به گزارش ثریا - در یادداشت این داستاننویس، پژوهشگر، کارگردان و استاد دانشکده هنرهای دراماتیک درباره این کتاب که در انتشارات توس منتشر شده است، میخوانیم: «اهل کتاب بودم و از نوجوانی به کتابخوانی حرفهای بدل شدم و در رابطه با کتاب بود که به نمایش و سینما پیوند خوردم و وقتی در سال ۱۳۵۰ از دروازۀ دانشگاه تهران عبور کردم و دانشجوی «هنرهای نمایشی» شدم، تصور نمیکردم که برای آشنایی با تئاتر جهان و حتی تئاتر ایران منبع و مأخذی در اختیار نباشد و استاد و دانشجو همه در فکر و ذکر صحنه و بازیگری و کارگردانی باشند. اگر از هر کدام هم میپرسیدم که بیست سال پیش چه کسانی در این مملکت نمایشنامه مینوشتند و کارگردانی میکردند جز چند اسم پاسخ دیگری نمیشنیدم. میپرسیدم و جوابی نمیشنیدم که آیا میشود لیسانسِ تئاتر داد و یک جلد کتاب دربارۀ تاریخ تئاتر در جهان یا در ایران (منظور تعزیه و تقلید نیست) نداشته باشیم؟
عزم جزم کردم تا خود پاسخی پیدا کنم. اما خیلی زود دریافتم که همۀ درها تقریباً بسته است و حتی استادی که منابعی از گذشته داشت از دادن آنها به دانشجوی جستوجوگری چون من دریغ میکرد. پس شال و کلاه کردم و بهراه افتادم. از این شخص به آن شخص. از این خانه به آن خانه. از این کتابخانه به آن کتابخانه. از این دستفروش به آن یکی. از این بازیگر به آن بازیگر. از تئاتر دهقان به تئاتر پارس و از این کلکسیونر کتاب به آن یکی که هر روز هم قیمتها را بالا میبردند. و چنین شد که کمکم به کمک بازماندگان تئاتر لالهزار که هنوز در قید حیات بودند (گرمسیری، شیبانی، حالتی، مهرتاش و دیگران) بر تعداد اسناد و نمایشنامهها در آرشیوم افزوده میشد. اما در این سفر طولانی شب در روز، دریغ از کمک مراکز هنری و تئاتری. دریغ از یک عدد خودکار یا یک بسته کاغذ.
با تمام مشکلات کار ادامه پیدا کرد همچنان که گرد پیری بر سر مینشست تا امروز که بالاخره طرحی که خود در آغاز امید چندانی به فرجام آن نداشتم به پایان رسید. گرچه لنگلنگان، گرچه با کمی و کاستی به امید آن که دیگرانی، آیندگانی، یا کار مرا را کاملتر کنند یا خود اثری بهتر بنویسند، و در این راه طولانی هدف هم فقط یک چیز بود: ثبت و ضبط تلاش کسانی که در سختترین شرایط ممکن دست به این کار زدند و حاصل به دلیل سهلانگاری و جهل و گسستهای فرهنگی و سیاسی داشت از بین میرفت. با این نیّت که تا جای ممکن عادلانه و به دور از تعصبهای سیاسی و اعتقادی این کار صورت گیرد و بالاخره کتابی شد تا بزرگان هنر و ادب ایران چون ایرج افشار، فرخ غفاری، پرویز ناتل خانلری، علی دهباشی، جلال ستاری، رضا سیدحسینی و حتی مسعود کیمیاییِ سینماگر آن را ستایش کنند و احمدرضا احمدیِ شاعر در یادداشتی بر جلد چهارم بنویسد که «آیندگان این سرزمین تو را سپاس خواهند گفت. تو به ما یادآوری کردی که این سرزمین مالک چه گنجهای نهفته در خاک است که فراموش شده است، که باید با شتاب و بدون احساس خستگی از خاک بیرون کشید و صیقل داد... » از جماعت تئاتری هم فقط نظر احمدی بود که در نمایش شناخت ویژهنامهای دربارۀ کتاب فراهم آورد با مطالبی از دکتر اردشیر صالحپور، دکتر فرزام حقیقی و دکتر ناصر حبیبیان. نصرالله قادری (سردبیر مجلۀ نمایش و نمایشنامهنویس)، بابک احمدی (منتقد تئاتر) و مرجان سمندری (منتقد تئاتر) هم با دو سه مطلب در روزنامه و مجله سعی در معرفی کتاب کردند.
