کد خبر: 106177
ف
با خواندن «کوچ اصوات» میان واقعیت و خیال غوطه‌ور می‌شوید
اگر سوررئالیسم را چیزی شبیه خواب و رؤیا تعریف کنیم و رئال را بیداری و واقعیت؛ خواننده حین خواندن داستان‌های «کوچ اصوات»، گاه در بیداری محض حضور دارد (که آنجا روابط علی معلولی کاملی شکل می‌گیرد) و گاه در خواب و روی ابرهای خیال پرواز می‌کند.

به گزارش ثریا «کوچ اصوات» مجموعه داستانی است به قلم محمدحسن جمشیدی، جوانی که پیش‌تر او را به عنوان شاعر و ترانه سرا می‌شناختیم و «کوچ اصوات» اولین مجموعه داستان چاپ شده اوست. کتاب، شانزده داستان کوتاه سوررئال دارد که خواننده را میان واقعیت و خیال غوطه‌ور نگه می‌دارد. اگر سوررئالیسم را چیزی شبیه خواب و رؤیا تعریف کنیم و رئال را بیداری و واقعیت؛ خواننده حین خواندن داستان‌ها، گاه در بیداری محض حضور دارد (که آنجا روابط علی معلولی کاملی شکل می‌گیرد) و گاه در خواب و روی ابرهای خیال پرواز می‌کند.

ترجیح می‌دهم سبک کلی «کوچ اصوات» را «جریان سیال ذهن» بنامم. فقط دو داستان از این قاعده مستثنا هستند؛ در داستان «دستخط» (جمشیدی مجموعه شعری با همین نام دارد) و «ال دادا» خط سیر داستان کاملاً رئال است و به جز فضا سازی شاعرانه چیزی شما را به خیال پیوند نمی‌دهد. روند روایت به هیچ وجه گوتیک و رعب آور نیست بلکه در عین تلخی و سنگینی، شیرینی مرگ را به مذاق خواننده می‌چکاند.

کوچ اصوات داستان آدم‌هایی است مردد میان مرگ و زندگی، نویسنده از داستان اول شروع به ایجاد موتیف‌های گوناگون کرده است. نمادهای تکرار شونده گاه، از یک بخش به بخش بعدی می‌روند و اشاره‌ای گذرا به اتصال یک داستان به داستان بعدی دارند. نویسنده این زنجیرها را طوری تنظیم کرده که هم، داستان‌ها دنباله دار به نظر برسد و نیز هرگاه لازم شد بتوان اتصال بین آنها را انکار کرد. این هوشمندی جمشیدی است که نشانه‌ها را مثل چراغ چشمک زن سر تقاطع قرار داده است؛ نه خاموش خاموش و نه کاملاً روشن. فقط اشاره‌ای به مسیر چندگانه می‌کند تا مخاطب، خودش یکی از مسیرها را برگزیند. من این موتیف‌ها را به دو دسته تقسیم می‌کنم: یک گروه آنها که فقط از داستانی به یک یا چند داستان بعدتر منتقل می‌شود؛ مثل: بخار دیگ مسی، جیرجیرک، جویدن سبیل، مرد طاس...

و دسته دوم موتیف‌هایی که به نرمی حرکت یک مورچه راه‌شان را تا پایان داستان می‌کشند مثل: خود مورچه، بوی نفت، و زن ناشنوا! ولی موتیف اصلی و عمیق داستان مرگ است. مرگی که پایان دهنده نیست بلکه بخشی از شئون کائنات است، به سادگی و در آرامش جریان دارد.

شخصیت‌های داستان هم حتی موتیف شده‌اند. آدم‌های رقیق‌القلبی که روح لطیف شاعرانه دارند، گاه اسامی‌شان یکی است ولی هیچ کدام شبیه دیگری نیست. پیرمرد «راه بند» هیچ شبیه پیرمرد «گورستان قدیمی» نیست اما بخش‌هایی از او را به دنبال می‌کشد.

