به گزارش ثریا - سید محمد مقیمی در حاشیه نشست با روسای دانشکدگان، دانشکده‌ها و پردیس‌های دانشگاه تهران، گفت: سال تحصیلی جدید را در حالی آغاز می‌کنیم که سایه کرونا و محدودیت‌های مربوط به آن را پشت سر گذاشته‌ایم و خوشبختانه شاهد برگزاری کلاس‌های درس به صورت حضوری هستیم. ما بر این باوریم که هیچ روش یاددهی – یادگیری اثربخش را نمی‌توان متصور شد، مگر آنکه آموزش حضوری و چهره به چهره شاکله اصلی آن باشد.

وی با یادآوری اینکه دانشگاه تهران اولین دانشگاهی بود که در ابتدای سال ۱۴۰۱ اقدام به بازگشایی حضوری دانشگاه کرد، افزود: دانشگاه تهران پیشگام ازسرگیری آموزش حضوری بود و دیگر دانشگاه‌ها نیز به تبعیت از دانشگاه تهران به تدریج اقدام به حضوری نمودن کلاس‌های درس کردند که این موضوع بارها توسط وزیر محترم علوم، تحقیقات و فناوری به عنوان اقدام قابل تحسین یاد شده است.

تاکید بر ارتقای تاب‌آوری آموزش عالی برای مواجهه با شرایط مشابه کرونا

رئیس دانشگاه تهران با تاکید بر ارتقای تاب‌آوری در آموزش عالی، اظهار کرد: هر چند که کرونا آسیب‌های جدی به نظام آموزش عالی در سراسر دنیا وارد کرد، ولی درس‌آموخته‌های فراوانی به دنبال داشت که عقل سلیم حکم می‌کند از تجربیات حاصل‌شده دوران کرونا، در دوره پساکرونا حداکثر بهره‌مندی به عمل آید.

استاد دانشکده مدیریت دانشگاه تهران در تشریح آنچه که تحت عنوان بهره‌برداری از درس‌آموخته‌های دوران کرونا نام برد، گفت: اول اینکه باید نظام آموزشی را به گونه‌ای بازآرایی کنیم که بجای انفعالی عمل کردن، با راهبردی فعال و پیش‌نگر، آمادگی کامل برای مقابله با شرایط مشابه در آینده و یا وقفه‌های کوتاه‌مدت همچون تعطیلی بخاطر آلودگی هوا و امثال آن را داشته باشیم.

وی افزود: دوم اینکه با ورود فناوری در عرصه آموزش عالی، بازطراحی الگوی یاددهی-یادگیری اثربخش متناسب با آن تبدیل به یک الزام شده است. همچنین بایسته است از زیرساخت‌های فناوری که در دوره کرونا ایجاد شد برای ارتقای کیفیت آموزش عالی و مکملی برای آموزش‌های حضوری و همچنین برطرف کردن برخی معایب روش‌های سنتی آموزش بهره‌برداری بهینه کنیم.

جزئیات روش آموزش ترکیبی دانشگاه تهران

مقیمی، تحقق سیاست‌های یادشده را مستلزم توجه به روش آموزش ترکیبی (Blended Learning) دانست و اظهار کرد: یادگیری ترکیبی نوعی از سبک تدریس است که در آن از ترکیب فناوری و تمرینات و مطالب آموزشی آنلاین برای کمک به آموزش در کلاس درس حضوری سنتی استفاده می‌شود. در این روش استاد و دانشجویان کلاس درس را به صورت حضوری برگزار می‌کنند و فناوری (رایانه‌ها، تبلت‌ها و…) در این روش به عنوان راهی برای ایجاد تعامل بیشتر در کلاس استفاده می‌شود.

وی گفت: به طور اجمال می‌توان گفت که یادگیری ترکیبی، تلفیقی مؤثر از روش‌های ارایه، مدل‌های تدریس و سبک‌های یادگیری است.

کلاس‌ها قطعاً حضوری است

رئیس دانشگاه تهران افزود: دانشگاه تهران در فرآیندی گام به گام تلاش دارد تا این روش را در نظام آموزش خود نهادینه کند. در این سیاست، کلاس‌های درس الزاماً به صورت حضوری برگزار خواهد شد و برای تعمیق و استغنای آموزش، در مرحله قبل، حین و بعد از کلاس حضوری از فناوری‌های آموزشی استفاده خواهد شد.

