به گزارش ثریا سالهای 1331 و 1332 دو نقطه از نقاط عطف تاریخ معاصر ایران را در خود جای دادهاند. در سی تیر 1331، پس از برکناری مصدق از نخستوزیری و اعلامیه شدیداللحن قوامالسلطنه، نخستوزیر جدید، مردم خیابانهای تهران و بعضی شهرهای دیگر را فتح کردند و آنچه را رقم زدند که بعدتر با نام قیام سی تیر از آن یاد شد. سی تیر نقطه آغاز زوال (هر چند موقت) قدرت و اتوریته پهلوی شد و تا آنجا پیش رفت که برخی از اعضای خاندان سلطنتی به صورت غیررسمی از کشور تبعید شوند و در نهایت خود شاه نیز در 25 مرداد 1332 از کشور فرار کند. فراری که تنها چند روز ادامه داشت و پس از برکناری مصدق از نخستوزیری با کودتایی که در 28 مرداد همان سال رخ داد، به پایان رسید.
کتاب «مذاکرات ایران و آمریکا» که مجموعهای از اسناد سیاسی سفارت آمریکا در ایران از دی ماه 1331 تا دی ماه 1332 را در خود جا داده است منبعی بسیار مهم برای بررسی دقیق وقایعی است که در این دو سال سرنوشتساز بر ایران گذشتهاند. عمده تمرکز کتاب بر مذاکرات آمریکا با دولتهای مصدق و زاهدی درباره موضوع نفت و مناقشهای است که بر سر آن شکل گرفته بود. در ابتدا برای میانجیگیری میان ایران و بریتانیا و پس از کودتای 28 مرداد برای شکل دادن به یک کنسرسیوم بینالمللی برای عرضه نفت ایران به بازارهای جهانی.
چنانکه دستاندرکاران تهیه کتاب متذکر شدهاند، اسناد منتشر شده در این کتاب، از جلد دهم کتابی با نام «مجموعه اسناد روابط خارجی ایالات متحده درباره ایران» انتخاب شده است. این مجموعه اسناد که سال گذشته پس از سالها انتظار از سوی اداره آرشیو وزارت خارجه آمریکا منتشر شد از این جهت اهمیتی اساسی دارند که روایتی پرجزئیات از روند وقایع منتهی به کودتای 28 مرداد ارائه میدهد.
به عنوان نمونه چنان که در متن پشت جلد کتاب آمده است، با توجه به مفقود شدن یا نابودی بسیاری از اسناد خانه مصدق در جریان کودتای 28 مرداد، روایتی که سفیر آمریکا از دیدارش با مصدق در 27 مرداد 1332 ارائه داده است، تنها سند باقی مانده از آن دیدار است.
البته باید توجه داشت که روایت سفیر آمریکا از آن دیدار و بسیاری دیگر از اسنادی که در این کتاب نقل شدهاند، پیشتر در گزارشهای روزنامهنگاران آمریکایی از وقایع آن برهه زمانی مورد اشاره قرار گرفته بودند. به عنوان نمونه در همان سالهای اولیه پس از کودتا یعنی در سال 1933 در نشریه «ساتردی ایونینگ پست» گزارش جزییات این عملیات منتشر شده بود و در آن گزارش به نحوه دیدار سفیر آمریکا با مصدق هم اشاره شده بود.
حال اینکه منبع آن روایت اسناد سفارت آمریکا در تهران بوده یا منبع دیگری از جمله گفتوگو با شخص سفیر منبع اطلاعات بودهاند بحثی دیگر است، ولی آنچه مهم است اینکه در مورد وقایع مرتبط با روزهای حوالی 28 مرداد این کتاب اطلاعات بکری را به ما ارائه نمیدهد و تنها تایید کننده اطلاعات پیشین است.
از همان سالهای پس از کودتا افسران کار کشته سیا و ام ای-6 و از جمله کسانی مانند کرومیت روزولت، که در این کودتا نقشی بنیادین داشت، خاطرات خود را درباره جزییات فعالیتهایشان منتشر کردهاند و این کتاب هم تا حدود زیادی موید اطلاعاتی است که آنان به ما ارائه دادهاند.
