به گزارش ثریا در آخرین قسمت از ویژهبرنامه «سوره» گفتگوی مسعود دیانی با حسامالدین سراج و سید حسین شهرستانی درخصوص «قرآن و هنر» شب گذشته ۵ خردادماه از شبکه چهار سیما پخش شد.
حسامالدین سراج در این گفتگو گفت: آیات قرآن ریتم مخصوص به خود را دارند. مثلاً وقتی فضای عظیم و مهیبی را ترسیم میکند ریتم آنهم هیجانی و خیزابی است. به قول استاد شفیعی کدکنی ما دو نوع ریتم داریم: ریتم جویباری مثل شعر حافظ که آرامش دارد و ریتم خیزابی مانند شعر مولانا که تلاطم دارد. بهعنوانمثال «وَ الشَّمْسِ وَ ضُحَاهَا وَالْقَمَرِ إِذَا تَلاهَا» رستم خیزابی و متلاطم دارد. اما در آیات «وَ الْفَجْرِ وَ لَیالٍ عَشْرٍ وَ الشَّفْعِ وَ الْوَتْر» ریتم جویباری است. فضای مضمون هم با ریتم هماهنگ است.
این خواننده و موسیقیدان افزود: قرآن وقتی با صوت خوانده میشود اگر با قواعد موسیقایی خوانده شود دلنشین است. بنابراین قرآن و موسیقی در طول هماند و نسبت به هم متعارض نیستند. قرآن میتواند معلم ما باشد. حافظ میگوید هر چه کردم همه از دولت قرآن کردم. ما در امور شریعت گاهی دچار ظاهرگرایی و تصنع میشویم. قرآن در سوره حمد خلاصه شده سوره حمد خلاصه در بسم الله الرحمن الرحیم است. «رحمان» و «رحیم» در اینجا زیرمجموعه «الله» هستند و حرف " ح " در آنها و در واژگان محبت و مهر مشترک است. وقتی ما کلمه مهر را به کار میبریم دیافراگم ما میلرزد.
وی ادامه داد: قرآن سراسر لطف است. بیدل میگوید:
از چمن تا انجمن جوش بهار رحمت است / دیده هر جا بازمیگردد دچار رحمت است
وحشی دشت معاصی را دو روزی سر دهید / تاکجا خواهد رمید آخر شکار رحمت است
همه ما شکار رحمت خواهیم شد و به لطف و مهر خدا خواهیم رسیم. همچنان که الآن هم در پناه مهر خدا هستیم.
سید حسین شهرستانی سپس گفت: هنر آوا و موسیقی (به معنی عام کلمه) به تعبیر دکتر رجبی شاید نخستین هنر قرآنی و سرچشمه همه هنرهای قرآنی است. حتی کتابت قرآن بعد از آن است. خواندن قرآن پیش از کتابت قرآن رخ میدهد. موسیقی قرآن جلوه جمال آیات تشریعی و تکوینی خداوند در قرآن و در طبیعت است. هنرمند وقتی در برابر این زیبایی قرار میگیرد آن را به صوت و نظم آوایی تبدیل میکند. فیثاغوریان میگفتند موسیقی از نظم ستارگان و کیهان الهام میگیرد؛ یعنی آیات آفاقی خداوند.
این پژوهشگر حکمت هنر افزود: قرآن آهنگین است و هر سوره شکلی از قافیه دارد. توجه به وجه هنری و زیبایی شناسانه قرآن در کنار وجه فقهی و لغوی و سیاسی و تاریخی مهم است. آنوقت به گنجینههای جدیدی از قرآن دست مییابیم. بهعنوانمثال خداوند در آیات ابتدایی سوره تکویر برای بیان جرم بزرگی به نام دخترکشی که میان اعراب وجود داشت ابتدا با یک لحن بسیار پرهیجان و پرتپش آسمان و زمین را به هم میدوزد تا به این آیه برسد که «بِأَیِّ ذَنْبٍ قُتِلَتْ». یعنی تمام شرایط قیامت محیا میشود تا از این مردم پرسیده شود که چرا دخترانتان را زندهبهگور میکنید؟ در هنر هم میبینید که چگونه عبدالباسط با صوت خودش این معنا و این موسیقی نهفته در آیات را آشکار میکند.
