کد خبر: 6178
ف
آگاهی هایی در باره امامزاده قاسم تجریش در یک نسخه خطی
متن زیر در مورد رساله کوچکی حاوی هشت صفحه، شامل یک ستایشنامه منظوم از امامزاده قاسم است که گویا برای نوشتن روی دیوارهای اطراف بوده است

شبکه علمی ثریا ـ رسول جعفریان: امامزاده قاسم در تجریش، یکی از امامزاده های شناخته شده و کهن این منطقه است که در باره آن در کتابها و همین طور برخی از وبسایت ها مقالاتی نوشته شده است. مقاله مستقلی هم در مجله فرهنگ مردم در باره امامزاده قاسم هست که در سال ۱۳۹۲ منتشر شده است. گفتنی است که مقاله مزبور، از رساله حاضر استفاده نکرده است.

و اما رساله کوچکی حاوی هشت صفحه، شامل یک ستایشنامه منظوم از امامزاده قاسم است که گویا برای نوشتن روی دیوارهای اطراف بوده است. علاوه بر آن شامل کتیبه های آن امامزاده است.

من تاکنون خبری از این که این متن چاپ شده یا خیر ندارم، اما آن قدرها زیاد نبود که انتشار مجدد آن بر اساس این نسخه ضرری داشته باشد.

اما اشعار، از شاعری با تخلص آزاد است این شعر بلند را در ستایش امامزاده قاسم سروده و از ابیات اخیر آن معلوم می شود که مربوط به سال ۱۳۰۳ و دوره ای است که تعمیراتی از سوی ناصرالدین شاه صورت گرفته است. این کار در اختیار امین السلطان بوده که از او در این اشعار یاد شده و حتی نام کوچک او علی اصغر هم آمده است. بیت اخیر آن ماده تاریخ بنای جدید است.

علاوه بر این شاعار، چندین کتیبه باقی مانده در امامزاده تا آن زمان را در ادامه این اشعار آورده است. در این مطالب که روی دو لنگه در و صندوق امامزاده بوده اسامی افرادی چند و نیز تاریخهایی آمده که قابل توجه است.

بر اساس یکی از این کتیبه ها، کسی که فرمان ساختن این در را در قرن هشتم هجری داده «حسن بن علی عبدالقادر دربندی» است.، و کسی که آن را ساخته «محمود بن علی نجار لباسانی ـ لواسانی» است. تاریخ ساخته شدن در، بر اساس همین کتیبه سال ۷۲۷ است.

کتیبه روی صندوق هم آمده که در معرفی صاحب قبر بر اساس شناختی است که آن زمان در باره وی وجود داشته است: «اسدالله الغالب علی بن ابی طالب علیه السلام هذا المرقد الشریف والمقبر المنیف، صلوات الله علی مشرّفها، و هو سلطان المقرّبین و برهان المتقین و سلالة ائمة المعصومین ـ صلوات الله علیهم اجمعین ـ قاسم بن حسن بن امیرالمومنین، و یعسوب الدین، وابن عمّ رسول رب العالمین».

این صندوق تاریخ ۹۶۳ را از دوره طهماسب دارد، و نام کسی که بانی آن بوده، چنین است: تمام شد این مرقد منوّر معطر به سعی مشکور و اهتمام موفور حضرت عالیجاه حکومت و رفعت دستگاه کمال الدین شلبیک [کذا] ابن جناب مغفرت پناه شاه قلی بیگ شار و شیخلو ذوالقدر ، تحریرا فی شهر جمادی الاخرة سنه ثلث ستّین و تسعماه ۹۶۳

کاتب این نوشته بر روی صندوق، «الله ویردی» است و کار ساخت صندوق را  قطب الدین سیف، و نجار معصوم بن سکند لباسانی انجام داده اند.

بدین ترتیب ما تعدادی اسم و تاریخ در این مجموعه داریم.

در پایان « محمدباقرخان ولد حاجی محمدباقر خان بیگلر بیگی قاجار» نامه ای بدون نقطه گویا به امین السلطان نوشته تا اگر می خواهند این اشعار در دیواره های امامزاده نوشته شود، فرمانی در این باب صادر کنند. قسمتی از نامه بدون نقطه، ابهام دارد که علامت سوالی گذاشته ام.

