کد خبر: 56663
ف
سمبل تعقل دولتی تشیع/ پیگیری سیاست هویتی توسط حاج قاسم
حاج قاسم سلیمانی توانست با پیگیری سیاست هویتی در منطقه‌ای که بازیگران اروپایی و بعدها آمریکایی با نفرت‌زایی قومی و ملی آن را تکه‌پاره کرده بودند؛ نوعی از انسجام اجتماعی مردمی ایجاد کند.

به گزارش ثریا متن زیر یادداشتی از احمد نادری رئیس مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران است که در ادامه می‌خوانید؛

انسان برخاسته از تحولات مرتبط با انقلاب اسلامی، انسانی دیگرگونه است. انسانی که با قدرت باورهایش توانسته است در طول چهار دهه آنچنان نقش شگرفی در معادلات بین‌المللی ایفا کند که اکنون یکی از پایه‌های سیاست بین‌الملل محسوب می‌شود. چگونگی تربیت این انسان و نحوه شکل‌گیری این‌گونه متمایز از انسان مدرن، مجالی دیگر را می‌طلبد و البته باید مورد بحث متفکران علوم اجتماعی و انسانی باشد.

یکی از این انسان‌های متمایز، سردار سپهبد سلیمانی بود که مردمان منطقه غرب آسیا او را با نام کوچکش، یعنی حاج قاسم می‌شناسند. او تجسم و تبلور متفاوت بودگی انقلاب ایران از همه انقلاب‌های دنیا، و تمایز کنشگران این انقلاب از تمامی انقلاب‌های تاریخ، مخصوصاً در دوره مدرن است. جمهوری اسلامی به‌عنوان یک نظام سیاسی برخاسته از انقلاب ایران، با توجه به متفاوت بودنش، اساساً در عرصه سیاست خارجی نیز متفاوت عمل کرد و این تفاوت اساساً هم نقطه قوت آن و هم نقطه دشمنی‌های بسیار توسط بازیگران امپریالیستی دنیا بوده و هست. قبلاً در مورد نظریه «تعقل دولتی تشیع» و مدل سیاست خارجی جمهوری اسلامی زیاد نوشته‌ام و در دسترس است. جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان کنشگری که مجبور به بازیگری در فضای دولت-ملت‌ها (Nation-States) بود و از سویی در حوزه نظر این نظریه را قبول نداشت؛

به نوعی از مدل کنشگری در حوزه فضای منطقه‌ای و سیاست بین‌الملل دست یافت که همانا بسط حوزه نفوذ در فرای مرزهای آن با استفاده از عناصر فرهنگی و اجتماعی بود. بسط حوزه نفوذ ایران در دوره جمهوری اسلامی به‌طور خاص از پایان جنگ تحمیلی و دفاع مقدس شروع شد و این پروسه با روندی پرشتاب ادامه داشته است. در بسط حوزه نفوذ، دو نوع از قدرت موضوعیت داشته است: قدرت سخت و قدرت نرم. قدرت سخت ایران را می‌توان متکی بر توانایی‌های متخصصان نظامی و دانشگاهی ایران در حوزه‌های مختلف فنی و تکنولوژیک دانست که سمبل آن امروزه موشک‌های نقطه‌زن بی‌شماری است که کابوس متجاوزان و رقبای منطقه‌ای و جهانی است. این البته بخشی از قدرت سخت ایران است. توانایی ایجاد نبردهای نامتقارن و داشتن دست برتر در آنها، اساساً امری است که بر پایه همین قدرت سخت مهیا شده است و البته رقبا و دشمنان به‌خوبی به آن آگاه هستند. قدرت سخت، از سویی ایمنی لازم را فراهم کرده تا شهروندان ما به دور از تهدیدهای متعارف منطقه‌ای و بین‌المللی به زندگی روزمره خود بپردازند و از سویی دیگر، ایران را تبدیل به قدرتی منطقه‌ای و باثبات کرده است که به‌عنوان یک مرکز هماهنگ‌کننده برای سیاست‌های مبتنی بر فرهنگ اسلامی مطرح است.

قدرت نرم اما، در ادامه این قدرت سخت توانسته است نام ایران را در سیاست بین‌الملل به‌عنوان یک کنشگر منطقه‌ای و بین المللی و در عرصه منطقه‌ای و محلی غرب آسیا به‌عنوان یک بازیگر پرنفوذ و البته محبوب مطرح کند. مدل کنشگری جمهوری اسلامی ایران در حوزه قدرت نرم، مبتنی بر عناصر فرهنگی بوده است که به‌زعم من در سه لایه اسلامی، شیعی و فارسی قابل تحلیل است.

