کد خبر: 6178
ف
آگاهی هایی در باره امامزاده قاسم تجریش در یک نسخه خطی
متن زیر در مورد رساله کوچکی حاوی هشت صفحه، شامل یک ستایشنامه منظوم از امامزاده قاسم است که گویا برای نوشتن روی دیوارهای اطراف بوده است

شبکه علمی ثریا ـ رسول جعفریان: امامزاده قاسم در تجریش، یکی از امامزاده های شناخته شده و کهن این منطقه است که در باره آن در کتابها و همین طور برخی از وبسایت ها مقالاتی نوشته شده است. مقاله مستقلی هم در مجله فرهنگ مردم در باره امامزاده قاسم هست که در سال ۱۳۹۲ منتشر شده است. گفتنی است که مقاله مزبور، از رساله حاضر استفاده نکرده است.

و اما رساله کوچکی حاوی هشت صفحه، شامل یک ستایشنامه منظوم از امامزاده قاسم است که گویا برای نوشتن روی دیوارهای اطراف بوده است. علاوه بر آن شامل کتیبه های آن امامزاده است.

من تاکنون خبری از این که این متن چاپ شده یا خیر ندارم، اما آن قدرها زیاد نبود که انتشار مجدد آن بر اساس این نسخه ضرری داشته باشد.

اما اشعار، از شاعری با تخلص آزاد است این شعر بلند را در ستایش امامزاده قاسم سروده و از ابیات اخیر آن معلوم می شود که مربوط به سال ۱۳۰۳ و دوره ای است که تعمیراتی از سوی ناصرالدین شاه صورت گرفته است. این کار در اختیار امین السلطان بوده که از او در این اشعار یاد شده و حتی نام کوچک او علی اصغر هم آمده است. بیت اخیر آن ماده تاریخ بنای جدید است.

علاوه بر این شاعار، چندین کتیبه باقی مانده در امامزاده تا آن زمان را در ادامه این اشعار آورده است. در این مطالب که روی دو لنگه در و صندوق امامزاده بوده اسامی افرادی چند و نیز تاریخهایی آمده که قابل توجه است.

بر اساس یکی از این کتیبه ها، کسی که فرمان ساختن این در را در قرن هشتم هجری داده «حسن بن علی عبدالقادر دربندی» است.، و کسی که آن را ساخته «محمود بن علی نجار لباسانی ـ لواسانی» است. تاریخ ساخته شدن در، بر اساس همین کتیبه سال ۷۲۷ است.

کتیبه روی صندوق هم آمده که در معرفی صاحب قبر بر اساس شناختی است که آن زمان در باره وی وجود داشته است: «اسدالله الغالب علی بن ابی طالب علیه السلام هذا المرقد الشریف والمقبر المنیف، صلوات الله علی مشرّفها، و هو سلطان المقرّبین و برهان المتقین و سلالة ائمة المعصومین ـ صلوات الله علیهم اجمعین ـ قاسم بن حسن بن امیرالمومنین، و یعسوب الدین، وابن عمّ رسول رب العالمین».

این صندوق تاریخ ۹۶۳ را از دوره طهماسب دارد، و نام کسی که بانی آن بوده، چنین است: تمام شد این مرقد منوّر معطر به سعی مشکور و اهتمام موفور حضرت عالیجاه حکومت و رفعت دستگاه کمال الدین شلبیک [کذا] ابن جناب مغفرت پناه شاه قلی بیگ شار و شیخلو ذوالقدر ، تحریرا فی شهر جمادی الاخرة سنه ثلث ستّین و تسعماه ۹۶۳

کاتب این نوشته بر روی صندوق، «الله ویردی» است و کار ساخت صندوق را  قطب الدین سیف، و نجار معصوم بن سکند لباسانی انجام داده اند.

بدین ترتیب ما تعدادی اسم و تاریخ در این مجموعه داریم.

در پایان « محمدباقرخان ولد حاجی محمدباقر خان بیگلر بیگی قاجار» نامه ای بدون نقطه گویا به امین السلطان نوشته تا اگر می خواهند این اشعار در دیواره های امامزاده نوشته شود، فرمانی در این باب صادر کنند. قسمتی از نامه بدون نقطه، ابهام دارد که علامت سوالی گذاشته ام.

