به گزارش ثریا متن زیر یادداشتی است که نصرالله حکمت استاد فلسفه و عرفان اسلامی دانشگاه شهید بهشتی به مناسبت میلاد امام کاظم(ع) با تفسیر سه حدیث از آن بزرگوار نوشته است:
میلاد امام موسی کاظم(ع) بر بر همهٔ کسانی که حقیقت را حتی اگر در زندان باشد، میشناسند و از آن فرار نمیکنند و با فرار خود قفلی دیگر بر محبس حقیقت نمیزنند، مبارک باد.
در ادامه تفسیر سه حدیث از آن امام همام از نظر شما می گذرد:
حدیث اول:
امام کاظم (ع) که درود خدا بر او باد، فرمود: مَن لَم یَجِد لِلاِسائة مَضَضا، لم یکُن عنده لِلاِحسانِ موقعٌ. (میزان الحکمة، ج ۲، ص ۸۵۲)
هرکس از درد بدی کردن نسوزد، نزد او خوبی کردن جایگاهی ندارد. «مَضَض» یعنی درد جانکاه، دردی که کسی تاب آن را نیاورد، دردی که شدت آن، جان را بسوزاند.
خوبی کردن به دیگران و رفتار زیبا و نیک داشتن، البته بسیار پسندیده است، اما سخن در این است که رفتار نیک، در صورتی استمرار دارد که از جان «نیک انسان» بجوشد و جریان یابد. از چنان انسانی، ما همیشه و در همه جا انتظار خوب بودن و خوبی کردن داریم؛ چرا که خوبی کردن و نیک رفتاری نزد او مرتبه و جایگاه خاص خود را دارد و بر اثر ملاحظات ویژه، یا ریاکاری و ظاهرسازی نیست. به عبارت دیگر، رفتار نیکوخوی و خصلت چنان انسانی است.
سخن امام این است که چنان خصلتی، مولود بیزاری از بدی و بدرفتاری است. انسان شریف و نیکرفتار، از دیدن بدیها و بدرفتاریها، احساس دردی جانسوز میکند چندان که تاب تحملش را ندارد.
اگر کسی، از دیدن بدرفتاری دیگران، یا از رفتار بد خود، آزرده و دردمند نشود و بدی را مصیبتی دردآور نداند، در واقع باید از این راه، نشانه شناسی کند و به شناخت خودش نزدیک تر شود و دریابد که هنوز خوبی کردن و «نیکْ انسان» بودن در جان او ننشسته است؛ باید تمرین کند و به جائی رسد که از بدی و بدرفتاری، آزرده و ملول و دردمند گردد.
حدیث دوم:
امام کاظم که درود خدا بر او بادا فرمود: دلیلُ العاقلِ التَّفکٌرُ و دلیلُ التَّفکرِ الصَّمْت (میزان الحکمة، ج ۵، ص ۲۲۰۴)
اندیشیدن، راهنمای خردمند است و سکوت، راهنمای اندیشیدن. در این کلام کوتاه چهار کلمه آمده که در بارهٔ هر یک از آنها، یک دنیا حرف و سخن هست: ۱. دلیل، ۲. عاقل، ۳. تفکر، ۴. صمت (سکوت)
سه کلمهٔ نخست، از پربسامدترین کلمات در زبان آدمیان است؛ و کلمهٔ چهارم، با بسامدی بسیار پائین، گهگاه لابلای کلمات دیگر بکارمیرود و نکتهٔ ظریف این است که بکاربردن کلمهٔ «سکوت»، ضد سکوت است.
این کلام شگفتانگیز - که علاوه بر عمق معنایش، در کلماتش نیز چینش عجیبی به چشم میخورد - از نظر این جانب، در چند جهت، افقگشائی میکند که تفصیل آنها در این فضا نمیگنجد؛ فقط به برخی از این افقها اشاره میکنم:
الف. اگر کسی عاقل، و اهل تفکر است، باید بداند که از راه «سکوت» میتواند فکر خود را تغذیه کند و از راه تفکر، میتواند به تقویت عقل بپردازد.
