کد خبر: 6178
ف
آگاهی هایی در باره امامزاده قاسم تجریش در یک نسخه خطی
متن زیر در مورد رساله کوچکی حاوی هشت صفحه، شامل یک ستایشنامه منظوم از امامزاده قاسم است که گویا برای نوشتن روی دیوارهای اطراف بوده است

شبکه علمی ثریا ـ رسول جعفریان: امامزاده قاسم در تجریش، یکی از امامزاده های شناخته شده و کهن این منطقه است که در باره آن در کتابها و همین طور برخی از وبسایت ها مقالاتی نوشته شده است. مقاله مستقلی هم در مجله فرهنگ مردم در باره امامزاده قاسم هست که در سال ۱۳۹۲ منتشر شده است. گفتنی است که مقاله مزبور، از رساله حاضر استفاده نکرده است.

و اما رساله کوچکی حاوی هشت صفحه، شامل یک ستایشنامه منظوم از امامزاده قاسم است که گویا برای نوشتن روی دیوارهای اطراف بوده است. علاوه بر آن شامل کتیبه های آن امامزاده است.

من تاکنون خبری از این که این متن چاپ شده یا خیر ندارم، اما آن قدرها زیاد نبود که انتشار مجدد آن بر اساس این نسخه ضرری داشته باشد.

اما اشعار، از شاعری با تخلص آزاد است این شعر بلند را در ستایش امامزاده قاسم سروده و از ابیات اخیر آن معلوم می شود که مربوط به سال ۱۳۰۳ و دوره ای است که تعمیراتی از سوی ناصرالدین شاه صورت گرفته است. این کار در اختیار امین السلطان بوده که از او در این اشعار یاد شده و حتی نام کوچک او علی اصغر هم آمده است. بیت اخیر آن ماده تاریخ بنای جدید است.

علاوه بر این شاعار، چندین کتیبه باقی مانده در امامزاده تا آن زمان را در ادامه این اشعار آورده است. در این مطالب که روی دو لنگه در و صندوق امامزاده بوده اسامی افرادی چند و نیز تاریخهایی آمده که قابل توجه است.

بر اساس یکی از این کتیبه ها، کسی که فرمان ساختن این در را در قرن هشتم هجری داده «حسن بن علی عبدالقادر دربندی» است.، و کسی که آن را ساخته «محمود بن علی نجار لباسانی ـ لواسانی» است. تاریخ ساخته شدن در، بر اساس همین کتیبه سال ۷۲۷ است.

کتیبه روی صندوق هم آمده که در معرفی صاحب قبر بر اساس شناختی است که آن زمان در باره وی وجود داشته است: «اسدالله الغالب علی بن ابی طالب علیه السلام هذا المرقد الشریف والمقبر المنیف، صلوات الله علی مشرّفها، و هو سلطان المقرّبین و برهان المتقین و سلالة ائمة المعصومین ـ صلوات الله علیهم اجمعین ـ قاسم بن حسن بن امیرالمومنین، و یعسوب الدین، وابن عمّ رسول رب العالمین».

این صندوق تاریخ ۹۶۳ را از دوره طهماسب دارد، و نام کسی که بانی آن بوده، چنین است: تمام شد این مرقد منوّر معطر به سعی مشکور و اهتمام موفور حضرت عالیجاه حکومت و رفعت دستگاه کمال الدین شلبیک [کذا] ابن جناب مغفرت پناه شاه قلی بیگ شار و شیخلو ذوالقدر ، تحریرا فی شهر جمادی الاخرة سنه ثلث ستّین و تسعماه ۹۶۳

کاتب این نوشته بر روی صندوق، «الله ویردی» است و کار ساخت صندوق را  قطب الدین سیف، و نجار معصوم بن سکند لباسانی انجام داده اند.

بدین ترتیب ما تعدادی اسم و تاریخ در این مجموعه داریم.

در پایان « محمدباقرخان ولد حاجی محمدباقر خان بیگلر بیگی قاجار» نامه ای بدون نقطه گویا به امین السلطان نوشته تا اگر می خواهند این اشعار در دیواره های امامزاده نوشته شود، فرمانی در این باب صادر کنند. قسمتی از نامه بدون نقطه، ابهام دارد که علامت سوالی گذاشته ام.

در هر حال، این رساله چهار صفحه ای برای شناخت تاریخ این امامزاده جالب و اشعار نیز از نقطه نظر ادبی جالب است.   