در هر حال، این رساله چهار صفحه ای برای شناخت تاریخ این امامزاده جالب و اشعار نیز از نقطه نظر ادبی جالب است.   

دوش خوش سروشم گفت نکته ها به پنهانی /کای دلت شده تیره زین سراچه فانی

تا کی اندرین دریا، همچو بط زنی غوطه /شاهباز لاهوتی، در فضای جسمانی

بگذر از چهار ارکان، تا شوی سراسر جان /وانگهی عیان بینی، روی دلبر جانی

بی‌خبر در این مهدی، پای بسته شهدی /طفلی و سبک عهدی، ز امر و نهی رحمانی

خیز و ساغر لا را پر ز می ز الّا کن /تا شوی تمام آگه، زین سرای ظلمانی

ساده باش در طاعت، خالص آی در خدمت /ورنه کی دهد سودت، این سواد قرآنی

نی کلام حق گویی، نی به راه حق پویی /آه از این سیه رویی، داد از این مسلمانی

می‌نمایمت راهی تا که یابی آگاهی /بر تو جمله مشکل‌ها، رو نهد به آسانی

در محبّت ار مردی، یا که صاحب دردی /آل پاک احمد را می‌نما ثناخوانی

سبط ساقی کوثر، نور چشم پیغمبر /قاسم نکومنظر، شِبل شیر یزدانی

باب ارشد او را، از ازل نمودستی /قاسم بهشت و نار، کردگار سبحانی

جدّ اطهر او را، ز امر داور بی‌چون /از ابد همی کرده است جبرییل دربانی

این شهی است کز رفعت، انس و جن پی عزّت /روز و شب به درگاهش، می‌نهند پیشانی

آنکه در  گه هیجا، شیر حق بود حقّا /صف شکن همی بوده، چون علی عمرانی

رو چو بر عدو می‌ساخت، هر که بود جان می‌باخت /در زمان همی می‌تاخت، رو به ملک ویرانی

هر که از دل و وز جان، دست زد ورا دامان /خوش بهشت جاویدان، بهر اوست ارزانی

وانکه از تولّایش سر بتافت وز رایش /روز کشف اسرار او، می‌خورد پشیمانی

دور مرقد والاش، صحن و گنبد اعلاش /یافت خوب و خوش تعمیر، زاهتمام سلطانی

راد ناصرالدین شاه، صاحب کلاه و کاه /آنکه تا جهان باشد او کند جهانبانی

داور سکندر فرّ، شاه آسمان افسر /داده خالقش یکسر، شوکت سلیمانی

بخشش و عطای او مهر و لطف‌های او /خاک را کند سرسبز، همچو ابر نیسانی

از درستی اتمام، وز محاسن انجام /شه امین سلطان را، ساخت بهر او بانی

آن امیر با تمکین نیک علیّ اصغر  بین /نیست درخور مدحش پایه سخندانی

وان یگانه دوران، نزد داور ایران /باشد اولین دستور در امور دیوانی

بهر دولت و ملت، هرکه هست در عسرت /کرده او ز حسن رای، جمع از پریشانی

آخرت و دنیا را، هر دو را شده دارا /این ز لطف شاهنشه، وآن ز فضل ربّانی

بهر سال تاریخش، گفت این سخن آزاد /داری آل ابراهیم، سعی کعبه ثانی  ۱۳۰۳

در بالای دری که داخل روضه منوره و مرقد مطهر می‌شوی این شعر مسطور است:

هر کسی کو به ادب دست بدین در ننهد /بی‌شک از پای درآید به زمین سر بنهد

[متن کتیبه ها]

در پایین نوشته شده است:

به تو دارم امید در همه باب /افتتح یا مفتّح الابواب

در بالای تای [= لنگه]  دیگر مسطور است:

فرماینده هذا الباب: حسن بن علی عبدالقادر دربندی

در پایین مسطور شده است:

عمل محمود بن علی نجار لباسانی، به تاریخ سنه سبع و عشرین و سبعماه ۷۲۷

آنچه در بالای صندوق مبارک به منبّت کاری نوشته شده، این است:

اسدالله الغالب علی بن ابی طالب علیه السلام : هذا المرقد الشریف والمقبر المنیف، صلوات الله علی مشرّفها، و هو سلطان المقرّبین و برهان المتقین و سلالة ائمة المعصومین ـ صلوات الله علیهم اجمعین ـ قاسم بن حسن بن امیرالمومنین، و یعسوب الدین، وابن عمّ رسول رب العالمین

در پایین صندوق مسطور است:

هوالعلیّ الکبیر، تمام شد این مرقد منوّر معطر به سعی مشکور و اهتمام موفور حضرت عالیجاه حکومت و رفعت دستگاه کمال الدین شلبیک ابن جناب مغفرت پناه شاه قلی بیگ شار و شیخلو ذوالقدر

تحریرا فی شهر جمادی الاخرة سنه ثلث ستّین و تسعماه ۹۶۳

کتبه الله ویردی

تمام شد این مرقد به عمل قطب الدین سیف و نجار معصوم بن سکندر لباسانی

هو الودود

سرور صدور کرام، و مصدر امور ملک الملوک اسلام، همواره دعاء سحرگاه اهل دل او را مسرور و اِله احد مکاره دهر را دور دارد.

الحمدلله که کردگار، سرکار را اوّل سلسله اهل کمال، و مدار امر و کار ملک عادل کامل کامکار کرده، دائما سرگرم اساس عدل و داد، و اهل ممالک اسلام را درصدد وصول سود و حصول مراد هر امصار و محل در سرّ و عمد امدح [؟] و محامد والا سائر، و احکام ملک مهر علایم را در ممالک دائر کرده، هر کس را که در دل درد و در رو گَرد گِرد آمده، امطار مراحم و اسرار مکارم سرکار اعلا، درد او را دوا، و مهام او را روا کرده، مرا دهر کَم اسم و گُم رسم و محروم وصول در درگاه سماآسا کرده، مگر کَرم کردگار مددکار که همه سال و ماه، در درگاه معلّا مکرّر واصل و علوّ محل  دعاگو را حاصل گردد.

اگر صلاح دارد حکم صادر گردد که مدح ولد امام همام، در دور محل معهود مسطور گردد.

کتبه العبد المذنب محمدباقرخان ولد حاجی محمدباقر خان بیگلر بیگی قاجار  

منبع: بساتین

 


مرتبط ها
ارسال نظر
chapta
حداکثر تعداد کاراکتر نظر 200 ميياشد .
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.

مراقب افکار خود باشید...

شرط تأثیرگذاری بر دیگران از دیدگاه امام علی (ع)

انتشار روایتی تازه از لبنان پس از سیدحسن نصرالله

هویت شهید ابراهیم احمدی پس از ٣٧ سال شناسایی شد

طنزپردازان در شب شعر عاشورایی «رندان تشنه‌لب» جمع می‌شوند

حکم شرعی تغییر تاریخ سال خمسی چیست؟

خرید و استفاده از نرم‌افزارهای قفل‌شکسته چه حکمی دارد؟

تحمل ضرر شخصی برای مصلحت بالاتر از کلام حاج آقا مجتبی تهرانی

شاه کلید برون روی از خودپرستی چیست؟

۲ نشانه مهم رفاقت از نظر امام صادق (ع)

دانشجویان مقطع کارشناسی از گذراندن دروس کارآموزی معاف شدند

انتشار دفترچه سوالات «علوم تجربی» نوبت دوم کنکور ۱۴۰۴

جای خالی یک دانش‌آموز شهید کلاس سومی که به دست رژیم صهیونیستی به شهادت رسید

قابی منتشر نشده از شهید باقری به همراه همسر و دختر شهیدش

تصویر/ جای خالی شهید مجتبی شریفی در کلاس سوم

تصویر/ کارمند شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران و خانواده‌اش که اسرائیل آنها را به شهادت رساند

