار است. فرهنگسازی هیأت وقتی با این نهاد اصیل گره میخورد طبیعتاً عمیقتر و مؤثرتر است.
یکی از عوامل اثرگذاری هیئات بر ایرانیان، عاملیت ارکان آنها به اخلاق و معارف اسلامی بوده است؛ پیرغلامان را همیشه متخلق به اخلاق اسلامی و مزیّن به اخلاص و صفای اهل بیتی میشناسیم. شاعران و مداحان و واعظان مخلص نیز از این قاعده مستثنا نبودهاند. اکنون هم اگر هیئات بخواهند فرهنگسازی بیشتری داشته باشند، لازم است به پیشینیان خلف خود در اخلاص و تقوا اقتدا نمایند و در عمل به معارف اسلامی جلوتر از دیگران باشند به قاعده «کونوا دعاه الناس الی الله بغیر السنتکم».
*پژوهشگر مرکز رشد دانشگاه امام صادق (ع)
منبع: خبرگزاری مهر
صد هزار نفر به جامعه معلمان اضافه خواهند شد
صد هزار نفر به جامعه معلمان اضافه خواهند شد
آغاز ثبتنام متقاضیان شرکت در آزمونهای نهایی برای ترمیم یا ایجاد سابقه تحصیلی
برگزاری اجلاس رؤسای دانشگاههای برتر ایران و روسیه به میزبانی دانشگاه تهران
علوم پایه نیازمند بودجه مناسب است/باید تصمیمات بزرگ گرفته شود
نخستین سکوی تامین مالی جمعی ارزی_ریالی کشور در اینوتکس ۲۰۲۴ رونمایی میشود
اعطای جایزه البرز دانشآموزی در آبان ماه
جهاد دانشگاهی دو هزار میلیارد تومان دانش تولید کرده است
برگزاری آزمون کارشناسی ارشد علوم پزشکی؛ ۱۰ و ۱۱ خرداد
دانشجویان دانشگاه کمبریج هم به جمع معترضان ضد رژیم صهیونیستی پیوستند
دانشگاه آزاداسلامی در همه استانها پروژه مسکن دارد
نتایج آزمون EPT اردیبهشت دانشگاه آزاد اعلام شد
نخستین نشریه نمایه شده ایران در مطالعات مدیریت معرفی شد
ضرورت شناسایی و تعریف فناوری نرم حلال
بورسیه دانشجویان اخراج شده از دانشگاههای آمریکا
انتشارات موزه انقلاب با ۴۷ اثر چاپ اولی به نمایشگاه کتاب میآید
افشای رازهای دوبلین در نمایشگاه کتاب تهران
خواسته اصلی دانشجویان آمریکایی و اروپایی، همبستگی با ملت فلسطین است
عدم استفاده بهینه از منابع موجب کاهش بهرهوری در دانشگاهها میشود
تلاش سیا برای دزدیدن زیردریایی هستهای
پیش بینی دانشمندان درباره مرگ زمین و پایان حیات
سدان ال ۹۰ هم بومی سازی شد+عکس
خودروی شیک خارجی که نوه پژو ۴۰۵ است+عکس
برگزاری آزمون میان دوره پیش کارورزی پزشکی؛ ۱۷ خردادماه
کشف اتفاقی یک شهاب سنگ در لرستان+عکس
دانشگاه تربیت مدرس در میان برترین دانشگاههای ایران در نظام رتبهبندی سکیمگو
تشکیل کارگروهی در وزارت آموزش و پرورش برای عملیاتی کردن فرامین رهبری
شبهات دانشآموزان زیاد اما عمق کمی دارد/ برنامهریزی برای اوقات فراغت تابستان دانشآموزان
نمایشگاه کتاب تهران متعلق به جریان فرهنگ و ادب کشور است
رمان تو خواب میکاییل هستی رونمایی میشود
برگزاری مسابقه رباتیک ورزشی در دانشگاه صنعتی امیرکبیر
رشتههای پزشکی براساس نیاز کشور و تعداد داوطلبین ساماندهی میشود
کمبود یک هزار عضو هیات علمی در دانشگاه فنی و حرفه ای
اجرای شیوهنامه نظام استاد شاگردی در دانشگاه آزاد اسلامی
جدول زمانبندی نقل و انتقال دانشجویان پزشکی/ آخرین مهلت ثبت نام
برای اولین بار در ایران آزمون بورسیه باهچه شهیر برگزار می شود
آگهی/ خرید بهترین تشک طبی
آزمون میان دوره پیش کارورزی پزشکی ۱۷ خردادماه برگزار میشود
شیوه نامه افزایش حقوق و دستمزد سال ۱۴۰۳ دانشگاه آزاد تشریح شد
۲۴۰ رشته محل دانشگاه آزاد در واحدهای بزرگ ادغام شد
شخصیت قصههای ایرانی بر روی پوستر نمایشگاه کتاب
شرایط دریافت وام دانشجویی چیست؟
افزایش حضور دانشگاههای ایرانی در رتبهبندی آسیایی تایمز ۲۰۲۴
کمبود ۷۰ هزار نیروی پرورشی و مشاور در مدارس
دولت سیزدهم مجدانه بهدنبال ارتقای منزلت و معیشت معلمان است
علوم پایه نیازمند بودجه مناسب است/باید تصمیمات بزرگ گرفته شود
شورای راهبردی دانشکده علوم خانواده درمسیر شکلگیری/برخی شخصیتهای حقوقی عضویت را نپذیرفتند
جذب سرباز امریه در سازمان جهاددانشگاهی صنعتی شریف
استقبال کم فرهنگیان از طرح بکارگیری دوباره بازنشستگان/ نرخ حقالتدریسها، علت عدم استقبال
حضور گروههای مردمی در فعالیتهای پرورشی
رایگان بودن مدارس سمپاد برای دانشآموزان ۴ دهک اول/ والدین تخلفات را اطلاع دهند
سرکوب دانشجویان آمریکایی حامی فلسطین با لابی رژیم صهیونیستی صورت میگیرد
نشریات دانشجویی روایتگر جنبشهای دانشجویی در حمایت از غزه باشند
پیام تسلیت رییس دانشگاه تهران در پی درگذشت دانشجوی نخبه
در نشست هماندیشی وزرای ادوار وزارت علوم چه گذشت؟
کسب چهار افتخار علمی بینالمللی توسط عضو پیوسته فرهنگستان علوم
ضرورت مشارکت ذینفعان حوزه علوم انسانی در تدوین سیاستها
ماده واحده «اصلاح ماده 4 آییننامه شورای تخصصی حوزوی»
صدور مجوز اجرای ۲۴دوره کوتاه مدت اشتغالمحور در دانشگاه علمی کاربردی
انتشار کلید اولیه پنجاه و یکمین دوره آزمون دستیاری پزشکی
در چهلوششمین دوره مسابقه ریاضی دانشجویی در سطح کشوری، ۴ دانشجوی دانشگاه کاشان حضور یافتند و از این میان، ۲ نفر موفق به کسب مدال شدند.
