ثریا، برای کسانی که در پی ارتقای سطح خواستههای خویش از پیشگاه خدای متعالند, مناسب است که در مضمون دعاها حتما دقت کنند؛ خاصه ادعیه ماه مبارک رمضان. در این مختصر, مجال دستهبندی همه محتویات ادعیه نیست؛ لذا به عنوان نمونه به چند محور و مبحث اشاره میشود:
سیری در کلیات ادعیه ماه مبارک رمضان
1ـ آمرزش خواهی
ماه رمضان طبق روایات بسیار و ادعیه, ماه آمرزش و مغفرت الهی است.
به تناسب همین معنا بخش عمدهای از خواستههای ما در دعاها, طلب آمرزش از درگاه خداوند است و این که از گناهان درگذرد و مبادا این ماه سپری شود و همچنان بار گناهانِ نابخشوده برگردن ما سنگینی کند.
از دعاهای هر شب این است:
«اَعوذُ بجلال وجهک الکریم اَن ینقضی عنّی شهر رمضان...»
این مضمون در بسیاری از دعاها و مناجاتهای این ماه دیده میشود و راستی هم بدون آن, انسان از برکات این ماه محروم میماند.
2ـ حج و زیارت خانه خدا
انجام حج و اعمال مناسک آن و تعظیم شعائر, زمینهای برای شمول مغفرتِ الهی است. در دعاهای متعدد این ماه, توفیق زیارت خانه خدا و حرم پیامبر خواسته شده است و چون شبهای قدر طبق خواستهها و عملهای ما و مشیّت الهی, شبهای تعیین سرنوشت و مقدّرات است, با اصرار از خدا خواسته شده که در مقدّرات حتمی این ماه, ناممان را جزء زائران بیتالله الحرام ثبت کند.
در دعای هر شب است:
«... و أنْ تَجْعَلَ لی فی عامی هذا إلی بَیْتِکَ الحرامِ سَبیلاً حِجَّةً مَبرورةً ...».
در دعای هر شب است (پس از دعای افتتاح):
«... أن تَکْتُبَنی مِن حُجّاج بَیتکَ الحرامِ المَبرورُ حَجُّهم ...».
در اعمال شب نوزدهم است:
«اَللّهمَ اجْعَل فیما تَقْضی و تقدّرُ مِن الأمرِ المَحْتومِ ...».
و موارد متعدد دیگر از جمله دعای پس از افتتاح.
3ـ شهادت طلبی
از ارزشهای مهم مکتبی, شهادت طلبی و آرزوی کشته شدن در راه خداست. امیرالمؤمنین(ع) هم سالها در انتظار فوز شهادت بود. شهادت طلبی مرحله والای وارستگی از تعلّقات دنیوی و دل بستگی به آخرت است.
در اعمال مشترکه ماه رمضان از جمله در دعایی این خواسته مطرح است:
«أسئَلَک أن تَجْعَلَ وَفاتی قَتلاً فی سبیلک تَحتَ رایةِ نبیّک مَعَ اولیائِک ...».
از جمله در دعای دوازدهم از اعمال شبهای ماه رمضان بعد از دعای افتتاح میخوانیم:
«وَقَتْلاً فی سَبیلِکَ فَوِفِّق لَنا».
4ـ نجات از دوزخ و ورود به بهشت
در آخرت, سرانجامِ همه انسانها روشن میشود. برنده کسی است که با اعمالش, یا با برخورداری از غفران الهی از عذاب نجات یابد و بهشتی شود.
درخواست نجات از جهنّم و برائت از آتش و همچنین ورود به بهشت و برخورداری از انواع نعمتهای الهی, از خواستههای دیگر مطرح در دعاهای این ماه است. از جمله در دعای پس از افتتاح میخوانیم:
«و من ثمار مِنَ النّارِ فاکتُبْ لَنا وَ فی جَهنَّم فلا تَغُلَّنا...».
در دعای پس از ابوحمزه ثمالی هم (یا عُدَّتی فی شِدَّتی...) این مضامین مطرح است.
