به گزارش ثریا آرزوی زندگی دوباره رویایی است که افرادی بی‌شماری در سر می‌پرورانند. ممکن است فکر کنید اگر دنیا دوباره آغاز می‌شد، انسان‌ها و موجودات به گونه‌ای دیگر پدید می‌آمدند. چه بسا طبیعت نیز راه دیگری را می‌رفت و اتفاق‌های زیست‌محیطی متفاوتی رقم می‌خورد. خوشبختانه به لطف پیشرفت‌های دانش نوین، می‌توان از اسرار زیادی پرده برداشت. حتی می‌توان پیش‌بینی کرد اگر دنیا دوباره آغاز می‌شد، زندگی موجودات چه مراحلی را دنبال می‌کرد. از آنجایی که ایده آغاز مجدد دنیا جالب به نظر می‌رسد، در ادامه برای پاسخ به این پرسش سراغ علم می‌رویم تا ببینیم اگر دنیا دوباره آغاز می‌شد، آیا زندگی انسان‌ها و موجودات به همین شکل ادامه پیدا می‌کرد؟

موجودات با آغاز مجدد دنیا چه راهی را در پیش می‌گرفتند؟

دانش زیست‌شناسی فرگشتی (evolutionary biologist)، بهترین علم برای پاسخ به این پرسش است که در صورت آغاز مجدد دنیا موجودات زنده چه راهی را در پیش می‌گرفتند. بر اساس یافته‌های زیست‌شناسی فرگشتی، موجودات زنده در صورت آغاز مجدد دنیا راه‌های متفاوتی را دنبال می‌کردند. به زبان ساده‌تر بعضی از موجودات دوباره همین شکل تکامل‌یافته را ادامه می‌دادند. با این حال بعضی از موجودات نیز راه‌های دیگری را می‌رفتند و ممکن بود به گونه‌ای دیگر شکل می‌گرفتند. تقریباً اصل و نسب تمامی موجودات زنده‌ای که اکنون در کره‌زمین حضور دارند به دوره کامبرین (Cambrian period)، باز می‌گردد. از آن زمان تاکنون گونه‌های بسیاری یارای رقابت با دیگر گونه‌های جانوری را نداشتند و از بین رفتند. گونه‌های زیادی هم به دلیل انفجار‌های آتش‌فشانی، برخورد شهاب‌سنگ‌ها و رویداد‌هایی از این دست از بین رفته‌اند.

به همین دلیل اگر موجوداتی که بر اثر انفجار یک آتش‌فشان منقرض شده‌اند، در زمان این انفجار اطراف آتش‌فشان نبودند، نسل آن‌ها منقرض نمی‌شد. با این حساب چه بسا گونه‌های جانوری که در اثر رویداد‌های طبیعی نابود شده‌اند، در صورت نبود این رویدادها، به زندگی خود ادامه می‌دادند. با این حال حتی اگر این موجودات از خطر انقراض دور می‌ماندند، باز هم در طول میلیون‌ها سال دگرگون می‌شدند و نسبت به فسیل‌هایی که از آن‌ها باقی مانده تفاوت زیادی داشتند.

ایده تفاوت موجودات زنده فعلی با موجودات زنده در حالت شکل‌گیری دوباره دنیا روی دیگری هم دارد. بعضی از دانشمندان بر این باور هستند که موجودات زنده با شکل‌گیری دوباره دنیا، مجدد با تغییرات کمی نسبت به وضعیت فعلی این موجودات پدید می‌آمدند. برای نمونه می‌توان به جهش‌های اتفاقی (Random Mutation)، اشاره کرد. این جهش‌ها جانوران را با شکل‌و‌شمایلی متفاوت از چیزی که اکنون مشاهده می‌کنیم، دگرگون می‌کرد. با این حال انتخاب طبیعی در طول زمان باعث می‌شد تا ارگانسیم‌ها به مقدار محدودی تغییر کنند. در نتیجه از آنجایی که ارگانیسم‌ها باید خودشان را با واقعیت‌های فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی دنیای اطراف تغییر دهند، محدودیت‌هایی در این جهش‌ها بوجود می‌آمد. به همین دلیل چه بسا اگر دنیا دوباره آغاز می‌شد، محدودیت‌هایی که پیش روی ارگانسیم‌ها قرار داشت باعث می‌شد تا موجودات زنده به شکلی شبیه به شکلی که امروز تکامل پیدا کرده‌اند، ادامه حیات دهند.