و اما جلد پنجم، جلد آخر ادبیات نمایشی در ایران: فراز و فرود نمایش ایران (۱۳۵۷ ـ ۱۳۳۲)
تئاتر از آغاز دهۀ پنجاه با سرعت باورنکردنی به طرف تئاتر ترجمهای کشیده شد که باعث کمرنگ شدن نمایشهای ایرانی شد. تئاتری که بالاخره در نیمه دوم دهۀ پنجاه، راهش را بهکلی گم کرد..
بعد از کودتای سال ۱۳۳۲ و شکست نهضت ملی مصدق و برباد رفتن آرمان بسیاری از روشنفکران بهویژه روشنفکران جناح چپ و استقرار دولت نظامی و سرکوب هرگونه تجمع روشنفکرانه و تعطیلی نهادهای فرهنگی و هنری، حکومت با توجه به تجربۀ دهۀ بیست و استفاده از تئاتر از طرف جناحهای سیاسی، تصمیم به پاکسازی کامل تئاتر گرفت. تعدادی به تبعید رفتند و تعدادی برای همیشه کنار کشیدند و تعدادی از چپ و راست جذب سینما شدند. اما بهتدریج دوباره حرکتهای تئاتری بهخصوص از طرف جوانان علاقهمند شروع شد و «ادارۀ تئاتر» و «کارگاه نمایش»، دو نهاد تئاتری، تحت مالکیت و نظارت دولت قرار گرفتند و گروهی مثل «انجمن تئاتر ایران» تحت تأثیر چپِ نو مستقل از حزب توده در طرف دیگر و در تقابل با حکومت و تئاترهای حکومتی. وقتی که در دهۀ چهل توجه به ادبیات زیاد شد، توجه به نمایشنامه هم به عنوان یکی از شاخههای ادبیات اندکی افزون شد و سبب شد تا نمایشنامهها چاپ و خوانده شوند که در این میان غلامحسین ساعدی و نمایشنامههایش بیشترین نقش را پیش از انقلاب در اشاعه نمایشنامه و نمایشنامهنویسی پیدا میکند. نقطۀ اوج نمایش درخشان دهۀ چهل سال ۱۳۴۷ است با آی با کلاه، آی بی کلاه از غلامحسین ساعدی، شهر قصه نوشتۀ بیژن مفید، پژوهشی ژرف و سترگ و نو... از عباس نعلبندیان، رستم و سهراب اقتباسی از ارسلان پوریا، در حضور باد از بهرام بیضایی، پهلوان کچل نوشتۀ علی نصیریان، و مرگ در پائیز نوشتۀ اکبر رادی. اما این تئاتر از آغاز دهۀ پنجاه با سرعت باورنکردنی به طرف تئاتر ترجمهای کشیده شد که باعث کمرنگ شدن نمایشهای ایرانی شد. تئاتری که بالاخره در نیمه دوم دهۀ پنجاه، راهش را بهکلی گم کرد...
در پایان آنچه را که در داستان هفت دهلیز نوشتهام، باز تکرار میکنم: «میدانم پیش رو بیابانی خشک و طولانی انتظار استخوانهایم را میکشد. آخرین تسلایم اما این است که شاید زنی سیاه موی و سیاهچشم با گُل نیلوفر کبودی در دست روی صحنۀ تماشاخانۀ گراندهتل لالهزار در میان استخوانهایم آواز بخواند... »
منبع : انتشارات توس
امیر خلبان اکبر معنوینژاد به یاران شهیدش پیوست
ترجمه درآمدی بر فلسفه سیاسی هوش مصنوعی چاپ شد
اسیر فلسطینی صهیونیستها برنده بوکر عربی ۲۰۲۴ شد
نقش دانشگاه امیرکبیر در تحقق شعارهای سال و اقتصاد دانشبنیان
پیشرفت علمی بدون داشتن علوم پایه قوی امکان پذیر نیست
تقدیر از پایاننامهها و رسالههای دکترای کاربردی در صنعت فولاد
معلمان تلاش کنند گره ذهنی دانش آموزان باز شود
دبیر کارگروه سلامت مدارس منصوب شد
پیگیری چهره به چهره و خانه به خانه دانشآموزان بازمانده از تحصیل در گیلان
طرح ملی درس عفاف و حجاب در طراحی پارچه و لباس دانشگاه های هنر
جزییات اولین آزمون دکتری حرفهای فیزیوتراپی اعلام شد
هشدار اپل درباره این حرکت اشتباه هنگام شارژ آیفون
تغییرات غافل گیرکننده در iOS ۱۸ در راه است
