کد خبر: 65549
ف
کرونا باعث تجدیدنظر در مفهوم امنیت شد
نجف لک‌زایی گفت: با شروع کرونا دولت‌ها مجبورند در مفهوم امنیت تجدید نظر کنند و مقولات متعددی را در بحث امنیت وارد کنند. باید از امنیت دنیاگرایانه عبور کنیم و به امنیت متعالیه برسیم.

به گزارش ثریا نود و نهمین جلسه گروه علمی فلسفه سیاسی مجمع عالی حکمت اسلامی با موضوع فلسفه سیاسی، موج سوم مطالعات امنیت و کرونا با ارائه حجت الاسلام والمسلمین نجف لک زایی رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و استاد تمام دانشگاه باقرالعلوم (ع) سه شنبه ۳۰ اردیبهشت برگزار شد.

خلاصه مباحث مطرح شده به شرح زیر است:

پس از شکل‌گیری و توجه به رشته روابط بین الملل در قرن ۲۰ و بعد از جنگ جهانی دوم، بحث امنیت مورد توجه قرار گرفت. بحث امنیت بدین خاطر مطرح شد تا از شکل گیری جنگ‌های جهانی جلوگیری کند.

موج اول مطالعات امنیتی از بعد از جنگ جهانی دوّم به راه افتاد که نظریه‌های ایده آلیستی و رئالیستی در این باب مطرح شد. محور در امنیت در موج اول، امنیت نظامی است. از آنجا که امنیت جوامع و کشورها از ناحیه قدرت نظامی سایر کشورها مورد آسیب قرار می‌گرفت؛ مسابقات تسلیحاتی شکل می‌گیرد و این مسابقات تسلیحاتی تا چند دهه ادامه پیدا می‌کند و تمرکز کشورها بر گسترش ارتش و تسلیحات می‌شود. سپس اتفاقاتی می‌افتد که امنیت از تعریف محدود امنیت نظامی جدا و نظریه‌های جدید امنیت شکل می‌گیرد.

بنابر این، موج اول امنیت محدود به امنیت نظامی است که در این مورد دو نظریه ایده آلیستی و رئالیستی شکل می‌گیرد. نظریه ایده آلیستی رویکرد صلح دارد و مرجع آن نهادهای بین المللی است و رویکرد رئالیستی رویکرد نظامی و تسلیحاتی است و مرجع امنیت دولت ملی است تا تهدیدات خود را از بین ببرند.

اما شرایطی اتفاق می‌افتد که امنیت از این تعریف مضیّق خود (یعنی امنیت نظامی) خارج می‌شود و موج دوّم امنیت شکل می‌گیرد که معتقدند امنیت علاوه بر نظامی در زمینه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی، زیست محیطی، فرهنگی و … باید وجود داشته باشد. اتفاق زیست محیطی در لندن در دهه ۱۹۶۰ بواسطه مه غلیظی که ایجاد شد و حدود ۱۵ هزار نفر را کشت و همچنین فروپاشی شوروی و مواردی از این دست باعث شد که موج دوم امنیت شکل گیرد و امنیت گستردگی بیشتری داشته باشد و شامل موارد دیگری نیز بشود. لذا بحث امنیت مواردی همچون امنیت زیستی، سیاسی، نرم، فرهنگی و غیره را در برگرفت.

مکتب کپنهاک در موج دوّم

در موج اول پیمان ورشو با محوریت شوروی و ناتو (سازمان آتلانتیک شمالی) با محوریت آمریکا شکل گرفت. با فروپاشی شوروی، پیمان ورشو نیز فرو پاشید، ولی ناتو در خودش انعطاف ایجاد کرد و در موج دوّم از بحث تهدیدات نظامی رویکرد خود را عوض کرد و فضای جدیدی مثل: اسلام هراسی، مباحث نرم، فرهنگی، حقوق بشر، تروریسم و غیره برای خود تعریف کرد. عملیات‌های بالکان در دهه ۹۰ و عملیات‌هایی که در ماجرای لیبی و آنچه که در حادثه ۱۱ سپتامبر انجام دادند باعث مشروعیتی برای ناتو در موج دوم امنیت شد. ناتو برای ماندگاری اش، طرح امنیّت موسّع را تعریف و پیگیری کرد.