دوش خوش سروشم گفت نکته ها به پنهانی /کای دلت شده تیره زین سراچه فانی

تا کی اندرین دریا، همچو بط زنی غوطه /شاهباز لاهوتی، در فضای جسمانی

بگذر از چهار ارکان، تا شوی سراسر جان /وانگهی عیان بینی، روی دلبر جانی

بی‌خبر در این مهدی، پای بسته شهدی /طفلی و سبک عهدی، ز امر و نهی رحمانی

خیز و ساغر لا را پر ز می ز الّا کن /تا شوی تمام آگه، زین سرای ظلمانی

ساده باش در طاعت، خالص آی در خدمت /ورنه کی دهد سودت، این سواد قرآنی

نی کلام حق گویی، نی به راه حق پویی /آه از این سیه رویی، داد از این مسلمانی

می‌نمایمت راهی تا که یابی آگاهی /بر تو جمله مشکل‌ها، رو نهد به آسانی

در محبّت ار مردی، یا که صاحب دردی /آل پاک احمد را می‌نما ثناخوانی

سبط ساقی کوثر، نور چشم پیغمبر /قاسم نکومنظر، شِبل شیر یزدانی

باب ارشد او را، از ازل نمودستی /قاسم بهشت و نار، کردگار سبحانی

جدّ اطهر او را، ز امر داور بی‌چون /از ابد همی کرده است جبرییل دربانی

این شهی است کز رفعت، انس و جن پی عزّت /روز و شب به درگاهش، می‌نهند پیشانی

آنکه در  گه هیجا، شیر حق بود حقّا /صف شکن همی بوده، چون علی عمرانی

رو چو بر عدو می‌ساخت، هر که بود جان می‌باخت /در زمان همی می‌تاخت، رو به ملک ویرانی

هر که از دل و وز جان، دست زد ورا دامان /خوش بهشت جاویدان، بهر اوست ارزانی

وانکه از تولّایش سر بتافت وز رایش /روز کشف اسرار او، می‌خورد پشیمانی

دور مرقد والاش، صحن و گنبد اعلاش /یافت خوب و خوش تعمیر، زاهتمام سلطانی

راد ناصرالدین شاه، صاحب کلاه و کاه /آنکه تا جهان باشد او کند جهانبانی

داور سکندر فرّ، شاه آسمان افسر /داده خالقش یکسر، شوکت سلیمانی

بخشش و عطای او مهر و لطف‌های او /خاک را کند سرسبز، همچو ابر نیسانی

از درستی اتمام، وز محاسن انجام /شه امین سلطان را، ساخت بهر او بانی

آن امیر با تمکین نیک علیّ اصغر  بین /نیست درخور مدحش پایه سخندانی

وان یگانه دوران، نزد داور ایران /باشد اولین دستور در امور دیوانی

بهر دولت و ملت، هرکه هست در عسرت /کرده او ز حسن رای، جمع از پریشانی

آخرت و دنیا را، هر دو را شده دارا /این ز لطف شاهنشه، وآن ز فضل ربّانی

بهر سال تاریخش، گفت این سخن آزاد /داری آل ابراهیم، سعی کعبه ثانی  ۱۳۰۳

در بالای دری که داخل روضه منوره و مرقد مطهر می‌شوی این شعر مسطور است:

هر کسی کو به ادب دست بدین در ننهد /بی‌شک از پای درآید به زمین سر بنهد

[متن کتیبه ها]

در پایین نوشته شده است:

به تو دارم امید در همه باب /افتتح یا مفتّح الابواب

در بالای تای [= لنگه]  دیگر مسطور است:

فرماینده هذا الباب: حسن بن علی عبدالقادر دربندی

در پایین مسطور شده است:

عمل محمود بن علی نجار لباسانی، به تاریخ سنه سبع و عشرین و سبعماه ۷۲۷

آنچه در بالای صندوق مبارک به منبّت کاری نوشته شده، این است:

اسدالله الغالب علی بن ابی طالب علیه السلام : هذا المرقد الشریف والمقبر المنیف، صلوات الله علی مشرّفها، و هو سلطان المقرّبین و برهان المتقین و سلالة ائمة المعصومین ـ صلوات الله علیهم اجمعین ـ قاسم بن حسن بن امیرالمومنین، و یعسوب الدین، وابن عمّ رسول رب العالمین

