به گزارش ثریا یادداشتی که در ادامه میخوانید نوشته مهدی خلیلی و تهیه شده در گروه مطالعات اخلاقی پژوهشگاه فضای مجازی است؛
با شیوع کرونا استفاده از ابزارهای مجازی بیش از پیش توصیه میشوند. این ابزارها میتوانند بستری جایگزین فراهم کنند برای کارهایی که قبلاً بهنحو حضوری انجام میشدند. یکی از این کارها آموزش است که قبلاً در کلاسِ مدرسهها و تالارِ دانشگاهها رخ میداد، ولی حال در بستر وب انجام میشود. گرچه آموزش مجازی فواید زیادی دارد و خصوصاً در شرایط فعلی میتواند راهگشا باشد، نباید از محدودیتهای آن نیز غافل شد و بیمحابا آن را تجویز کرد.
در این یادداشت، بر اساس دیدگاههای هوبرت دریفوس، این محدودیتها به بحث گذاشته میشوند. در انتهای یادداشت به این پرسش پاسخ داده میشود که این دیدگاهها چه بصیرتی برای طراحانِ آموزشهای مجازی و مدیران امر آموزش در کشور، خصوصاً در شرایط فعلی، دارد.
دریفوس در فصل دوم و سوم کتاب دربارهی اینترنت، موفقیتِ آموزش از راه دور را محل پرسش قرار میدهد. خلاصهی سخن دریفوس این است که آموزش از راه دور میتواند جایگزین مراحل اولیهی آموزش و کسب مهارت شود ولی با آموزش مجازی نمیتوان به مرحلهی تخصص و استادی رسید. دلیل دریفوس این است که برای کسب دانش تخصصی و مهارتِ استادانه، نیاز است که شخص با همهی احساسش درگیر کار یادگیری شود، شاگردی کند، و امور را در بافت و زمینهی کار یاد بگیرد. درحالیکه چنین فرآیندهایی در آموزش مجازی اتفاق نمیافتد. دریفوس ساختار بحثش را به این نحو توضیح میدهد: «ابتدا باید به تعریف دقیقی در مورد اینکه مهارت چیست و چگونه آموخته میشود برسیم. بنابراین قبل از پرداختن به ادعای آموزش از راه دور، طرح مختصری از چیزی ارائه میکنم که میتوان گفت مراحلی است که در آن دانشآموز با تعلیم تجربه و در نهایت شاگردی در زمینهای خاص و در زندگی روزمره متخصص میشود. بعد این سوال را مطرح میکنم که آیا آموزش از راه دور این مراحل را اجرا و تشویق میکند؟» (درباره اینترنت، ترجمه علی فارسینژاد، ص ۴۵).
به اعتقاد دریفوس یادگیری مراحلی دارد، به این ترتیب: مبتدی، مبتدی پیشرفته، کاردانی، مهارت، تخصص، و استادی. در مراحل اولیهی یادگیری قاعدههایی به متعلّم آموزش داده میشود. طبق این قواعد متعلم باید در هر شرایطی عملی را که متناسب با آن شرایط است انجام دهد. متعلم کمکم با موقعیتها و شرایط حاکم بر آن و عملی که در آنجا باید انجام دهد آشنا میشود و کمکم به انجام چنین عملی مسلط میشود و میتواند با عکسالعمل سریع در شرایطی خاص عمل متناسب با آن شرایط را حسب قواعدی که یاد گرفتهاست انجام دهد. متعلم میآموزد چگونه شرایطی را که در آن قرار دارد تشخیص دهد و برای تشخیص این شرایط کدام ویژگیها را مهم بشمارد و کدام ویژگیهای آن شرایط را