این بسط نفوذ با استفاده از قدرت نرم اتفاق افتاده است و ثمره آن را می‌توان امروزه در کنشگری‌های ضدامپریالیستی مردمان منطقه غرب آسیا در حوزه سیاست هویتی (Identity Politics) و در آنچه از آن با عنوان محور مقاومت (Axis of Resistance) یاد می‌کنیم، مشاهده کرد. محور مقاومت در منطقه غرب آسیا دو دستور کار جدی داشته است: سیاست هویتی مبتنی بر اسلام؛ و مبارزه با هژمونی امپریالیسم غرب به سرکردگی آمریکا. هر دوی این عناصر را می‌توان در شخصی به نام حاج قاسم سلیمانی یافت. او به‌عنوان سمبل محور مقاومت و همچنین انسانی متفاوت، توانست پس از چند دهه مجاهدت، اکنون منطقه را به جایی برساند که نقطه افول هژمونی ایالات متحده آمریکا شود و این افول منطقه‌ای آنچنان کینه و نفرتی را در دل آمریکایی‌ها جای داده است که ترور ناجوانمردانه‌اش را به‌عنوان سیاستی انفعالی دنبال کرده‌اند.

حاج قاسم سلیمانی توانست با پیگیری سیاست هویتی در منطقه‌ای که بازیگران اروپایی و بعدها آمریکایی با نفرت‌زایی قومی و ملی آن را تکه‌پاره کرده بودند؛ نوعی از انسجام اجتماعی مردمی ایجاد کند که نتیجه آن را می‌توان در افزایش نفرت روزمره از غربی‌ها و به‌خصوص آمریکایی‌ها دید. بررسی مکانیسم ایجاد و کارکرد این انسجام اجتماعی مجالی دیگر را می‌طلبد، اما آنچه در مجموع می‌توان به آن اشاره کرد این است که این انسجام اجتماعی در ملت‌های منطقه، زمینه ایجاد یک بازیگر تمدنی را به‌وجودآورده است که از سویی خود در معادلات تغییر نظم جهانی فعالیت جدی دارد و از سوی دیگر در آینده نزدیک سهم خود را به‌عنوان یک بلوک جدید قدرت از سیاست بین‌الملل خواهد گرفت.

منبع: خبرگزاری مهر


مرتبط ها
ارسال نظر
حداکثر تعداد کاراکتر نظر 200 ميياشد .
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.

کتاب سوغاتی‌های خوراکی ایران به چاپ سوم رسید

ریشه حکمت‌ها و ضرب‌المثل‌های فارسی در قصه‌های جورواجور

جذب هیأت علمی در پژوهشگاه علوم انسانی جهاد دانشگاهی

دستورالعمل برگزاری امتحانات پایان ترم دانشگاه پیام نور اعلام شد

درس علوم و معارف دفاع مقدس باید حضوری و الزامی باشد

اعلام شرایط تحصیل دانشجویان ایرانی در دو دانشگاه قبرسی و لهستانی

گلکسی S24 FE سامسونگ به زودی معرفی می‌شود+عکس

دومین نسخه بتا اندروید ۱۵ با ویژگی‌های جدید منتشر شد

نحوه نظارت بر شیوه نامه پذیرش دانشجوی استاد محور اعلام شد

سفر به قلب زیبایی های کیهانی

پایان میزبانی ۱۱ روزه مصلی؛ خواندیم و ساختیم

موزیلا فایرفاکس به‌ کمک این فناوری کیفیت ویدئوها را بالاتر می‌برد

نیازمند سرمایه‌گذاری با برنامه و غیرشعاری دولتمردان در زمینه هوش مصنوعی هستیم

جزئیات اختتامیه دومین جشنواره بین‌المللی سلامت دانشجویان اعلام شد

احیای پروژه‌های بزرگ صنعتی در دانشگاه امیرکبیر/ آمار مهاجرت نخبگان ریشه رسانه‌ای سیاسی دارد

تامین‌امنیت حوزه‌های آزمون‌ نهایی با راکت‌فلزیاب و سیگنال‌یاب/تجهیز حوزه‌ها به دوربین‌ مداربسته