5ـ نعمتهای دنیوی
اسلام, هم دنیای انسان را تأمین میکند و هم سعادت اخروی او را. در دعاهای این ماه, هم خواستههای معنوی و نیازهای اخروی مطرح است و هم خواستههای دنیوی و مادّی. و این جامعیّت اسلام را میرساند.
در دعای هر روز ماه «اللّهم اَدْخِل علی أهلِ القبور...» از جمله خواستههای ما بینیازی فقیران, سیری گرسنگان, پوشش بیجامگان, ادای قرض بدهکاران, گشایش برای گرفتاران, بازگشت غریبان, آزادی اسیران, اصلاح امور و شفای بیماریها مطرح است.
در دعای شب بیست و سوم نیز, در کنار حج و زیارت, طول عمر و وسعت رزق خواسته شده است:
«وَاجْعَل فیما تقضی و تُقّدر اَن تُطیلَ عُمری, تُوسِّعَ علیَّ فی رِزقی».
طول عمر در طاعت الهی و وسعت رزق از راه حلال, از بهترین خواستههای بندگان است.
6ـ اوصاف خدا و درس توحید
این محور نه به عنوان یک خواسته, بلکه به صورت توجّه دادن به اوصاف خداوند, در بیشتر دعاهای این ماه مطرح است. و درس توحید را از ادعیه منقوله میتوان آموخت.
دعای جوشن کبیر, سراسر نامهای پروردگار و اوصاف اوست. دعای افتتاح, دعای ابوحمزه ثمالی, دعای سحرهای ماه رمضان «اللهُم إنّی اَسْئَلُکَ مِنْ بَهائِکَ...», «الهی لا تُؤدِّبنْی بِعُقُوبَتِک...», دعای ششم از اعمال هر شب و روز ماه «یا ذَا الّذی کانَ قبلَ کُلِّ شیء...», دعای هر روز و بعد از هر نماز «یا علیّ یا عظیم...» و دهها دعای دیگر, همه مبیّن اوصاف خداست و این که او را چگونه باید بشناسیم همچنین تسبیحات صدگانه پروردگار (دعایی با ده بخش که هر کدام حاوی دهبار «سبحانَ» است) از جمله ادعیهای است که صفات خدا را میشناساند.
7ـ اهل بیت عصمت(ع)
محور دیگری که در دعاها مطرح است توجه دادن به مقام, فضیلت, جایگاه و نقش ائمه و عترت پیامبر(ص) است. یادکرد پیوسته و همه روزه آنان,نوعی تجدید عهد با «ولایت» و پیوند با «اهل بیت» است.
در دعای افتتاح یکایک معصومین یاد میشوند. و نیز در عمل سوم از اعمال روزههای ماه رمضان, یک به یک با القاب و مشخّصات و ویژگیهای ائمه اطهار نام برده شده است. این بخش از ادعیه نیز, تقویت کننده مبانی اعتقادی امامت و ولایت را تحکیم میکند و پیوند روحی با آنان را استوارتر میسازد.
8ـ نزول قرآن
ماه رمضان, ماه نزول قرآن است. به ویژه شب قدر که به تصریح سوره قدر در این شب, قرآن نازل شده است. در دعاها نیز به این مضمون اشاره شده تا بندگان الهی به فضیلت ماه و وظایف عبادی در تلاوت کلام خدا بیشتر توجه کنند.
در دعای «یا علی یا عظیم» آمده است: «الّذی أنزلتَ فیهِ القرآن ...».
در دعای هر روز آمده است: «اللّهم هذا شهرُ رمضان الّذی أنزلتَ فیه القرآن...».
در چندین دعای شب اول رمضان, در دعای قرآن بر سر گرفتن در شبهای قدر «اَسْئَلُکَ بِکِتابِکَ المُنْزَل فیه» و موارد دیگر به این حقیقت اشاره شده است. باشد که مؤمنان, با قرآن بیشتر مأنوس باشند و از فیض تلاوت و تدبّر بهرهمند شوند.