بیاهمیت بداند. ضمناً میداند در شرایطی که چند قاعده بر آن حاکم است کدام قاعده را بر دیگری ترجیح دهد. دریفوس معتقد است که تا این مرحله از یادگیری را میتوان از راه دور آموخت. مثلاً میتوان قواعد حاکم بر یک آلت موسیقی را از روی فیلمهای آموزشیاش یاد گرفت و بر آنها مسلط شد. اگرچه او یادآور میشود که اگر این یادگیری از راه دور نبود و شخص با بدن و احساساتش در کلاس درس حضور داشت یادگاری پربازدهتر میشد، چون شخص با استاد و دیگر شاگردان طرف بود و اگر تمریناتش را انجام نمیداد جلوی استاد و دیگران خجالتزده میشد و یا مثلاً در صورت اجرای مناسب تمرینها تشویق میشد، و در مجموع این عواملِ احساسی منجر به این میشدند که شخص با همهی احساساتش درگیر کار شود و زودتر پیشرفت کند. بجز احساسات، مخاطرهپذیریِ متعلم هم باعث میشود که او بیشتر درگیر آموزش شود. مثلاً اگر شخص در امتحان پایان دوره قبول نشود به مرحلهی بعد راه پیدا نمیکند و این برای او مخاطرهآمیز است پس درگیر شده و تلاش بیشتری برای یادگیری میکند. دریفوس معتقد است «اگر هر دانشآموزی در خانهی خود جلوی رایانهاش نشسته باشد، جایی برای این درگیر شدن مخاطرهآمیز وجود نخواهد داشت» (همان، ص ۵۳).
مرحلهی بعدی از مراحل یادگیری، کسب مهارت است و آن زمانی حاصل میشود که شخص بهجای اینکه به موقعیتی که در آن دارد فکر کند و حسب موقعیت قاعدهی موردنظر را استخدام کند، واکنشی شهودی و بدون فکر داشته باشد. مثلاً کسی که زبان انگلیسی را بیآنکه فکر کند صحبت میکند در این زبان مهارت دارد. هرچقدر این مهارت افزایش یابد و عملکرد شخص دقیقتر و جزئیتر شود، شخص در آن مهارت متخصصتر میشود. دریفوس معتقد است برای رسیدن به چنین تخصصی لازم است متعلم مدام در زمینه و موقعیتهای گوناگون قرار گرفته باشد و قواعد نظریای را که آموخته است مدام در عمل به کار بگیرد، به همین خاطر دریفوس مدرسههایی را موفق میداند که موقعیتهای دنیای واقعی در آنها شبیهسازی میشوند و متعلم مدام آنچه میآموزد را به عمل در میآورد، این مدرسهها پربازدهتر اند از مدرسههایی که در آنها تنها قواعدی نظری به متعلم آموزش داده میشود. مثلاً مدرسهی اقتصادیای که متعلم را درگیر بررسیهای موردی متعددی میکند تا مشکلات اقتصادی واقعی را حل کند موفقتر از مدرسهای است که تنها تئوریها یا قاعدههای اقتصادی را آموزش میدهد. دریفوس معتقد است آموزش از راه دور هرچقدر بیشتر بتواند شرایط چنین شبیهسازیای را فراهم کند موفقتر است:
«شبیهسازها، به ویژه شبیهسازهای کامپیوتری به شرط اینکه با شاگرد متجسد ِ دارای احساس سر و کار داشته باشند نه فقط با ذهنش، ممکن است مفید باشند. گرچه مطمئنترین راه برای ایجاد درگیری این است که دانشآموز لزوماً در حوزهی مهارت مربوط کار کند.» (همان، ص ۵۷).
