به گزارش ثریا سحرگاه نوزدهم ماه مبارک رمضان سال 40 هجری قمری مصادف با یکی از تلخترین رویدادهای تاریخ اسلام است که طی آن، امیرالمؤمنین علیهالسلام در محراب نماز واقع در مسجد کوفه توسط عنصری از خوارج به نام ابن ملجم لعنةالله علیه به شهادت رسید.
دربارۀ وقایع مربوط به شهادت این امام بزرگوار، نقلهای تاریخی و روایی متعددی در منابع وجود دارد. در ادامه، به برخی از این رویدادها از اخبار غیبی امیرالمؤمنین علیهالسلام تا بستر شهادتشان اشاره میشود.
پردۀ اول:
شیخ عباس قمی در منتهی الآمال در توصیف شب ضربت خوردن امیرالمؤمنین مینویسد: امام آن شب در منزل دخترش امکلثوم مهمان بود. امکلثوم میگوید: پدرم با نگاه به آسمان میفرمود: «به خدا سوگند این همان شبی است که محبوبم و آموزگارم به من وعده داده است. به خداوند سوگند، هرگز دروغ نگفتهام و از رسول خدا دروغ نشنیدهام، همانا امشب آن شبی است که به من وعدۀ شهادت داده شده است.» آنگاه فرمود: «پیامبر را در عالم رؤیا دیدم که به من فرمودند: «یا ابا الحسن! إنّکَ قادمٌ إلَینا عَن قَریبٍ»؛ علی جان به زودی میهمان ما خواهی بود». این توصیف نشان میدهد وعده شهادت آن حضرت سالها قبل از آن داده شده بود.
پردۀ دوم:
علامه مجلسی در بحار الأنوار به نقل از لوط بن یحیى، از اساتید روایتش: چون امام علیهالسلام ضربت را حس کرد، ننالید، صبر کرد و به حساب خدا و اجر او گذاشت و به رو افتاد، و در حالى که کسى نزد او نبود، مىگفت: «بِسم اللّه و باللّهِ وَعلى ملّةِ رسولِ اللّه». سپس فریاد کشید: «ابن ملجم، مرا کُشت. به خداى کعبه، این ملعونِ یهودىزاده مرا کُشت. اى مردم، ابن ملجم از دستتان نگریزد ...»؛ هنگامی که مردم صداى ضجّه را شنیدند، هر که در مسجد بود، به سمت او دوید. همه مى چرخیدند و از شدّت و وحشت فاجعه نمىدانستند کجا مىروند. دور على علیهالسلام را گرفتند، در حالى که سرش را با پارچه مىبست و خون بر صورت و محاسنش جارى بود و محاسنش به خونش رنگین شده بود و مىفرمود: «این، همان است که خدا و پیامبرش وعده داده بودند، و خدا و رسول راست گفتند ...». مردم وارد مسجد جامع کوفه شدند. امام حسن علیهالسلام را دیدند که سر پدرش بر دامن اوست، خونها را شسته و جاى ضربت را بسته، اما همچنان از آن خون بیرون مىزند و رنگ چهرهاش هرچه بیشتر سفید متمایل به زرد مىشود، با گوشه چشم به آسمان مىنگرد و زبانش به تسبیح خدا و توحید او گویاست و مىگوید: «از تو میخواهم، اى خداى بلند مرتبه برتر.»
امام حسن علیه السلام سر ایشان را بر دامن گرفت. دید که از هوش رفته است. در آن لحظه بهشدّت گریست و شروع کرد به بوسیدن چهره و بین دو چشم و جایگاه سجده پدرش. قطراتى از اشک دیدگانش بر صورت امیر مؤمنان چکید. دیدگان را گشود و او را گریان دید. فرمود: «پسرم، این گریه چیست؟ پسرم، از این روز به بعد، بر پدرت نگران نباش. اینک این جدّت محمّد مصطفى است و اینها خدیجه و فاطمه و حوریان بهشتىاند که همه حلقه زده و منتظر قدوم پدرت هستند. راحت و آسوده باش و چشمت روشن باد. دست از گریه بدار که صداى ناله فرشتگان به آسمان بلند است. فرزندم، بر پدرت بیتابى مىکنى، در حالى که فردا پس از من مسموم و مظلوم، کشته خواهى شد و برادرت همینگونه با شمشیر کشته خواهد شد و به جدّ و پدر و مادرتان مىپیوندید.»