ناتو در موج دوم امنیت خطر عمده را در کشورهایی مطرح می‌کند که زمینه‌های خاصی مثل شکنندگی اقتصادی و … دارند و با بهانه‌هایی چون حقوق بشر و تروریسم، مسائل اقتصادی، گسترش سلاح‌های کشتار جمعی، فعالیت‌های سیاسی و … و مباحث امنیت را تحت عنوان دفاع پیش دستانه، مطرح و پیگیری کردند. آنها بحث گسترش بازار آزاد، اصلاحات اقتصادی و سیاسی، حقوق بشر و حقوق فردی و غیره را مطرح کردند تا بتوانند برای خود نقش‌های جهانی تعریف کنند.

ناتو در موج دوم، از یک سازمان در اختیار چند کشور محدود که در ابتدا وجود داشت، تبدیل به سازمانی جهانی و پلیس امنیت دنیا و بازوی امنیتی شورای امنیت می‌شود. ناتو گسترش دامنه امنیت جهانی برای خود تعریف کردند و همه اینها با طرح امنیت موسع و تغییر رویکرد ناتو صورت گرفته است. بنابراین ناتو از یک سازمان نظامی محدود به یک نهاد سیاسی امنیتی با کارکرد وسیع و جهانی تبدیل شد.

ناتو در فضای جدید امنیتی پنج بُعد امنیتی را مطرح کرد که عبارتند از:

  1. بُعد اقتصادی؛ که بازار آزاد را مطرح کردند.
  2. بُعد سیاسی، که اندیشه لیبرالیستی و سکولاریستی را مطرح کردند و بر این اساس، اسلام سیاسی و گروه‌های مبارز را تهدید و در حکم جریان‌های تروریستی می‌دانستند.
  3. بُعد اجتماعی؛ مرجع آن هویت و به دنبال جهانی شدن هستند.
  4. بُعد نظامی؛ که مرجع آن دولت و امنیت کشورهاست.
  5. بُعد زیست محیطی؛ که مرجع آن تنوع زیستی و مشکلات زیست محیطی جهانی است.

در موج سوّم امنیت با شروع کرونا نشان داد که هم امنیت مضیّق، که هدف را به سوی امنیت نظامی می‌برد، و هم امنیت موسع، که در همان ۵ بُعد حرکت می‌کند، همه ناقص هستند. لذا دولت‌ها مجبورند در مفهوم امنیت تجدید نظر کنند و مقولات متعددی را در بحث امنیت وارد کنند.

با موج سوّم کشورهایی که زیر ساخت‌های اخلاقی به هم ریخته داشتند با مشکلات فراوانی مواجه شدند از غارت فروشگاه‌ها تا نارسایی در خدمات پزشکی و خدمات عمومی، امّا در کشور خودمان چون زیر ساخت‌های اخلاقی مثل ایثار، توجه به هم نوع، همگرایی و … وجود دارد، راحت با این مشکل کنار آمدند و راحت تر مدیریت صورت گرفت.

در موج سوّم چاره‌ای نداریم و باید از امنیّت دنیاگرایانه عبور کنیم و به امنیت متعالی برسیم. در امنیت متعالی نیروی فریب، شهرت، شهوت، حقّه و … کنار گذاشته می‌شود و به مقوله ایمان و ارتباط با خدا و استعانت از خدا و همگرایی و … می‌رسند، و از این طریق هم خودشان به امنیّت می‌رسند و هم برای دیگران ایجاد امنیّت می‌کنند. در این مرحله با حفظ بهداشت و جنبه‌های فردی، امنیّت خانواده و جامعه را به وجود می‌آورند.