در هر حال، این رساله چهار صفحه ای برای شناخت تاریخ این امامزاده جالب و اشعار نیز از نقطه نظر ادبی جالب است.   

دوش خوش سروشم گفت نکته ها به پنهانی /کای دلت شده تیره زین سراچه فانی

تا کی اندرین دریا، همچو بط زنی غوطه /شاهباز لاهوتی، در فضای جسمانی

بگذر از چهار ارکان، تا شوی سراسر جان /وانگهی عیان بینی، روی دلبر جانی

بی‌خبر در این مهدی، پای بسته شهدی /طفلی و سبک عهدی، ز امر و نهی رحمانی

خیز و ساغر لا را پر ز می ز الّا کن /تا شوی تمام آگه، زین سرای ظلمانی

ساده باش در طاعت، خالص آی در خدمت /ورنه کی دهد سودت، این سواد قرآنی

نی کلام حق گویی، نی به راه حق پویی /آه از این سیه رویی، داد از این مسلمانی

می‌نمایمت راهی تا که یابی آگاهی /بر تو جمله مشکل‌ها، رو نهد به آسانی

در محبّت ار مردی، یا که صاحب دردی /آل پاک احمد را می‌نما ثناخوانی

سبط ساقی کوثر، نور چشم پیغمبر /قاسم نکومنظر، شِبل شیر یزدانی

باب ارشد او را، از ازل نمودستی /قاسم بهشت و نار، کردگار سبحانی

جدّ اطهر او را، ز امر داور بی‌چون /از ابد همی کرده است جبرییل دربانی

این شهی است کز رفعت، انس و جن پی عزّت /روز و شب به درگاهش، می‌نهند پیشانی

آنکه در  گه هیجا، شیر حق بود حقّا /صف شکن همی بوده، چون علی عمرانی

رو چو بر عدو می‌ساخت، هر که بود جان می‌باخت /در زمان همی می‌تاخت، رو به ملک ویرانی

هر که از دل و وز جان، دست زد ورا دامان /خوش بهشت جاویدان، بهر اوست ارزانی

وانکه از تولّایش سر بتافت وز رایش /روز کشف اسرار او، می‌خورد پشیمانی

دور مرقد والاش، صحن و گنبد اعلاش /یافت خوب و خوش تعمیر، زاهتمام سلطانی

راد ناصرالدین شاه، صاحب کلاه و کاه /آنکه تا جهان باشد او کند جهانبانی

داور سکندر فرّ، شاه آسمان افسر /داده خالقش یکسر، شوکت سلیمانی

بخشش و عطای او مهر و لطف‌های او /خاک را کند سرسبز، همچو ابر نیسانی

از درستی اتمام، وز محاسن انجام /شه امین سلطان را، ساخت بهر او بانی

آن امیر با تمکین نیک علیّ اصغر  بین /نیست درخور مدحش پایه سخندانی

وان یگانه دوران، نزد داور ایران /باشد اولین دستور در امور دیوانی

بهر دولت و ملت، هرکه هست در عسرت /کرده او ز حسن رای، جمع از پریشانی

آخرت و دنیا را، هر دو را شده دارا /این ز لطف شاهنشه، وآن ز فضل ربّانی

بهر سال تاریخش، گفت این سخن آزاد /داری آل ابراهیم، سعی کعبه ثانی  ۱۳۰۳

در بالای دری که داخل روضه منوره و مرقد مطهر می‌شوی این شعر مسطور است:

هر کسی کو به ادب دست بدین در ننهد /بی‌شک از پای درآید به زمین سر بنهد

[متن کتیبه ها]

در پایین نوشته شده است:

به تو دارم امید در همه باب /افتتح یا مفتّح الابواب

در بالای تای [= لنگه]  دیگر مسطور است:

فرماینده هذا الباب: حسن بن علی عبدالقادر دربندی

در پایین مسطور شده است:

عمل محمود بن علی نجار لباسانی، به تاریخ سنه سبع و عشرین و سبعماه ۷۲۷

آنچه در بالای صندوق مبارک به منبّت کاری نوشته شده، این است:

اسدالله الغالب علی بن ابی طالب علیه السلام : هذا المرقد الشریف والمقبر المنیف، صلوات الله علی مشرّفها، و هو سلطان المقرّبین و برهان المتقین و سلالة ائمة المعصومین ـ صلوات الله علیهم اجمعین ـ قاسم بن حسن بن امیرالمومنین، و یعسوب الدین، وابن عمّ رسول رب العالمین