فَلَمّا أحَسَّ الإِمامُ بِالضرَّبِ لَم یَتَأَوَّه وصَبَرَ وَاحتَسَبَ، ووَقَعَ عَلى وَجهِهِ ولَیسَ عِندَهُ أحَدٌ قائِلًا: بِسمِ اللّهِ وبِاللّهِ وعَلى مِلَّةِ رَسولِ اللّهِ، ثُمَّ صاحَ وقالَ: قَتَلَنِی ابنُ مُلجَمٍ قَتَلَنِی اللَّعینُ ابنُ الیَهودِیَّةِ ورَبِّ الکَعبَةِ، أیُّهَا النّاسُ لا یَفوتَنَّکُمُ ابنُ مُلجَمٍ ... فَلَمّا سَمِعَ النّاسُ الضَّجَّةَ ثارَ إلَیهِ کُلُّ مَن کانَ فِی المَسجِدِ، وصاروا یَدورونَ ولا یَدرونَ أینَ یَذهَبونَ مِن شِدَّةِ الصَّدمَةِ وَالدِّهشَةِ، ثُمَّ أحاطوا بِأَمیرِ المُؤمِنینَ علیه السلام وهُوَ یَشُدَّ رَأسَهُ بِمِئزَرِهِ، وَالدَّمُ یَجری عَلى وَجهِهِ ولِحیَتِهِ، وقَد خُضِبَت بِدِمائِهِ وهُوَ یَقولُ: هذا ما وَعَدَ اللّهُ ورَسولُهُ وصَدَقَ اللّهُ ورَسولُهُ ... فَدَخَلَ النّاسُ الجامِعَ فَوَجَدُوا الحَسَنَ ورَأسَ أبیهِ فی حِجرِهِ، وقَد غَسَلَ الدَّمَ عَنهُ وشَدَّ الضَّربَةَ وهِیَ بَعدَها تَشخَبُ دَماً، ووَجهُهُ قَد زادَ بَیاضاً بِصُفرَةٍ، وهُوَ یَرمُقُ السَّماءَ بِطَرفِهِ ولِسانِهِ یُسَبِّحُ اللّهَ ویُوَحِّدُهُ، وهُوَ یَقولُ: أسأَلُکَ یا رَبِّ الرَّفیعَ الأَعلى فَأَخَذَ الحَسَنُ علیه السلام رَأسَهُ فی حِجرِهِ فَوَجَدَهُ مَغشِیّاً عَلَیهِ، فَعِندَها بَکى بُکاءً شَدیداً وجَعَلَ یُقَبِّلُ وَجهَ أبیهِ وما بَین عَینَیهِ ومَوضِعَ سُجودِهِ، فَسَقَطَ مِن دُموعِهِ قَطَراتٌ عَلى وَجهِ أمیرِ المُؤمِنینَ علیه السلام، فَفَتَحَ عَینَیهِ فَرَآهُ باکِیاً، فَقالَ لَهُ: یا بُنَیَّ یاحَسَنُ ما هذَا البُکاءُ؟ یا بُنَیَّ لارَوعُ عَلى أبیکَ بَعدَ الیَومِ، هذا جَدُّکَ مُحَمَّدٌ المُصطَفى وخَدیجَةُ وفاطِمَةُ وَالحورُ العینُ مُحدِقونَ مُنتَظِرونَ قُدومَ أبیکَ، فَطِب نَفساً وقَرَّ عَیناً، وَاکفُف عَنِ البُکاءِ فَإِنَّ المَلائِکَةَ قَدِ ارتَفَعَت أصواتَهُم إلَى السَّماءِ، یا بُنَیَّ أ تَجزَعُ عَلى أبیکَ وغَداً تُقتَلُ بَعدی مَسموماً مَظلوماً؟ ویُقتَلُ أخوکَ بِالسَّیفِ هکَذا، وتَلحَقانِ بِجَدِّکُما و أبیکُما وامِّکُما.
