شبکه علمی ثریا ـ نعمت مرادی: «سرسبیلهایت را نجو» نام مجموعه داستان جدیدی از فرحناز علیزاده است که در غالب چهارده داستان کوتاه توسط انتشارات مروارید در بهار 96 با تیراژ 550 جلد و در107 صفحه منتشر شده است و هم اکنون در پیشخوان کتابفروشیها در دسترس مخاطبها قرار گرفته است. این مجموعه داستان را میتوان از زوایای گوناگون مورد تحلیل و بررسی قرار داد؛ اما اولین نکته مهم موضوع لحن است. لحن چیست و کاربردش در این مجموعه داستان به چه صورت است؟ لحن را میتوان نحوه پرداخت نویسنده نسبت به سوژه در نظر گرفت یا طرز تلقی و نگرشی است که نویسنده در عین اجرای داستان به مخاطب میدهد. از این رو برای تشخیص درست یک رمان یا یک مجموعه داستان که از طیفهای گوناگون شخصیت و تیپیکال طبقاتی تشکیل شده است توجه دقیق به ساخت لحن کلی و لحنهای جزیی و پیرامون آن دامنه واژگان و نحو چینش و لفظ آن در بافت زبان و حتی در آوردن حالات گوناگون رفتاری و ظاهری نقش تعین کنندهای در اصل داستان دارد. حتی با مولفههای بسیاری در ارتباط است. پس میتوان گفت که لحن در حالتی نسبی نتیجه روانی زبان است. یا به طور سادهتر استفاده از شیوه بیان شخصیت در ساخت کلی داستان که روابط موازی با سبک داستان دارد. شخصیتهای این مجموعه داستان چه راویهای همجنس و چه غیرهمجنس به علت فضایی که در آن زیست کردهاند بیانی خوب و فضای کلامی خاصی نسبت با برخورد پدیدهها و موقعیتهای مکانی کم رنگ دارند و عدم پرداخت به اقلیم یا مکانی خاص برمیگردد به علاقه و پرداخت نویسنده نسبت به مکان و ژنتیک نوشتاری نویسنده. اما دلیل بیان این مهم،برای بیان آن کلام خاص یا در جاهای شیوه بیانی لومپندگونه و حتی راویهای غیرهمجنس محتاج تجربههای زیستی عینی و ذهنی و مکانی و زمانی است که نویسنده بتواند تجربیات شخصیتها و تناقضات رفتاری درونی و جدالهای درونی وب یرونی، رخدادهای ریزخانوادگی و درشت اجتماعی آنها را درجامعه و در مخیله خود واکاوی و در متن به آنها اجازهی زیست بدهد.
فرحناز علیزاده در آخرین داستان مجموعه «حالابست نشستهایم اینجا» که یکی از موفقترین داستانهای این مجموعه است و توسط راوی اول شخص ناظر و در گونهی داستان رئالیسم مدرن جاگرفته است. داستان روایت زنی است که شوهر جانبازش را به قتل رسانده است. در این داستان کوتاه لحن محیط روانی شخصیت است. لحن شخصیت دچار روانپارگی عاطفی میشود. کلمات هم عاشقانه بیان میشوند و هم استرس دارند. گفتیم لحن اگر زاییده روانی زبان باشد که راوی به عنوان شخصیت اصلی از آن بهره میجوید و میتواند موقعیت شخصیت و خلقیات آن را به ما بدهد. زن این داستان بستر خوبی را برای واگویگی لحن در روایت انجام میدهد. گاهی وقتها داستان از لحاظ نگارشی و سوژه و یاطرح خیلی دقیق و منظم پیش میرود اما لحنی که برای اجرای شیوه روایت انتخاب شده است کاملا حالتی گسسته و کسل کننده دارد که نه موجب ایجاد تعلیق و یا کشش میشود نه ریتم خوبی را برای اجرا در نظر میگیرد. خود این امر باعث کنار گذاشتن اثر داستانی میشود؛ اما خانم علیزاده در این داستان و داستان «کدام یک مردهتریم» که از راوی اول شخص غیرهمجنس استفاده میکند به لحن احاطه دارد. ما با اولین واژههای این داستان «باید پیداشون کنم. درس که دنیا هرکی به هرکی شده ،ولی خب همون جورکه ملتفتی این قدرام نبایستی بیحساب و کتاب شده باشه. فقط اگه بتونم باقی پولو از حلقوم این تخمجنا بکشم بیرون و بدم دس این قل چمقاقها تا دس از سرم بردارن....» به لحن شخصیت و در حالتی نسبی به بود طبقاتی و شخصیت راوی پی میبریم. خیلی از نویسندهها با مقدمهای چند صفحهای داستان را شروع میکنند. شاید هنوز به این باور نرسیدهاند مخاطب امروز حوصلهی خواندن مقدمههای این شکلی را ندارند و تمایلی به خوانش نشان نمیدهند. اما در داستانهای این مجموعه خانم علیزاده به عنوان کاتب نه راوی، انتخاب راویهای خوبی را داشته و سعی داشته است انتخاب راویها و لحن شخصیتهای روایتکننده طوری در بستر داستان اتفاق بیفتد که خواننده را به خوانش ترغیب کند. این نویسنده تنها فکرش برانگیختن حس کنجکاوی خواننده نیست. او تلاشی والاتر را در راستای لحنی پیوسته انجام میدهد. لحن راوی دستخوش تغیر نمیشود و از همگسیختگی و دچار دوگانگی نمیشود و تا پایان لحن حفظ میشود. در این صورت است که میشود گفت در این مجموعه داستان باید به دنبال ذهن آفرینندهی راوی و دنیای ساده و پیچیدهی آن و اصل ذاتی انجام یافتن آن در پایان هر داستان بود. ساختار داستان و بافتارزبان و نقش فضا و زمان و مکان حاصل دگرگشت ذهنی راوی و نقش تعین کنندهی آن برای ایجاد لحن که حاوی کلیت اثر است.