به نظر دریفوس مفهوم «شاگردی کردن» مفهومی است که این شبیهسازی را به حداکثر میرساند و چنین مفهومی در بستر «یادگیری از راه دور» ناممکن مینماید. دانشجویانی که در مقاطع تکمیلی زیر دست یک استاد کار میکنند تخصص او در دنیای واقعی را تقلید میکنند تا خود کمکم به مرحله تخصص برسند، این دانشجویان در این مرحله حتی ممکن است اموری را بیاموزند که قانونی برایشان وجود ندارد بلکه صرفاً قلقی دارد که استاد به آن دست یافته و دانشجو کمکم از روی تقلید و شاگردیکردن به آن پی میبرد. کسی که در دانشگاه دستیار آموزشی یا پژوهشی استادی میشود، یا کسی که در کنار استادی موسیقی یاد میگیرد میتواند امیدوار باشد که کمکم با قلقها و فوت و فنهای کار آن استاد آشنا شود و به تخصص برسد. اگر متعلم تنها شاگرد یک استاد باشد کمکم سبک کاری آن استاد در او اثر میگذارد و شاگرد نسخهای شبیه به استاد خود میشود، برای اینکه این اتفاق نیفتد متعلم باید اساتید مختلفی را ببیند و با سبک کاری و فوت و فنهای آنها آشنا شود تا مستعد فعالیت خلاقانه و نوآورانه شود و خودش برای خودش سبک خاصی پیدا کند. در چنین مرحلهای شخص به مقام استادی در دانش یا حرفهای خاص میرسد. دریفوس معتقد است شاگردیکردن و آموختن سبک اساتید مختلف مستلزم حضور در نزد این اساتید است و چنین فرآیندی در آموزش از راه دور انجام نمیشود.
ممکن است این ایده به ذهن برسد که برای بهره بردن از آموزش اینترنتیِ بهتر خوب است تا جایی که ممکن است شرایط دنیای حقیقی و درگیریهای بدنمندانهاش را در آموزش از راه دور شبیهسازی کنیم، و تا جایی که ممکن است احساسات شخص را درگیر امر آموزش کنیم، مثلاً کاری کنیم که کسی که در فرآیند آموزش مجازی قرار میگیرد اگر موفق بود تشویق شود و احساس مثبتی پیدا کند، و اگر موفق نبود برعکس چنین احساسی را تجربه کند. میتوان به طریقی چنین شرایطی را فراهم آورد. مثلاً میتوان بهوسیلهی انجمنهای گفتگوی مجازی شرایطی را فراهم آورد که متعلم در آنجا حضور پیدا کند و در بحثهایی که توسط استاد مشخص شده شرکت کند، مطلبی را ارائه و مطالب دیگران را نقد کند. یا از خود در حین انجام مهارتش فیلم بگیرد و در آن انجمن مجازی قرار دهد تا مورد ارزیابی دیگران واقع شود. بدینوسیله هم خودش فعالانهتر عمل میکند، هم احساساتش درگیر کار میشود (چون مورد قضاوت دیگران واقع میشود). یا مثلاً میتوان برای این کلاسها امتحان گذاشت و از این طریق متعلم را بهنحو جدیتری درگیر یادگیری کرد. یا مثلاً اگر شرکت در کلاسهای مجازی هزینهای داشته باشند شخص انگیزهی بیشتری برای درگیری با مطالب پیدا میکند تا بتواند مدرک آن دوره را بگیرد تا هزینهای که صرف کرده از بین نرود. یا موارد دیگری شبیه به این موارد فراهم آورد و بدینوسیله متعلم را بهسمت فعالیتهایی سوق داد که شاخصههایی چون «درگیر کردن احساسات» و «مخاطرهآمیز بودن» را دارند. با این کارها میتوان فرآیند یادگیری مجازی را بهرهورتر کرد اما سوالی که همچنان مطرح است این است که آیا میتوان شرایطی را بوجود آورد که شخص همهی چیزهایی را درک کند که اگر بدن و احساساتش آنجا بود درک میکرد؟ مثلاً میتوان شرایط شاگردیکردن را هم به «آموزش از راه دور» منتقل کرد، یا میتوان سبک اساتید مختلف را از طریق آموزش مجازی به دانشجویان منتقل کرد و از این طریق آنها را با سرعت بیشتری به سمت صاحبسبک شدن و فعالیت خلاقانه سوق داد؟ به نظر میرسد فراهم کردن چنین شرایطی کمی پیچیدهتر و دشوارتر باشد.