پردۀ سوم:
علامه مجلسی مینویسد «رَأَیْنَا فِی بَعْضِ الْکُتُبِ الْقَدِیمَةِ رِوَایَةً فِی کَیْفِیَّةِ شَهَادَتِهِ ع؛ در یکی از کتب قدیمی روایتی را در کیفیت شهادت امیرالمؤمنین دیدم.»در این روایت بعد از اینکه ضربت خوردن امیرالمؤمنین علیهالسلام را بیان میکند، ادامه میدهد: حضرت فرمود «به خدا سوگند مرا ابن ملجم ملعونِ یهودیزاده به قتل رساند؛ مردم امیرالمؤمنین را دور کردند در حالی که حضرت در محرابش بهشدت ضربه خورده بود و خاک را بر میداشت و بر موضع ضربت قرار میداد؛ سپس آیه 55 سوره طه را تلاوت فرمود: مِنْها خَلَقْناکُمْ وَ فِیها نُعِیدُکُمْ وَ مِنْها نُخْرِجُکُمْ تارَةً أُخْرى؛ از این [زمین] شما را آفریدهایم، در آن شما را باز مىگردانیم و بار دیگر شما را از آن بیرون مىآوریم.» سپس فرمود امر خداوند فرا رسید و رسول خدا (ص) راست گفت.
پردۀ چهارم:
دربارۀ بردن امیرالمومنین علیهالسلام به خانه و گرد آمدن فرزندان حضرت نزد ایشان و همچنین اهل کوفه نزد حضرت گزارشاتی در منابع تاریخی آمده است؛ از جمله آنکه علامه مجلسی در بحار الأنوار مینویسد:
راوی گفت: حضرت زینب و حضرت ام کلثوم سلام الله علیهما بر سر بالین امیرالمؤمنین علیهالسلام آمدند و ناله سر دادند و گفتند: پدر جان چه کسی کودکان را سرپرستی کند تا بزرگ شوند؟ و چه کسی سرپرستی بزرگترها در بین مردم بر عهده گیرد؟ پدر جان اندوه ما بر تو بزرگ و اشکهایمان قطع نمیشود. آنگاه مردم از پشت اتاق صدای گریه و ناله سر دادند و در آن هنگام، اشک از چشمان امیرالمؤمنین جاری شد و نگاهش را برگرداند و به اهل بیت و فرزندانش نگاه کرد. سپس حضرت امام حسن و حضرت امام حسین را صدا کردند و ایشان را به آغوش گرفتند و بوسیدند و مدت طولانی بیهوش شدند، سپس به هوش آمدند.
رسول خدا صلی الله علیه و آله نیز همین احوال را داشتند. ایشان نیز لحظهای بیهوش میشدند و لحظهای به هوش میآمدند، چون مسموم گشته بودند. هنگامی که حضرت به هوش آمد، امام حسن کاسه شیری به ایشان دادند. امیرالمؤمنین مقداری از آن را نوشیدند و از باقی آن صرف نظر کردند و فرمودند: بقیه را به اسیر خود بدهید و به حضرت امام حسن فرمود: پسرم به حقی که نسبت به تو دارم سوگندت میدهم که طعام و شراب او را نیکو کنید و تا موقع مرگم با او مهربانی کنید و از آنچه میخورید و مینوشید به او بدهید تا بخشندهتر از او باشید. آنگاه شیر را به او دادند و از محبتی که حضرت امیرالمؤمنین در حقش انجام داده بود؛ آگاهش کردند. ملعون کاسه شیر را گرفت و نوشید.