وی اضافه کرد: گفته شده وقتی حضرت داود با آن صدا و لحن خوش آیات خداوند را میخوانده، پرندگان و طبیعت نیز با او میخواندند و به آواز میآمدند. اثر «ملکا ذکر تو گویم» صناعی که استاد سراج آن را خواندهاند، یکی از نمونههای روزآمد شدن سنت مناجات خوانی در موسیقی ماست. صناعی یکی از شعرای بزرگ قرآنی ماست و کسی است که مفاهیم عرفانی را وارد ادبیات فارسی کرد و حافظ و سعدی و عطار و مولانا و … همه وامدار صناعی هستند. مخاطب امروز ما و نسلهای دهه ۷۰ و ۸۰ ما باید آثار اینچنین را هم بشنوند در غیر این صورت خسارت است. نباید صداوسیما فقط آثار بهروز را پخش کند. بلکه باید توجه شود که آثاری از این قبیل میراث موسیقایی ماست و باید در نسلهای مختلف منتشر شود.
در بخش دیگری از این برنامه حجتالاسلام محمدجواد حاجعلیاکبری گفت: اولین بیانیهای که امام خمینی برای قیام الهی خودشان نوشتهاند با این آیه شروع میشود: «قُلْ إِنَّمَا أَعِظُکُمْ بِوَاحِدَةٍ أَنْ تَقُومُوا لِلَّهِ مَثْنَی وَ فُرَادَی». این آیه مطلع انقلاب اسلامی است. امام به این آیه خیلی دلبستگی داشتند. در آن اوج غربت که ایشان را دستگیر میکنند و به او میگویند با چه یارانی میخواهی به اهدافت برسی و ایشان میگویند یاران من در گهوارهها هستند، این آیه را مینویسند و آن بیانیه را میدهند.
رئیس شورای سیاستگذاری ائمه جمعه افزود: در سوره آلعمران میفرماید: «یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اصْبِرُوا وَ صابِرُوا وَ رابِطُوا وَ اتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُون». این آیه جزو غرر آیات قرآن و از آیات راهبردی است. علامه طباطبایی به این آیه که میرسد کل مباحث علمالاجتماع اسلامی را بیان میکند که گفته میشود این بخش خودش یک رساله مستقل است. سوره آلعمران از آغاز تا انجام به جامعهپردازی در مسیر تمدن سازی اختصاص دارد. تعبیر جامعه پردازی از تعابیر رهبر انقلاب است که مراحل خودسازی، جامعهپردازی و تمدنسازی را مطرح کردند.
این قرآنپژوه و معلم اخلاق در ادامه گفت: ۳ تعبیر «اصْبِرُوا وَ صابِرُوا وَ رابِطُوا» به این معناست که کار شما به سرانجام نخواهد رسید جز با صبر کردن و تزریق صبر به همدیگر و حفظ ارتباط جمعی با محور وحدت که همان امام و رهبر باشد. روایتی درباره مفهوم صبر در این آیه داریم که میفرماید: «إِصْبِرُوا عَلی أَداءِ الْفَرائِضِ وَ صابِرُوا عَدُوَّکُمْ وَ رابِطُوا إِمامَکُم». برای انجام واجبات به صبر نیاز است. از طرفی قرآن میگوید ببینید دشمن برای ضربه زدن به شما چقدر دارد تلاش میکند و خواب ندارد. برای مقابله با چنین دشمنی باید صبر جمعی داشت و به یکدیگر روحیه داد و امکاناتمان را میان همدیگر تقسیم کنیم و مواسات داشته باشیم. مانند رزمایش مواسات که رهبر عزیزمان در جریان کرونا مطرح کردند.