شاید خود نویسنده هم به این امر واقف بوده است که همه چیز یک داستان نقش آفریننده یا به عبارتی راوی است. شاکلههای فکری و پشتامتنی هر داستان از حس کردن، تصورکردن، آرزوکردن و نظامی از اندیشههای دیگر در زبان و لحن راوی داستان خلاصه میشود که حقیقت روانی شخصیتهای اصلی در داستان کوتاه است. خانم علیزاده با اعمال آگاهانهی شخصیتها شناختی انگار ژرف دارد. داستان اول مجموعه که سقط جنین در آن رخ میدهد کاملا این تجربه مبتنی بر آگاهی نویسنده و بعد راوی برای ساخت سوژهای تعقلی برای دو شکل متضاد و پاردوکس گونه زندگی و مرگ است. یکی بهعنوان کاتب و دیگری بهعنوان راوی. سوال اینجاست که در این بینابین زندگی و مرگ شخصیت و جنین دچارسرنوشتی محتوم و جبرگونه است و این همان حقیقت روانی شخصیت راوی برای اندیشیدن و دچار شدن به جبر است. مسیر بعدی همان مسیری است که توسط کاتب ساخته میشود. کاتب باید همگونی خاصی بین شخصیت و لحن آن با مکان زیست انتخاب کند. دراین داستان بیشک معنایی در زندگی ناخودآگاه زن در جریان است. بیشک غریزههای عمیقی در زاویای پنهان راوی نهفته است. ذهن پرسشگران از لحاظ منطقی و اتفاق غیرمنطقی دروجودش. تصاویر تکه تکه به شخصیت متصل میشوند. افراط دررازگویی راوی کمی شخصیت را دور از ذهن جلوه میدهد اما دیدگاهی که سرگذشت شخصیت نامیده میشود در طرح و توطئه هرکلام و کنش راوی بوسیله لحن حائز اهمیت میشود. از این رو لحن حیات شخصیت و شخصیتهای این مجموعه داستان است. حتی راویها اگر به شکل متقاعدکنندهای توضیح داده نشدند باز از روی برخی المانهای لحنی قابل پذیرفتن و توضیح هستند. بیشترین چیزی که نویسنده به آن توجه کرده است روایتهای غیرشخصی است چون در این مجموعه داستان به خوبی نشان داده شده شخصیتها بازیگران ماجرایند و دیگر هیچ. حال آنکه نویسنده زوایای پنهان آنها را با انتخاب راویهایش بازگو میکند. اگر دخالت نویسنده در مجموعه داستان سرسبیلهایت را نجو با دخالت مستقیم و قضاوت بود دیگر از بار صورخیال خبری نبود و همه چیز شکلی واقعی صرف و بیروح و حالتی تصنع به خود میگرفت.