قال الراوی و أقبلت زینب و أم کلثوم حتى جلستا معه على فراشه و أقبلتا تندبانه و تقولان یا أبتاه من للصغیر حتى یکبر و من للکبیر بین الملأ یا أبتاه حزننا علیک طویل و عبرتنا لا ترقأ قال فضج الناس من وراء الحجرة بالبکاء و النحیب و فاضت دموع أمیر المؤمنین عند ذلک و جعل یقلب طرفه و ینظر إلى أهل بیته و أولاده ثم دعا الحسن و الحسین و جعل یحضنهما و یقبلهما ثم أغمی علیه ساعة طویلة و أفاق و کذلک کان رسول الله (ص) یغمى علیه ساعة طویلة و یفیق أخرى لأنه ع کان مسموما فلما أفاق ناوله الحسن قعبا من لبن فشرب منه قلیلا ثم نحاه عن فیه و قال احملوه إلى أسیرکم ثم قال للحسن (ع) بحقی علیک یا بنی إلا ما طیبتم مطعمه و مشربه و ارفقوا به إلى حین موتی و تطعمه مما تأکل و تسقیه مما تشرب حتى تکون أکرم منه فعند ذلک حملوا إلیه اللبن و أخبروه بما قال أمیر المؤمنین (ع) فی حقه فأخذ اللعین و شربه.
منبع: خبرگزاری تسنیم
استور بازی موبایل ایکس باکس در تابستان از راه میرسد
جو بایدن خودروسازهای چینی را نقره داغ کرد
کاسبی عجیب و پرسود چند ایرانی در آمازون+عکس
اشتباه بیسابقه گوگل سالمندان را سردرگم کرد
اسقبال گسترده مردم از تاکسیهای رباتیک گوگل
نمره صفر برای غیبت در امتحانات خرداد
تأمین 63 درصد بودجه دانشگاه فرهنگیان همچنان از محل حقوق دانشجومعلمان
زاکربرگ میخواهد این شبکه معروف خبری را بخرد
درخواست 7 هزار دانشجومعلم برای حذف کسورات مطابق با رأی دیوان عدالت اداری
خداحافظی حجت الاسلام و المسلمین محمدی عراقی از عضویت در شورای عالی انقلاب فرهنگی
اجازه ایجاد مدرسه غیردولتی در فضای تجاری یا مسکونی؛ دستورالعمل مدارس استیجاری تدوین شد
«اساسنامه سازمان ملی سنجش و ارزشیابی نظام آموزش کشور» ابلاغ شد
رضایت داوطلبان آزمون استخدامی آموزش و پرورش
کنکور 1404 چگونه برگزار میشود؟
مشاهیر ادبی مثل حافظ و سعدی به صورت نمادین در نمایشگاه کتاب تهران قدم میزنند.
معاون دانشجویی دانشگاه شریف منصوب شد
نگاهی به بخش دیجیتال سی و پنجمین نمایشگاه کتاب تهران
یک عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی از این شورا خداحافظی کرد
بن خرید رسانهها برای نمایشگاه کتاب ۴۰۵ هزار تومان است، نه یک میلیون تومان!