وی سپس عنوان کرد: گروهها و تشکلهای درونی امت باید حول محور امام سازماندهی شوند. برخی مفسرین درباره تعبیر «رابِطُوا» بحث رباط و پاسداری و مرزداری را مطرح کردهاند. در ادامه این آیه تقوا مطرح شده است که نشان میدهد در ۳ مرحله قبلی نیز دائم باید با حدود الهی خود را هماهنگ کنیم. اینکه رهبر انقلاب در سالهای اخیر بر روی کلمه مقاومت تأکید میکنند به دلیل همین آیه است. این آیه دعوت به همین مفهوم است. در جای دیگر میفرماید: «إِنَّ الَّذینَ قالوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ استَقاموا». به استقامت نیاز است چون امتحانهای جدید مدام میآید و باید از عهده آنها برآییم.
حاجعلیاکبری در پایان گفت: دکترین مقاومت صبر، مصابره، مرابطه و ایستادن بر عهد است. قرآن میگوید حتی در مقابل دشمن تقوا را کنار نگذارید و در پیمان با دشمنان هم تا آنها در پیمان هستند شما هم باقی بمانید. البته قرآن میگوید اگر دستشان به شما برسد به حساب شما خواهند رسید و این نکته را هم توجه داشته باشید اما عهد را نشکنید؛ این یعنی تقوا.
در این برنامه همچنین یوسفعلی میرشکاک به قصهخوانی قرآنی از روی بخشی از کتاب «روض الجنان و روح الجنان» پرداخت. بررسی کارنامه قرآنپژوهی آیتالله محمد صادقی تهرانی نیز بخش دیگری از قسمت ۳۱ برنامه «سوره» بود.
پخش برنامه تلویزیونی «سوره» با موضوع قرآن و در ۳۱ قسمت، در شبهای ماه مبارک رمضان هر شب ساعت ۲۲:۴۵ دقیقه از شبکه چهار سیما صورت گرفت.
منبع: خبرگزاری مهر
60 درصد پروژهای مدرسهسازی در حال ساخت با مشارکت مردم است
منتخبین فرهنگی مجلس حضور در کمیسیون آموزش را در اولویت قرار دهند
مراقبت کنید تا اخلال و مشکلی در برگزاری کنکور سراسری رخ ندهد
ایجاد زیرساخت هوشمند رصد رشته مقاطع و رشته محلهای علوم پزشکی
پیگیر اجرای هدفمندسازی یارانههای دانشجویی در سال جدید هستیم
بیش از ۸ هزار عضو هیات علمی خانم در دانشگاهها فعالیت میکنند
ساعت ۱۲ امشب آخرین فرصت دریافت کارت ورود به جلسه کنکور ۱۴۰۳
نسلکُشی در فلسطین قلب همه بشریت را به درد آورده است
خبر خوش وزیر علوم برای اعضای هیأت علمی در شرف بازنشستگی
مراد صحرایی : ۱۰۰۰ هنرستان جدید در کشور ساخته می شود
از موج متلاطم بیثباتی مدیریتی تا بودجه دولتی؛ دلایل عدم اجرای ناکافی سندتحول بنیادین
پژوهشهای چراغ خاموش امنیت ایران را رقم زد
تظاهرات دانشجویان آرژانتین در پی کاهش ارائه آموزش عالی دولتی
کتابی که برای آشنایی با افغانستانیها باید خوانده شود
رییس سازمان بسیج اساتید: ۵۰ بسته سیاستی به مسئولان ارائه شد
پویش سلامت دهان و دندان ۱۷ تا ۱۹ اردیبهشت برگزار میشود
آییننامه مدرسه تراز سند تحول بنیادین نهایی شده است
امضای تفاهمنامه فیمابین وزارت آموزشوپرورش و سازمان نظام پزشکی کشور
آخرین محور رویداد من یک دانشآموزم با نام «امام مهربانی کلید خورد