نخبه ۱۲ ساله ایرانی در انجمن هوش مصنوعی شروع به کار کرد+عکس
سفر محرمانه ایلان ماسک به چین لو رفت
موتور جست و جو و هوش مصنوعی به خودروهای کرهای راه پیدا کرد
گلبرگهای اطراف سحابی حلقه در فضا باز شدند+عکس
وضعیت مدارس سیل زده سیستانوبلوچستان/ تداوم آموزش دانشآموزان در مساجد
سالی که تابستان نیامد و باران و برف آمد
نظریه عجیب اینشتین درباره عمر انسان که توسط پزشکان رد شد
اعضای هیئت انتخاب رویداد استارتآپی فیلمنامه نویسی منصوب شدند
واکنش جمشیدی به مقابله با دانشجویان آمریکایی
فردا آخرین فرصت رفع نقص مدارک داوطلبان آزمون دستیاری پزشکی
مرحله مصاحبه داوطلبان مجاز آزمون دکتری ۱۴۰۳ حضوری برگزار می شود
کتاب من سید علیاکبر صنعتی هستم بازنشر شد
کودکان و نوجوانانِ امروز غرق در گوشی هستند
آموزش و پرورش سالهاست از مشکل دخالت افراد غیر مسؤول رنج میبرد
کاربران شاد در جشنواره عروسکخونه ۲۰ میلیون رأی دادند
جذب نیروی امریه در پژوهشکده علوم بهداشتی جهاددانشگاهی
طرح پایش سلامت برای همه اعضای جهاد دانشگاهی اجرا میشود
برافراشته شدن پرچم فلسطین در برترین دانشگاه جهان
جنبش دانشجویان آمریکایی و اروپایی برای توقف حمایت آمریکا از جنایتهای رژیم صهیونیست است
دانشجویان پیام نور برای تغییر محل آزمون تا ۱۶ اردیبهشت فرصت دارند
راهاندازی مدارس جدید مطابق اقلیم در منطقه خلیج فارس
علل پیشتازی دختران در آزمون سراسری از نگاه وزیر علوم
شروع غائله هایدگر در بازار نشر
قصه تصویری کرمی که عقاب را نجات داد چاپ شد
عرضه روایت انحراف در کتابفروشیها
معلمان مهمان دانشآموزان میشوند/ تور نیم روزه معلمان به مناسبت هفته معلم
آغاز فرآیند مشاهده و تأیید سوابق تحصیلی داوطلبان ورود به دانشگاه
جزئیات جدید نحوه ارزشیابی امتحانات کشوری ریاضی و علوم پایه ششم
یهودستیزی؛ برچسبی که اعتراضات دانشجویی را تحت تاثیر قرار نمیدهد
کاهش تعداد واحدهای دانشگاهی جدی شد
باید ارتباط میان بنیادهای معرفتی و محیطهای علمی را مشخص کنیم
مهلت دانشجویان دانشگاههای تهران برای شرکت در مسابقه سدید تمدید شد
فلسطین و توطئه صهیونیستی انگلیسی به کتابفروشیها آمد
مگره و مردان محترم در کتابفروشیها دیده شدند
انتخاب رشته ۸۶ هزار نفر در آزمون دکتری سال ۱۴۰۳
بیانیه شورای عالی انقلاب فرهنگی درحمایت از دانشجویان آمریکایی
ثبتنام کلاس اولیها از ۱۹ اردیبهشت آغاز میشود/اعلام چگونگی محدودهبندی مدارس
المپیاد ورزشهای فناورانه دانشجویی در چه رشتهها و سطحی برگزار میشود؟
تقدیر از یک عمر تلاش علمی و اجرایی استاد بلورچیان
اختصاص ۳۰۰ سهمیه استخدام معلم به شهرستان بشاگرد و جزایر هرمزگان
آغاز احداث ۵۰ تا ۸۰ هزار مسکن برای فرهنگیان بهزودی/ بررسی سلامت روان معلمان جدیدالاستخدام
رویداد جایزه ملی جمعیت به صورت تخصصی با همکاری جهاددانشگاهی هرمزگان برگزار میشود
ایجاد کارگروه مشترک معاونت علمی ریاستجمهوری و وزارت علوم برای مدیریت مالکیت فکری
نخستین سمپوزیوم تکنولوژی درطراحی و بازطراحی برگزار شد
همایش سلامت، حکمت و حکمرانی اواخر اردیبهشت میشود
اعلام همبستگی با دانشجویان آزادیخواه جهان در دانشگاه علم و صنعت
دانشگاهها در مقابل ظلم و ستم همیشه ایستادهاند