لذا فلسفه سیاسی اسلامی و حکمت متعالیه ظرفیت خوبی دارد که موج جدید امنیت و یا همان موج سوم امنیت را شکل دهد، به وجود آورد و گسترش دهد.

منبع: خبرگزاری مهر


مرتبط ها
ارسال نظر
chapta
حداکثر تعداد کاراکتر نظر 200 ميياشد .
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.

همگرایی اسلامیت و ایرانیت پشتوانه هویتی و فرهنگی ایران عزیز

روایت خواندنی سردبیر تهران تایمز از روزنامه‌نگاری در جنگ

شرکت در دوره ارتقای معرفت دینی الزامی شد

دکتر عباس انواری رئیس اسبق دانشگاه صنعتی شریف درگذشت

رابطه گروه خونی والدین و فرزند چیست؟

بیش از ۴۵۰ هزار نفر کارت نوبت دوم کنکور را دریافت کردند

آزمایشگاه بلعیدنی محقق ایرانی سلامت دستگاه گوارش را رصد می کند

اعلام زمانبندی فرآیند برگزاری نوبت دوم آزمون سراسری‌ سال ۱۴۰۴

دقت ۹۵ درصدی در پلاک‌خوانی خودرو با فناوری بومی

شیوه پذیرش دانشجوی پزشکی عمومی از مقطع کارشناسی تغییر کرد

کشف یک راه جدید برای کاهش وزن بدون کم خوردن

دریافت بیش از ۴۵۰ هزار کارت کنکور/آغاز رفع نواقص کارت از چهارشنبه

ارسال نتایج ارزیابی داوطلبان ورود به دانشگاه فرهنگیان به سازمان سنجش تا ۱۵ مرداد/ انتخاب ۲۶ هزار و ۸۰۰ دانشجو معلم

اعلام زمان فرآیند برگزاری و نحوه حضور داوطلبان در نوبت دوم کنکور ۱۴۰۴

اسپیس‌ایکس یک ماهواره مرموز را به مدار زمین‌ فرستاد

متا شرکت صداساز هوش مصنوعی PlayAI را خرید

تلاش برای ارائه سازوکار جدید مطالعه کیهان با کمک امواج گرانشی

خشکسالی فرهنگی؛ بحران ناپیدای کم‌آبی در ایران/ضعف‌های مدیریتی را پشت واژه تغییر اقلیم پنهان می‌کنیم

خوارزمی؛ الگوریتمی از افتخار برای دنیای دیجیتال و عصر هوش مصنوعی

کدام سیاره ۱۵ دقیقه از تابستان امسال ما دزدید؟!

کشف روش ساده برای نزدیک کردن کردن مغز به حالت بندباز

تصفیه هوای آلوده با نانولوله‌های تیتانیومی

اثبات خواص افزایش طول عمر و ضد پیری جوانه گندم

دقیق‌ترین زبان مصنوعی جهان با گرافن ساخته شد

۵۰۰ هزار داوطلب کنکور متقاضی شرکت در دانشگاه فرهنگیان/ پذیرش داوطلبان صرفاً به کانون ارزیابی وابسته نیست

گزینش بیش از۷۰درصد داوطلبان ورود به دانشگاه فرهنگیان/ بیش از ۷۵ درصد ثبت نام پایه اول انجام شده است

تاکید رئیس کمیته ایمنی شورای شهر بر توجه به پدافند غیرعامل در پایتخت/ ایمنی مدارس در اولویت قرار گیرد

تکمیل ثبت‌نام‌ دانش‌آموزان تا اول شهریور/ آغاز ثبت‌نام دهمی‌ها پس از هدایت تحصیلی

اجرای ۷۲۰۰ پروژه مدرسه‌سازی با ۴۶ هزار کلاس درس در کشور

مدیر مدرسه باید از تعداد دانش‌آموزان پرخطر و برنامه مداخله‌ای برای آن‌ها مطلع باشد