ب. اگر ما بخواهیم بدانیم که عاقل و اندیشمند کیست، باید ببینیم چه کسی بیشتر، اهل سکوت است و از راه سکوت شخص، به عقل و تفکر او، پی ببریم. کسی که زیاد حرف میزند فرصت تعقل و تفکر ندارد و وقتی سخن میگوید، سخنش یا فاقد عمق است و یا عمق کمی دارد.
ج. سکوتی که نشانهٔ تعقل و تفکر است و ما از راه آن، میتوانیم به عاقل و متفکر بودنِ کسی پیببریم، سکوتی از جنس «حضور» است؛ نه آن سکوتی که کسی اختیار کرده تا به دیگران، القا کند که اهل تفکر است. به بیان دیگر، آن چه از سنخ حضور است - در اینجا، سکوت -، اگر ظاهر شود، میتواند دروغ باشد. پس ما گاه بر اثر سکوت دیگران، ممکن است فریب بخوریم یعنی میپنداریم که او اهل تفکر است در حالی که با سکوت خود در حال شیطنت است. به بیان دیگر، سکوت ذهنی و قلبی است که میتواند به تفکر و تعقل، مددرسانی کند نه صرف سکوت زبانی.
د. کسی که در خلوت و تنهائی خود نشسته، از راه سکوت ذهنی و قلبی میتواند زمینهٔ بارش آگاهی را فراهم کند و تمرینِ «شنیدن» کند؛ شنیدن از «خود ِآگاه». زبان حالِ «خودِ آکاه» این است که: اگر سخن بگوئی، سکوت میکنم؛ و اگر سکوت کنی، سخن میگویم.
دو نکته را به اختصار میگویم:
۱. دنیای امروز، لبریز از حرف و حرافی است و از در و دیوار، از آسمان و زمین، صوت و صدا و حرف میبارد و این خود، یکی از نشانههای بیعقلی و بیفکریِ این روزگار است که به هیچکس امان نمیدهد که دمی سکوت کند و با خود باشد و خود را بیابد. درون این غوغا، همه، خود را گم کردهایم.
۲. «سکوت»، واژهاش، و از آن مهمتر، معنایش و به خصوص حالتش، تنها معنا و حالتی است که بینهایت تفسیر را برمیتابد و با پهنهٔ هستی انسان، سازگاری و انس دارد. از این رو، دلم میخواهد که در باب آن، هم بسیار بیندیشم و هم اندکی بنویسم. از یک سو تکههائی از «گاهیکمی سکوت» را میاندیشم و مینویسم و با کلمات، نقاشی میکنم. از جانب دیگر، در کتاب «مرثیهای برای جنون» بحث کوتاهی در باب معنای سکوت و ضرورت «سکوتشناسی»، دارم که آن را پس از این، در یک قاب مستقل، خواهم آورد.
حدیث سوم:
از امام کاظم(ع) پرسیدند آنجا که خدا میگوید: «قل انما حرّم ربی الفواحش ما ظهر منها و ما بطن»، مراد چیست؟، گفت: إنٓ القرآنَ لهُ ظهرٌ و بطنٌ، فجمیعُ ما حرّمَ اللهُ فیالقرآنِ هوالظاهرُ و الباطنُ من ذلک أئمةُ الجور. و جمیعُ ما أحلَّ اللهُ تعالی فیالکتابِ هو الظاهرُ و الباطنُ من ذلک أئمةُ الحق.(میزان الحکمة، ج ۱ ص ۱۴۲، به نقل از اصول کافی).
قرآن ظاهری دارد و باطنی. همهٔ آنچه خدا در قرآن تحریم کرده، ظاهر قرآن است و باطنش امامان و پیشوایان ستم و جور است؛ و همهٔ آنچه را خدای تعالی در کتاب، حلال کرده، ظاهر کتاب است و باطنش امامان حق (و حقیقت) است.
بندهٔ نادان و ناتوان، از تفسیر این سخن بلند و شکوهمند عاجزم. با کوزهای شکسته در ساحل این دریا ایستادهام و به اندازهٔ آن از آب این دریا برمیدارم و در قالب عبارات میریزم و حاصل برداشتم را در دو بند میگویم:
بند ۱: خدای خالق عالم و آدم که سکوت نکرده و با انسان سخن گفته است، چیزهائی را در کتابش حرام کرده و آنها را به عنوان رجس و خبث و پلیدی و نادرستی و ناپاکی معرفی کرده است و از انسان خواسته که از آنها دوری کند. امام کاظم درود بر او میگوید که باطن و ریشه و اصل همهٔ محرمات و پلیدیها و پلشتیها و نادرستیها، امام جور و پیشوای ستم و جفا است. او است که زمینهٔ هرگونه پلیدی و آلودگی را فراهم میآورد و بر هیمهٔ آتش کجرویها میافزاید و آن را دامن میزند. او سرآغاز و باطن هر گونه کجروی و پلیدی است.