دریفوس در فصل سوم کتابش سعی میکند موقعیتهای پیچیدهای را بیان کند که شبیهسازی آنها در فرآیند آموزش از راه دور دشوار یا حتی ناممکن به نظر میرسند. او در این فصل به این سوال میپردازد که «حضور از راه دور چیست و چه ارتباطی با تجربهی روزمرهی حضور آدمها و اشیا دارد؟» اگر پاسخ به این پرسش چنین باشد که حضور از راه دور را میتوان به تجربهی کاملی از حضور غیرمجازی از آدمها و اشیا باز گرداند، بهتبع میتوان یادگیری مجازی در تمام سطوح (یعنی تا کسب تخصص و استاد شدن) را هم ممکن دانست، چون میتوان هرگونه شبیهسازی دنیای واقعی در فضای مجازی را ممکن دانست و بهتبع آموزش مجازی هم ممکن میشود. ولی اگر پاسخ سوال بالا این باشد که حضور از راه دور همواره چیزی کم از حضور واقعی دارد آنگاه برخی سطوح آموزش که در شبیهسازی فضای مجازی امکان ظهور پیدا نمیکنند، ناممکن میشوند.
دریفوس معتقد است که رابطهی انسان با انسانهای دیگر و با جهان اطراف از لحاظ محتوای اطلاعاتی غنیتر از آنی است که بتوان با انتقال تصویر و صوت و حتی اطلاعات مربوط به لامسه و بویایی و چشایی موقعیتهای واقعی را شبیهسازی کرد، چون اطلاعات حسیِ مربوط به حضورِ بدنمندانه در یک موقعیت بینهایت اند و انتقال این همه اطلاعات ممکن نیست. مثلاً کسی که در موقعیتی است حرکات پلک، سر و گردن و زاویهی دید خاصی دارد و اموری را در پیشزمینهاش میبیند، و حس و حال خاصی بر شرایطش حاکم است و موارد بیشمار دیگری که ادراک آنها برای ماشین ممکن نیست یا احصا کردن و ثبت و انتقال تعداد بیشمار آنها ممکن نیست. مثلاً معلمی که در کلاسی قرار دارد میتواند بفهمد که الان حال کلی کلاس چگونه است کسالتبار است یا شاد، باید تندتر درس دهد یا کمی استراحت دهد. چنین حس و حالی بعید است توسط ماشین قابل ادراک باشد یا در کلاس مجازی بتواند نمود پیدا کند. اگرچه ماشین میتواند از روی علائمی که برایش تعریف میشود این موقعیت را بهنحو تقریبی درک کند و گزارش دهد ولی اطمینان به آن محل مناقشه است. یا در حالت حضوری، معلم میتوان زاویهای را اختیار کند که در آنجا بیشترین تسلط را بر کلاس دارد و میتواند با شاگردان تماس چشمی برقرار کند و از طریق مشاهدهی بدن شاگردان توجه آنها چک کند و یا برای درگیر کردن آنها در موضع خود تغییری ایجاد کند. این اطلاعات زمینهای اند و انتقال چنین موقعیتی تنها زمانی ممکن است که تمام اجزا آن موقعیت بهنحو سهبعدی و در همان نسبتی که شخص با محیط دارد شبیهسازی شوند.
در اینجا میتوان چنین اشکال کرد که خیلی از صور سنتی آموزش نیز با مشکلی که آموزش اینترنتی مواجه است مواجه اند. در آنها نیز نمیتوان روابط عمیقِ متعهدانه و خطرپذیر را شاهد بود، یا خیلی از ریزهکاریهایی که دریفوس بر آنها انگشت تاکید میگذارد در موارد زیادی از آموزشهای حضوری نیز غایب اند. پاسخی که میتوان داد این است طبق دیدگاه دریفوس، مراحل ابتدایی آموزش، چه در فضای حقیقی و چه در فضای مجازی، نیازمند پیچیدگی خاصی نیستند. مساله اصلی از جایی آغاز میشود که بخواهیم مراحل آموزش ماهرانه و تخصصی را بیاغازیم. در چنین حالتی، نه صور بدون کیفیتِ آموزش حضوری نه آموزشِ مجازی (لااقل در صورت فعلی آن) نمیتوانند چنین امری را محقق کند.