در پایین صندوق مسطور است:

هوالعلیّ الکبیر، تمام شد این مرقد منوّر معطر به سعی مشکور و اهتمام موفور حضرت عالیجاه حکومت و رفعت دستگاه کمال الدین شلبیک ابن جناب مغفرت پناه شاه قلی بیگ شار و شیخلو ذوالقدر

تحریرا فی شهر جمادی الاخرة سنه ثلث ستّین و تسعماه ۹۶۳

کتبه الله ویردی

تمام شد این مرقد به عمل قطب الدین سیف و نجار معصوم بن سکندر لباسانی

هو الودود

سرور صدور کرام، و مصدر امور ملک الملوک اسلام، همواره دعاء سحرگاه اهل دل او را مسرور و اِله احد مکاره دهر را دور دارد.

الحمدلله که کردگار، سرکار را اوّل سلسله اهل کمال، و مدار امر و کار ملک عادل کامل کامکار کرده، دائما سرگرم اساس عدل و داد، و اهل ممالک اسلام را درصدد وصول سود و حصول مراد هر امصار و محل در سرّ و عمد امدح [؟] و محامد والا سائر، و احکام ملک مهر علایم را در ممالک دائر کرده، هر کس را که در دل درد و در رو گَرد گِرد آمده، امطار مراحم و اسرار مکارم سرکار اعلا، درد او را دوا، و مهام او را روا کرده، مرا دهر کَم اسم و گُم رسم و محروم وصول در درگاه سماآسا کرده، مگر کَرم کردگار مددکار که همه سال و ماه، در درگاه معلّا مکرّر واصل و علوّ محل  دعاگو را حاصل گردد.

اگر صلاح دارد حکم صادر گردد که مدح ولد امام همام، در دور محل معهود مسطور گردد.

کتبه العبد المذنب محمدباقرخان ولد حاجی محمدباقر خان بیگلر بیگی قاجار  

منبع: بساتین

 


مرتبط ها
ارسال نظر
chapta
حداکثر تعداد کاراکتر نظر 200 ميياشد .
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.

وقایع روز عاشورا به تفکیک ساعت و مقتل‌های معتبر

پاسخ به یک شبهه/ چرا امام حسین (ع) در روز عاشورا طلب باران نکرد؟

تصویر/ وقتی آقا گفت: ای ایران» بخوان

مدینه فاضله نیازمند تحقق فضائل اخلاقی است

فرهمندپور: اعتماد، حلقه اساسی زنجیره ولایت است/ غفلت و گناه آگاهانه، راه بازگشت را سخت‌تر می‌کند

منظومه «ظهر روز دهم» یک اثر ادبی بی‌نظیر برای نوجوانان

نگاهی به زندگی عباس (ع)‌علمدار لشکر سیدالشهدا و محافظ خیام

واقعه عاشورا حماسه‌ای مبارزاتی و غنی از معارف اخلاقی و تربیتی است

حق‌الزحمه معلمان سوادآموزی بر چه اساسی پرداخت می‌شود؟

هر مدرسه یک پایگاه سلامت روان برای دانش آموزان

اطلاعیه دانشگاه علوم توانبخشی درباره امتحانات پایان‌ترم و خوابگاه تابستانی

حضور مقتدرانه رهبر انقلاب در حسینیه امام خمینی (ره)