تصویر/ دانش‌آموز پایه ششم ایرانی که آقای گل بود و هدف موشک‌های اسرائیل قرار گرفت

تحقق امنیت روانی داوطلبان آزمون سراسری با شخصی سازی دفترچه‌های کنکور

زمان اعلام نتایج اولیه نوبت دوم کنکور ۱۴۰۴ اعلام شد

کنکور دو نوبته ۱۴۰۴ به آخرین ایستگاه خود رسید

بررسی جغرافیای فرهنگ مهدوی در یک نشست

کنگره شعر «حدیث حُسن» تا پایان ماه محرم آثار شما را می‌پذیرد

روضه موتور محرک امید، انگیزه و مقاومت مردم است

تصویر/ مادر و دختر ایرانی که با موشک‌های اسرائیل به شهادت رسیدند

بازخوانی اسطوره‌ها و اسطوره‌زدایی در پژوهش‌های قرآنی در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی

واجبات یا مستحبات؛ اولویت با کدام است؟

محدودیت پذیرش دانشجوی دکتری در پردیس‌های دانشگاه تهران

سامانه دریافت گزارشات مردمی در مورد شیوه برگزاری و تخلفات کنکوری فعال شد

میزان پذیرش توانخواهان کنکوری مشخص شد

انتشار دفترچه سوالات علوم ریاضی و علوم انسانی نوبت دوم کنکور امسال

کلید اولیه نوبت دوم آزمون سراسری سال ۱۴۰۴ منتشر شد

آغاز ماراتن کنکور در سراسر کشور

برقراری امنیت کامل کنکور ۱۴۰۴

ایرانیان چگونه غذا را در گرمای کویر تازه نگه می‌داشتند؟

کشف درخت عجیبی در آفریقا که میوه آن سنگ آهک است!

هوش مصنوعی، نیروگاه هسته‌ای می‌سازد

راز ۴۰۰ ساله خورشید بالاخره حل شد

تهدیدات امنیتی واتس اپ و ابعاد جاسوسی پنهان

تاریخ عرضه گلکسی F۳۶ ۵G ساموسنگ؛ ۲۸ تیر و با قیمت زیر ۲۳۶ دلار!

تهدیدات امنیتی واتس‌اپ و ابعاد جاسوسی پنهان در بستر پیام‌رسان

جلب توجه پنگوئن‌های رباتیک در مترو چین

آغاز فرآیند هدایت تحصیلی نهمی‌ها از فردا

آغاز پنجاه و هشتمین کنکور کشور با رقابت حدود نیم‌میلیون داوطلب

مدارس تازه‌نفس برای مهر ۱۴۰۴ در راه است

زعفران، ناجی سلول‌های مغزی در بیماران دیابتی

باتری‌های لیتیومی به آتش‌نشان داخلی مجهز شدند

کشف فسیلی که از منظومه شمسی اولیه باقی مانده است

ماژول خانه هوشمند ایرانی با قابلیت کنترل تجهیزات، نمایش دما و امنیت در یک سیستم یکپارچه

حراج تنها اسکلت دایناسور نوزاد 150 میلیون ساله

آیین‌نامه کمیته تسهیل فعالیت کسب‌وکارهای دیجیتال برای جامعۀ علمی دردسرساز می‌شود؟

دقت حیرت‌انگیز بینی سگ‌ها در تشخیص پارکینسون

خودروی هیبریدی چینی رقبا را ضربه‌فنی کرد

شروع هدایت تحصیلی پایه نهم از فردا

اعلام اسامی ۷۵ دانش‌آموز برگزیده پویش ملی اثرگذاری به وقت میهن

این شبح مسیر هند را تغییر داد

اثر انگشت دیجیتال

راز پوست هوشمند کوسه‌ها

پایان نگرانی از تداخل امواج؛ چسب‌های گرافنی به کمک صنایع می‌آید

ورزش همیشه سلامت روان را تقویت نمی‌کند

کشف یک سیاره بیگانه که ۳۵ برابر بزرگتر از زمین است

ارجاع ۲۰ کانال متخلف کنکور به مقام‌های قضایی/شناسایی ۱۷ داوطلب متقلب در نوبت اول آزمون

افتتاح پایگاه‌های تابستانی اوقات فراغت دانش‌آموزان شهر تهران/ پوشش کمتر از یک چهارم دانش‌آموزان