اما آنچه این کتاب را به یک سند بسیار مهم برای تاریخ معاصر ما تبدیل میکند، مطالبی است که در برهه زمانی پس از کودتا تا د ماه 1332 در آن ذکر شده است. ما در کتابهایی نظیر جلد سوم «خواب آشفته نفت» نوشته دکتر محمدعلی موحد، با وقایع پس از کودتا تا شکلگیری کنسرسیوم از منظری ایرانی و ملیگرا آشنا میشویم. کتابی نظیر «مذاکرات ایران و آمریکا» اما یکی از معدود منابعی است که میتواند این وقایع را از منظری آمریکایی هم به ما ارائه دهد.
انتشار این کتاب که تنها بخشی از اسناد منتشر شده از سوی دولت آمریکاست، اگر چه اقدامی بسیار جالب توجه است، اما لزوم ترجمه تمامی اسناد منتشر شده از سوی اداره آرشیو وزارت خارجه آمریکا را رفع نمیکند. امید اینکه به زودی هر ده جلد کتاب با ترجمه مترجم کتاب حاضر یا ترجمهای دیگر منتشر شود.
کتاب «مذاکرات ایران و آمریکا؛ اسناد سیاسی سفارت آمریکا در تهران (از دی 1331 تا دی 1332)» را محمد آقاجری ترجمه کرده و نشر پارسه آن را در سال 1397 با تیراژ 1000 نسخه و با قیمت چهلونه هزار تومان منتشر کرده است. ویراستاری این کتاب 487 صفحهای را رضا مختاری اصفهانی بر عهده داشته و مقدمه کتاب را نیز او نوشته است.
منبع: ایبنا
فلسطین و توطئه صهیونیستی انگلیسی به کتابفروشیها آمد
مگره و مردان محترم در کتابفروشیها دیده شدند
انتخاب رشته ۸۶ هزار نفر در آزمون دکتری سال ۱۴۰۳
بیانیه شورای عالی انقلاب فرهنگی درحمایت از دانشجویان آمریکایی
ثبتنام کلاس اولیها از ۱۹ اردیبهشت آغاز میشود/اعلام چگونگی محدودهبندی مدارس
المپیاد ورزشهای فناورانه دانشجویی در چه رشتهها و سطحی برگزار میشود؟
تقدیر از یک عمر تلاش علمی و اجرایی استاد بلورچیان
اختصاص ۳۰۰ سهمیه استخدام معلم به شهرستان بشاگرد و جزایر هرمزگان
آغاز احداث ۵۰ تا ۸۰ هزار مسکن برای فرهنگیان بهزودی/ بررسی سلامت روان معلمان جدیدالاستخدام
رویداد جایزه ملی جمعیت به صورت تخصصی با همکاری جهاددانشگاهی هرمزگان برگزار میشود
ایجاد کارگروه مشترک معاونت علمی ریاستجمهوری و وزارت علوم برای مدیریت مالکیت فکری
نخستین سمپوزیوم تکنولوژی درطراحی و بازطراحی برگزار شد
همایش سلامت، حکمت و حکمرانی اواخر اردیبهشت میشود
اعلام همبستگی با دانشجویان آزادیخواه جهان در دانشگاه علم و صنعت
دانشگاهها در مقابل ظلم و ستم همیشه ایستادهاند
ایمیل حمایتی روسای دانشگاههای ایران به دانشگاههای آمریکا
سرپرست دانشگاه علوم پزشکی هوشمند منصوب شد
کلاسهای دانشگاهها امروز به مدت ۲ ساعت تعطیل شد
چگونه از تهران به گرگان برویم؟
موج بیداری دانشگاههای آمریکا ارمغان خیزش افکار عمومی ضد جنایتهای صهیونیسم است
گشودن مقبره فراعنه مساوی با مرگ حتمی؟
رونمایی از موتور ۶ سیلندر ۴۰۰۰ سیسی ساخته محققان ایرانی+عکس