با صدرا ساختارهای منجمد و سنتی را میشکنیم
برگزاری اجلاسیه سراسری مدیران گروههای آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی در شیراز
تازههای شعر کانون پرورش فکری رونمایی میشوند
همکاری دانشگاه امیرکبیر با شرکت مهندسی و ساخت تاسیسات دریایی
دانشنامه دانشگاه جامع علمی کاربردی غیرقابل جعل میشود
مرکز نشر دانشگاهی هزینه های مخالفت در آمریکا را رونمایی میکند
آزمون ارتقا دستیاری دندانپزشکی مردادماه برگزار میشود
ضرورت سرمایه گذاری و حمایت ویژه از رشته های علوم پایه
اعطای بورس فلسطین به دانشجویان فلسطین و حامیان مردم غزه
دفع حملات سایبری به دانشگاهها پس از عملیات وعده صادق
اعطای گرنت خاتم به طرحهای برگزیدگان کنگره شیمی
گسترش همکاری معاونت فرهنگی وزارت بهداشت و سازمان فنی و حرفه ای
رهبر انقلاب از نمایشگاه کتاب تهران بازدید کردند
این داستان با قتل یا مرگی خودخواسته آغاز میشود
لزوم اصلاح اساسنامه صندوق ذخیره فرهنگیان مبتنی بر شرایط روز
بحران هزینههای تحصیل برای دانشجویان انگلیسی
واگذاری تصمیمگیریهای آموزش عالی به کار گروههای استانی
دانشجویان در شش محور در کرسیهای آزاد اندیشی با هم رقابت میکنند
ترفند مخفیانه و زشت اپل در فروش یکی از محصولاتش لو رفت+عکس
راحتترین و کمصداترین کابین متعلق به این خودرو است+عکس
تصویر ناسا از شفق قطبی بر فراز لهستان پربازدید شد+عکس
مشاهده نشانههایی از تمدن فضاییها دانشمندان را شگفت زده کرد
تویوتا لندکروزر ساخت چین هم از راه رسید+عکس
پیشرفت خیره کننده پروژه مگامیلیارد دلاری بن سلمان+عکس
عرضه روایت داستانی از زندگی امام موسی کاظم(ع) در نمایشگاه کتاب
افزایش شهریه تمامی مدارس غیردولتی یکسان نیست
هفته خوابگاهها؛ فرصتی برای به تحقق پیوستن اهداف بلند مدت فعالان فرهنگی
مسئله حجاب به اندازه مسئله اقتصادی اهمیت دارد
بیش از ۷۴ هزار متر مربع به فضای ورزشی دانشگاهها افزوده شد
درهای پارک ملی علوم، فناوریهای نرم و صنایع فرهنگی جهاددانشگاهی به روی جوانان باز است
دانشجوی تراز انقلاب اسلامی، فاتح قلههای برجسته علمی و عملی
دومین دوره آشنایی با مفاهیم اسلام ناب و مبانی انقلاب برگزار شد
تشریح ارکان سازمان ملی سنجش و ارزشیابی نظام آموزش کشور
آییننامه جدید سرویس مدارس اجرا میشود؛ شهرداریها و دهیاریها مسئول آموزشوپرورش ناظر
مهمترین فعالیت شورا پل ارتباطی میان دانشجویان و مدیران دانشگاه است
برای ایجاد سازمان ملی سنجش و ارزشیابی تعارض منافع کنار گذاشته شد
ادغام دانشگاه صنایع و معادن با دانشگاه خواجه نصیر
تا ۱۰سال آینده در حوزه فناوری سرآمد دنیا خواهیم شد
برگزاری نشست فانتزی در ادبیات معاصر ایران و روسیه در دانشگاه الزهرا(س)
کتاب بنویسید غرب... بخوانید غزه منتشر شد
تاق سه گوش در نمایشگاه کتاب عرضه می شود
توقف مصوبه افزایش سقف سنی روسای دانشگاههای غیردولتی در وزارت علوم
تمام مراکز آموزش علمی کاربردی به مراکز کاریابی تخصصی مجهز میشوند
اعلام نتایج آزمونهای سراسری، ارشد و دکتری تا ۱۵ خرداد