ایبنا
سحابی خوش آب و رنگ کله ماهی در فضا ثبت شد+عکس
دستور ساخت جت ۱۰۰ نفره در ایران صادر شد
نقشه آبی زمین پس از نیم قرن دوباره کشیده شد+عکس
اقدامات وزارت بهداشت برای افزایش امید و انگیزه دستیاران پزشکی
به تشکلهای دانشجویی گرنت اعطا میشود
۷۵ دانشگاه ایرانی در میان برترینهای آسیا در رتبهبندی تایمز
نشست «سواد بصری در مد و لباس» برگزار میشود
اولین نکوداشت روانشناسان رضوی برگزار می شود
پذیرش دانشجوی دکتری در پژوهشگاهها قانونی است
جزییات برگزاری کنکور مجدد برای داوطلبان سیل زده اعلام شد
کتاب چشمها تنها برای دیدن نیستند منتشر شد
رمان اجتماعی معمایی آفرودیت در نمایشگاه کتاب عرضه میشود
انتشار وضعیت فرهنگی ایران در پیمایش ارزشهای جهانی
آدرخش و رقص فانتومها در نمایشگاه کتاب طنین میاندازد
مهلت ثبت نام پذیرش بدون آزمون کارشناسی ارشد پیام نور تمدید شد
ترقی در علم و دانش کشور مرهون تلاش معلمان و سنگربانان تعلیم و تربیت است
حمایت دانشگاه علوم پزشکی شیراز از بیماران مبتلا به به سلیاک
انتخاب عضو هیات علمی دانشگاه محقق اردبیلی به عنوان استاد نمونه کشوری
رئیس جهاد دانشگاهی کشور وارد گلستان شد
طرح پایش و ارتقای سلامت اعضای جهاد دانشگاهی سلامت محور است
بررسی تاریخ ایران در چهار سده نخستین پس از اسلام
حمایت ۳۷ میلیارد تومانی از طرحهای حوزه اینترنت کوانتومی
کسب رتبه دوم در بین شرکت های بورسی و افزایش فروش و تولید در داروسازی دانا
هدیه ۲ میلیونی وزیر آموزش و پرورش به حساب معلمان واریز شد
جذب امریه سربازی در سازمان جهاد دانشگاهی خواجه نصیر
۱۷۰ دانشجوی نخبه امروز به عمره مفرده اعزام میشوند
کلید اولیه نوبت اول کنکور سراسری سال ۱۴۰۳ منتشر شد
بازبینی مصوبه افزایش ۲۰ درصدی ظرفیت پزشکی شورایعالی انقلاب فرهنگی
جنگنده رادارگریز سوخو ۷۵ روسیه به ایران میآید؟
خودروی جدید که شبیه گربهها ساخته شده است+عکس
خودروهای ایرانی چشم کرهشمالی را گرفت+عکس
بازبینی مصوبه افزایش ۲۰ درصدی ظرفیت پزشکی شورایعالی انقلاب فرهنگی
تمدید مهلت ثبتنام در جشنواره علمی - پژوهشی پژوهشسراهای دانشآموزی
خدمات رایگان دندانپزشکی برای دانشآموزان ۶ تا ۱۴ ساله روستایی
موافقت با افزایش حقالزحمه ساعت اضافه تدریس معلمان
دیدار جمعی از معلمان با رهبر انقلاب در روز چهارشنبه
تصویب نقشه راه اجراییسازی سند تحول بنیادین آموزش و پرورش
کشف ۸ هزار و ۳۰ نفر دانش آموزان بازمانده از تحصیل در استان اصفهان
طحاننظیف: قانون اساسی به کلاسهای درس برده شود
احداث ۵ دهکده جامع ورزشی/ جذب نخبگان در دانشگاه فرهنگیان
تعلیق بودجه دانشگاه فرانسوی به دلیل حمایت از فلسطین
اعزام دو کاروان از دانشجویان بنیاد نخبگان به عمره آغاز شد
حمله خشونتآمیز پلیس نیویورک به دانشجویان حامی فلسطین در کلمبیا
آیین بزرگداشت مقام معلم در دانشگاه اصفهان برگزار شد
ثبتنام پشت کنکوریها جهت ترمیم نمره آغاز شد
دانشگاهیان کشور باید با شبکهسازی به جنبش دانشجویان جهان بپیوندند
برگزاری بیست و دومین نشست شورای عالی اتحادیه دانشگاهها و مراکز پژوهشی ساحلی و دریایی
آزمون مجدد برای کنکوریهای زیرکوه ۲۱ اردیبهشت برگزار میشود
چند دستگاه هیوندای کونا وارد ایران شد+عکس
موشک سنگین آنگارا-آ۵ با موفقیت پرتاب شد+عکس
ستاره نوترونی مرده در کهکشان به صورت ناگهانی زنده شد+عکس
سلاح قدیمی و کوچک اوکراینیها که روسیه را زمین گیر کرد+عکس
سوخوهای روسی که قرار بود به ایران بیایند کجا رفتند؟
تعرفه وحشتناک جیمیل با هوش مصنوعی اعلام شد