موتور آمونیاک سوز تویوتا با قدرت بیشتر و آلایندگی کمتر
جزئیات تازه درباره هوش مصنوعی آیفون جدید
توپ گوستاو بزرگترین توپ جنگی دنیا که فرانسه را ویران کرد+عکس
ژاپنیها یک رنوی جدید ساختند+عکس
نقشه گنجی که از فضا دیده شد+عکس
شیکترین خودروی برقیای که تاکنون دیدهاید+عکس
رونمایی از شاسی بلند چری با چراغهای خطی و صفحه نمایش بزرگ+عکس
بازدید رایگان از موزهها برای معلمها و استادان
نصب بنر حمایت از اعتراضات ضد رژیم صهیونیستی مقابل سر در دانشگاه تهران
۲ کتاب حوزه علوم قرآنی و مهدویت در کرمان منتشر شد
طرح تحول علوم انسانی در دانشگاه خوارزمی اجرا میشود
دانشگاهها مکلف به اجرای قانون جوانی جمعیت شدند
هنرستانها میتوانند آینده شغلی و تحصیلی دانشآموزان را رقم بزنند
تعطیلی کلاسهای دانشجویان برای حمایت از دانشگاهیان معترض به جنایات رژیم صهیونیستی
حسنا و ملکههای رنگی به کتابفروشیها آمدند
کتاب برای قلب های شکسته منتشر شد
رقابت ۱۲ هزار داوطلب در پنجاه و یکمین دوره آزمون دستیاری پزشکی
اجتماع سراسری دانشگاههای ایران در حمایت از خیزش دانشگاهیان آمریکایی
دستگیری ۲۰۰ دانشجو معترض از ۳ دانشگاه آمریکا
شرایط تحصیل دختران متاهل در مدارس روزانه
راهیابی تیم والیبال دانشآموزی به فینال مسابقات جهانی
مدرسه، جایی برای گفتگوی رو در رو با دانشآموزان
تشکیل ائتلاف جهانی نخبگان دانشگاهی برای کمک به احقاق حق مردم فلسطین
مسابقات ملی سدید» بستری برای رشد و تقویت مهارتهای ارتباطی در دانشجویان است
فرصت انتخاب رشته داوطلبان آزمون دکتری سال ۱۴۰۳ دوباره تمدید شد
رایزن علمی و سرپرست دانشجویان ایرانی در کشور عراق منصوب شد
ایجاد ظرفیت فرا مرزی در تور تجاری گرجستان صنعت ساختمان
تدوین آئیننامه تاسیس و اداره موزههای دانشگاهها و مراکز آموزشی و پژوهشی کشور
یمن جایگزین مهمان ویژه نمایشگاه کتاب شد
کتاب تفسیر سوره تغابن منتشر شد
وعده صادق خروجی دانشگاهها بود
جشنواره گل و گلابگیری میمند - استان فارس
دلایل مدرسههراسی»و راههای ترغیب دانشآموز به مدرسه
نیاز به فضاهایی برای شادی دختران و سپری کردن اوقات فراغت آنان داریم
اپراتور اختصاصی هوش مصنوعی راهاندازی می شود
جهاد تبیین دستاوردهای نظام بزرگترین رسالت ما در آموزش و پرورش است
کادر؛ فراتر از قلمرو عکاسی
ملاکهای افزایش شهریه مدارس غیردولتی
محکومیت شدید برخوردهای خشونت آمیز علیه اساتید و دانشجویان غربی
تجمع دانشگاههای ایران در حمایت از خیزش دانشگاهیان آمریکایی
واکنش رییس دانشگاه تهران به سرکوب اعتراضات دانشجویان آمریکایی
قرنطینهشدن کتابهای مشکوک به آرسنیک در کتابخانه ملی فرانسه
عرضه صفات الهی در کتابفروشیها
عرضه سه نمایشنامه جدید سوره مهر در نمایشگاه کتاب
پیام نوریها میتوانند از امروز محل آزمون پایان ترم خود را تغییر دهند