ثبت سفارش کتابهای درسی آغاز شد
فراخوان ششمین دوسالانه بینالمللی کارتون کتاب منتشر شد
ورود مسافر و مهتاب با فرقه خودبینان به کتابفروشیها
امروز، آخرین مهلت توزیع کارت کنکور/ آغاز رقابت داوطلبان از فردا
آکادمی ورزش و تندرستی دانشگاه علامهطباطبائی راهاندازی شد
کنترل دانشجویان حامی فلسطین به شهردار نیویورک رسید
هشدار پلیس فتا به کنکوریها درباره تبلیغات فروش سوالات کنکور و تجهیزات تقلب
مجموعه شعر طنز دیزی در پنت هاوس منتشر شد
دانشمندان قلب ماه را دیدند+عکس
دانشگاه علامهطباطبایی میزبان ۱۵ هزار و ۳۰۵ داوطلب کنکور سراسری
انقلابی بزرگ در صنعت ترانزیت و موتورهای دیزلی اتفاق افتاد
هزینه نگهداری از خودروهای لوکس آمریکایی چقدر است؟
پیشفروش شنل نامرئی کننده آغاز شد+عکس
ورود قدرتمندترین گوشی نوبیا به بازار
دانشمندان تعداد جهانهای موازی را اعلام کردند
بدون نیاز به اینترنت با واتساپ فایل منتقل کنید
حمایت دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی از طرح های فرهنگی
تعلیم و تربیت اولویت اصلی شورای عالی انقلاب فرهنگی است
جذب هیات علمی با مدرک دکتری در دانشگاه فنی و حرفه ای لغو شد
نتیجه آزمون سازمان راهداری اعلام شد
نحوه محاسبه شهریه مدارس از راه دور
سهم دانشآموزان مناطق محروم برای ورود به مدارس خاص باید بیشتر شود
مهلت ثبتنام آزمون سنجش شایستگیهای فنی وحرفهایها تا نهم اردیبهشت
آغاز پذیرش دانشجوی دکتری بدون آزمون در دانشگاه آزاد
هیچ دانشگاهی محدودیتی را برای جذب اساتید ایجاد نمیکند
جشنواره امامت و مهدویت در دانشگاه آزاد اسلامی برگزار می شود
نتایج آزمون جشنواره سراسری قرآن و عترت (ع) دانشجویان اعلام شد
لغو جایزه انجمن قلم آمریکا» در پی تحریم نویسندگان
برخی اختیارات را باید به مدارس تفویض کنیم
زندهگیری مار افعی در یک مدرسه
آغاز ثبت سفارش کتابهای درسی سال تحصیلی جدید
سخنان شهید بهشتی درباره نماز در بیست و هفت جمله منتشر شد
مواجههای نامتعارف با منطق هگل در کتابفروشیها
دانشجویان سراسر کشور به المپیاد ورزشهای فناورانه دعوت شدند
بررسی تأثیرپذیری الکترومغناطیسی تقویت کنندههای توان کاربردی در تجهیزات مخابراتی
اقدامات دانشگاه جامع در راستای گسترش عفاف و حجاب
تغییر شیوهنامه صلاحیت علمی اساتید دانشگاههای علوم پزشکی
آمار داوطلبان کنکور به تفکیک استانها اعلام شد
کدام واحدهای دانشگاه آزاد در زمان برگزاری کنکور تعطیل هستند؟
کاهش رغبت پسران به دانشگاه؛ شخصیت کاریکاتوری آموزش عالی یا افزایش مهارتمحوری؟
هشدار دانشگاه پیام نور به متقاضیان فراگیر ارشد/ مجوز ثبتنام به موسسات ندادیم
چاپ یکرمان پلیسی دیگر از فردریک دار/آموزش آدمکشی در بازار نشر
آمار داوطلبان نوبت اول کنکور سراسری ۱۴۰۳ به تفکیک استانهای کشور
هفدهمین آزمون پذیرش دانشجوی پزشکی از لیسانس تیرماه برگزار میشود