در پایین صندوق مسطور است:

هوالعلیّ الکبیر، تمام شد این مرقد منوّر معطر به سعی مشکور و اهتمام موفور حضرت عالیجاه حکومت و رفعت دستگاه کمال الدین شلبیک ابن جناب مغفرت پناه شاه قلی بیگ شار و شیخلو ذوالقدر

تحریرا فی شهر جمادی الاخرة سنه ثلث ستّین و تسعماه ۹۶۳

کتبه الله ویردی

تمام شد این مرقد به عمل قطب الدین سیف و نجار معصوم بن سکندر لباسانی

هو الودود

سرور صدور کرام، و مصدر امور ملک الملوک اسلام، همواره دعاء سحرگاه اهل دل او را مسرور و اِله احد مکاره دهر را دور دارد.

الحمدلله که کردگار، سرکار را اوّل سلسله اهل کمال، و مدار امر و کار ملک عادل کامل کامکار کرده، دائما سرگرم اساس عدل و داد، و اهل ممالک اسلام را درصدد وصول سود و حصول مراد هر امصار و محل در سرّ و عمد امدح [؟] و محامد والا سائر، و احکام ملک مهر علایم را در ممالک دائر کرده، هر کس را که در دل درد و در رو گَرد گِرد آمده، امطار مراحم و اسرار مکارم سرکار اعلا، درد او را دوا، و مهام او را روا کرده، مرا دهر کَم اسم و گُم رسم و محروم وصول در درگاه سماآسا کرده، مگر کَرم کردگار مددکار که همه سال و ماه، در درگاه معلّا مکرّر واصل و علوّ محل  دعاگو را حاصل گردد.

اگر صلاح دارد حکم صادر گردد که مدح ولد امام همام، در دور محل معهود مسطور گردد.

کتبه العبد المذنب محمدباقرخان ولد حاجی محمدباقر خان بیگلر بیگی قاجار  

منبع: بساتین

 


مرتبط ها
ارسال نظر
chapta
حداکثر تعداد کاراکتر نظر 200 ميياشد .
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.

تصویر/ شهید کوچک ما که اسرائیل او را کشت

نتایج نهایی کنکور اختصاصی دانشگاه‌های افسری اعلام شد

مهلت انتخاب رشته در آزمون دستیاری تخصصی پزشکی باز هم تمدید شد

نگاهی نو به زندگی امام سجاد(ع) در شاهکار سیدجعفر شهیدی

آماده کرده‌اند چرا خیزران، پدر؟ / یا دختر یتیم خودت را بیا ببر

برگزاری ۱۱۴ محفل انس با قرآن کریم ویژه بزرگداشت شهدای قرآن

۳ پیش‌شرط اساسی برای تداوم انسجام در ایران امروز

ویژه برنامه های دهه دوم ماه محرم در شبکه قرآن سیما

چگونه امام سجاد (ع) با دعا جامعه را متحول کرد؟

سازمان ملل از نامزدی کربلا به عنوان پایتخت فرهنگ اسلامی حمایت کرد

سیره امام علی (ع) و امام صادق (ع) تلاش برای آبادانی دنیا همراه با دینداری بود

ترویج فرهنگ دعا و نیایش به مثابه ابزار تربیتی و معرفتی توسط امام سجاد (ع)

مصاحبه‌های دکتری دانشگاه آزاد از فردا شروع می‌شود

زمان بندی جدید اعتبارسنجی دانشگاه‌های خارج از کشور اعلام شد

آغاز ثبت درخواست مهمانی دانشجویان علمی کاربردی برای تابستان از ۲۱ تیر

انتشار تقویم آموزشی نیم‌سال اول و دومسال تحصیلی جدید دانشگاه شریف

جزئیات تازه درباره دریافت نحوه دریافت کارت نوبت دوم آزمون سراسری ۱۴۰۴

تحلیل ابعاد معنوی و عملی «طهارت» انسانی در پرتو قرآن و اهل بیت (ع)

استقبال دانشگاه تهران از دهه دوم محرم با مراسم «از دانشگاه تا کربلا»

خداوند خود توبه را به گناهکاران پیشنهاد می‌کند؛ گناهانی که حسنه می شوند

جزئیات پذیرش کاردانی فنی‌حرفه‌ای اعلام شد

ردیف استخدامی ۳۳۹ نفر از متقاضیان جذب تعیین تکلیف شد

فراخوان جذب هیئت علمی دانشگاه آزاد درحال نهایی شدن

حباب‌های یخ به پیام‌رسان‌های جدید بدل شدند!