ما مطالبه‌گر حقوق از دست‌رفته مردم بی‌گناه ایران از مجامع بین‌المللی هستیم

فراخوان دریافت یادداشت‌های تخصصی-علمی با موضوع تجاوز رژیم صهیونیستی به ایران

فرصت مجدد برای جذب دانشجو معلم فراهم شد

با استخدام ۲۰۰ عضو هیأت علمی قراردادی دانشگاه فرهنگیان موافقت شد

اعلام جزئیات ترم تابستانی دانشگاه فرهنگیان

اعلام برنامه‌های آموزش و پرورش برای دانش‌آموزان در ایام اربعین

امشب آخرین فرصت انتخاب رشته آزمون دستیاری

تصویب استفاده از ظرفیت اساتید بازنشسته در دانشگاه‌های غیر انتفاعی

اشعار خواندنی شاعر قرن پنج هجری درباره حضرت علی‌اکبر(ع) و عاشورا

الزام دانشگاه‌ها به تامین اسکان اساتیدی که منزلشان آنها آسیب دیده است

اعلام جزئیات پذیرش دانشجو در دوره دکتری استاد محور دانشگاه تهران

پیگیری استفاده از ظرفیت‌های شورای عالی انقلاب فرهنگی برای موضوعات آموزش عالی

دل «مسجدالاقصی»ست، عزیز است و اسیر است/ بادا که رها گردد از بند شیاطین

نوحه‌ای سوزناک برای امام حسین (ع) که بدون حتی یک فعل، معنا را منتقل می‌کند

تهدید رهبر انقلاب اعلان جنگ با ‌مسلمانان است

انسان‌ساز تعالیم اسلام دعوت به صبر و پایمردی است

تدارک شبکه قرآن برای روزهای تاسوعا و عاشورای حسینی

ریشه جنایات صهیونیست‌ها در ماهیت تشکیلاتی و پادگان نظامی بودن اسرائیل نهفته است

ضرورت حفظ انسجام ملی و آمادگی هم‌زمان با جریان طبیعی زندگی مردم در روزهای پس از جنگ

در دانشگاه صنعتی شریف مصمم‌تر از قبل در راه توسعه علم و فناوری تلاش خواهیم کرد

اطلاعیه شماره 4 بانک سپه

دکتر پرتوافکنان عضو هیات مدیره بانک سپه در گفتگو با خبرگزاری صداوسیما از برقراری مجدد ارائه خدمات حضوری این بانک خبر داد

تشخیص خانگی سرطان و ایدز با نیم دلار هزینه

تبدیل آب آلوده به کود در ۶ ثانیه

آیا باید شارژرها را همیشه به برق متصل نگه داشت؟

پاکسازی سینوس‌های عفونی با ربات‌های فوق کوچک

ناتینگ فون ۳ با طراحی عجیب‌تر از همیشه معرفی شد

رونمایی از پنل‌های خورشیدی نانویی خودتمیزشونده

راههای موثر برای مقابله با اینترنت استارلینک؛ تسریع توسعه فیبرنوری

برگزاری کارگاه کشوری توانمندسازی نیروی انسانی آموزش ابتدایی

آخرین وضعیت زمان‌بندی ثبت‌نام دانش‌آموزان در مدارس/ ارائه کارت ورود به جلسه آزمون‌های سمپاد و نمونه از امروز

کاظمی: در هر شرایطی آموزش را ادامه خواهیم داد

چراغ سبز کنگره آمریکا به پروژه ناسا برای رسیدن به ماه

ارائه روشی نوین برای تحلیل گسل‌ها با دقت بالا

عکس روز ناسا از یک نواختر در دل آسمان

پای هوش مصنوعی گوگل به بازی‌های ویدیویی باز می‌شود

اعلام زمان برگزاری آزمون عملی و تشریحی آزمون کارشناسی‌ارشد سال ۱۴۰۴

۳۴ دانشگاه ایرانی در جمع دانشگاه‌های تأثیرگذار تایمز سال ۲۰۲۵

اجرای آزمایشی طرح مدرسه اولیا در هر استان با انتخاب یک مدرسه آغاز خواهد شد

ایرانسل، اینترنت را گران کرد

تهویه هوا با هوش مصنوعی و صرفه جویی ۴۰درصدی انرژی

اولین قدم برای تحقق ژنوم مصنوعی انسان

انفجار دو نواختر جدید در آسمان

ویروس‌ جدید در خفاش‌ها شناسایی شد

چت جی‌پی‌تی از مردم خواست به این خبرنگار ایمیل بزنند!