نظر کلی دریفوس، که آموزش مجازی جای مهارت و تخصص سنتی را بهتمامه نمیگیرد، ادّعای جدیدی نیست، اما دلایلی که او برای ادعایش اقامه میکند منحصر به ایشان است. این دلایل میتواند برای مهندسان و طراحان آموزشهای مجازی درسآموز باشد. آنها میتوانند از سخنان دریفوس ایده بگیرند و به ارتقا صورتهای فعلی آموزش مجازی بپردازند تا ریزهکاریهای آموزش سنتیِ باکیفیت بیش از پیش در آموزش مجازی نمود یابد. سیاستگذاران و مدیران امر آموزش در کشور نیز میتوانند با استفاده از دیدگاههای دریفوس نسبت به محدودیتهای آموزش از راه دور آگاه باشند و آن را بیمحابا تجویز نکنند. تجویز نیندیشیدهی آموزشهای مجازی به هدررفتِ منابع مالی و انسانی میانجامد. البته مدیران و سیاستگذاران کشور خوب است، خصوصاً در شرایط فعلی که کشور نیازمند آموزش مجازی است، آموزش از راه دور را با اطمینان برای سطوح پایین آموزش تجویز کنند و از ظرفیتهای آن برای ایجاد فرصتهای برابر آموزشی استفاده کنند. اما اگر شرایط فعلی ادامه یابد، برای سطوح پیچیدهتر مهارتآموزی و تخصص باید دنبال راهحلی اساسیتر بود.
منبع: خبرگزاری مهر
60 درصد پروژهای مدرسهسازی در حال ساخت با مشارکت مردم است
منتخبین فرهنگی مجلس حضور در کمیسیون آموزش را در اولویت قرار دهند
مراقبت کنید تا اخلال و مشکلی در برگزاری کنکور سراسری رخ ندهد
ایجاد زیرساخت هوشمند رصد رشته مقاطع و رشته محلهای علوم پزشکی
پیگیر اجرای هدفمندسازی یارانههای دانشجویی در سال جدید هستیم
بیش از ۸ هزار عضو هیات علمی خانم در دانشگاهها فعالیت میکنند
ساعت ۱۲ امشب آخرین فرصت دریافت کارت ورود به جلسه کنکور ۱۴۰۳
نسلکُشی در فلسطین قلب همه بشریت را به درد آورده است
خبر خوش وزیر علوم برای اعضای هیأت علمی در شرف بازنشستگی
مراد صحرایی : ۱۰۰۰ هنرستان جدید در کشور ساخته می شود
از موج متلاطم بیثباتی مدیریتی تا بودجه دولتی؛ دلایل عدم اجرای ناکافی سندتحول بنیادین
پژوهشهای چراغ خاموش امنیت ایران را رقم زد
تظاهرات دانشجویان آرژانتین در پی کاهش ارائه آموزش عالی دولتی
کتابی که برای آشنایی با افغانستانیها باید خوانده شود
رییس سازمان بسیج اساتید: ۵۰ بسته سیاستی به مسئولان ارائه شد
پویش سلامت دهان و دندان ۱۷ تا ۱۹ اردیبهشت برگزار میشود
آییننامه مدرسه تراز سند تحول بنیادین نهایی شده است
امضای تفاهمنامه فیمابین وزارت آموزشوپرورش و سازمان نظام پزشکی کشور
آخرین محور رویداد من یک دانشآموزم با نام «امام مهربانی کلید خورد
ثبت سفارش کتابهای درسی آغاز شد
فراخوان ششمین دوسالانه بینالمللی کارتون کتاب منتشر شد
ورود مسافر و مهتاب با فرقه خودبینان به کتابفروشیها
امروز، آخرین مهلت توزیع کارت کنکور/ آغاز رقابت داوطلبان از فردا
