به گزارش ثریا بیش از یک ماه از تبدیل شدن روسیه به اولین کشور تأیید کننده واکسن کرونا می‌گذرد، اما این کشور هنوز این واکسن موسوم به "اسپوتنیک وی"(Sputnik V) را برای جمعیت زیادی خارج از آزمایشات بالینی تجویز نکرده است.

این تأییدیه و صدور مجوز استفاده عمومی که با سر و صدای زیادی همراه بود، قبل از آنکه روسیه این واکسن را در مراحل نهایی آزمایش بالینی از نظر عوارض جانبی احتمالی و توانایی مبارزه با بیماری آزمایش کند، صورت گرفت که بیشتر به تلاش "ولادیمیر پوتین" رئیس جمهور این کشور برای رسیدن به یک پیروزی سیاسی در رقابت جهانی دستیابی به واکسن کرونا شبیه بود.

اکنون مشخص نیست که شروع کُند کمپین واکسیناسیون در نتیجه ظرفیت محدود تولید واکسن است یا ناشی از عدم اطمینان در مورد تزریق یک واکسن اثبات نشده روی جمعیت زیادی از مردم روسیه است.

واکسن روسی کرونا یکی از ۹ واکسن بالقوه در سراسر جهان است که اکنون در مراحل آخر آزمایشات بالینی به سر می برند که تنها ابزار مطمئن برای تعیین کارآیی واکسن و یافتن عوارض احتمالی آن است.

تولید یک واکسن تنها راه جلوگیری از شیوع ویروس کرونا است که تاکنون بیش از ۳۰ میلیون نفر را در سطح جهان بیمار کرده و از زمان اولین ظهور در چین، جان‌های بسیاری را گرفته و اقتصاد کشورهای سراسر دنیا را تحت تاثیر قرار داده است.

نمونه‌ای از محدودیت توزیع واکسن روسیه در ارسال یک محموله توسط شرکت تأمین کننده واکسن روسیه در هفته گذشته به شبه جزیره کریمه است که با وجود یک منطقه با دو میلیون نفر جمعیت، تنها برای ۲۱ نفر واکسن فرستاده شده بود.

وزارت بهداشت روسیه اعلام نکرده است که در کل روسیه چه تعداد واکسینه شده‌اند. "میخائیل موراشکو" وزیر بهداشت روسیه آخر هفته گذشته گفت که اولین محموله‌های کوچک طی هفته گذشته به استان‌های روسیه تحویل داده شده است.

وی نگفت که چند دوز واکسن تهیه شده است و این محموله‌ها را در "مقادیر کم" توصیف کرد و همچنین در مورد زمان عرضه آنها چیزی نگفت. وی گفت که اطراف سن پترزبورگ یعنی منطقه لنینگراد از اولین مناطقی است که به گفته وی "نمونه‌های واکسن" را دریافت می‌کنند.

همچنین "ولادیمیر پوتین" گفته است که یکی از دو دختر بالغ وی این واکسن را دریافت کرده است.

دکتر "واسیلی ولاسوف" استاد اپیدمیولوژی و نایب رئیس انجمن پزشکی مبتنی بر شواهد روسیه گفت: متأسفانه ما اطلاعات بسیار کمی داریم. گفتنی است که سازمان متبوع وی با صدور مجوز استفاده عمومی از این واکسن مخالفت کرده بود.

وی درباره اعلام تأیید واکسن برای استفاده در خارج از یک آزمایش بالینی گفت: ما نمی‌توانیم بفهمیم که کارایی این واکسن چقدر است و چه مقدار تخطی از اخلاق پزشکی صورت گرفته است. بنابراین اگر تعداد کمی از روس‌ها این واکسن را دریافت کنند، تصویب زودهنگام آن کمتر آزار دهنده است.

"سوتلانا زاویدوا" مدیر یک گروه تجارت دارویی که او هم با تصویب عجولانه این واکسن مخالفت کرده بود گفت که استفاده محدود از این واکسن خبر دلگرم کننده‌ای بود، چرا که ایمنی آن هنوز کاملا اثبات نشده است. اینکه مسئله تولید محدود است یا بیشتر یک تصمیم سیاسی است، در هر صورت از دیدگاه من بهتر است که همانطور که از ابتدا گفتیم، آنها فعالیت خود را فقط به آزمایشات بالینی محدود کنند.

استفاده عمومی از این واکسن در روسیه از تاریخ ۹ سپتامبر آغاز شده است و مقامات روسی گفته‌اند که انتظار دارند نتایج اولیه آن قبل از پایان سال حاصل شود. اگرچه موسسه "گامالیا" نهاد علمی تولید کننده این واکسن برنامه ریزی کرده است که تا ماه مه ادامه داشته باشد.