اپلیکیشن جدیدی که مخصوص معتادین به گوشی است

تغییر زمان آزمون روز اول پایه‌های دهم، یازدهم و دوازدهم به دلیل مشکلات سامانه کارت ورود

طلب ۱.۵ همتی شرکت‌های لبنی بابت طرح شیر مدارس

تاکید وزیر علوم بر تسهیل جذب نخبگان به عنوان عضو هیات‌علمی

برگزاری جشن ازدواج ۱۳۰ زوج دانشجوی دانشگاه محقق اردبیلی

فرهنگ سازی گام اول فریلنسری است

هر ایرانی یک فریلنسر می شود

طلاب صورت خود را با سیلی سرخ نگاه داشته‌اند

تحول به معنای کنارگذاشتن سنت‌های اصیل حوزوی نیست

جدول معیارهای جدید برای رتبه بندی دانشگاه‌ها

آیین‌نامه تسهیل جذب دانشجویان بین‌الملل تدوین شد

سرعت در جذب اعضای هیات علمی رتبه دانشگاه‌ها را تغییر می‌دهد

حضور رییس دانشگاه علامه‌طباطبایی در گردهمایی روسیه و جهان اسلام

اعزام ۲۰۰ طلبه جهادی به مناطق سیل‌زده فریمان

تانک‌های بریتانیایی به یک وسیله عجیب مجهز شدند+عکس

بن‌سلمان امنیت فرودگاه کلان شهر نئوم را با هوش مصنوعی تامین می‌کند

ترکیه رقیب جنگنده F-35 آمریکا را ساخت+عکس

هوشمندسازی افزایش کیفیت زندگی مردم و رشد اقتصاد

گیاهان دارویی کلید رسیدن به اقتصاد دانش‌بنیان

ایجاد بنیه علمی و فناورانه جهت رسیدن به اهداف بزرگ در حوزه نانو

تصویر واقعی از آیفون ۱۶ در دست یکی از کاربران فاش شد+عکس

حرکت کثیف اپل درباره عکس‌های کاربران لو رفت

آگهی/دستمزدهای نجومی؛ بررسی درآمد وکلا شایع یا واقعیت

علت انتخاب نام Gemini برای هوش مصنوعی گوگل چه بود؟

گلکسی S25 با تراشه ۳ نانومتری و قدرت شارژدهی قوی+عکس

شکست سنگین مرسدس بنز در فروش این خودروها+عکس

لغو امتحانات نهایی روزهای ۳۰ و ۳۱ اردیبهشت دانش‌آموزان

کشف استخر سرپوشیده‌ ۱۶۰۰ساله در ساحل آلبانی همه را انگشت به دهان گذاشت+عکس

ردپای تازه کشف شده انسان‌ها در آمریکا سن این کشور را بالا برد+عکس

موشک تازه از راه رسیده روسیه فشار به اوکراین را بیشتر کرد+عکس

اطلاعات لو رفته تازه درباره آیفون SE اپل

قابلیت تازه اندروید که از دزدی گوشی شما جلوگیری می‌کند

حقایقی درباره کهکشان راه شیری میله‌ای که چیزی درباره آن نمی‌دانید

ساخت هندزفری جدیدی که هرگز گره نمی‌خورد+عکس

تصویری از گودال ۸۰۰۰ متری یخ‌زده در مریخ ثبت شد+عکس

گوشی جدید شیائومی با نمایشگر بزرگ رونمایی شد+عکس

بی‌ام‌و قدرتمند با بدنه مخملی همه را متعجب کرد+عکس

خودروی پرفروش اروپا به ایران آمد+عکس

پس زمینه تابلوی مونالیزا متعلق به این مکان است+عکس

من یک پایین شهری‌ام در کتابفروشی‌ها

جشنواره ‌ایده های برتر جوانان در کردستان برگزار می شود

جنس کنش دولتمردان سیزدهم اعتقاد به مشارکت خیرین است

ساخت مدارس خیرساز در دولت سیزدهم به‌طور میانگین ۲ برابر شده است

افرادی که با قرآن مانوس شده اند؛ حق طلب و حق جو هستند

درخواست دانشجویان لهستان برای تحریم رژیم صهیونیستی

استقرار میز پاسخگویی امتحانات نهایی در ادارات آموزش و پرورش مناطق ۱۹گانه تهران

اولویت سازمان سنجش پس از ملی شدن چیست؟

جشنواره برهان ؛ تلاش دوباره برای احیای کرسی‌های آزاداندیشی در دانشگاه‌ها