تاثیر جالب توجه ممنوعیت گردش به چپ بر حجم ترافیک

تهیه نقشه راه ملی فناوری کوانتومی با همکاری دستگاه‌ها

جکوزی یا سونا، کدام یک مزایای سلامتی بیشتری دارد؟

ماهواره آمریکایی هر ۲۰ دقیقه یکبار زمین را رصد می‌کند

بهترین نقطه برای زندگی انسان‌ها روی مریخ کجاست؟

جلوه ترسناک صاعقه‌ از نگاه فضانورد ناسا

کشف نشانه‌ای جدید از وجود حیات در مریخ

زیاد خوردن لبنیات، کابوس شبانه می‌آورد

مغز انسان در پیری هم عصب می‌سازد

ترامپ اعلام کرد: مذاکرات برای فروش تیک تاک آغاز می شود

ضعف و قوت شبکه ملی اطلاعات در جنگ اخیر؛ فرماندهی سایبری باید تقویت شود

جزئیات ترم تابستانی دانشگاه فرهنگیان اعلام شد

موافقت با استخدام ۲۰۰ عضو هیأت علمی قراردادی دانشگاه فرهنگیان

فرصت مجدد برای ثبت‌نام جذب دانشجو معلم

آیا می‌توان خاطرات را پس از مرگ نگهداری کرد؟

ربات انسان‌نمای چینی از فاصله دور قابل کنترل است

بودجه ۷۵ میلیون دلاری برای ساخت سیستم عصبی هوشمند ربات‌ها

تشخیص اسکیزوفرنی توسط هوش مصنوعی با دقت ۹۱ درصدی

هوش مصنوعی قربانی کردن یک انسان را به خاموش شدن ترجیح داد

کشف تغییرات سلولی که اختلال استرس پس از سانحه در مغز ایجاد می‌کنند

اسکن مغز، سرعت واقعی پیر شدن شما را فاش می‌کند

بارداری پس از ۱۸ سال به کمک هوش مصنوعی

قرص ورزش ساخته می‌شود!

با این عینک دیگر تبلیغات را نمی‌بینید!

وقایع روز عاشورا به تفکیک ساعت و مقتل‌های معتبر

پاسخ به یک شبهه/ چرا امام حسین (ع) در روز عاشورا طلب باران نکرد؟

تصویر/ وقتی آقا گفت: ای ایران» بخوان

مدینه فاضله نیازمند تحقق فضائل اخلاقی است

فرهمندپور: اعتماد، حلقه اساسی زنجیره ولایت است/ غفلت و گناه آگاهانه، راه بازگشت را سخت‌تر می‌کند

منظومه «ظهر روز دهم» یک اثر ادبی بی‌نظیر برای نوجوانان

نگاهی به زندگی عباس (ع)‌علمدار لشکر سیدالشهدا و محافظ خیام

واقعه عاشورا حماسه‌ای مبارزاتی و غنی از معارف اخلاقی و تربیتی است

حق‌الزحمه معلمان سوادآموزی بر چه اساسی پرداخت می‌شود؟

هر مدرسه یک پایگاه سلامت روان برای دانش آموزان

اطلاعیه دانشگاه علوم توانبخشی درباره امتحانات پایان‌ترم و خوابگاه تابستانی

حضور مقتدرانه رهبر انقلاب در حسینیه امام خمینی (ره)