بند ۲: تمام آنچه در کتاب خدا به عنوان حلال معرفی شده و در شأن انسانی است که میخواهد زندگی پاکیزه و انسانی داشته باشد و حق هیچکس و هیچچیز را تضییع نکند، ظاهر قرآن است که باطن و اصل و ریشه و مبدأ و مجمعش امام حق است. عالمی که امام حق و حقیقت ندارد، یکپارچه جور و جفا و ستم است؛ یکپارچه پوچی و بیحاصلی است؛ یکپارچه نومیدی و سرخوردگی است. امام حق، مبدأ و مجمع وباطن همهٔ پاکیها و زیبائیها و درستیها و خوبیها است.
در روزگار هارون عباسی، وقتی امام حق و حقیقت، زندانی است، یعنی عهد «پاکی و حقیقتِ در محبس» است تا او را هر گونه که بخواهند به مردم معرفی میکنند. اینک آنکه اهل حقیقت است کارش بس دشوار دارد، باید بتواند «حقیقتِ در زندان» را بفهمد؛ باید بتواند دریابد که آن حقیقت را به گونهای غیرواقعی و نامنطبق بر اصل، معرفی میکنند؛ باید بیندیشد که اگر از «حقیقتِ در زندان» که به گونهای مسخ شده معرفی گردیده بگریزد، با زندانبان حقیقت همراهی و همدلی کرده است.
منبع: خبرگزاری مهر
شرط اخذ مهر تردد دانشجویی اعلام شد
فرایند جذب خویشاوندان اعضای هیات علمی در دانشگاهها تغییر کرد
برنامه زمانی فرآیندهای آزمونهای سالهای ۱۴۰۳ و ۱۴۰۴ اعلام شد
ارائه خدمات دانشجویی در ایام نوروز ۱۴۰۳ فراهم شد
فصل دوم جشنواره عروسکخونه آغاز شد/ رأیگیری انحصاری در شاد
اجرای بیش از یک هزار و ۶۰۰ برنامه فرهنگی در دانشگاه محقق اردبیلی در سال ۱۴۰۲
مهلت پرداخت اجاره بهای خوابگاه های دانشجویان تمدید شد
رشد ۱۸درصدی پذیرفته شدگان کارشناسی تکمیل ظرفیت ۱۴۰۲ پیام نور
بسته حمایتی برای بانوانی که در زمان تحصیل قصد مادر شدن دارند
تقویم آزمونهای کشوری سال ۱۴۰۴ اعلام شد
مهلت دانشجویان برای ثبت تقاضای وامهای دانشجویی اعلام شد
۱۸۵ کتابخانه عمومی در نوروز فعالیت میکنند
فراخوان نخستین جشنواره اتقان منتشر شد
مهلت ثبتنام آزمون انتخاب سردفتر اسناد رسمی تمدید شد
جزییات پذیرش دکتری با آزمون مدرسه عالی حکمرانی شهید بهشتی اعلام شد
نرخ غذای دانشجویان علوم پزشکی گران شد
آشنایی استادان و دانشجویان دانشگاه دولتی آرابائف قرقیزستان با فرهنگ ایرانی
انتشار کلید سوالات آزمون جامع علوم پایه پزشکی و دندانپزشکی
استفاده از ظرفیتهای دانشگاه شریف در توسعه صنعت داروسازی کشور
سرپرست مدیریت امور اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی منصوب شد
مقایسه دو برش ۴۵ ساله دانشگاه تهران تاثیر انقلاب را گواهی می دهد
آمادگی ایران برای افزایش اعطای بورس تحصیلی به دانشجویان ونزوئلا
سرپرست مرکز مطالعات راهبردی زنان و خانواده بسیج اساتید منصوب شد
مجموعهداستان تناردیه را من کشتم چاپ شد
جزییات خدماترسانی کتابخانه و موزه ملی ملک در نوروز ۱۴۰۳
فعالسازی بخش خصوصی در توسعه زیستبوم و کاربست داده و هوش مصنوعی با ابزار اعتبار مالیاتی