امروز، آخرین مهلت دریافت کارت کنکور/آغاز برگزاری آزمون از فردا

عکس روز ناسا از سحابی گل سرخ

کتاب «رفیق خدا» منتشر شد

راز حجاب در عاشورا: فراتر از یک پوشش ساده

اعلام جزئیات برگزاری امتحانات جایگزین طلاب

امکان جابجایی تاریخ آزمون ارتقا دستیاران پزشکی وجود ندارد

امروز آخرین مهلت ثبت‌نام در ترم تابستان دانشگاه آزاد

رتبه دانشگاه‌های ایران در بین کشورهای اسلامی

جزئیات آماری نوبت دوم کنکور ۱۴۰۴ اعلام شد

وقتی فناوری در برابر آلودگی هوا قد علم می‌کند

راز محبوبیت عدد ۲۷ در چت‌بات‌ها لو رفت/ چرا هوش مصنوعی همیشه همین عدد را “تصادفی” حدس می‌زند؟

فناوری چگونه قدرت نظامی خلق می‌کند؟

بایدو جای GPS را می‌گیرد؟

سنجش از دور پهپادی در خدمت حفظ بناهای تاریخی

هلیکوپتر بدون سرنشین MQ-8 Fire؛ سرعت و برد پهپاد گشت‌زنی نیروی دریایی آمریکایی

این رادار قاتل بی ۲ و اف ۳۵» است

با یک آزمایش خون بفهمید چقدر تا مرگ فاصله دارید

افتتاح حدود ۳ هزار فضای ورزشی در استان‌ها

تصویر/ دختر بچه‌ اهل غزه که به دلیل وحشت و ترس موهای سرش ریخته است

تصویر/ مادر و دختر ایرانی که با موشک‌های اسرائیل به شهادت رسیدند

غم اگر تصویر بود: نفس دختر ۲ ساله شهید حمید آزکات

تصویر/ در این خانواده ژن خوب فقط شهادت است

تصویر/ کارمند شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران و خانواده‌اش که اسرائیل آنها را به شهادت رساند

چاپ بیست و یکم روایت تشکیل یگان موشکی ایران منتشر شد

تصویر/ جای خالی شهید مجتبی شریفی در کلاس سوم

«مرگ مغزی جامعه شناسی ایرانی» بررسی می‌شود

تصویر/ دانش‌آموز پایه ششم ایرانی که آقای گل بود و هدف موشک‌های اسرائیل قرار گرفت

تغییر قبله به سمت کعبه معظمه برای دشمنان اسلام شکننده بود

انتشار روایتی تازه از لبنان پس از سیدحسن نصرالله

تصویر/ کتابت قرآن در مدت کمتر از ۳ سال توسط یک کودک هندی

منابع تاریخی که به وجود حضرت رقیه (س) و اتفاقات شام اشاره می‌کنند

هویت شهید ابراهیم احمدی پس از ٣٧ سال شناسایی شد

واجبات یا مستحبات؛ اولویت با کدام است؟

اگر دلتان یک مجموعه شعر می‌خواهد «باران کبوتر» منتشر شد

یک ایرانی تنها برگزیده طراحی جلد جشنواره کتاب مسکو شد

۲ نشانه مهم رفاقت از نظر امام صادق (ع)

نصرت خدا تنها به شکل معجزه‌ و ماورایی محقق می‌شود؟

نگاهی به مراحل هفت گانه سلوک تا شهود عرفانی در پرتو مقاومت عرفانی

جنگ ۱۲ روزه پرداخت و دروس نهفته در آن

مراقب افکار خود باشید...

تحمل ضرر شخصی برای مصلحت بالاتر از کلام حاج آقا مجتبی تهرانی

شروط قرآن برای پیروزی یک جامعه در برابر توطئه‌های دشمن

شرط تأثیرگذاری بر دیگران از دیدگاه امام علی (ع)

بررسی جغرافیای فرهنگ مهدوی در یک نشست

راز حجاب در عاشورا: فراتر از یک پوشش ساده

روایت خواندنی سردبیر تهران تایمز از روزنامه‌نگاری در جنگ

نویسنده زن سودانی جایزه قلم پینتر ۲۰۲۵ را گرفت

همگرایی اسلامیت و ایرانیت پشتوانه هویتی و فرهنگی ایران عزیز