پیام تسلیت جهاد دانشگاهی تهران در پی شهادت یکی از رزمندگان حزب‌الله

چگونگی تبدیل نظریه علوم انسانی به فناوری نیاز امروز جامعه است

موسسه علم و فناوری شهید مسعود علیمحمدی راه‌اندازی شد

دبیر شورای تحول و ارتقای علوم انسانی انتخاب شد

مشکل خوابگاه‌های دانشجویی با بومی‌گزینی حل می‌شود

روایت آخرین جمعه نمایشگاه سی و پنجم؛ همهمه بازی و کتا

حضور دانش‌آموزان بدون کارت امتحان نهایی در جلسه با «شناسنامه»/ امکان دریافت آدرس حوزه از مدرسه

اختصاص شعب ویژه رسیدگی به جرائم حوزه فروش سوالات امتحانات نهایی

آغاز ثبت‌نام اوقات فراغت دانش‌آموزان از اول خرداد

اجرای طرح‌های هوشمند سازی در صنعت نفت در دستور کار دانشگاه صنعتی امیرکبیر

شرایط و نحوه حذف اضطراری دانشجویان شریف اعلام شد

تاکید بر انجام رویدادهای فرهنگی توسط دانشجویان برای هم‌نسلان خود

مرحله نهایی سی و هشتمین جشنواره قرآن و عترت دانشجویان برگزار شد

رونمایی آمریکا از بزرگ‌ترین هواپیمای رادارگریز دنیا+عکس

دانشگاه اصفهان عنوان برگزیده در جشنواره دریچه را کسب کرد

امکان ثبت نام سرویس مدرسه در سامانه سپند از اول خرداد

چطور با گوشی خود بفهمیم که ما را ردیابی می‌کنند؟

کاسبی عجیب و پرسود چند ایرانی در آمازون+عکس

گوشی جدید شیائومی با نمایشگر بزرگ رونمایی شد+عکس

تصویری از گودال ۸۰۰۰ متری یخ‌زده در مریخ ثبت شد+عکس

ارزان‌ترین سلاح پهپادکُش که ساخت بریتانیا است+عکس

ترفند مخفیانه و زشت اپل در فروش یکی از محصولاتش لو رفت+عکس

تصویر واقعی از آیفون ۱۶ در دست یکی از کاربران فاش شد+عکس

بزرگ‌ترین فروچاله زیرآبی دنیا که باعث انقراض‌ دایناسورها شد+عکس

بن‌سلمان امنیت فرودگاه کلان شهر نئوم را با هوش مصنوعی تامین می‌کند

بی‌ام‌و قدرتمند با بدنه مخملی همه را متعجب کرد+عکس

تانک‌های بریتانیایی به یک وسیله عجیب مجهز شدند+عکس

استور بازی موبایل ایکس باکس در تابستان از راه می‌رسد

جزئیات کیا سورنتو جدید اعلام شد+عکس

حرکت کثیف اپل درباره عکس‌های کاربران لو رفت

تصویر ناسا از شفق قطبی بر فراز لهستان پربازدید شد+عکس

کشف خیره کننده دانشمندان درباره یون‌ها همه را شگفت زده کرد

گلکسی S25 با تراشه ۳ نانومتری و قدرت شارژدهی قوی+عکس

آیفون16 پرومکس در باتری و شارژدهی رکوردشکن می‌شود

حقایقی درباره کهکشان راه شیری میله‌ای که چیزی درباره آن نمی‌دانید

تمام اطلاعات آیفون‌ها و آیپدها لو رفت

رونمایی آمریکا از بزرگ‌ترین هواپیمای رادارگریز دنیا+عکس

ارزان‌ترین باتری مادام‌العمر دنیا کشف شد+عکس

ردپای تازه کشف شده انسان‌ها در آمریکا سن این کشور را بالا برد+عکس

قابلیت تازه اندروید که از دزدی گوشی شما جلوگیری می‌کند

خریداران Xperia ۱ VI سونی منتظر یک تغییر ویژه در صفحه نمایش‌ باشند+عکس

کشف استخر سرپوشیده‌ ۱۶۰۰ساله در ساحل آلبانی همه را انگشت به دهان گذاشت+عکس

زاکربرگ می‌خواهد این شبکه معروف خبری را بخرد

منتظر شفق‌های قطبی بعدی باشید

اطلاعات لو رفته تازه درباره آیفون SE اپل

اشتباه بی‌سابقه گوگل سالمندان را سردرگم کرد