ما مطالبه‌گر حقوق از دست‌رفته مردم بی‌گناه ایران از مجامع بین‌المللی هستیم

فراخوان دریافت یادداشت‌های تخصصی-علمی با موضوع تجاوز رژیم صهیونیستی به ایران

فرصت مجدد برای جذب دانشجو معلم فراهم شد

با استخدام ۲۰۰ عضو هیأت علمی قراردادی دانشگاه فرهنگیان موافقت شد

اعلام جزئیات ترم تابستانی دانشگاه فرهنگیان

اعلام برنامه‌های آموزش و پرورش برای دانش‌آموزان در ایام اربعین

امشب آخرین فرصت انتخاب رشته آزمون دستیاری

تصویب استفاده از ظرفیت اساتید بازنشسته در دانشگاه‌های غیر انتفاعی

اشعار خواندنی شاعر قرن پنج هجری درباره حضرت علی‌اکبر(ع) و عاشورا

الزام دانشگاه‌ها به تامین اسکان اساتیدی که منزلشان آنها آسیب دیده است

اعلام جزئیات پذیرش دانشجو در دوره دکتری استاد محور دانشگاه تهران

پیگیری استفاده از ظرفیت‌های شورای عالی انقلاب فرهنگی برای موضوعات آموزش عالی

دل «مسجدالاقصی»ست، عزیز است و اسیر است/ بادا که رها گردد از بند شیاطین

نوحه‌ای سوزناک برای امام حسین (ع) که بدون حتی یک فعل، معنا را منتقل می‌کند

تهدید رهبر انقلاب اعلان جنگ با ‌مسلمانان است

انسان‌ساز تعالیم اسلام دعوت به صبر و پایمردی است

تدارک شبکه قرآن برای روزهای تاسوعا و عاشورای حسینی

ریشه جنایات صهیونیست‌ها در ماهیت تشکیلاتی و پادگان نظامی بودن اسرائیل نهفته است

ضرورت حفظ انسجام ملی و آمادگی هم‌زمان با جریان طبیعی زندگی مردم در روزهای پس از جنگ

در دانشگاه صنعتی شریف مصمم‌تر از قبل در راه توسعه علم و فناوری تلاش خواهیم کرد

تصویر/ وقتی آقا گفت: ای ایران» بخوان

تصویر/ شمر امروز را بشناس

پاسخ به یک شبهه/ چرا امام حسین (ع) در روز عاشورا طلب باران نکرد؟

نوحه‌ای سوزناک برای امام حسین (ع) که بدون حتی یک فعل، معنا را منتقل می‌کند

وقایع روز عاشورا به تفکیک ساعت و مقتل‌های معتبر

نگاهی به زندگی عباس (ع)‌علمدار لشکر سیدالشهدا و محافظ خیام

خداوند خود توبه را به گناهکاران پیشنهاد می‌کند؛ گناهانی که حسنه می شوند

روایت خواندنی بیهقی از حسین‌بن‌علی علیه السلام

اشعار خواندنی شاعر قرن پنج هجری درباره حضرت علی‌اکبر(ع) و عاشورا

ترجمه قدیمی‌ترین مقتل امام علی(ع) به کتابفروشی‌ها آمد

تصویر/ شهید کوچک ما که اسرائیل او را کشت

۱۴ اقدام قرآنی که در شرایط بحرانی کشور صورت گرفت

وقایع روز ششم محرم/ روزی که آب بر اهل بیت (ع) بسته شد

دل «مسجدالاقصی»ست، عزیز است و اسیر است/ بادا که رها گردد از بند شیاطین

تهدید رهبر انقلاب اعلان جنگ با ‌مسلمانان است

تأملی در آیات برکت و نسبت آن با خاندان وحی

سازمان ملل از نامزدی کربلا به عنوان پایتخت فرهنگ اسلامی حمایت کرد

انسان‌ساز تعالیم اسلام دعوت به صبر و پایمردی است

تدارک شبکه قرآن برای روزهای تاسوعا و عاشورای حسینی

صحنه کربلا نماد دو چهره متضاد از انسان است

دمیدن روح همبستگی در جامعه ضرورتی در روزهای پس از جنگ

خانواده امام حسین (ع) الگویی خاص از خانواده عاشورایی

تحلیل ابعاد معنوی و عملی «طهارت» انسانی در پرتو قرآن و اهل بیت (ع)

منظومه «ظهر روز دهم» یک اثر ادبی بی‌نظیر برای نوجوانان

مدینه فاضله نیازمند تحقق فضائل اخلاقی است

فرهمندپور: اعتماد، حلقه اساسی زنجیره ولایت است/ غفلت و گناه آگاهانه، راه بازگشت را سخت‌تر می‌کند

استقبال دانشگاه تهران از دهه دوم محرم با مراسم «از دانشگاه تا کربلا»

واقعه عاشورا حماسه‌ای مبارزاتی و غنی از معارف اخلاقی و تربیتی است

فرمانده نیروی هوافضای سپاه در مراسم عزاداری سالار شهیدان

تبدیل آب آلوده به کود در ۶ ثانیه