کد خبر: 43971
ف
حکمت ایرانی در قوام فلسفه اسلامی دخیل بوده است
رئیس فرهنگستان علوم گفت: فلسفه با هیچ نژادی نسبت ندارد. به نظرم اینکه گفته می شود فلسفه به نژاد ایرانی مربوط است یک نظر سیاسی تعصب آلود است.

به گزارش ثریا بیست و سومین همایش بزرگداشت ملاصدرا با عنوان «حکمت ایرانی و حکمت متعالیه» از سوی بنیاد حکمت اسلامی صدرا صبح امروز در مجموعه فرهنگی آدینه برگزار شد.

رضا داوری اردکانی در این همایش در سخنانی با موضوع «حکمت ایرانی و لزوم بازخوانی و تدوین تاریخ فلسفه اسلامی» اظهارداشت: در این ۳۰-۲۰ سال اخیر جامعه توجه چندانی به تاریخ فلسفه اسلامی نکرده است. چنانچه برخی از استادان فلسفه در ۸۰-۷۰ سال گذشته می‌گفتند تاریخ فلسفه اهمیتی ندارد و شاید راست می‌گفتند، چون قدما تاریخ فلسفه نداشتند، چرا که نیاز به آن وجود نداشت و تاریخ حکمت به جای آن داشتند. تاریخ به معنای جدید حدود ۳۰۰ سال است که به وجود آمده، حال ما به تاریخ فلسفه نیاز داریم تا جایگاه خود را معین کنیم. یکی از این مباحث، جایگاه فلسفه اسلامی و نسبت آن با حکمت است که باید اطراف و جوانب قضایا برای ما روشن شود که فلسفه، تاریخش از یونان گرفته شده است.

رئیس فرهنگستان علوم افزود: سوال مهمی که در تاریخ فلسفه اسلامی می‌تواند مطرح شود این است که آیا گسستی در این خصوص وجود دارد؟ افلاطون و ارسطو استادان فلسفه اند و تردیدی نیست که شباهت‌هایی در این خصوص وجود دارد که می‌تواند تصادفی هم باشد اما آیا گسستی وجود داشته؟ یعنی طرح نویی در عالم اسلام افکنده شده است؟ در این صورت نسبت ما با حکمت قدیم ایرانی و نسبت ما با فلسفه یونانی مشخص می‌شود.

رئیس فرهنگستان علوم با بیان اینکه ما نیاز به تاریخ فلسفه داریم برای اینکه روشن کنیم با فلسفه چه نسبت و سروکاری داریم، ادامه داد: یکی از موضوعاتی که اخیراً گفته می‌شود، راجع به نسبت ایران و نژاد ایرانی با فلسفه اسلامی است. باید بگویم فلسفه با هیچ نژادی نسبت ندارد. شرق، مهد حکمت بوده است و فلسفه سیر کرده و در ایران ادامه پیدا کرده و باید پرسید چرا در ایران ادامه یافته است و چرا در ایران فلسفه به وجود آمده نه هیچ جای دیگری، حتی در کشورهای اسلامی؟

وی افزود: بنابراین قابل تأمل است که فلسفه در ایران چه بوده و چرا قوام دیگری یافته است؟ به طوری که در هیچ جای دیگر جهان این گونه نبوده است. این یک امر اتفاقی نیست و باید دید خصوصیت و امتیاز فلسفه اسلامی چیست. یک اصل وقتی تغییر می‌کند، کل مطلوب را تغییر می‌دهد. فلسفه با اصول شروع می‌شود و همه فلسفه‌ها اصولی دارند، تغییر مهمی که در عالم اسلامی پیدا شد، تلقی جدید از لفظ ماهیت بود. ماهیت، عدم است. این در بدو فلسفه اسلامی گفته شد که ماهیت یک امکان است و ماهیت موجود است در فلسفه اسلامی. وقتی از وجود و ماهیت سخن گفته می‌شود، ظاهراً نوعی تقابل به وجود می‌آید. گاه فلسفه اسلامی تحت تأثیر دین اسلام قرار می‌گیرد و تغییراتی نیز در دین یونانی دارد. اصل وحدت دین و فلسفه را از ابتدا فارابی مطرح کرده است. تاریخ دین و فلسفه تاریخ جمع فلسفه اشراقی، عرفان و کلام است و همه اینها در حکمت و فلسفه ملاصدرا جمع می‌شود و به حکمت نزدیک می‌گردد.

