امروزه کارآفرینی اثربسیار چشمگیری در توسعه جوامع و اقتصادهای نوین گذاشته است. کارآفرینان تبدیل به موتورهای حرکت و تحول اقتصادی در سراسر جهان شده اند .آموزش های کارآفرینی مورد توجه جوامع و شرکتها قرار گرفته است ودانشگاه‌ها و خط مشی گذاران برنامه های کارآفرینانه را به کار می‌برند.اما نامشخص بودن مرزهای میان حوزه‌های مختلف کارافرینی گاها موجب ایجاد ابهام در مبحث کارآفرینی شده است. اقدامات کارآفرینانه تاکنون در سه چهارچوب کلی دسته بندی شده‌اند که عبارتند از:
1. فن بریکلاژ یا به عبارتی بهره وری به شیوه نوین با ترکیب منابع موجود
2. ابتکار در عمل
3. تحقق اثربخش
با توجه به مطالعات پیشین بیش از ۸۰ درصد از کل کار کارآفرینان در زیرمجموعه چارچوب اقدام و عمل اثر بخش قرار گرفته اند.
"اثربخشی عبارت است از درجه و میزان نیل به اهداف تعیین شده .به بیان دیگر اثربخشی نشان می دهد که تا چه میزان از تلاش‌های انجام شده نتایج مورد نظر حاصل شده است .این واژه کاربرد زیادی در تعریف و اندازه‌گیری بهره‌وری دارد."
در این مقاله قصد داریم که به تعریف ویژگی‌های این کارآفرینان و نحوه عملکرد آنان در مسیر کارافرینی بپردازیم و راه را برای ادامه تحقیق در حوزه اثربخشی ،هدف گذاری و آموزش و توسعه و تقویت استعدادهای کارآفرین روشن نماییم .چارچوب نظری اقدام اثر بخش در کارآفرینی به توصیف این مطلب می پردازد که فرد کارآفرین چگونه می‌تواند برای شرکتی که هنوز وجود ندارد ،حتی برای محصول و بازاری که هنوز ایجاد نشده است تصمیم گیری و ارزش گذاری نمایدو یا کارآفرینان حرفه‌ای چگونه از منابع تحت کنترل خود و با توجه به تعهدات محدودیت‌های موجود برای ساخت آثار جدیدی چون شرکتها ،محصولات ،فرصت ها و بازار و در واقع نوعی تحقق بخشیدن به یک استراتژی غیرقابل پیش‌بینی بهره می برند.
1.BRICOLAGE 2. IMPROVISATION 3.EFFECTUATION
4.ویکپدیا
تمایل به ایجاد یک ارزش یا قانون یکی از علت های حرکت کارآفرین اثر گذاراست.انتخاب و توسعه هدفی که از لحاظ مفهومی و رفتاری فرایند های مستقل از هم هستند.حتی مدل انتخابی برای رسیدن به اهداف آنان در واقع مدل رضایت‌بخشی نیست و انحراف از مدل گاها رخ میدهد که منجر به ایجاد تغییرات میگردد.ایده تغییر اهداف که در نظریه هنجارهای انتخابی عنوان شده است نیز در فرایند اثربخشی بسیار روی میدهد.فرد کارآفرین بدون توجه به هدف نهایی که از ابتدا در سر داشته است تغییر مسیر میدهد و اهداف دیگری را دنبال می‌کند.
فرایند اثرگذاری و تحقق مجموعه وسیعی از داده‌ها را ارائه می دهد و به انتخاب میان عواقب احتمالی که می‌تواند با آن مجموعه ابزارها ایجاد شود تمرکز می‌کند.تحقق اثربخش با مجموعه ای از علل آغاز می شود که غالباً شامل ویژگی های غیر قابل تغییر و شرایط تصمیم گیرنده است و تمرکز بر اثرات مطلوب جایگزین که می تواند با مجموعه ای از داده ها ، معانی و ابزار تولید شود دارد.در فرآیند اقدام اثر بخش محیط تصمیم گیری پویاست و شامل چندین تصمیم‌گیرنده تعاملی مفروض شده است .این فرایند پویا با دوچرخه همزمان چاره‌جویی و محدود کردن هدف از تحقق بخشیدن به یک مسیر غیر قابل پیش بینی صورت می پذیرد.
مطالعات گوناگون در صنایع مختلف نشان داده است که کارآفرینان حرفه ای از یکسری اکتشافات عملی و اثرگذار استفاده میکنند.این اکتشافات به ۵ اصل موثر تقسیم می شوندکه در ادامه به شرح مختصری از آنها میپردازیم.