آکادمی ورزش و تندرستی دانشگاه علامهطباطبائی راهاندازی شد
کنترل دانشجویان حامی فلسطین به شهردار نیویورک رسید
هشدار پلیس فتا به کنکوریها درباره تبلیغات فروش سوالات کنکور و تجهیزات تقلب
مجموعه شعر طنز دیزی در پنت هاوس منتشر شد
دانشمندان قلب ماه را دیدند+عکس
دانشگاه علامهطباطبایی میزبان ۱۵ هزار و ۳۰۵ داوطلب کنکور سراسری
انقلابی بزرگ در صنعت ترانزیت و موتورهای دیزلی اتفاق افتاد
هزینه نگهداری از خودروهای لوکس آمریکایی چقدر است؟
پیشفروش شنل نامرئی کننده آغاز شد+عکس
ورود قدرتمندترین گوشی نوبیا به بازار
دانشمندان تعداد جهانهای موازی را اعلام کردند
بدون نیاز به اینترنت با واتساپ فایل منتقل کنید
حمایت دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی از طرح های فرهنگی
تعلیم و تربیت اولویت اصلی شورای عالی انقلاب فرهنگی است
جذب هیات علمی با مدرک دکتری در دانشگاه فنی و حرفه ای لغو شد
نتیجه آزمون سازمان راهداری اعلام شد
نحوه محاسبه شهریه مدارس از راه دور
سهم دانشآموزان مناطق محروم برای ورود به مدارس خاص باید بیشتر شود
مهلت ثبتنام آزمون سنجش شایستگیهای فنی وحرفهایها تا نهم اردیبهشت
آغاز پذیرش دانشجوی دکتری بدون آزمون در دانشگاه آزاد
هیچ دانشگاهی محدودیتی را برای جذب اساتید ایجاد نمیکند
جشنواره امامت و مهدویت در دانشگاه آزاد اسلامی برگزار می شود
نتایج آزمون جشنواره سراسری قرآن و عترت (ع) دانشجویان اعلام شد
لغو جایزه انجمن قلم آمریکا» در پی تحریم نویسندگان
برخی اختیارات را باید به مدارس تفویض کنیم
زندهگیری مار افعی در یک مدرسه
آغاز ثبت سفارش کتابهای درسی سال تحصیلی جدید
سخنان شهید بهشتی درباره نماز در بیست و هفت جمله منتشر شد
مواجههای نامتعارف با منطق هگل در کتابفروشیها
دانشجویان سراسر کشور به المپیاد ورزشهای فناورانه دعوت شدند
بررسی تأثیرپذیری الکترومغناطیسی تقویت کنندههای توان کاربردی در تجهیزات مخابراتی
اقدامات دانشگاه جامع در راستای گسترش عفاف و حجاب
تغییر شیوهنامه صلاحیت علمی اساتید دانشگاههای علوم پزشکی
آمار داوطلبان کنکور به تفکیک استانها اعلام شد
کدام واحدهای دانشگاه آزاد در زمان برگزاری کنکور تعطیل هستند؟
کاهش رغبت پسران به دانشگاه؛ شخصیت کاریکاتوری آموزش عالی یا افزایش مهارتمحوری؟
هشدار دانشگاه پیام نور به متقاضیان فراگیر ارشد/ مجوز ثبتنام به موسسات ندادیم
چاپ یکرمان پلیسی دیگر از فردریک دار/آموزش آدمکشی در بازار نشر
آمار داوطلبان نوبت اول کنکور سراسری ۱۴۰۳ به تفکیک استانهای کشور
هفدهمین آزمون پذیرش دانشجوی پزشکی از لیسانس تیرماه برگزار میشود
با تخلفات کنکوری و مجازات های آن آشنا شوید
زیبایی جانوران در کتابفروشیهای ایران