داوری اردکانی با بیان اینکه حکمت ایرانی در قوام فلسفه اسلامی دخیل بوده است، تأکید کرد: باید زوایای این قضیه روشن شود و برخی از معاصران این طور مطرح کرده اند که فلسفه اسلامی فلسفه نژاد ایرانی است. فلسفه اسلامی قوام پیدا کرده تا حکومت عدل دوام پیدا کند اما اینکه بگویید ابن سینا فلسفه اش ایدئولوژی است، قدری عجیب به نظر نمی‌رسد؟

وی در بخش دیگری از سخنان خود افزود: در اینکه هر سیاستی اتکا به فلسفه دارد تردیدی نیست اما فرق دارد که فیلسوف به قصد عمل سیاسی به فلسفه بپردازد. همه متقدمان نظر را بر عمل متقدم می‌دانستند. تاریخ فلسفه اسلامی به معنی این بوده که قصد سیاسی تحقق یابد. باید دید فلسفه ما در تاریخ فلسفه اسلامی با سیاست و دین چه نسبتی دارد. تاریخ فلسفه اسلامی، تاریخ وحدت است اما یک طرح عملی سیاسی نبوده است، بلکه سیر تفکر این گونه بوده و سیر تفکر برنامه ریزی ندارد. کاری که با تفکر باشد، کار مهمی است، بنابراین تابع برنامه نیست، بلکه برنامه تابع اوست. برنامه‌ها را برنامه ریزان بر اساس فلسفه قرار می‌دهند و به نظرم اینکه فلسفه به نژاد ایرانی مربوط است یک نظر سیاسی تعصب آلود است و اینکه این نظریه‌ها را ایدئولوژی بگیریم، کلمه‌ای در این خصوص نمی‌توان یافت. ایدئولوژی اعتقاد غیردینی و غیرمبتنی بر وحی، شریعت و دین خاص است. ایدئولوژی بر مبنای فلسفه‌ای احکام عملی صادر می‌کند و در فلسفه ما اطاعت نداریم، بلکه به جای آن تفکر وجود دارد.

منبع: مهر


مرتبط ها
ارسال نظر
حداکثر تعداد کاراکتر نظر 200 ميياشد .
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.

بورسیه دانشجویان اخراج شده از دانشگاه‌های آمریکا

انتشارات موزه انقلاب با ۴۷ اثر چاپ اولی به نمایشگاه کتاب می‌آید

افشای رازهای دوبلین در نمایشگاه کتاب تهران

خواسته اصلی دانشجویان آمریکایی و اروپایی، همبستگی با ملت فلسطین است

عدم استفاده بهینه از منابع موجب کاهش بهره‌وری در دانشگاه‌ها می‌شود

تلاش سیا برای دزدیدن زیردریایی هسته‌ای

پیش بینی دانشمندان درباره مرگ زمین و پایان حیات

سدان ال ۹۰ هم بومی سازی شد+عکس

خودروی شیک خارجی که نوه پژو ۴۰۵ است+عکس

برگزاری آزمون میان دوره پیش کارورزی پزشکی؛ ۱۷ خردادماه

کشف اتفاقی یک شهاب سنگ در لرستان+عکس

دانشگاه تربیت مدرس در میان برترین دانشگاه‌های ایران در نظام رتبه‌بندی سکیمگو

تشکیل کارگروهی در وزارت آموزش و پرورش برای عملیاتی کردن فرامین رهبری

شبهات دانش‌آموزان زیاد اما عمق کمی دارد/ برنامه‌ریزی برای اوقات فراغت تابستان دانش‌آموزان