نمره صفر برای غیبت در امتحانات خرداد
تمام جزئیات امتحانات نهایی خرداد و سهم سوابق تحصیلی + راهنمای عملی آزمونها
رسیدگی ویژه به امور تحصیلی و تربیتی دانشآموزان شاهد/ لزوم ترویج فرهنگ ایثار و شهادت
مرور دروس امتحانی از شبکه شاد به صورت رایگان/ آغاز این برنامه از ۲۸ اردیبهشت
نتایج اولیه آزمون ارشد تا ۱۵ خرداد اعلام میشود
نحوه اداره سازمان سنجش سابق از امروز تغییر کرد/ اعلام وظایف جدید این سازمان
کرسیهای آزاداندیشی سطح تفکر دانشجویان را افزایش میدهد
عقبگرد دانشگاه آمریکایی در همکاری مالی با رژیم صهیونیستی
برگزاری نمایشگاه تجهیزات پزشکی و هوایی در دانشگاه صنعتی امیرکبیر
سرکوب اعتراضات دانشجویی در دانشگاههای کانادا
اجرای منتورشیپ روانشناختی برای دستیاران ۲۷ گروه دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با حفظ محرمانگی
دانشگاه صنایع و معادن به دانشگاه خواجه نصیر ملحق شد
اصلاح مصوبه تعیین ضریب حقوق اعضای هیات علمی دانشگاهها ابلاغ شد
سازمان ملی سنجش هیات امنایی شد/ استقرار ظرف ۶ ماه آینده
امروز؛ آغاز ثبتنام آزمون زبان MSRT تیرماه ۱۴۰۳
دو خبر خوش وزیر علوم برای جامعه دانشگاهی اعلام شد
جذب ۳۲۰ هزار دانشجوی بینالمللی در برنامه ۵ ساله
ربان انساننمای زن چری به ایران میآید+عکس
اولین پارتی شبیه سازی شده با هوش مصنوعی برگزار شد
آیفون تاشو به زودی با ظاهری شیک تولید میشود+عکس
نقشه متروی فضایی برای سفرهای فضایی منتشر شد+عکس
راه حل عالی و جدید برای گرمایش زمین پیدا شد
رولزرویس کولینان ۲۰۲۵ با ظاهری خشن میآید+عکس
چطور شد که شفق قطبی در ایران دیده شد؟ +عکس
فضاپیمای پرسروصدای بوئینگ هنگام پرتاب مشکل پیدا کرد+عکس
۳۸هزار میلیارد عملیات در ثانیه کاری که تراشه اپل انجام میدهد
کاسبی عجیب و پرسود چند ایرانی در آمازون+عکس
اپل برای ساخت و پخش تبلیغات زشتاش عذرخواهی کرد
آیپد ایر ۲۰۲۴ با ظاهری چشمنواز و رنگهایی جذاب+عکس
سیاهچالههای فضایی را چطور ببینیم؟
تصویر ناسا از شفق قطبی بر فراز لهستان پربازدید شد+عکس
به روزرسانی طوفانی واتساپ تغییرات اساسی در ظاهرش ایجاد کرد+عکس
هوش مصنوعی قرار است انسانها را نابود کند؟
هر رشتهای تأسیس شود پیوست اشتغال خواهد داشت
برنامه وزارت علوم برای طرح امریه دکتری استعدادهای درخشان
نشان ملی معلمی بهزودی در شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب خواهد شد
نسل جدید بمبافکنها برای رقابت با آمریکا در راه است
مرسدس بنز ترکیبی از دو خودروی خود را ساخت+عکس
خفاش سرچکشی موجودی بازمانده دوران باستانی+عکس
اگر انسان درون سیاهچاله سقوط کند چه اتفاقی میافتد؟
تأیید انتخاب رئیس دانشگاه صنعتی امیرکبیر
تصویر دیدنی از رنگین کمان امروز تهران
شخصیت دختر کاپشنصورتی با گوشواره قلبی رونمایی شد
باغ گیاه شناسی ملی ایران
مجموعه ۱۴ جلدی به دنیا آمدهام رونمایی میشود
ضرورت دستیابی به روش های کاربردی در آموزش مداوم پزشکی
ارائه یک ساعت مشاوره در مدارس به ازای هر ۱۲ دانشآموز
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.