درِ دانشگاههای ایران به روی دانشجویان معترض آمریکایی باز شد
موافقت دولت با راهاندازی دانشگاه فرهنگیان در گلپایگان
بیرون کردن دانشجویان فرانسوی توسط پلیس پاریس
مقایسه صحنه اعتراضات دانشجویی در ایران و آمریکا
ژاپن به دنیال اینترنت نسل ششم است
اعلام نتایج اولیه آزمون دستیاری پزشکی در نیمه دوم خرداد
شیوه صحیح امر به معروف و نهی از منکر مطابق با سیره امام صادق (ع)
اطلاعات فاش شده درباره پرچمداران ۲۰۲۴ هواوی +عکس
اعلام جدیدترین نتایج اعتباربخشی دانشکدههای پزشکی کشور
آمار نهایی انتخاب رشته در آزمون دکتری سال ۱۴۰۳ اعلام شد
بازسازی چهره زن عراقی ۷۵ هزار ساله با اسکن سه بعدی+عکس
سونی برای آدمها کولر همراه ساخت+عکس
بی ام و وانت اتوماتیک ضدخش تولید کرد+عکس
زیباترین کهکشان مارپیچی که با تسکوپهای آماتوری هم دیده میشود+عکس
اسپاتیفای یکی از قابلیتهای خود را بیخبر پولی کرد
فشارهای اتحادیه اروپا عملکرد اپل را تغییر داد
چینیها از کپی تسلا رونمایی کردند+عکس
جزئیات هوش مصنوعی آیفون فاش شد
ظاهر عجیب جدیدترین خودروی فراری با یک موتور ۱۲ سیلندر+عکس
بازسازی چهره زن عراقی ۷۵ هزار ساله با اسکن سه بعدی+عکس
سونی برای آدمها کولر همراه ساخت+عکس
دستور ساخت جت ۱۰۰ نفره در ایران صادر شد
نقشه آبی زمین پس از نیم قرن دوباره کشیده شد+عکس
بی ام و وانت اتوماتیک ضدخش تولید کرد+عکس
تلاش سیا برای دزدیدن زیردریایی هستهای
سحابی خوش آب و رنگ کله ماهی در فضا ثبت شد+عکس
زیباترین کهکشان مارپیچی که با تسکوپهای آماتوری هم دیده میشود+عکس
اطلاعات فاش شده درباره پرچمداران ۲۰۲۴ هواوی +عکس
جزئیات هوش مصنوعی آیفون فاش شد
سدان ال ۹۰ هم بومی سازی شد+عکس
خودروهای ایرانی چشم کرهشمالی را گرفت+عکس
پیش بینی دانشمندان درباره مرگ زمین و پایان حیات
کشف اتفاقی یک شهاب سنگ در لرستان+عکس
فشارهای اتحادیه اروپا عملکرد اپل را تغییر داد
ژاپن به دنیال اینترنت نسل ششم است
چینیها از کپی تسلا رونمایی کردند+عکس
جنگنده رادارگریز سوخو ۷۵ روسیه به ایران میآید؟
اسپاتیفای یکی از قابلیتهای خود را بیخبر پولی کرد
۷۵ دانشگاه ایرانی در میان برترینهای آسیا در رتبهبندی تایمز
ظاهر عجیب جدیدترین خودروی فراری با یک موتور ۱۲ سیلندر+عکس
۸۰۰۰ هزار سال پیش چگونه انسانهای اولیه به این غار تاریک در فرانسه رفتند
خودروی جدید که شبیه گربهها ساخته شده است+عکس
ناسا یک پیام از فضا در نزدیکی زمین دریافت کرد
اقدامات وزارت بهداشت برای افزایش امید و انگیزه دستیاران پزشکی
شیوه صحیح امر به معروف و نهی از منکر مطابق با سیره امام صادق (ع)
دمای عجیب و غریب این سیاره گازی در فضا ثبت شد
ثبتنام پشت کنکوریها جهت ترمیم نمره آغاز شد
موافقت با افزایش حقالزحمه ساعت اضافه تدریس معلمان
هدیه ۲ میلیونی وزیر آموزش و پرورش به حساب معلمان واریز شد
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.