اعلام نتایج آزمون ورودی مدارس استعدادهای درخشان طی هفته اول شهریور

تعیین دو اولویت برای نهمی‌ها جهت انتخاب رشته

این پروتز زانو، توانایی حرکت طبیعی را به افراد قطع عضو شده بازمی‌گرداند

کشف آنچه درد را به رنج پایدار عاطفی تبدیل می‌کند

دود روغن آشپزی، عامل پنهان سرطان ریه در زنان

دانشمند ایرانی با ابداع تراشه مویی به سرعت انتقال ۱۰۰۰ گیگابیت در ثانیه رسید

بازسازی اعتماد به چیزی فراتر از تبلیغات و رسانه نیاز دارد

کنکوری‌ها مواظب عضویت در این گروه‌ها باشند

اگر دلتان یک مجموعه شعر می‌خواهد «باران کبوتر» منتشر شد

سهمیه دانشگاهی برای خانواده شهدای حمله رژیم صهیونیستی اعمال می‌شود

تصویر/ کتابت قرآن در مدت کمتر از ۳ سال توسط یک کودک هندی

سید امیرحسین فقهی دانشمند شهیدی که با خون، علم را امضا کرد

منابع تاریخی که به وجود حضرت رقیه (س) و اتفاقات شام اشاره می‌کنند

نویسنده زن سودانی جایزه قلم پینتر ۲۰۲۵ را گرفت

شروط قرآن برای پیروزی یک جامعه در برابر توطئه‌های دشمن

«مرگ مغزی جامعه شناسی ایرانی» بررسی می‌شود

تغییر قبله به سمت کعبه معظمه برای دشمنان اسلام شکننده بود

نگاهی به مراحل هفت گانه سلوک تا شهود عرفانی در پرتو مقاومت عرفانی

دانشگاه صنعتی امیرکبیر میزبان اولین المپیاد ورزش‌های فناورانه کشور

ادای احترام وزیر علوم به مقام استادان شهید دانشگاه شهید بهشتی

مهلت انتخاب رشته در آزمون دستیاری پزشکی امروز به پایان می‌رسد

پیام تسلیت دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در پی ارتحال حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر سید محمدباقر حجتی