وی افزود: کلاس‌های درس معکوس (flipped classroom) یکی از انواع مدل‌های یادگیری ترکیبی است، که در آن دانشجویان پیش از برگزاری کلاس، مطالب ارائه درس را می‌بینند و از قبل این آمادگی را پیدا می‌کنند که در زمان کلاس حضوری، در مباحث مشارکت فعال‌تری داشته باشند. اسلایدهای درس، ضبط وب کم (webcam) استاد، ویدئوی آموزشی یا ترکیبی از اینها می‌تواند از طریق سامانه آموزش مجازی (LMS) یا سیستم مدیریت محتوای ویدئویی (Video CMS) با دانشجویان به اشتراک گذاشته شود.

مقیمی گفت: دانشجویان با محتوای درس قبل از شروع کلاس حضوری آشنا می‌شوند و نقش‌های سنتی معکوس می‌شوند. استفاده از روش‌های تدریس تکنولوژی‌محور و بارگذاری محتوای الکترونیکی جذاب و با کیفیت مناسب شامل سخنرانی‌های زنده یا ضبط‌شده، وبینارها، فیلم‌ها و آزمون‌ها از جمله مواردی هستند که در حین برگزاری کلاس حضوری دانشگاه در روش ترکیبی قابل اعمال است.

دانشجویان سایر دانشگاه‌ها هم می‌توانند از کلاس‌های دانشگاه تهران استفاده کنند

مقیمی با بیان اینکه ارتباط و تعامل از مهم‌ترین ویژگی آموزش‌های ترکیبی به حساب می‌آید، افزود: دانشجویان بعد از اتمام کلاس‌های آموزشی می‌توانند با کمک ابزارهای ارتباطی بر روی بستر وب با استاد و دیگر دانشجویان در ارتباط باشند و همچنین تمامی تکالیف و بخش عملی درس در بستر وب قابل انجام است.

وی گفت: علاوه بر آن در یادگیری ترکیبی، کلاس درس حضوری ضبط می‌شود تا از آن به عنوان مواد آموزشی مکمل استفاده شود و حتی برای دانشجویان سایر دانشگاه‌ها که آرزوی حضور در کلاس درس اساتید برجسته دانشگاه تهران را دارند، قابل استفاده باشد. این ویدئوها برای دانشجویانی که نتوانسته‌اند از کلاس حضوری بهره‌مند شوند و یا برای جلسه‌های رفع اشکال و نیز به عنوان فضایی برای بحث و گفتگو میان افراد و فعالیت‌های گروهی در محیط آنلاین قابل استفاده خواهد بود.

دسترسی آسان به مشاوران صنعت از طریق آموزش ترکیبی

رئیس دانشگاه تهران خاطرنشان کرد: اجرای سیاست آموزش ترکیبی در دانشگاه تهران، یک نوع طراحی مجدد و اساسی در ساختار یادگیری فراهم می‌سازد که بهبود مشارکت کلاسی، تعمیق یادگیری و دسترسی گسترده به فرصت‌های یادگیری وب‌محور را به دنبال دارد.

وی افزود: هر چند که یادگیری نظری مهم و ضروری است، اما با توجه به سیاست جدید دانشگاه در خصوص مهارت‌ورزی، دانشجویان باید کاربرد تئوری‌ها را در دنیای واقعی ببینند تا بتوانند مطالب را بهتر یاد بگیرند و از طریق مثال‌ها، تمرین‌ها و سناریوها، مطالب و تئوری‌ها را با کاربرد آنها در فضای شغلی‌شان مرتبط سازند و همچنین برای دروس عملی و کارورزی از مشاوره پیشگامان صنعت و کارآفرینان که معمولاً به علت مشغله زیاد، امکان حضور در کلاس درس و دانشگاه را ندارند، استفاده بهینه نمایند.

مقیمی تاکید کرد: با این اوصاف در آموزش ترکیبی، علاوه بر تشکیل کلاس‌های حضوری مطابق تقویم آموزشی، نقش‌های جدید و گسترده‌تری هم برای اساتید و هم دانشجویان تعریف می‌شود که موفقیت آن به میزان همکاری آنها بویژه اساتید بستگی دارد. بنابراین کمیته‌های کارشناسی برای طراحی و اجرای گام به گام این سیاست آموزشی تشکیل شده و با استفاده از سیاست‌های تشویقی و ترغیبی به دنبال اجرای موفقیت‌آمیز آن هستیم.

منبع : دانشگاه تهران