مضامین دعای افتتاح
از آن جا که بیش از دعاهای دیگر,خواندن دعای افتتاح در این ماه متداول است, مناسب است که محتوای این دعا برای مردم تشریح شود. با یک نگاه اجمالی میبینیم که سرفصلهای مهم و مضامین عمده این دعا اینهاست:
1. صفات متعالی خداوند, درس توحید و معارف اعتقادی؛
2. بیان نعمتها و بزرگواریها و کرامتهای الهی در حق انسان و خطاپوشی او (عبودیّت)؛
3. صلوات بر چهارده معصوم (پیوند ولایی با اهل بیت)؛
4. دعا برای ظهور امام زمان و تشکیل دولت کریمه (بینش سیاسی شیعه)؛
5. جایگاه و نقش رهبری و ولایت در جامعه «اللهم به شَعْثَنا ... تا «اله الحق آمین».
6. شکوه به درگاه خدا و التجا برای فرج امام زمان(عج) (بحث انتظار و آینده)؛
مضامین دعاهای روزانه
از جمله دعاهای متداول که همه جا درایام ماه رمضان و پس از نمازها چه به صورت فردی یا گروهی خواسته میشود, دعاهایی است که برای هر روز ازاین ماه نقل شده است. تشریح مفاهیم هر یک از این دعاها در یک برنامه روزانه میتواند سودمند باشد؛ هم موضوعاتی مفید و اخلاقی است, هم کمک میکند که دعا خوانان, با توجه بیشتر بدانند که از خداوند چه میخواهند.
در این جا به عناوینی کلّی از خواستههای این دعاها اشاره میشود:
دعای روز اول: نماز و روزه راستین و واقعی, بیداری از غفلت, بخشایش جرم.
دعای روز دوم: خشم و رضای خدا, قرائت قرآن و تدبّر در آن.
دعای روز سوم: ذهن باز و حقجو, دوری از سفاهت و تزویر, برخورداری از نیکیها.
دعای روز چهارم: اقامه امر خدا, یاد خدا و ذکر, شکر نعمتها, ستّار بودن خدا.
دعای روز پنجم: استغفار و توبه, عبد صالح, اولیای الهی.
دعای روز ششم: گناه, انتقام الهی از مجرمان, دوری از موجبات خشم خدا.
دعای روز هفتم: امداد الهی برای عبادت, یاد مداوم خدا, توفیق الهی.
دعای روز هشتم: یتیم نوازی, اطعام و رسیدگی به محرومان, سلام, همنشینی با خوبان.
دعای روز نهم: در کمین فرصتهای کمیاب, زندگی برهانی و عقلانی, تلاش در مسیر رضایت الهی.
دعای روز دهم: مفهوم توکّل, فوز و کامیابی, قرب به خدا در سایه بندگی.
دعای روز یازدهم: روحیه احسان و نیکوکاری, پرهیز از گناه و توجه به زشتی آن, سرانجام گنهکاران جهنم است.
دعای روز دوازدهم: پوشش و ستر الهی, قناعت و کفاف, عدالت و انصاف, ایمنی از عواقب گناه.
دعای روز سیزدهم: پاکی از گناه, صبر و مقاومت در برابر مشکلات, تقوا و همنشینی با صالحان.
دعای روز چهاردهم: گناه و توبه, ایمنی از بلاهای الهی, آفتشناسی, عزت در سایه بندگی.
دعای روز پانزدهم: خشوع در طاعت, شرح صدر و ظرفیت داشتن, خدا تکیهگاه بندگان.
دعای روز شانزدهم: همنشینی با نیکان و بدان و تأثیر مجالست, آسایش در خانه آخرت.
دعای روز هفدهم: عمل صالح, خواستهها و آرزوها, علم الهی به ضمیر انسان و نیّات او.
دعای روز هجدهم: سحرخیزی و برکات آن, نورانیت دل, در خدمتِ خدا بودن.
دعای روز نوزدهم: مفهوم برکت, برکات این ماه, انجام کار خیر, ملاک کارها قبولی خداست.