روزنامه آفتاب یزد تعطیل میشود روزنامه «آفتاب یزد تعطیل میشود
دو انتصاب جدید در سازمان امور دانشجویان
صدور ابلاغ برای ۸۵۰ نفر از پذیرفتهشدگان آزمون سردفتری
عرضه تاریخ فشرده چین در کتابفروشیها
نیمه دیگر زندگی و شریف جان شریف جان به بازار آمدند
وام ودیعه مسکن دانشجویی چیست؟
حمله به دانشجویان مسلمان هنگام اقامه نماز
ابلاغ آیین نامه های ارتقای اعضای هیات علمی و جهش علمی اوایل 1403
کلید نهایی آزمون های علوم پایه و پیش کارورزی منتشر شد
فراخوان ثبتنام مسابقات ملی ارائه سه دقیقهای سدید
فراخوان ثبتنام طرح ملی باشگاههای مطالعه دانشجویان سریر
کسب موفقیت دانشجویان انیمیشن دانشگاه تربیت مدرس در جشنواره بینالمللی پویانمایی تهران
قائماطلاعات ۴۰۰۰ دانشجوی شهید در فضای دیجیتال بارگزاری شد
چاپ کتابی برای واکاوی خاستگاه جشن پوریم صهیونیستها
برنامه بوی باران در فرهنگسرای اشراق برگزار میشود
جزئیات آزمون سراسری سال ۱۴۰۳ اعلام شد
ماموریت اصلی مدارس شاهد ترویج فرهنگ ایثار و شهادت است
طرح تحول معاونت پرورشی در دستورکار شورای عالی انقلاب فرهنگی
تکالیف مهارت محور جایگزین پیک نوروزی ۱۴۰۳
خبر خوش درباره افزایش حقالزحمه دستیاران و کارورزان پزشکی
سیمای دانشگاه تهران در سال ۱۴۰۲ / اقدامات تاسیسی و جهشهای دانشگاه تهران در سالی که گذشت
راه فتح قله از دانشگاه میگذرد؛ راه را با جهاد علمی هموارتر سازیم
از حکم لغو تحریم دانشگاه شریف تا ورود غولهای رسانهای به دشمنیهای علمی
بابا برفی در کتابفروشیها
پرندهبازِ تهران روی قفسه کتابفروشی نشست
توسعه بورسهای دانشجویی و نمایه شدن ۶۳ نشریه ایرانی در پایگاههای بینالمللی
آییننامههای دانشگاه حکمتبنیان سال آینده نهایی و ابلاغ میشود
بازگشایی مجدد سامانه سنجش سلامت از فروردینماه
واریز ۵۳۶میلیارد ریال به حساب فرهنگیان بازنشسته بهمن ۱۴۰۲عضو صندوق ذخیره فرهنگیان
خیالتان راحت؛ دانشآموزان برای آزمونهای نهایی فقط کتابهای درسی را بخوانند
جزییات ثبتنام در نوبت دوم کنکور سراسری سال ۱۴۰۳ اعلام شد
وزارت علوم متولی برگزاری دومین اجلاس وزرای علوم کشورهای اسلامی شد
شیوهنامه شناسایی دانشجویان مستعد در مسیر نخبگی ابلاغ شد
شرایط حضور دانشجویان علوم پزشکی در طرح حافظ شواعلام شد
معیارهای جدید رتبه بندی ملی دانشگاه های کشور (ISC) تصویب شد
نحوه پذیرش کاردانی به کارشناسی رشته علوم آزمایشگاهی تغییر کرد
حضور ۴۶۵ گروه جهادی و دانشجویی در پویش ملی لبخند ایران
نقش جهاددانشگاهی برای تشویق مردم به مشارکت در انتخابات تبیین شد
مناظره رییس دانشگاه تهران با اساتید مدعی اخراج فردا برگزار میشود
فردا آخرین مهلت انتخاب محل در آزمون دستیاری فوق تخصصی پزشکی
این گوشیهای سامسونگ به روزرسانی بزرگی دریافت میکنند+عکس
کشف اقیانوسی ۳ برابر تمام اقیانوسهای جهان در اعماق زمین