با تخلفات کنکوری و مجازات های آن آشنا شوید
زیبایی جانوران در کتابفروشیهای ایران
صدور کارنامه تربیتی برای دانشآموزان از سال تحصیلی جدید
کسر مقرری ماه اول از دانشجومعلمان بر اساس کدام قانون است؟
محدودیت تردد در روزهای 6 و 7 اردیبهشت در دانشگاه شریف
تشدید چالش دانشگاههای آمریکا با بازداشت صدها دانشجوی حامی فلسطین
علم با طعم شیرین آزمایشهای شیمی و فیزیک با حضور دانشجویان
مجازات متخلفان کنکور چیست؟
قصیده بهاریه سعدی، جمالستایی شیخ اجل
بیماری فردگرایی و افول جنبش دانشجویی
پذیرش دانشجوی دکتری به شیوه استادمحور برای اولین بار کلید خورد
نحوه محاسبه شهریه مدارس از راه دور
موفقیت ۲۰۰۰ هنرستانی در کسب و کار
برگزاری زنگ آموزش همزمان با گرامیداشت هفته زمین پاک در مدارس شهر تهران
آزمون کنکور جشنواره بزرگ علمی کشور است
در مسیر جلوگیری از مهاجرت نخبگان باید موانع قانونی را برداریم
تشکیل کمیته اقتصادی با تمرکز بر درآمدزایی غیر شهریه ای استان تهران
سنگی که طلا نیست اما بسیار گران قیمت است+عکس
بن سلمان از ساخت پروژه بلندپروازانهاش منصرف شد
نمونه ایرانی پدافند ضدهوایی که مشابه روسی است+عکس
یک صفحه جدید به واتساپ اضافه میشود+عکس
سیاره بیگانه بنفش رنگ میزبان بیگانگان فضایی
رونمایی از سریعترین مرسدس بنز AMG+عکس
ناسا برای بازگشت از سیاره سرخ دست به دامن ایلان ماسک شد
رفع مشکل بزرگ آیفون که سال ها ذهن کاربران را مشغول کرده بود+عکس
قدرتمندترین پهپاد ایرانی که در اوکراین معروف شده+عکس
دانشمندان قلب ماه را دیدند+عکس
پیشفروش شنل نامرئی کننده آغاز شد+عکس
گوشی جدید وان پلاس با دوربین تله فوتو و ماکرو معرفی میشود+عکس
باتری این ریزسیاهچاله فضایی میتواند انرژی چند نسل یک خانواده را تامین کند
علت فیلتر دسکورد اعلام شد
اخراج کارگران تسلا و پرداخت پاداش هنگفت به ایلان ماسک
برای اولین بار اشعه ایکس برآمده از اتمها کشف شد
انقلابی بزرگ در صنعت ترانزیت و موتورهای دیزلی اتفاق افتاد
ورود قدرتمندترین گوشی نوبیا به بازار
چین جنگندههای رادارگریز F۲۲ آمریکا را فلج کرد+عکس
پدافند ضدهوایی ایران که شبیه اس ۳۰۰ روسیه است+عکس
جاسوس همهفن حریف اوکراینیها که در جنگ با روسیه به کمکشان میآید
رئیس دانشگاه علم و صنعت ایران استعفاء کرد
سریع ترین موشکهای مافوق صوت در سال ۲۰۲۴ معرفی شدند+عکس
نتایج اولیه آزمون استخدامی آموزش و پرورش اعلام شد
مرحله غیرمتمرکز المپیاد علمی دانشجویی ۳۱ فروردین برگزار میشود
تعیین ظرفیت ۶۰۰ نفری در دوره فلوشیپ پزشکی سال ۱۴۰۳
سعدی سخنگوی بینالمللی فرهنگ ایران است
چرا سوئد در یک قدیمی ساخت بمب اتم منصرف شد؟
رونمایی شریک قبلی ایران خودروی از خودروی عجیب آفرودیاش+عکس
کشف یک سیاه چاله عظیم در نزدیکی زمین
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.