فرمانده نیروی هوافضای سپاه در مراسم عزاداری سالار شهیدان

تصویر/ شمر امروز را بشناس

وقایع روز ششم محرم/ روزی که آب بر اهل بیت (ع) بسته شد

ترجمه قدیمی‌ترین مقتل امام علی(ع) به کتابفروشی‌ها آمد

روایت خواندنی بیهقی از حسین‌بن‌علی علیه السلام

دمیدن روح همبستگی در جامعه ضرورتی در روزهای پس از جنگ

تأملی در آیات برکت و نسبت آن با خاندان وحی

صحنه کربلا نماد دو چهره متضاد از انسان است

روح حاکم بر مقاومت عرفانی در ارتباط با توحید در زندگی است

خانواده امام حسین (ع) الگویی خاص از خانواده عاشورایی

۱۴ اقدام قرآنی که در شرایط بحرانی کشور صورت گرفت

مرد اول ایران که به قدرت و اقتدار او کسی نیامده

نرخ غذا و خوابگاه دانشجویی اواخر تیرماه اعلام می‌شود

تشریح اقدامات معاونت فرهنگی و دانشجویی وزارت بهداشت در دوران جنگ ۱۲ روزه

برگزاری امتحانات شهریور دانشگاه‌ها به صورت حضوری

نرم‌افزارهای نفوذ چگونه وارد کشور شده است؟

تصاویر جدید گلکسی واچ ۸ کلاسیک فاش شد

جزئیات تغییر ساعت کاری دانشگاه آزاد مشخص شد

اطلاعات ۶ میلیون مشتری شرکت هواپیمایی استرالیایی هک شد

چگونه اینترنت را در شرایط بحرانی امن کنیم

حمایت از دانشجویان در رشته‌های حساس علمی در دستور کار ایران

تبدیل زباله به گنج؛ بیرون کشیدن گرافن و هیدروژن از دل پسماند نفتی

آغاز پذیرش بدون آزمون دکتری به شیوه استادمحور در دانشگاه شهیدبهشتی

تصویر/ شمر امروز را بشناس

نوحه‌ای سوزناک برای امام حسین (ع) که بدون حتی یک فعل، معنا را منتقل می‌کند

پاسخ به یک شبهه/ چرا امام حسین (ع) در روز عاشورا طلب باران نکرد؟

تصویر/ وقتی آقا گفت: ای ایران» بخوان

روایت خواندنی بیهقی از حسین‌بن‌علی علیه السلام

وقایع روز عاشورا به تفکیک ساعت و مقتل‌های معتبر

نگاهی به زندگی عباس (ع)‌علمدار لشکر سیدالشهدا و محافظ خیام

اشعار خواندنی شاعر قرن پنج هجری درباره حضرت علی‌اکبر(ع) و عاشورا

ترجمه قدیمی‌ترین مقتل امام علی(ع) به کتابفروشی‌ها آمد

۱۴ اقدام قرآنی که در شرایط بحرانی کشور صورت گرفت

وقایع روز ششم محرم/ روزی که آب بر اهل بیت (ع) بسته شد

نمی‌توان حریم دیگران را نقض کرد؛ توجه امام حسین (ع) به محل شهادت‌اش

دل «مسجدالاقصی»ست، عزیز است و اسیر است/ بادا که رها گردد از بند شیاطین

تهدید رهبر انقلاب اعلان جنگ با ‌مسلمانان است

فتاوایی که گفتمان‌سازی در فقه امنیت دینی است

تأملی در آیات برکت و نسبت آن با خاندان وحی

انسان‌ساز تعالیم اسلام دعوت به صبر و پایمردی است

تدارک شبکه قرآن برای روزهای تاسوعا و عاشورای حسینی

صحنه کربلا نماد دو چهره متضاد از انسان است

دمیدن روح همبستگی در جامعه ضرورتی در روزهای پس از جنگ

خانواده امام حسین (ع) الگویی خاص از خانواده عاشورایی

منظومه «ظهر روز دهم» یک اثر ادبی بی‌نظیر برای نوجوانان

فرهمندپور: اعتماد، حلقه اساسی زنجیره ولایت است/ غفلت و گناه آگاهانه، راه بازگشت را سخت‌تر می‌کند

تبدیل آب آلوده به کود در ۶ ثانیه

واقعه عاشورا حماسه‌ای مبارزاتی و غنی از معارف اخلاقی و تربیتی است

حمایت از دانشجویان در رشته‌های حساس علمی در دستور کار ایران

مرد اول ایران که به قدرت و اقتدار او کسی نیامده

فرمانده نیروی هوافضای سپاه در مراسم عزاداری سالار شهیدان

مدینه فاضله نیازمند تحقق فضائل اخلاقی است

نگاهی به دستاوردهای شهید طهرانچی در دانشگاه آزاد