نمایشگاه کتاب تهران متعلق به جریان فرهنگ و ادب کشور است

رمان تو خواب میکاییل هستی رونمایی می‌شود

برگزاری مسابقه رباتیک ورزشی در دانشگاه صنعتی امیرکبیر

رشته‌های پزشکی براساس نیاز کشور و تعداد داوطلبین ساماندهی می‌شود

کمبود یک هزار عضو هیات علمی در دانشگاه فنی و حرفه ای

اجرای شیوه‌نامه نظام استاد شاگردی در دانشگاه آزاد اسلامی

جدول زمانبندی نقل و انتقال دانشجویان پزشکی/ آخرین مهلت ثبت نام

برای اولین بار در ایران آزمون بورسیه باهچه شهیر برگزار می شود

آگهی/ خرید بهترین تشک طبی

آزمون میان دوره پیش کارورزی پزشکی ۱۷ خردادماه برگزار می‌شود

شیوه نامه افزایش حقوق و دستمزد سال ۱۴۰۳ دانشگاه آزاد تشریح شد

۲۴۰ رشته محل دانشگاه آزاد در واحدهای بزرگ ادغام شد

شخصیت‌ قصه‌های ایرانی بر روی پوستر نمایشگاه کتاب

شرایط دریافت وام دانشجویی چیست؟

افزایش حضور دانشگاه‌های ایرانی در رتبه‌بندی آسیایی تایمز ۲۰۲۴

کمبود ۷۰ هزار نیروی پرورشی و مشاور در مدارس

دولت سیزدهم ‌مجدانه به‌دنبال ارتقای منزلت و معیشت معلمان است

علوم پایه نیازمند بودجه مناسب است/باید تصمیمات بزرگ گرفته شود

شورای راهبردی دانشکده علوم خانواده درمسیر شکل‌گیری/برخی شخصیت‌های حقوقی عضویت را نپذیرفتند

جذب سرباز امریه در سازمان جهاددانشگاهی صنعتی شریف

استقبال کم فرهنگیان از طرح بکارگیری دوباره بازنشستگان/ نرخ حق‌التدریس‌ها، علت عدم استقبال

حضور گروه‌های مردمی در فعالیت‌های پرورشی

رایگان بودن مدارس سمپاد برای دانش‌آموزان ۴ دهک اول/ والدین تخلفات را اطلاع دهند

سرکوب دانشجویان آمریکایی حامی فلسطین با لابی رژیم صهیونیستی صورت می‌گیرد

نشریات دانشجویی روایت‌گر جنبش‌های دانشجویی در حمایت از غزه باشند

پیام تسلیت رییس دانشگاه تهران در پی درگذشت دانشجوی نخبه

در نشست هم‌اندیشی وزرای ادوار وزارت علوم چه گذشت؟

کسب چهار افتخار علمی بین‌المللی توسط عضو پیوسته فرهنگستان علوم

ضرورت مشارکت ذی‌نفعان حوزه علوم انسانی در تدوین سیاست‌ها

ماده واحده «اصلاح ماده 4 آیین‌نامه شورای تخصصی حوزوی»

صدور مجوز اجرای ۲۴دوره کوتاه مدت اشتغال‌محور در دانشگاه علمی کاربردی

انتشار کلید اولیه پنجاه و یکمین دوره آزمون دستیاری پزشکی

در چهل‌وششمین دوره مسابقه ریاضی دانشجویی در سطح کشوری، ۴ دانشجوی دانشگاه کاشان حضور یافتند و از این میان، ۲ نفر موفق به کسب مدال شدند.

درِ دانشگاه‌های ایران به روی دانشجویان معترض آمریکایی باز شد

موافقت دولت با راه‌اندازی دانشگاه فرهنگیان در گلپایگان

بیرون کردن دانشجویان فرانسوی توسط پلیس پاریس

مقایسه صحنه اعتراضات دانشجویی در ایران و آمریکا

ژاپن به دنیال اینترنت نسل ششم است

اعلام نتایج اولیه آزمون دستیاری پزشکی در نیمه دوم خرداد

شیوه صحیح امر به معروف و نهی از منکر مطابق با سیره امام صادق (ع)