صدور کارنامه تربیتی برای دانشآموزان از سال تحصیلی جدید
کسر مقرری ماه اول از دانشجومعلمان بر اساس کدام قانون است؟
محدودیت تردد در روزهای 6 و 7 اردیبهشت در دانشگاه شریف
تشدید چالش دانشگاههای آمریکا با بازداشت صدها دانشجوی حامی فلسطین
علم با طعم شیرین آزمایشهای شیمی و فیزیک با حضور دانشجویان
مجازات متخلفان کنکور چیست؟
قصیده بهاریه سعدی، جمالستایی شیخ اجل
بیماری فردگرایی و افول جنبش دانشجویی
پذیرش دانشجوی دکتری به شیوه استادمحور برای اولین بار کلید خورد
نحوه محاسبه شهریه مدارس از راه دور
موفقیت ۲۰۰۰ هنرستانی در کسب و کار
برگزاری زنگ آموزش همزمان با گرامیداشت هفته زمین پاک در مدارس شهر تهران
آزمون کنکور جشنواره بزرگ علمی کشور است
در مسیر جلوگیری از مهاجرت نخبگان باید موانع قانونی را برداریم
تشکیل کمیته اقتصادی با تمرکز بر درآمدزایی غیر شهریه ای استان تهران
بن سلمان از ساخت پروژه بلندپروازانهاش منصرف شد
یک صفحه جدید به واتساپ اضافه میشود+عکس
نمونه ایرانی پدافند ضدهوایی که مشابه روسی است+عکس
سیاره بیگانه بنفش رنگ میزبان بیگانگان فضایی
ناسا برای بازگشت از سیاره سرخ دست به دامن ایلان ماسک شد
رونمایی از سریعترین مرسدس بنز AMG+عکس
دانشمندان قلب ماه را دیدند+عکس
پیشفروش شنل نامرئی کننده آغاز شد+عکس
رفع مشکل بزرگ آیفون که سال ها ذهن کاربران را مشغول کرده بود+عکس
قدرتمندترین پهپاد ایرانی که در اوکراین معروف شده+عکس
باتری این ریزسیاهچاله فضایی میتواند انرژی چند نسل یک خانواده را تامین کند
علت فیلتر دسکورد اعلام شد
برای اولین بار اشعه ایکس برآمده از اتمها کشف شد
اخراج کارگران تسلا و پرداخت پاداش هنگفت به ایلان ماسک
انقلابی بزرگ در صنعت ترانزیت و موتورهای دیزلی اتفاق افتاد
ورود قدرتمندترین گوشی نوبیا به بازار
چین جنگندههای رادارگریز F۲۲ آمریکا را فلج کرد+عکس
پدافند ضدهوایی ایران که شبیه اس ۳۰۰ روسیه است+عکس
جاسوس همهفن حریف اوکراینیها که در جنگ با روسیه به کمکشان میآید
رئیس دانشگاه علم و صنعت ایران استعفاء کرد
سریع ترین موشکهای مافوق صوت در سال ۲۰۲۴ معرفی شدند+عکس
سعدی سخنگوی بینالمللی فرهنگ ایران است
نتایج اولیه آزمون استخدامی آموزش و پرورش اعلام شد
هزینه نگهداری از خودروهای لوکس آمریکایی چقدر است؟
تشریح اقدامات حفاظتی سازمان سنجش در نوبت اول کنکور ۱۴۰۳
اعلام جزییات پذیرش بدون آزمون کارشناسی ارشد دانشگاه پیام نور
مهلت ثبت نام در آزمون فلوشیپ پزشکی سال ۱۴۰۳ دوباره تمدید شد
ورود «مهمان سرزده» به کتابفروشیها/یکقصه تصویری برای کودکان
دوربین بامزهای که بدون عکس گرفتن شما را شگفت زده میکند+عکس
ثبتنام وام شهریه آغاز شد
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.