1. اصل جهت گیری:
از بین چندین هدف و جهت ممکن است مرحله جزئی و حتی کوچک را انتخاب کنند. در واقع نوعی استفاده از امکانات محیطی برای رشد. آنان حرکت خود را با سه مفهوم ساده آغاز میکنند: که هستند؟چه می دانند ؟چه کسانی را می شناسند ؟ویژگی‌ها ،سلایق ،توانایی‌ها، سطح دانش ، طبقه و شبکه اجتماعی که درآن عضو هستند نقطه آغاز حرکت شان است. بسته به تقاضای واقعی اولین مشتری کارافرین می‌تواند شروع کند.
2. اصل از دست دادن مقرون به صرفه به جای رسیدن به هدف مورد انتظار:
مفاهیمی از قبیل اینکه :چه چیزی را میخواهم ایجاد کنم ؟چه میزان هزینه در بر خواهد داشت؟درچند سال آتی چه در انتظار ماست ؟در این محدوده قرار دارد .گاهی از دست دادن چیزی مقرون به صرفه‌تر است تا رسیدن به هدف مورد انتظار اولیه. ایده اصلی یک کارآفرین دلیلی بر وجود یک استراتژی واحد جهانی ندارد.گاه مقرون به صرفه بودن فرد کار آفرین را در مسیری دورتر از ایده ی اولیه پیش میبرد.
3. اصل ایجاد مشارکت به‌جای تجزیه تحلیل رقابتی:
مشارکت با رقبا و بهره‌برداری از تمام ظرفیتها و امکانات آنان .به عبارتی کارافرینان تمام امکانات و ظرفیت های موجود را همچون پارچه چهل تیکه به هم متصل می نمایند و با روشی نوین از تمام ظرفیتها بهره برداری می کنند.
4. اصل بهره برداری از احتمالات و استفاده از فرصت های احتمالی به جای دانش پیشین
کارآفرین اثر گزار در مسیر حرکت خود احتمالات را در نظر گرفته و با هرچالش و فرصتی روبرو شود از امکانات مختلف آن بهره میبرد و گاه ممکن است در مسیر خود با کسب و کارهای مختلفی مواجه و درگیر شود و مسیر خود را به سمت آن کسب و کارهای جدید تغییر دهد. به عبارتی در فرایند تعاملی ارزیابی مجدد و تغییرمسیر در جهت اهداف در حال ظهورقرار میگیرند.
5. اصل کنترل آینده غیرقابل پیش بینی به جای پیش بینی یک نتیجه نا معلوم
آنها مشکلات ،بحران‌ها و مسایل نامعلوم را پیش بینی نمی کنند.بلکه سعی میکنند آینده غیرقابل پیش بینی را تحت کنترل خود نگه دارند و در زمان مواجهه با مسائل ، مشکلات و بحران جدید از تمام ظرفیتها در جهت رفع مشکل مرتفع کردن استفاده کنند.
با توجه به اینکه بهترین و موثرترین نوع آغاز فعالیت و کسب و کار بر اساس منابع یادگیری کارآفرینانه صورت می‌پذیرد لذا در جهت پرورش استعدادهای بالقوه و آموزش افراد توجه به روش ها ومسیرهای حرکت کارآفرینانه اثر گذار ضرورت می یابد. آموزش کارآفرینی اثر بخش علاوه بر انتقال دانش کارآفرینی بایستی قادر باشد مهارتها و مدل‌های رفتاری و مسیرهای حرکت را برای کشف فرصت ها و ایجاد کسب و کارهای جدید و حرکت در مسیر های جدید پرورش دهد.
در این مقاله سعی شدتا با بیان مختصری از نوع رفتار کارآفرینان اثربخش جنبه‌هایی از مسیر حرکت کارآفرینانه را پیش روی علاقه‌مندان قرار دهیم.
منابع:
1. . CAUSATION AND EFFECTUATION: TOWARD A THEORETICAL SHIFTF ROM ECONOMIC INEVITABILITY TO ENTREPRENEURIACLO NTINGENCY. SARAS D. SARASVATHY University of Washington(Apr., 2001)
2.ENTREPRENEURIAL EFFECTUATION. BY: DR .SAEED MOHAMMADI.UNIVRSITY OF TEHRAN
4.LEVERAGE CONTINGENCY 5. control of an unpredictable future, rather than prediction
3. Bricolage, effectuation, and causation shifts over time in the context of social entrepreneurship. Vinciane Servantie & Martine Hlady Rispal (2018))
4. . An Effectual Approach to International Entrepreneurship: Overlaps, Challenges, and Provocative Possibilities . Saras Sarasvathy K. Kumar Jeffrey G. York Suresh Bhagavatula (2013)
5.مقاله شناسایی روشهای یاددهی و اثر بخشی جهت پرورش کار آفرینان نوپا در آموزشهای کار آفرینی.وجیهه وفائی.ماهنامه اجتماعی -اقتصادی -علمی فرهنگی کار.شماره 150-آذر91