دعای روز بیستم: اعمال صالح درهای بهشت است, گناه از دروازه جهنم است, تلاوت و انس با قرآن, آرامش در سایه ایمان.
دعای روز بیست و یکم: کسب رضای الهی, نجات از سلطه شیطان و نفس امّاره, در طلب بهشت بودن.
دعای روز بیست و دوم: تفضّلات الهی, برکات این ماه, کار برای رضای خدا, بهشت پاداش خالصان.
دعای روز بیست و سوم: توبه از گناهان, پاکی از رذایل اخلاقی, ریشه درونیِ تقوا.
دعای روز بیست و چهارم: شناخت رضای الهی, پرهیز از موجبات غضب الهی, طاعت و ترک گناه با توفیق خداست.
دعای روز بیست و پنجم: نفس محبت در سازندگی, محبوبها چه کسانیاند؟ ولایت و برائت «تولاّ و تبرّا», الگوگیری از پیامبر.
دعای روز بیست و ششم: تلاشهای ثمربخش, تلاش برای آمرزش گناهان, ملاک در عمل قبولی آن است, عیبپوشی.
دعای روز بیست و هفتم: مفهوم شب قدر و سرنوشت, نقش اراده انسان در خودسازی, مهمترین خواسته بخشایش گناهان است.
دعای روز بیست و هشتم: عمل به مستحبات, رسیدن به خواستهها, توسل, التماس به درگاه خدا.
دعای روز بیست و نهم: برخورداری از رحمت واسعه الهی, توفیق خدا برای ترک گناه, تهمت و بهتان.
دعای روز سیام: قبولی اعمال, پایانِ خوبِ کارها, رضای خدا و رسول, توسل و پیوند با آن پیامبر.
پایان/
دانشگاه آزاد امکان مشارکت گسترده مردم در امر تولید را فراهم میکند
تشریح اقدامات حفاظتی سازمان سنجش در نوبت اول کنکور ۱۴۰۳
اعلام جزییات پذیرش بدون آزمون کارشناسی ارشد دانشگاه پیام نور
احکام رتبهبندی ۱۰۰ هزار معلم بازنشسته اصلاح شد
سخنگوی وزارت آموزش و پرورش از اصلاح احکام رتبهبندی ۱۰۰ هزار معلم بازنشسته سالهای ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۲ خبر داد.
شاهنامه هنر فردوسی است و لاغیر
دستگیری متهمانی که برای تقلب در کنکور، رمز ارز میگرفتند
امکان افشای سوالات آزمونهای آموزش و پرورش غیرممکن شد/ سهم ۵۰ درصدی سوابق تحصیلی در کنکور
تدوین طرح مدرسه مجازی بزرگسالان برای کاهش تنوع مدارس
آزمونهای نهایی دانش آموزان به سازمان جدید سنجش واگذار می شود
انتشار فراخوان دورههای ۲۳ و ۲۴ جایزه مهرگان ادب
آمادگی رفع نیاز فناورانه سازمان سنجش در مقابله با تقلب کنکور
کلاهبرداری از داوطلبان کنکور با دریافت رمزارز و سکه طلا
اساسنامه سازمان ملی سنجش بعد از کنکور ابلاغ میشود
گوشی جدید وان پلاس با دوربین تله فوتو و ماکرو معرفی میشود+عکس
چراغهای خودروی جدید آئودی سخنگو هستند+عکس
سنگی که طلا نیست اما بسیار گران قیمت است+عکس
چرا سوئد در یک قدیمی ساخت بمب اتم منصرف شد؟
رونمایی شریک قبلی ایران خودروی از خودروی عجیب آفرودیاش+عکس
کشف یک سیاه چاله عظیم در نزدیکی زمین
کارکرد عجیب مایع ظرف شویی در هواپیمای بوئینگ
اینترنت استارلینک در این کشورها قطع میشود
مشکل بزرگ ناسا در مریخ که فعلا حل نشدنی است
بمب الکترومغناطیسی چطور منفجر میشود؟
شروع احداث و افتتاح ۲۷ کلاس درس در سفر رئیس سازمان نوسازی مدارس به هرمزگان
مرحله غیرمتمرکز المپیاد علمی دانشجویی ۳۱ فروردین برگزار میشود
مهلت ارسال ایده به ششمین دوره رویداد «از ایده تا بازار» تمدید شد
تعیین ظرفیت ۶۰۰ نفری در دوره فلوشیپ پزشکی سال ۱۴۰۳
مدارس تا فرارسیدن ایام امتحانات باید دایر باشند
پذیرش بدون آزمون قاریان و حافظان قرآن در دانشگاه فرهنگیان
نقش حمایتی خانوادهها از دانشآموزان در روزهای امتحانی
فردا؛ آخرین مهلت ثبتنام آزمونهای ورودی مدارس سمپاد و نمونه دولتی
انتشار مقاله استاد دانشگاه شریف در معتبرترین مجله انجمن فیزیک آمریکا
آگهی/ گیربکس سایکلو گومائو چه تاثیری در افزایش سرعت و کارایی صنایع دارد؟
سیزدهمین دوره جشنواره تیتر ۱۵ اردیبهشت ماه برگزار می شود
شیوهنامه مشوقهای خدمتی برای کسب مهارت دانشآموختگان دانشگاهی ابلاغ شد
اساتید دانشگاههای جهان صهیونیستها را تحریم کنند
منتخبین هجدهمین مسابقات ربوکاپ ۹ سهمیه جهانی دریافت میکنند
واگذاری مالکیت ساختمان سابق دانشگاه علمی کاربردی واحد استان اردبیل به دانشگاه محقق اردبیلی
جرائم متخلفان کنکور اعلام شد
تشریح مأموریت جهاددانشگاهی در راستای نیازهای کشور
بیانیه مدرسین دروس معارف اسلامی دانشگاههادر حمایت از حمله موشکی سپاه
مهلت ثبت نام در آزمون فلوشیپ پزشکی سال ۱۴۰۳ تمدید شد
۴۵ قفسه کتاب کانون در مدارس ۱۰ استان کشور جاگذاری شد
سامانه نقل و انتقال دانشجویان علوم پزشکی از یکم اردیبهشت فعال میشود
وزیر علوم بر پیگیری امور معیشتی یاوران علمی دانشگاهها تاکید کرد
طرح رتبهبندی و اعتبارسنجی مؤسسات آموزش عالی تهیه میشود
سهچهارم مسافران از اقامتگاههای غیررسمی و بدون مجوز استفاده کردند
گذر نهضت سوادآموزی از وضعیت حاضر به مدلهای جدید آموزشی طبق برنامه هفتم
تایید انتخاب ۱۰ رییس دانشگاه و مرکز آموزشی و تحقیقاتی کشور
زمان ثبت نام وام شهریه دانشجویی دانشگاه علمی کاربردی اعلام شد
شنبه آخرین مهلت ثبت نام برای امریه سربازی دانشگاه تهران
آزمونهای شبه نهایی از ۹۰ درصد محتوای برنامه و کتاب درسی است
امکان استفاده از تک ماده برای ۴ درس با نمره ۷ به بالا
بکارگیری معاون پرورشی در مدارس غیردولتی ضروری است
تاریخ طب در ایران معرفی و بررسی میشود
رونمایی از پلتفرم نشر دانشگاهی
مدارک مورد نیاز پذیرفتهشدگان آزمون استخدامی جهت بارگذاری در سامانه گزینش
تدوین طرح مدرسه مجازی در راستای کاهش تنوع مدارس
مهلت ثبت نام آزمون EPT اردیبهشت ماه ۱۴۰۳ دانشگاه آزاد اسلامی تمدید شد
شورای تحقیق جذب هیات علمی تشکیل میشود
صدور مجوز راهاندازی مدارس سمپاد عشایری در سه استان کشور
جزئیات اعلام نتایج آزمون آموزگاری و حضور در مراحل مختلف استخدام
تداوم توزیع شیر رایگان در مدارس تا پایان امتحانات/ چالش تامین پاکت استریل شیر
