به گزارش ثریا - وزارت علوم، تحقیقات و فناوری راهکارهای مختلفی را برای بهبود وضعیت اشتغال دانش‌آموخته‌های آموزش عالی در نظر دارد که یکی از آنها با نگاهی به تجربه کشورهای دیگر و بررسی وضعیت بیکاری دانش‌آموخته‌ها تکرار و تاکید بر آموزش مهارتی و افزودن واحدهای مهارتی به آموزش‌های عمومی است. اما یکی از موانع و سوالات پیش‌روی این امر، طولانی شدن دوره تحصیل به دلیل ماهیت آموزش‌های مهارتی است.
وزارت علوم همچنین بر اساس سند آمایش آموزش عالی قصد غربالگری رشته‌محل‌های موجود را دارد و به گفته معاون آموزشی این وزارتخانه رشته‌هایی که متقاضی نداشته باشند یا بیکاری دانش‌آموخته‌های آنان زیاد باشد، در دفترچه سال جاری کنکور حذف خواهند شد.
افزون بر این، برنامه راهبردی تحول در حوزه آموزش وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در راستای طرح تحول دولت سیزدهم شامل ۱۲ راهبرد و ۱۱ طرح کلان راهبردی است. در این سند چهار چالش، هشت عامل، ۱۰ راهبرد و ۳۱ اقدام ارزیابی شده است که معاونت آموزشی وزارت علوم مسئول اجرای آن است.
رضا نقی‌زاده ، در مورد افزودن دروس مهارتی از ابتدای مهر ۱۴۰۲ به برنامه‌های درسی گفت: دروس مهارتی و اشتغال‌پذیری در همه دانشگاه‌های دنیا اجرا می‌شود و این موضوع ربطی به بحث کیفیت دانشگاه‌ها ندارد. پایه اصلی رشته که شامل دروس پایه و تخصصی است، در همه رشته‌ها باید حفظ و تقویت شود. بنابراین در برنامه بازنگری دروس جدید یکی از محورهای تحول ما پاکسازی از منظر دانشی است؛ یعنی پیش‌بینی کردیم دروس رشته‌هایی که از ۱۰ سال قبل تاکنون بازنگری نشده‌اند، حتما باید روزامد و بازنگری شوند تا کیفیت حفظ شود.
وی ادامه داد: همچنین دروسی در رشته‌های تحصیلی داریم که به اندازه کافی سودمند یا ضروری نیستند، برای نمونه در برخی رشته‌ها دروسی تعریف شده که در کارشناسی ارشد هم گرایش‌های مشابهی وجود داشته است. ما پیشنهاد دادیم این دروس به عنوان دروس اختیاری در نظر گرفته شود تا اگر دانشجو خواست ادامه تحصیل دهد در دوره کارشناسی این دروس را گذرانده باشد. ولی اگر دانشجویی نخواست ادامه تحصیل دهد، نیازی به گذراندن این دروس نخواهد داشت.
نقی‌زاده تاکید کرد: بررسی‌هایی که انجام دادیم نشان داد حداقل ۱۵ تا ۲۰ واحد را می‌توانیم از دروس اجباری به دورس به اختیاری منتقل کنیم تا سهم دروس مهارتی و اشتغال‌پذیری را افزایش دهیم که مستقیم به توانمندی شغلی منتهی می‌شود و در توانمندی‌هایی علمی دانشجو هم بسیار موثر است.
وی با اشاره به یک نمونه مثال گفت: دانشگاه یزد در سال گذشته موفق به جذب دانشجو به شکل بورسیه با یک صنعت شد و همین دانشجویان که با صنایع در ارتباط هستند حتی سر کلاس سوالات بهتر و دقیق تری می‌پرسند و همین امر نشان‌دهنده موثر بودن دروس است.
عضو هیات علمی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور ادامه داد: پیش‌بینی کردیم تدریس دروس پایه، اصلی و تخصصی را بدون تغییر ادامه می‌دهیم، دروسی که امکان داشته باشد اختیاری می‌شوند و جایگزین این دروس، دروس مهارتی و اشتغال‌پذیری شود که به دانشجو امکان می‌دهد علاوه بر اینکه کیفیت آموزشی بالاتری را تجربه می‌کند مهارت‌های شعلی هم به دست آورد تا هم در کیفیت علمی و هم در کیفیت کاری و شغلی آینده خود از آن استفاده کند.
وی نتیجه‌گیری کرد: اصل بازنگری برنامه‌های درسی شامل دو محور اساسی است؛ اول روزامد کردن دروس و قرار داشتن در لبه‌های دانش و اینکه از نظر علمی از دانشگاه‌های دنیا عقب‌ماندگی نداشته باشیم. این امر برای ما ضرورت داریم و دوم دروسی که می‌توانیم به دروس اختیاری منقل کنیم و به جای آن دروس مهارتی و اشتغال‌پذیری اضافه کنیم.
این دروس مهارتی برای اولین بار در نظام آموزش عالی کشور در چهارچوب همان ۱۳۲ واحد کارشناسی تعریف شده و نه قرار است واحد یا نیمسالی به دانشجو اضافه شود و در همان زمان‌بندی ۸ نیمسال تحصیلی تمام می‌شود.
وی در مورد وضعیت رشته‌های علوم انسانی و افزودن واحدهای مهارتی در این رشته‌ها هم گفت: در این رشته‌های علوم انسانی دو تا منظر وجود دارد. دروس این رشته‌ها باید روزامد شده و با زمینه‌ها و بوم ایران هم تطبیق پیدا کند، زیرا بسیار تابع بافت هست که در آن تدریس می شود. این در دستور کار جدی ماست و به عنوان یک دستورالعمل در معاونت آموزشی وزارت علوم و در شورای تحول علوم انسانی هر دو انجام می‌شود.
نقی‌زاده گفت: دستور العمل دوم در مورد مهارت‌پذیری و اشتغال‌پذیری نیز نیاز دارند و این فقط برای دروس مهندسی نیست. بخشی از مهارت‌ها، مهارت نرم شغلی مانند کار گروهی یا نحوه ارتباط با کارفرما باید به طور کلی در همه رشته‌ها و رشته‌های علوم انسانی توسعه یابد.
وی یادآور شد: البته موضوع دیگری یعنی کارورزی هم داریم که دانشجویان این رشته ها به مدت یک نیمسال تحصیلی می‌توانند داشته باشند. برای این کار سه حالت ممکن است؛ کارورزی با شرکت‌های حاضر در پارک علم و فناوری و مرکز رشد دانشگاه در قالب دوره‌های اینترن شیپ یا داخلی در همان شرکت‌ها، اگر پارک نداشته باشند با شرکت های صنعتی قرارداد ببندند یا این دوره‌ها را در قالب دوره‌های پودمانی مهارتی در دانشگاه علمی و کاربردی و فنی و حرفه ای بگذرانند.
منبع : دفتر برنامه‌ریزی آموزش عالی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری