به گزارش ثریا - حسینعلی قبادی رئیس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی است و با توجه به اینکه در سه مقطع کارشناسی، ارشد و دکترا از سالهای ۱۳۶۴ تا ۱۳۷۵ را در دانشگاه تربیت معلم و تربیت مدرس در رشته ادبیات تحصیل کرده و یکی از تحصیلکردههای رشته ادبیات است، درباره اینرشته و شرایط آن در در دانشگاهها و جامعه گفتگو کردهایم.
مشروح اینگفتگو در ادامه میآید؛
* آقای قبادی با توجه به اینکه رشته تحصیلی شما ادبیات بوده، امروز شرایط این رشته علوم انسانی در دانشگاهها را چگونه ارزیابی میکنید؟
ادبیات، رشتهای فوق العاده بومی است و ادبیات فارسی در دانشگاها با اقبالهای درخشانی در دوره تاریخ معاصر ایران روبرو شده و در ابتدای تأسیس دوره دانشگاهی آن در ایران بیشتر دانشمندان و نخبگان سنتی ما وارد این رشته شدند و لذا آفتی در حوزه رشته ادبیات نمیبینیم، بلکه یکی از امتیازات بزرگ تمدنی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، ادبیات و زبان فارسی است که ظرف معارف، حکمت و محتوای دینی، تمدنی ایرانی و اسلامی و آئینه حقیقی تاریخ هویت ماست.
* در خصوص تدریس متون و ادبیات غربی در دانشگاهها چه نظری دارید؟
با توجه به سوال قبلی شما، اگر منظورتان در حوزه ادبیات باشد، متون غربی، به عنوان درس، در این رشته تدریس نمیشود، بلکه به عنوان ادبیات مقایسهای و تطبیقی تدریس و تحقیق میشود و در همین حد خوب است.
اگرچه بنده همیشه معتقد بودم در درجه اول باید دانشجویان، ایران و اسلام را بشناسند و اول درخصوص متون میراثی، دینی، عرفانی، حماسی ایران شناخت پیدا کنند، شاهنامه و متون ادبیات حماسی ایرانی، ملی و دینی، آثار سهروردی، سنایی، عطار، نظامی، خاقانی، مولوی، سعدی و حافظ و جامی را بشناسند و در اینباره محققی ورزیده بشوند تا بعداً به دور از انفعال با ادبیات غربی آنها را مقایسه کنند.
* پس تقسیم بندی ادبیات ایرانی و غربی در دانشگاهها وجود دارد؟
ممکن است در حوزه نقد ادبی نزدیک بهاین گزاره موضوعاتی مطرح شود؛ علاوه بر درسهای نقد ادبی در دوره کارشناسی و ارشد مانند مکتبهای ادبی جهان در دوره دکتری هم این درس را داریم، اما در سراسر دوره درسهای دوره ادبیات، غلبه مطلق با متون ادبی و فرهنگی ایران و اسلام است. البته تدریس ۲ واحد ادبیات غرب با توجه به ۲۰۰ واحدی که در کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا داریم، چندان نیست، سهم تدریس متون غربی در رشته ادبیات فارسی دانشگاهها تنها یک درصد است، درحالی که از لیسانس تا دکترا ۶۰ واحد متون عرفانی و ایرانی، نزدیک به ۴۰ واحد متنهای تاریخی و فرهنگی و بقیه هم اصل آثار بزرگان ادبیات ما تدریس میشود.
* شرایط امروز ادبیات ایران چگونه است؟
حال ادبیات همیشه خوب است، چون در طول تاریخ، ادبیات پژواک وجدان بشر بوده و پیشاپیش تمدن حرکت کرده است و حال ادبیات ایران نیز از همیشه خوبتر است؛ چراکه امروزه ادبیات ایران هم با میراثهای بسیار گران معنوی، دینی، حماسی و عرفانی کلاسیک خود پیوند خورده و هم تقریباً دوشادوش ادبیات جهان حرکت میکند و از این جهت در هیچ دورهای ادبیات این اقبال و بخت یاری را نداشته زیرا در دوران گذشته، ادبیات عمدتاً با یک بال میخواست پرواز کند. تشریح این نکته بهزمانی مستوفی نیازمند است.
* آیا ادبیات ایران با جهان میتواند رقابت داشته باشد؟
بهشرطی که از محققان و نویسندگان حمایت بشود و آنها هم در این زمینه تلاش کنند، ادبیات ایران میتواند با ادبیات جهان رقابت کند، توان بالقوه وجود دارد. اما این نکته را هم باید یادآور شوم که رقابت در عرصه ادبیات در مفهوم بنیادی آن، بهمعنای مخاصمت نیست، بلکه کوشش برای خلق آثار بیشتر برای وجدانهای بیدار است، آفرینش زیباییها و خلق تصویر لحظههای ناب انسانی است. ادبیات میخواهد خواننده خود را بر روی دو چشمش بنشاند. به قول مولوی:
در دو چشم من نشین ای آنکه از من، منتری
تا فلک را وانمایم کز قمر روشنتری
* چرا بیشتر جوانان بهمطالعه ادبیات غربی روی آوردهاند؟ آیا سطح ادبیات و کتابهای نویسندگان داخلی از کیفیت بالایی برخوردار نیست؟
اولاً گسترش فضای مجازی از نظر تنوع، کیفیت و کمیت در جهان کنونی، مطالعه ادبیات را دگرگون کرده، ثانیاً باید هر چند نسبی، آماری از تنوع و زمینههای مطالعه ادبیات غربی بهوسیله جوانان داشته باشیم، مثلاً تعدادی زیاد رمانهای فلسفی، علمی، اجتماعی، فرهنگی، تاریخی و … دیگر ملل را میخوانند، فرضاً «صد سال تنهایی» مارکز یا «در جستجوی زمان از دست رفته» مارسل پروست و … را که این آثار ناسودمند نیست.
چنانکه مطالعه برخی از رمانهای جهانی در اوج انقلاب اسلامی بسیار رواج داشت و به مشروعیت و رشد افکار عمومی بسیار کمک کرد و برای تهییج و ترغیب عمومی در انقلاب مؤثر هم بوده است. مثل برخی آثار همینگوی ازجمله «پیر مرد و دریا» و یا برخی آثار با زمینههای رمانتیسم اجتماعی از قبیل ویکتور هوگو مانند «بینوایان» یا آثار جرج اورول مثل «قلعه حیوانات»، یا عموم آثار داستایوفسکی، تولستوی، ماکسیم گورکی، «بیگانه» کامو، آثار فانون، سارتر و دیگران.
حتی برخی آثار تاریخی - ژورنالیستی، همچون «زندگی جنگ و دیگر هیچ» از اوریانا فالاچی. ثالثاً اگر رویکرد جوانان بهآثاری در حوزه ژانر سرگرمی، پلیسی و از این دست باشد که خود مستقلاً درخور مطالعه است، اما اگر پژوهش شود و مسجّل شود که بیشتر رویکرد بهزمینههای ابتذال و انحطاط و رمانتیسم سیاه باشد، آن وقت باید مطالعه عمیقتر و جامعتری داشت.
* چرا جامعه دچار این آفت فرهنگی شده است؟
به نظر میرسد بخشی از دلایل آن تغییر ذائقه جوانان ناشی از کم کاری، یا کوشش ضعیف یا بد کوششی فرهنگی ما مسئولان و نداشتن زیرساختها و ضعف حمایت یا کم عنایتی و هدایت نامطلوب یا کم هدایتی از استعدادهای درخشان داخلی و در نتیجه تولید نشدن آثار فاخر در حد کمیت مطلوب است؛ وگرنه چرا در همین روزگار، جهان تا این حد خواستار و متقاضی مطالعه آثار بزرگانی چون فردوسی و عطار و نظامی و مولوی، سعدی و حافظ است. چرا فروش ترجمه آثار مولوی طی سالهای اخیر در آمریکا مقام اول تا ششم را کسب کرده است؟ چرا حافظ و سعدی در قلّه ادبیات ایران جای دارند؟
* پس ادبیات ما چیزی کم ندارد؟
بله دقیقاً جوهره ادبیات ایران کم توان نیست، فقط مشکل کم کاری ما مسئولین در حوزه ادبیات است.
منبع : پژو هشگاه علوم انسانی
نامه رهبر انقلاب به دانشجویان آمریکا در راستای جنگ روایتهاست
دانشگاهها شرایط جذب هیات علمی فناور را اعلام کنند
واحد درسی هوش مصنوعی و تحول دیجیتال در دانشگاهها ارائه میشود
سی و سومین نشست شورای آموزش داروسازی و تخصصی برگزار شد
دومین شب خاطره موزه ملی دفاع مقدس برگزار میشود
جزئیات مصاحبه دکتری تخصصی دانشگاه تهران اعلام شد
بزرگترین اردوگاه دانشآموزی زمستانی در چابهار احداث میشود
شهریه مدارس غیردولتی بین 10 تا 80 میلیون تومان؛ شهریه نیمدرصد مدارس بعدا اعلام میشود
بودجه دفتر توسعه عدالت آموزشی و آموزش عشایر 44 برابر شد
نگاهی به سوابق دانشگاهی نامزدهای چهاردهمین دوره انتخابات ریاستجمهوری
مراحل چهارگانه سنجش و ارزیابی پذیرفته شدگان آموزش و پرورش اعلام شد
امروز، آخرین مهلت مصاحبه علمی دکتری در دانشگاه شریف
روایت پرسه در لوسیل در کتابفروشیها عرضه شد
کتاب جامعه شناسی سینما روانه بازار نشر شد
ویژهبرنامه عارف مجاهد برگزار میشود
تمدید مهلت ششمین دوسالانه کارتون کتاب
زمان آغاز فعالیت خوابگاه دانشجویی پسرانه پردیس خودگردان شریف
دانشگاه تهران نیروی امریه جذب میکند
برنامه آموزشی دانشگاه خواجه نصیر برای ترم تابستان اعلام شد
زمان برگزاری آزمون زبان MSRT در مرداد ۱۴۰۳ اعلام شد
توسعه مراکز کاریابی تخصصی در مراکز آموزش علمی کاربردی استانها
کسب جایزه «البرز» توسط دانشجوی دانشگاه صنعتی امیرکبیر
توسعه قراردادهای تحقیقی دانشگاهها برای حل مشکلات جامعه و صنعت
رفع موانع ویزای دانشجویان بینالملل تا پایان برنامه هفتم توسعه
جایزه قانعیراد به برترین کنشگران عرصه اجتماعی تعلق میگیرد
لزوم حل مشکل سرانههای آموزشی در دولت چهاردهم
آغاز بارگذاری اسناد و مدارک پذیرفتهشدگان آزمون دبیری از ۲۹ خرداد/ جذب نهایی ۲۴ هزار نفر
رئیس جمهور آینده برای داشتن ایران قوی باید قدردان جایگاه عالمان باشد
نقشآفرینی دانشگاه پیام نور در عدالت آموزش عالی و حکمرانی علمی رسانهای
دیدار رییس بسیج اساتید با همسر شهید جمهور
نتایج نهایی آزمون وکالت مرکز وکلای قوه قضاییه اعلام شد
کارنامه مرحله اول آزمون استخدامی مشاغل دبیری منتشر شد
کلاهبرداران به بهانه به بهانه همستر کامبت این طور جیب شما را خالی میکنند
یک پاوربانک میتواند چند بار گوشی را شارژ کند؟
اطلاعیه مهم همستر کامبت درباره دریافت ایردراپ
آگهی/ مهریه و نفقه در طلاق؛ چالشها و راهکارها
این خودروی فیات تبدیل به جت اسکی هم میشود+عکس
خاندان سلطنتی عربستان گرانترین لامبورگینی دنیا را خرید+عکس
خودروی غیرمعروف ژاپنی با سرعت دیوانهوار ۴۳۹ کیلومتر حرکت میکند+عکس
رونمایی از خودروی هوشمند مونا ۰۳ با امکانات عالی+عکس
افزایش کیفیت نظام آموزشی به دنبال استقبال نخبگان از دانشگاه فرهنگیان
جمهوری اسلامی ایران میزبان صنایع خلاق و فرهنگی اعضای بریکس میشود
راه اندازی کاروانهای انتخاباتی در سطح مناطق آموزش عالی
آخرین مهلت ثبتنام وام ودیعه مسکن متاهلی در دانشگاه شهید بهشتی
تلاش برای پرداخت ماهانه حقالتدریس معلمان/هیچ معلمی مهر امسال بازنشسته نمیشود
بسیاری از بیسوادان بالای ۴۰ سال هستند/ تعریف سواد تغییر کرد
جهاددانشگاهی استان مرکزی آزمون استخدامی افراد دارای معلولیت را برگزار کرد
حمایت مالی تا سقف ۱۰هزار دلار برای پژوهشهای مشترک ایران و عمان
پرورش زنبور عسل
امروز؛ اختتامیه نهمین دوره مسابقات قرآن فرهنگیان برگزار میشود
انجام معاینات دهان و دندان، شرط ثبتنام دانشآموزان پایههای چهارم، هفتم و دهم
آغاز پذیرش اسکان موقت تابستان فرهنگیان از هفته جاری
روسای دانشگاهها فضای مناظره و معرفی برنامههای کاندیداها را در محیط دانشگاه فراهم کنند
وجود حدود یک میلیون دانشآموز رأیاولی/ لزوم اصلاح برنامه درس ملی توسط دولت چهاردهم
آغاز توزیع کارت ورود به جلسه آزمون مدارس سمپاد و نمونهدولتی
ایجاد بخشی برای گزارش مشکلات حوزههای امتحانی در شبکه شاد/ نام دانشآموزان محرمانه میماند
دانشجویان از رئیس جمهور آینده چه میخواهند؟
جشنواره دانشجویی شاخص را با عنوان جشنواره عیار حکمرانی دنبال کنید
افزایش شهریه دانشگاه آمریکایی برای رفع کسری بودجه
فراخوان جذب نیروی امریه در مرکز ملی ذخایر ژنتیکی و زیستی ایران
رتبه ۱۴ ایران از نظر تعداد دانشگاههای پر استناد
دوره توانمندسازی اساتید و طلاب خراسان برگزار می شود
سبک زندگی سالم دانشجویی در اولویت قرار گیرد
مدیر کارگروه مشاغل علوم انسانی، اجتماعی و هنر منصوب شد
افزایش ۷۰۰ برابری حقالزحمه دستیاران پزشکی در دولت سیزدهم
افزایش ۱۵۰۰ نفری شرکت کنندگان المپیاد دانشجویان علوم پزشکی کشور
۳۳ دانشگاه ایرانی در جمع هزار و ۵۰۰ دانشگاه تاثیرگذار جهان
عرضه شاهنامه نثر در کتابفروشیها/تصحیحی بر شاهنامه فردوسی
۷۵ گام تحولی در آموزش عالی از برکات دولت شهید آیتالله رئیسی است
اما و اگرهای بازگشت دانشآموزان به تحصیل؛ قانون چه میگوید؟
برندگان جوایز زنان ۲۰۲۴ معرفی شدند
عرضه چاپ چهارم من سهراب سپهری هستم در کتابفروشیها
سامانه ثبتنام سنجش برای دانش آموزان اتباع باز است
اضافه شدن ۳.۵ میلیون مترمربع به فضای آموزشی کشور در ۳۳ ماه
نامه ۶ بسیج دانشجویی دانشگاههای تهران بزرگ به کاندیداهای ریاستجمهوری
تعیین شرایط انتقال دانشجویان ایرانی شاغل به تحصیل در خارج به کشور
ایجاد فرصت مطالعاتی برای دانشجویان دکتری زبان فارسی
جزئیات آیین نامه تدوین و بازنگری برنامههای درسی
از این به بعد دست دزدها به گوشی اندروید شما بخورد قفل میشود
اوکراین پهپاد ایرانی شاهد را کپی کرد+عکس
میزان درآمد همستر کامبت اعلام شد+عکس
اوکراین پهپاد ایرانی شاهد را کپی کرد+عکس
ناوهواپیمابر بریتانیایی که در نبرد رو در رو غرق شد+عکس
اتفاق نگرانکنندهای که درباره بازی همستر به شما نگفتهاند
خودروی غیرمعروف ژاپنی با سرعت دیوانهوار ۴۳۹ کیلومتر حرکت میکند+عکس
جنگندهای که بمب هسته ای هم حریفاش نبود+عکس
خودروی لوکس چینی که با مرسدس بنز رقابت میکند+عکس
کلاهبرداران به بهانه به بهانه همستر کامبت این طور جیب شما را خالی میکنند
خودروی آلمانی محبوب ایرانیها به بازار میآید+عکس
کشف عجیب دانشمندان درباره منابع آبی زمین که باعث حیرت همه شد
اتوبوس بزرگ ویژه سفرهای آفرود و ماجراجویی ساخت جمهوری چک+عکس
ظاهر شیک و جذاب هیوندای آزرا ۲۰۲۵ با دو رنگ متفاوت+عکس
یک پاوربانک میتواند چند بار گوشی را شارژ کند؟
اطلاعیه مهم همستر کامبت درباره دریافت ایردراپ
خودروی پلیس تسلا که همه دزدها را بیچاره میکند+عکس
راز گنج مقبره امپراتور چین که ۶۰۰۰ سرباز سفالی از آن محافظت میکند+عکس
خاندان سلطنتی عربستان گرانترین لامبورگینی دنیا را خرید+عکس
اتهام سنگینی که برای ایلان ماسک گران تمام میشود
هوش مصنوعی زبان فیلها را ترجمه کرد
برای بازی همستر کامبت وقت بگذاریم یا نه؟
ورزشگاه عجیب بن سلمان با امکانات کامل برای گیمرها و بازی ویدیویی+عکس
این قطار سریع السیر در اروپا کولاک به پا کرد
از این به بعد دست دزدها به گوشی اندروید شما بخورد قفل میشود
رونمایی از خودروی هوشمند مونا ۰۳ با امکانات عالی+عکس
چین خلبانان نظامی آمریکا و کشورهای غربی را استخدام میکند
اسپیکر جدید شیائومی میتواند صدای ۳۶۰ درجه پخش کند
پاسخ فیزیکدانان برای توضیح انبساط کیهانی جنجال به پا کرد
این خودروی فیات تبدیل به جت اسکی هم میشود+عکس
دانشگاهها از نظر جذب هیات علمی رتبهبندی میشوند
زمینه بازگشت ۲۷۰۰ نخبه به کشور فراهم شد
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.