ایمیل حمایتی روسای دانشگاههای ایران به دانشگاههای آمریکا
سرپرست دانشگاه علوم پزشکی هوشمند منصوب شد
کلاسهای دانشگاهها امروز به مدت ۲ ساعت تعطیل شد
چگونه از تهران به گرگان برویم؟
موج بیداری دانشگاههای آمریکا ارمغان خیزش افکار عمومی ضد جنایتهای صهیونیسم است
گشودن مقبره فراعنه مساوی با مرگ حتمی؟
رونمایی از موتور ۶ سیلندر ۴۰۰۰ سیسی ساخته محققان ایرانی+عکس
موتور آمونیاک سوز تویوتا با قدرت بیشتر و آلایندگی کمتر
جزئیات تازه درباره هوش مصنوعی آیفون جدید
توپ گوستاو بزرگترین توپ جنگی دنیا که فرانسه را ویران کرد+عکس
ژاپنیها یک رنوی جدید ساختند+عکس
نقشه گنجی که از فضا دیده شد+عکس
شیکترین خودروی برقیای که تاکنون دیدهاید+عکس
رونمایی از شاسی بلند چری با چراغهای خطی و صفحه نمایش بزرگ+عکس
بازدید رایگان از موزهها برای معلمها و استادان
نصب بنر حمایت از اعتراضات ضد رژیم صهیونیستی مقابل سر در دانشگاه تهران
۲ کتاب حوزه علوم قرآنی و مهدویت در کرمان منتشر شد
طرح تحول علوم انسانی در دانشگاه خوارزمی اجرا میشود
دانشگاهها مکلف به اجرای قانون جوانی جمعیت شدند
هنرستانها میتوانند آینده شغلی و تحصیلی دانشآموزان را رقم بزنند
پیشفروش شنل نامرئی کننده آغاز شد+عکس
دانشمندان قلب ماه را دیدند+عکس
ورود قدرتمندترین گوشی نوبیا به بازار
انقلابی بزرگ در صنعت ترانزیت و موتورهای دیزلی اتفاق افتاد
رونمایی از موتور ۶ سیلندر ۴۰۰۰ سیسی ساخته محققان ایرانی+عکس
گشودن مقبره فراعنه مساوی با مرگ حتمی؟
هزینه نگهداری از خودروهای لوکس آمریکایی چقدر است؟
نخبه ۱۲ ساله ایرانی در انجمن هوش مصنوعی شروع به کار کرد+عکس
موتور آمونیاک سوز تویوتا با قدرت بیشتر و آلایندگی کمتر
هشدار اپل درباره این حرکت اشتباه هنگام شارژ آیفون
برگزاری زنگ آموزش همزمان با گرامیداشت هفته زمین پاک در مدارس شهر تهران
آغاز پذیرش دانشجوی دکتری بدون آزمون در دانشگاه آزاد
آییننامه مدرسه تراز سند تحول بنیادین نهایی شده است
پویش سلامت دهان و دندان ۱۷ تا ۱۹ اردیبهشت برگزار میشود
آخرین محور رویداد من یک دانشآموزم با نام «امام مهربانی کلید خورد
نسلکُشی در فلسطین قلب همه بشریت را به درد آورده است
فهرست دانشگاههای خارج از کشور مورد تایید وزارت بهداشت اعلام شد
60 درصد پروژهای مدرسهسازی در حال ساخت با مشارکت مردم است
اعلام زمان پاسخگویی و تعداد سوالات نوبت اول کنکور ۱۴۰۳
لوگوی نود سالگی دانشگاه تهران منتشر شد
اینترنت در زمان برگزاری نوبت اول کنکور ۱۴۰۳ قطع نمیشود
حمایت دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی از طرح های فرهنگی
بدون نیاز به اینترنت با واتساپ فایل منتقل کنید
کدام واحدهای دانشگاه آزاد در زمان برگزاری کنکور تعطیل هستند؟
خبر خوش وزیر علوم برای اعضای هیأت علمی در شرف بازنشستگی
جمعه ۷ اردیبهشت نمایش «یاخته» باحضور خبرنگاران و عکاسان روی صحنه میرود
تظاهرات دانشجویان آرژانتین در پی کاهش ارائه آموزش عالی دولتی
لغو جایزه انجمن قلم آمریکا» در پی تحریم نویسندگان
در مسیر جلوگیری از مهاجرت نخبگان باید موانع قانونی را برداریم
دانشگاه علامهطباطبایی میزبان ۱۵ هزار و ۳۰۵ داوطلب کنکور سراسری
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.