تشریح جزئیات برگزاری نوبت دوم آزمون سراسری

دانشگاه علم و صنعت امسال ترم تابستانی برگزار نمی کند

تصمیم جدید وزارت بهداشت برای تسهیل شرایط آموزشی دستیاران تخصصی

رفع نقص کارت‌ شرکت در نوبت دوم آزمون سراسری سال ۱۴۰۴ در این مراکز

رونمایی از گلکسی واچ ۸ با قابلیت‌های سلامتی جدید

استفاده از نانوحباب برای مهار گازهای گلخانه‌ای

بازگشایی آزمایشی فاز نخست موزه ملی علوم و فناوری ایران

در معرض ابتلا به آلزایمر هستید؟/ چهار مسیر منتهی به این بیماری را بشناسید

درمان ساده‌ای که می‌تواند از ۷۵ درصد سرطان‌های معده جلوگیری کند

ابتکار دانشمند ایرانی در استفاده از چوب برای افزایش طول عمر باتری‌

دستیابی فناوران کشور به یکی از اختصاصی‌ترین رادیو داروهای سرطان

چگونه ماه باعث شکل‌گیری حیات در زمین شد؟

تصویب سه استاندارد جدید برای تولید انبوه محصولات نانوساخت

تشخیص علائم اولیه پوکی استخوان با هوش مصنوعی

اولین مرورگر وب مبتنی بر هوش مصنوعی، گوگل را به چالش می‌کشد

یک‌پنجم سال زیر تیغ فرابنفش؛ ازون از ما محافظت می‌کند ولی نه همیشه

استخراج لیتیوم از آب امکان‌پذیر شد

تدارک تمهیدات کامل برای برگزاری نوبت دوم کنکور

نوآوری در ترویج نماز؛ از منبرهای ۳ دقیقه‌ای تا اپلیکیشن نور چشم

فناوری جدید الهام ‌گرفته از لکه قهوه، جان انسان‌ها را نجات می‌دهد

فناوری تولید برق از امواج دریا

جزئیات طرح‌های احیاشده، در حال اجرا و برنامه‌های آینده بنیاد ملی نخبگان

انقلاب انویدیا در هوش مصنوعی با پاسخ‌دهی ۳۲ برابر سریع‌تر به کاربران

یافته‌های دانشمند ایرانی درباره توانایی چت‌جی‌پی‌تی در درک رنگ‌ها

احتمال تغییر زمان امتحانات گواهینامه و ارتقا برای برخی دستیاران پزشکی

آمادگی کامل برای برگزاری نوبت دوم آزمون سراسری سال ۱۴۰۴

ترور دانشمندان ایرانی در مجامع بین‌المللی پیگیری می‌شود

.ترفند رسانه‌ای رژیم صهیونیستی برای توجیه تجاوز نظامی به ایران

شعری زیبا/می‌شود من هم برایت شعر «ای ایران» بخوانم؟

پیام تسلیت دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در پی ارتحال حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر سید محمدباقر حجتی

تصویر/ شهید کوچک ما که اسرائیل او را کشت

سازمان ملل از نامزدی کربلا به عنوان پایتخت فرهنگ اسلامی حمایت کرد

خداوند خود توبه را به گناهکاران پیشنهاد می‌کند؛ گناهانی که حسنه می شوند

آماده کرده‌اند چرا خیزران، پدر؟ / یا دختر یتیم خودت را بیا ببر

«مرگ مغزی جامعه شناسی ایرانی» بررسی می‌شود

تغییر قبله به سمت کعبه معظمه برای دشمنان اسلام شکننده بود

کودک اهل کتاب ایرانی، آینده‌ساز گفت‌وگو و دانایی است

چگونه امام سجاد (ع) با دعا جامعه را متحول کرد؟

سیره امام علی (ع) و امام صادق (ع) تلاش برای آبادانی دنیا همراه با دینداری بود

نگاهی نو به زندگی امام سجاد(ع) در شاهکار سیدجعفر شهیدی

منابع تاریخی که به وجود حضرت رقیه (س) و اتفاقات شام اشاره می‌کنند

تصویر/ کتابت قرآن در مدت کمتر از ۳ سال توسط یک کودک هندی

ویژه برنامه های دهه دوم ماه محرم در شبکه قرآن سیما

برگزاری ۱۱۴ محفل انس با قرآن کریم ویژه بزرگداشت شهدای قرآن

شرکت ۳۵۰۰ نفر در پویش قرآنی «به نام پیروزی»

ترویج فرهنگ دعا و نیایش به مثابه ابزار تربیتی و معرفتی توسط امام سجاد (ع)

تحلیل ابعاد معنوی و عملی «طهارت» انسانی در پرتو قرآن و اهل بیت (ع)

تصویر/ هیئات با پیوند «ایده، شعر و اجرا» از مکتب حسین به ایران حسین پل زدند

استقبال دانشگاه تهران از دهه دوم محرم با مراسم «از دانشگاه تا کربلا»

نگاهی به مراحل هفت گانه سلوک تا شهود عرفانی در پرتو مقاومت عرفانی

شروط قرآن برای پیروزی یک جامعه در برابر توطئه‌های دشمن

منوی عجیب یک پیتزافروشی در نیاوران تهران که پربازدید شد

درمان ساده‌ای که می‌تواند از ۷۵ درصد سرطان‌های معده جلوگیری کند

مغز انسان در پیری هم عصب می‌سازد

در معرض ابتلا به آلزایمر هستید؟/ چهار مسیر منتهی به این بیماری را بشناسید

نویسنده زن سودانی جایزه قلم پینتر ۲۰۲۵ را گرفت

ماهواره آمریکایی هر ۲۰ دقیقه یکبار زمین را رصد می‌کند

جزئیات پذیرش کاردانی فنی‌حرفه‌ای اعلام شد