تحلیل بیانات رهبر انقلاب در دیدار با دانشجویان/ پاشنه آشیل جهاد تبیین محیط دانشگاه است
شیوهنامه المپیاد ورزشهای فناورانه دانشجویی ابلاغ شد
واگذاری آزمونهای ارتقا و گواهینامه دستیاران پزشکی به دانشگاهها
جاماندگان نوبت دوم کنکور ۱۴۰۳، امروز و فردا نامنویسی کنند
قدرت نظامی ایران حرف اول و آخر را در منطقه میزند
زمان اعلام نتایج اولیه آزمون دکتری اعلام شد
پروژههای اولویتدار دانشگاه تهران تکمیل می شود
انجام عملیات «وعده صادق» مایه مباهات است
نشست شورای مسکن دانشگاه آزاد اسلامی برگزار شد
ایران جزء ۱۵ کشور برتر جهانی در جذب دانشجویان بین المللی
نتایج اولیه و زمان انتخاب رشته آزمون دکتری ۱۴۰۳ منتشر شد
کتاب ای کاش زودتر برای سوالات نوجوانان درباره حجاب منتشر شد
فلسفه عشق نقد و بررسی میشود
ورود شخصیتهای خارجی به محصولات خواب کودکان
دهمینجلسه درسگفتارهای سعدیخوانی برگزار میشود
طنز یعنی چه؟
ایران چطور گنبد آهنین را در هم شکست؟ +عکس
تغییر شکل عجیب هرم بزرگ مصر+عکس
چرا آدم فضاییها خودشان را به انسانها نشان نمیدهند؟
سنگی که طلا نیست اما بسیار گران قیمت است+عکس
آنچه درباره ناوگان پهپادی ایران نمیدانید+عکس
ستاره نوترونی مرده در کهکشان دوباره زنده شد+عکس
قابلیت ارتباط ماهوارهای به گوشیهای گوگل اضافه شد
این موشک نیست یک هواپیمای خاص و پرسرعت است+عکس
گوشی جدید وان پلاس با دوربین تله فوتو و ماکرو معرفی میشود+عکس
مشخصات موشک سنگینی که دیشب روسیه پرتاب کرد+عکس
انفجار این بمب الکترومغناطیسی قربانیان را ۲۰۰ سال عقب میبرد+عکس
جزئیات اعلام نتایج آزمون آموزگاری و حضور در مراحل مختلف استخدام
ناگفتههای کسر ۱۰ میلیون تومان از حقوق دانشجومعلمان به عنوان مقرری ماه اول!
تفاوت موشکهای بالستیک، کروز و هایپرسونیک ایران در چیست؟
فعالیت دانشگاه بینالمللی زاگرس غیرقانونی اعلام شد
چهار تغییر در دانشگاه فرهنگیان
ترجمه روسی به فارسی دکتر ژیواگو منتشر شد
موشک ایرانیای که سامانه ضد موشک اسراییل را فلج میکند+عکس
مدیریت غذای دانشجویی احتمالا به وزارت علوم واگذار میشود
توسعه تضمین اشتغال با راهاندازی مراکز جدید در دانشگاه علمیکاربردی
کسر ۴۵ درصد از حقوق دانشجومعلمان لغو شد
موتور خودروی فرمول یک در خودروی معمولی قرار گرفت+عکس
جزییات نمایشگاه کار به میزبانی دانشگاه امیرکبیر اعلام شد
جهش علمی ایران نسبت به سرمایهگذاری مالی در دنیا بینظیر است
۴۵ درصد به دریافتی دستیاران اضافه شد
زمان برگزاری نخستین کنفرانس ملی مهارت اعلام شد
یک سیارک بزرگ به زمین نزدیک میشود
گوشیهای سامسونگ آیفون را شکست دادند
مهلت ثبت نام دکتری بدون آزمون شریف تمدید شد
کتاب مهندسی مرجع جامع کنترل، در سیستم حمل و نقل چاپ و راهی بازار نشر شد
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.