اطلاعات فاش شده درباره پرچمداران ۲۰۲۴ هواوی +عکس

اعلام جدیدترین نتایج اعتباربخشی دانشکده‌های پزشکی کشور

آمار نهایی انتخاب رشته در آزمون دکتری سال ۱۴۰۳ اعلام شد

بازسازی چهره زن عراقی ۷۵ هزار ساله با اسکن سه بعدی+عکس

سونی برای آدم‌ها کولر همراه ساخت+عکس

بی ام و وانت اتوماتیک ضدخش تولید کرد+عکس

زیباترین کهکشان مارپیچی که با تسکوپ‌های آماتوری هم دیده می‌شود+عکس

اسپاتیفای یکی از قابلیت‌های خود را بی‌خبر پولی کرد

فشارهای اتحادیه اروپا عملکرد اپل را تغییر داد

چینی‌ها از کپی تسلا رونمایی کردند+عکس

جزئیات هوش مصنوعی آیفون فاش شد

ظاهر عجیب جدیدترین خودروی فراری با یک موتور ۱۲ سیلندر+عکس

دمای عجیب و غریب این سیاره گازی در فضا ثبت شد

۸۰۰۰ هزار سال پیش چگونه انسان‌های اولیه به این غار تاریک در فرانسه رفتند

ناسا یک پیام از فضا در نزدیکی زمین دریافت کرد

سحابی خوش آب و رنگ کله ماهی در فضا ثبت شد+عکس

دستور ساخت جت ۱۰۰ نفره در ایران صادر شد

نقشه آبی زمین پس از نیم قرن دوباره کشیده شد+عکس

اقدامات وزارت بهداشت برای افزایش امید و انگیزه دستیاران پزشکی

به تشکل‌های دانشجویی گرنت اعطا می‌شود

۷۵ دانشگاه ایرانی در میان برترین‌های آسیا در رتبه‌بندی تایمز

نشست «سواد بصری در مد و لباس» برگزار می‌شود

اولین نکوداشت روانشناسان رضوی برگزار می شود

پذیرش دانشجوی دکتری در پژوهشگاه‌ها قانونی است

جزییات برگزاری کنکور مجدد برای داوطلبان سیل زده اعلام شد

کتاب چشم‌ها تنها برای دیدن نیستند منتشر شد

بازسازی چهره زن عراقی ۷۵ هزار ساله با اسکن سه بعدی+عکس

بازگشت سونی اکسپریا به یک طراحی جدید+عکس

سونی برای آدم‌ها کولر همراه ساخت+عکس

دستور ساخت جت ۱۰۰ نفره در ایران صادر شد

همه اجساد در خاک این شهر تجزیه نمی‌شود و سالم می‌ماند+عکس

این پهپاد ایرانی به دشمنان فرصت فرار نمی‌دهد+عکس

سوخوهای روسی که قرار بود به ایران بیایند کجا رفتند؟

نکته عجیبی که در تلویزیون ۴K هواوی خبرساز شد

نقشه آبی زمین پس از نیم قرن دوباره کشیده شد+عکس

بی ام و وانت اتوماتیک ضدخش تولید کرد+عکس

سلاح قدیمی و کوچک اوکراینی‌ها که روسیه را زمین گیر کرد+عکس

چند دستگاه هیوندای کونا وارد ایران شد+عکس

تلاش سیا برای دزدیدن زیردریایی هسته‌ای

ویژگی‌های خاص ساعت گران قیمت گواردیولا+عکس

ملاقات ستاره دنباله دار با ماه و مشتری و اورانوس+عکس

تعرفه وحشتناک جی‌میل با هوش مصنوعی اعلام شد

ستاره نوترونی مرده در کهکشان به صورت ناگهانی زنده شد+عکس

گوگل جایگزین یورگن کلوپ سرمربی لیورپول می‌شود

سحابی خوش آب و رنگ کله ماهی در فضا ثبت شد+عکس

زیباترین کهکشان مارپیچی که با تسکوپ‌های آماتوری هم دیده می‌شود+عکس

اطلاعات فاش شده درباره پرچمداران ۲۰۲۴ هواوی +عکس

جزئیات هوش مصنوعی آیفون فاش شد

داخل ساختمان‌های عجیب با علامت X در چین چه خبر است؟ +عکس

خودروهای ایرانی چشم کره‌شمالی را گرفت+عکس

سدان ال ۹۰ هم بومی سازی شد+عکس

پیش بینی دانشمندان درباره مرگ زمین و پایان حیات

کشف اتفاقی یک شهاب سنگ در لرستان+عکس

فشارهای اتحادیه اروپا عملکرد اپل را تغییر داد

ژاپن به دنیال اینترنت نسل ششم است

چینی‌ها از کپی تسلا رونمایی کردند+عکس