این جدول زمانی با برنامه‌های آزمایشی اعلام شده توسط سه شرکت دارویی دیگر در ایالات متحده به نامهای آسترازنکا، فایزر و مُدرنا که در حال توسعه واکسن‌های بالقوه کرونا هستند، مشابه است.

شرکت آسترازنکا آزمایش واکسن خود را هفته گذشته متوقف کرد، زیرا یک داوطلب بر اثر تزریق آن بیمار شد. سپس آزمایش آن در انگلیس از سر گرفته شد، اما هنوز در ایالات متحده اینگونه نیست.

"ولادیمیر پوتین" و مقامات ارشد بهداشت و سلامت روسیه این واکسن را با یاد ماهواره‌ای که برنده مسابقه فضایی با آمریکا شده بود، "اسپوتنیک وی" نام نهادند و آن را برای استفاده اضطراری در تاریخ ۱۱ اوت تایید کردند. البته چین پیش از روسیه واکسیناسیون را در خارج از آزمایشات بالینی بر روی اعضای ارتش خود آغاز کرده بود و تاکنون چهار واکسن را برای استفاده محدود تأیید کرده است.

در ۱۴ سپتامبر نیز امارات متحده عربی مجوز استفاده اضطراری از یک واکسن چینی ساخته شده توسط شرکت "سینوفارم"(Sinopharm) را برای استفاده روی کادر درمان صادر کرد.

وزیر بهداشت روسیه در ۱۱ اوت گفت، افرادی که در معرض خطر هستند، مانند پزشکان و معلمان، واکسینه می‌شوند و دوزهای آن در ماه اوت در دسترس خواهند بود. اما روند عرضه آن تاکنون کندتر از میزان اعلام شده بوده است.

"موراشکو" وزیر بهداشت روسیه گفت که این تأخیرها تا حدی به دلیل نیاز به آزمایش سیستم توزیع واکسن است، چرا که این واکسن باید در یخ زدگی عمیق نگهداری شود و همچنین پرسنل پزشکی نیز باید آموزش داده شوند. این تأخیرها با وجود اینکه کروناویروس روزانه بیش از ۵۰۰۰ نفر را در روسیه آلوده می‌کند، همچنان ادامه دارد.

آزمایش بالینی مرحله آخر یا مرحله سوم واکسن روسیه کاملاً در شهر مسکو در حال انجام است، جایی که ۳۰ هزار نفر این واکسن را دریافت می‌کنند و به ۱۰ هزار نفر نیز دارونما داده می‌شود.

"یوگنیا زوبووا" سخنگوی اداره بهداشت شهر مسکو در مصاحبه‌ای گفت که این واکسن فقط برای شرکت کنندگان در آزمایش بالینی موجود است.

ضمن اینکه وزارت بهداشت به سوالات در مورد استفاده از این واکسن در خارج از آزمایشات بالینی پاسخ نداده است.

با این وجود، "کیریل دیمیتریف" مدیر صندوق سرمایه‌گذاری مستقیم روسیه که شرکت حامی توسعه و توزیع این واکسن است، مقامات کشورهای دیگر را که مدافع تأیید زودهنگام واکسن هستند، تشویق کرده است.

وی پس از انتشار گزارش‌هایی مبنی بر اینکه سازمان غذا و داروی آمریکا براساس ایده‌ای که توسط "دونالد ترامپ" مطرح شده است، ممکن است تصویب اضطراری استفاده از واکسن‌های بالقوه کرونا را انجام دهد، در بیانیه‌ای گفت: اکنون می‌بینیم که پذیرفته شده است که رویکرد روسیه روش صحیحی است.

مقامات بهداشتی روسیه سابقه تأیید داروها را پس از انجام آزمایشات محدود در پرونده دارند. دکتر "ولاسوف" گفت: این یک میراث از سیستم نظارتی دوران اتحاد جماهیر شوروی است.

اما بر اساس پایگاه داده بازرسی‌های سازمان غذا و داروی ایالات متحده از آزمایش‌های بالینی در سراسر جهان، روسیه در بحث آزمایش داروها سابقه فوق العاده خوبی در مدیریت آزمایشات بالینی دارد، به طوری که درصد کمتری از مشکلات در روسیه نسبت به سایر کشورهای اروپایی یا ایالات متحده گزارش شده است.

منبع: خبرگزاری ایسنا