علم حکمی؛ لازمه دستیابی به تمدن نوین اسلامی
بازگشت سونی اکسپریا به یک طراحی جدید+عکس
مسئله جدی امروز، زیستجهان مدرن است که راه مقابله فرهنگی با آن، تعامل بیشتر با جوانان است
ناسا به صورت تصادفی مریخ را بمباران کرد
ویژگیهای خاص ساعت گران قیمت گواردیولا+عکس
این پهپاد ایرانی به دشمنان فرصت فرار نمیدهد+عکس
داوطلبان متقلب دستگاههای جاسوسی پیشرفته داشتند/احتمال محرومیت تا ۵ سال
فراخوان ثبت پرسشنامه در بانک اطلاعاتی ابزارهای سنجش سلامت و کیفیت زندگی
دستگیری ۲۵ نفر از داوطلبان متقلب کنکور/ حدود ۱۲ درصد داوطلبان غایب بودند
پذیرش دانشجوی دکتری تخصصی در پژوهشگاه اقیانوسشناسی
برای نگهداشت حرمت معلم بکوشیم
واریزهدیه روز معلم به حساب فرهنگیان؛ امشب/ پرداخت معوقات حقالتدریسها تا ۲ هفته دیگر
چاپ کتابی درباره سکوت و پایبندی در آثار آلبر کامو
مجموعه دفتر یادداشت روزانه داستایوفسکی به چاپ چهارم رسید
سرپرست دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی زابل منصوب شد
وعده صادق نتیجه دانشگاههای ما است
۸۸ هزار داوطلب آزمون دکتری سال ۱۴۰۳ انتخاب رشته کردند
اگر جریان علمی در کنار جریان دفاعی نبود بازدارندگی رقم نمی خورد
گوگل جایگزین یورگن کلوپ سرمربی لیورپول میشود
همه اجساد در خاک این شهر تجزیه نمیشود و سالم میماند+عکس
خودروهای پرنده غول پیکر در آسمان به پرواز درآمدند
کشف تازه از وجود سیاره نهم در منظومه شمسی
اسب سیاه مقابل تلسکوپ جیمز وب نمایان شد+عکس
تصاویر واقعی آیفون۱۶ در توییتر لو رفت+عکس
داخل ساختمانهای عجیب با علامت X در چین چه خبر است؟ +عکس
نکته عجیبی که در تلویزیون ۴K هواوی خبرساز شد
بازگشت سونی اکسپریا به یک طراحی جدید+عکس
همه اجساد در خاک این شهر تجزیه نمیشود و سالم میماند+عکس
سوخوهای روسی که قرار بود به ایران بیایند کجا رفتند؟
این پهپاد ایرانی به دشمنان فرصت فرار نمیدهد+عکس
نکته عجیبی که در تلویزیون ۴K هواوی خبرساز شد
سلاح قدیمی و کوچک اوکراینیها که روسیه را زمین گیر کرد+عکس
چند دستگاه هیوندای کونا وارد ایران شد+عکس
رونمایی از برادر فیدلیتی هیبریدی در دو مدل پنج و هفت نفره+عکس
دستور ساخت جت ۱۰۰ نفره در ایران صادر شد
نقشه آبی زمین پس از نیم قرن دوباره کشیده شد+عکس
هشدار اپل درباره این حرکت اشتباه هنگام شارژ آیفون
ویژگیهای خاص ساعت گران قیمت گواردیولا+عکس
رونمایی از موتور ۶ سیلندر ۴۰۰۰ سیسی ساخته محققان ایرانی+عکس
تغییرات غافل گیرکننده در iOS ۱۸ در راه است
موتور آمونیاک سوز تویوتا با قدرت بیشتر و آلایندگی کمتر
ملاقات ستاره دنباله دار با ماه و مشتری و اورانوس+عکس
گوگل جایگزین یورگن کلوپ سرمربی لیورپول میشود
گشودن مقبره فراعنه مساوی با مرگ حتمی؟
تعرفه وحشتناک جیمیل با هوش مصنوعی اعلام شد
ستاره نوترونی مرده در کهکشان به صورت ناگهانی زنده شد+عکس
پیکسل 8a گوگل برای گوشی سامسونگ شاخ و شانه کشید
نخبه ۱۲ ساله ایرانی در انجمن هوش مصنوعی شروع به کار کرد+عکس
داخل ساختمانهای عجیب با علامت X در چین چه خبر است؟ +عکس
سحابی خوش آب و رنگ کله ماهی در فضا ثبت شد+عکس
خودروهای ایرانی چشم کرهشمالی را گرفت+عکس
برچسب جدیدی که خودرو را در تابستان ۱۰ درجه خنکتر میکند+عکس
فرصت انتخاب رشته داوطلبان آزمون دکتری سال ۱۴۰۳ دوباره تمدید شد
ایمیل حمایتی روسای دانشگاههای ایران به دانشگاههای آمریکا
چگونه از تهران به گرگان برویم؟
دانشگاهها در مقابل ظلم و ستم همیشه ایستادهاند
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.