پذیرش در کاردانی به کارشناسی رشته علوم آزمایشگاهی بدون آزمون شد
ثبت نام آزمون زبان MSRT آغاز شد
آخرین آمار ثبت شده ازدواج دانشجویی در سامانه همرسان
واریز 536 میلیارد به حساب فرهنگیان بازنشسته بهمن 1402 عضو صندوق ذخیره فرهنگیان
صحرایی: مرجعیت به برنامه درسی بازگشته است/ خانوادهها پشت آموزشوپرورش بایستند/ تهیه نگاشت نهادی، رسانهای و مدرسهای سند تحول
شیوه ردیابی گوشیهای خاموش در گوشیهای اندروید
پذیرش مسافران نوروزی در ۲۵۴ کلاس درس دامغان
چاپ داستانهای یکپزشک در آواز در دامنه تنهایی
چاپ فکرکردن بهواسطه داستانها/گفتگوی فلسفی وتقویت معنادرکودکان
آغاز ثبت نام کارشناسی بدون آزمون پیام نور از امروز
آغاز مهارتآموزی دانشآموزان در ایام نوروز از ۲۴ اسفند تا ۲۴ فروردین/تجهیز هنرستانها تا مهر۱۴۰۳
۲ هزار معلم در فعالیتهای جهادی مشارکت داشتهاند
گوشی جدید هواوی سامسونگ را زمین میزند+عکس
اسکرینشات گرفتن از عکس پروفایل واتساپ را فراموش کنید
ساخت ساز در ابر شهر بن سلمان به سرعت پیش میرود+عکس
کشف اقیانوسی ۳ برابر تمام اقیانوسهای جهان در اعماق زمین
شیوه ردیابی گوشیهای خاموش در گوشیهای اندروید
آمریکا معادلات درباره سرعت اینترنت را تغییر داد
گلکسی A۵۵ سامسونگ در این کشور عرضه نمیشود
استخراج لیتیوم بیخ گوش ایران شروع شد
این گوشیهای سامسونگ به روزرسانی بزرگی دریافت میکنند+عکس
تانک ۳۰۰ به زودی وارد ایران میشود+عکس
پیشبینی تحلیلگران درباره افت ارزش این مدل آیفون+عکس
گلکسی رینگ سامسونگ چه زمانی وارد بازار میشود؟ +عکس
کاری که مریخ با آب و هوای زمین میکند برای دانشمندان آشکار شد
بالگردهای کرهای به کشور همسایه ایران میروند+عکس
قدرتمندترین بنز S کلاس جهان با تغییرات هیجان انگیز+عکس
الماسهای مصنوعی جدید دنیا را متعجب کردند+عکس
کراس اوور هوندا CR-V ژاپنی در راه ایران+عکس
محبوبترین شبکه اجتماعی در دنیا در ایران محبوب نیست
لوکسترین زیردریایی دنیا که ۷ روز در عمق اقیانوس باقی میماند+عکس
نیمه گمشده مجسمه غول پیکر پادشاه مصری پس از ۱۰۰ سال کشف شد+عکس
خانواده ایرانی به بیماری تک فرزندی مبتلا شده است
خط تولید این جنگنده فرانسوی با سرعت مشغول کار است+عکس
جنگنده ساخت هند به شکل بدی سقوط کرد +عکس
ثبت نام وام تحصیلی دانشجویان علوم پزشکی از ۱۵ فروردین آغاز میشود
پرتقاضاترین بنزی که در سامانه جانبازان ثبت شده است+عکس
علمالهدی: قهر جریان فرهنگی و علمی باعث لطمه زدن به نهاد علم است
خودروی جدید مرسدس بنز برای جنگ با بی ام و به میدان آمد+عکس
تصویری از اگزوز مارپیچی موشک سفینه فضایی روی آسمان+عکس
امروز آخرین مهلت ثبت نام آزمون دستیاری تخصصی دندانپزشکی سال ۱۴۰۳
رشد ۴۰ درصدی مراکز هدایت شغلی و کاریابی در دانشگاهها در یک سال گذشته
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.