دانشگاه امیرکبیر حرکت شجاعانه دانشگاهیان آمریکا و اروپا در حمایت از مردم غزه را ستود
مهارت آموزی معلمان در دستور کار آموزش و پرورش باشد
وجدان بیدار دانشگاهیان جهان در مقابل نسل کشی غزه خروشید
قدردانی وزیر علوم از دستاندرکاران حفظ سلامت کنکور
دهه سرآمدی آموزش در دانشگاهها از امروز آغاز شد
دانشجویان و اساتیدِ ایرانی، حمایت از مردم فلسطین را رسالت اصلی خود بدانند
امروز، آخرین مهلت انتخاب رشته دکتری
ارائه خدمات مشاورهای – آموزشی، آنلاین و حضوری مرکز روانشناختی جهت برای عموم
کدام دانشگاههای آمریکا صحنه اعتراضات دانشجویی حمایت از غزه است؟
۴ هزار و ۱۹۳ نفر از دانشجویان متاهل وام تحصیلی دریافت کردند
تجمع دانشگاهیان دانشگاه تهران درحمایت از خیزش دانشجویان در آمریکا
شورای عالی انقلاب فرهنگی در نظارت و پیگیری مصوباتش جدی است
محدودیت اعطای پایههای تشویقی اعضای هیات علمی لغو شد
پیشفروش شنل نامرئی کننده آغاز شد+عکس
یک صفحه جدید به واتساپ اضافه میشود+عکس
دانشمندان قلب ماه را دیدند+عکس
بن سلمان از ساخت پروژه بلندپروازانهاش منصرف شد
ناسا برای بازگشت از سیاره سرخ دست به دامن ایلان ماسک شد
نمونه ایرانی پدافند ضدهوایی که مشابه روسی است+عکس
ورود قدرتمندترین گوشی نوبیا به بازار
انقلابی بزرگ در صنعت ترانزیت و موتورهای دیزلی اتفاق افتاد
رونمایی از سریعترین مرسدس بنز AMG+عکس
باتری این ریزسیاهچاله فضایی میتواند انرژی چند نسل یک خانواده را تامین کند
برای اولین بار اشعه ایکس برآمده از اتمها کشف شد
علت فیلتر دسکورد اعلام شد
هزینه نگهداری از خودروهای لوکس آمریکایی چقدر است؟
گشودن مقبره فراعنه مساوی با مرگ حتمی؟
رونمایی از موتور ۶ سیلندر ۴۰۰۰ سیسی ساخته محققان ایرانی+عکس
چین جنگندههای رادارگریز F۲۲ آمریکا را فلج کرد+عکس
موتور آمونیاک سوز تویوتا با قدرت بیشتر و آلایندگی کمتر
پدافند ضدهوایی ایران که شبیه اس ۳۰۰ روسیه است+عکس
جاسوس همهفن حریف اوکراینیها که در جنگ با روسیه به کمکشان میآید
سریع ترین موشکهای مافوق صوت در سال ۲۰۲۴ معرفی شدند+عکس
نتایج اولیه آزمون استخدامی آموزش و پرورش اعلام شد
دوربین بامزهای که بدون عکس گرفتن شما را شگفت زده میکند+عکس
انتصاب در آموزش و پرورش
پیشثبتنام مدارس غیردولتی براساس شهریه سال گذشته است
پویش سلامت دهان و دندان ۱۷ تا ۱۹ اردیبهشت برگزار میشود
برگزاری زنگ آموزش همزمان با گرامیداشت هفته زمین پاک در مدارس شهر تهران
شاسیبلند جدید چینی که با مدل تسلا مو نمیزند+عکس
آغاز پذیرش دانشجوی دکتری بدون آزمون در دانشگاه آزاد
پیشتازی ۲۶ درصدی داوطلبان زن در نوبت اول کنکور
آثار جشنواره مد و لباس نقش تنپوش در حال داوری است
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.