ایجاد موجودات جدید با آغاز دوباره دنیا

دانشمندان درباره شکل‌گیری دوباره حیات در صورت آغاز مجدد دنیا نظریه‌های متفاوتی دارند. بر اساس برخی از این نظر‌یه‌ها، امکان داشت به جای بعضی از گونه‌های جانوری فعلی، موجودات دیگری با روش‌های متفاوتی دگرگون می‌شدند. با این حال امکان پدید آمدن موجودات هوشمندی مانند انسان‌ها در صورت آغاز دوباره دنیا بعید به نظر می‌رسد. جهش‌های آغازین در دگرگونی موجودات نقش بسیاری مهمی در شکل‌گیری متفاوت آن‌ها دارد. به این ترتیب می‌توان گفت جهش‌های آغازین تغییرات ژنتیکی را در موجودات زنده ایجاد می‌کند که این تغییرات به صورت تصادفی نسل‌های بعد را به شکل‌گیری متفاوتی هدایت می‌کند.

جهش‌های ژنتیکی مرگبار در ارگانیسم‌ها انجام نمی‌شود. به همین دلیل موجودات ابتدا باید با دگرگونی بر محدودیت‌هایشان غلبه کنند. به همین دلیل قسمت‌های ضعیف بدن در طول سالیان بسیار طولانی به قسمت‌های قوی‌تر تبدیل می‌شود. گاهی اوقات نیز این قسمت‌ها از بین می‌رود و جای خود را به اندام متفاوتی می‌دهد. اینجاست که پیش‌بینی می‌شود در صورت آغاز دوباره دنیا، ممکن بود موجوداتی متفاوتی از حیوان‌های فعلی را ببینیم. زمان‌بندی در جهش‌های تکاملی اهمیت چشمگیری دارد. رویداد‌های اتفاقی اولیه در ژن‌ها تغییرات مهمی در نسل‌های بعد ایجاد می‌کند. این تغییرات به اندازه‌ای مهم است که می‌تواند بقا یک نسل از موجودات را به دنبال داشته باشد.

شبیه‌سازی شکل‌گیری متفاوت موجودات زنده در آزمایشگاه

دانشمندان برای پاسخ به این پرسش که زندگی موجودات در صورت آغاز دوباره دنیا سبک دیگری در پیش می‌گرفت، آزمایش‌های مختلفی در پیشرفته‌ترین آزمایشگاه‌ها انجام داده‌اند. جالب است بدانید شبیه‌سازی شکل‌گیری متفاوت موجودات در آزمایشگاه حتی با علم نوین نیز کار چندان ساده‌ای نیست. در آزمایشگاه‌ها شرایط کنترل‌شده‌ای برای بررسی تغییرات در باکتری‌ها انجام شده است. با این حال از آنجایی که این آزمایش‌ها در وضعیت کنترل‌شده انجام گرفته، نمی‌توان پیش‌بینی کرد که در دنیای واقعی موجودات به همین شکل خودشان را با محیط اطراف سازگار می‌کنند.

از آنجایی که شرایط محیطی نقش مهمی در شکل‌گیری جانوران دارد، این شرایط در آزمایشگاه به‌راحتی شبیه‌سازی نمی‌شود. حتی اگر بهترین وضعیت برای شبیه‌سازی شکل‌گیری موجودات زنده در آزمایشگاه فراهم شود، باز هم مدت زمان بسیار زیادی می‌برد تا دگرگونی در موجودات زنده پدیدار شود. جالب است بدانید هوشی که در انسان‌ها سراغ داریم فقط هر ۲.۵ میلیارد سال یک‌بار متحول می‌شود. به همین دلیل حتی اگر دنیا دوباره آغاز شود، باز هم هوشمندشدن دیگر جانوران بسیار بعید به نظر می‌رسد.

در مجموع می‌توان گفت با توجه به تحقیقات دانشمندان، حتی اگر دنیا دوباره آغاز شود، باز هم با این واقعیت روبه‌رو هستیم که ما انسان‌ها، تنها موجودات بسیار هوشمند در این کره خاکی به حساب خواهیم آمد. چه بسا دگرگونی‌هایی برای دیگر موجودات زنده پدید می‌آمد، با این حال باز هم انتظار می‌رود انسان همچنان اشرف مخلوقات در کره زمین باشد. حتی اگر حیات در دیگر سیاره‌ها نیز وجود داشته باشد، از آنجایی که این موجودات زنده ممکن است دی. ان.‌ای (DNA)، نداشته باشند، دانشمندان احتمال می‌دهند که موجودات زنده در دیگر سیاره‌ها الگوی مشابهی از دگرگونی را همانند موجودات زنده در کره زمین دنبال کنند. به همین دلیل موجودات زنده احتمالی در دیگر سیاره‌ها با آغاز دوباره دنیا همین رویکردی را در پیش می‌گرفتند که در دنیای فعلی شاهد آن هستیم.

منبع: برترین ها