آدم‌های «کوچ اصوات» از مرگ به دامن مرگ پناه می‌برند و از ترس زندگی به مردگی کوچ می‌کنند. راوی که اغلب فردی از عالم دیگر است یا در همان داستان مرده یا در چند داستان بعد کوچ می‌کند. رفت و برگشت ذهنی و فضای ابهام آلود دنیای مرگ، نثر شاعرانه‌ای را می‌طلبید که مؤلف به درستی از عهده آن برآمده است. گاه با مجموعه داستان‌هایی مواجه بوده‌ام که داستان پردازی و نثر بسیار عالی شروع شده تا اواسط کار همچنان در اوج قرار دارد؛ ولی از فصول میانی به بعد دچار افت در زبان و قصه گویی می‌شوند. طوری که یا کتاب را رها کرده یا بالاجبار و به علت ملاحظات به سختی تا پایان آن را خوانده ام که در این صورت دیگر شیرینی کتاب از حافظه پاک می‌شود. در این مجموعه داستان چنین اتفاقی نیفتاده است هر داستان با ایجاز مناسب به پایان رسیده. هر جا که حس شد نثر دارد رو به خودنمایی می‌رود و خواننده شاید دچار دل‌زدگی شود، نویسنده به سرعت تعادل را برقرار کرده است. قبل از اینکه شیرینی باقلوا گلو را بسوزاند استکان چای کنارش تعارف کرده و این چای همان قصه گویی در حداقل زمان و استفاده اقتصادی از واژه‌هاست.

اگر شخصیت‌ها، و اتمسفر داستان در هاله‌ای از ابهام قرار نداشت این نثر از متن بیرون زده و مایه دل زدگی می‌شد. حال آنکه اگر برای این مجموعه نثری بی پیرایه انتخاب می‌شد نوشتار چیزی کم داشت. لباسی که مناسب شب وصل است، نویسنده لباس سپید پر دامن را تن یک کارمند در ساعت اداری نکرده است بلکه یک عاشق در شب ملاقات محبوب پیراهنی به این زیبایی نیاز دارد. همان طور که در بخشی از داستان «هفت پشت تنهایی» می‌خوانیم:

من دیدم باران ستون خانه است و راحله به باریکه‌ای از آن که از سقف فرو می‌ریخت، تکیه داده است. من دیدم خاتون حرف نمی‌زند و دوش حمام نمی‌خواند، صدای گنجشک‌ها نور را دور زده و بالای سر پیرمردهای پروستات دیده محله ابر شده است.

شخصیت پردازی کامل با کمترین کلام از دیگر نقاط قوت «کوچ اصوات» است. اگرچه در بعضی داستان‌ها با اندکی ابهام در شناخت آدم‌ها طرفیم ولی در کل شخصیت‌ها با جزئیات در حد نیاز معرفی می‌شوند. اما نکته مهم این است که کاراکترهای اثر فقط انسان نیستند؛ جیرجرک‌، مورچه، زخم‌های کهنه، اشیا و موجودات ماورایی و فوق بشر شخصیت‌های داستان محمدحسن جمشیدی هستند. نویسنده، آن جزئی را که برایش اهمیت دارد جدا کرده و از آن یک کاراکتر مستقل ساخته است. خواه یک دست قطع شده در اتوبان باشد خواه مورچه‌ای که نشانه است؛ نشانه مرگ و زندگی، نمادی از نبض جنین یا هر عنصر دیگری که خواننده را به قطعیت نمی‌رساند. با این وجود روابط طوری چیده شده که خواننده می‌پذیرد یک مورچه می‌تواند در شکم یک کوزه نطفه شود و شکم کوزه بالا بیاید، دخترکی زاده شود که راحیل صدایش می‌زنند، راحیل یعنی کوچ کننده، مسافری که اول صدایش کوچ کرد و بعد خودش.

کاری که نویسنده به درستی می‌کند گفتن قصه در یکی دو بند ابتدایی هر داستان است، دلیلش هم این است که او نگرانی بابت از دست دادن مخاطب ندارد چون دستش از قصه پر است و خواننده فقط قرار است به دنبال چگونگی اتفاقات و حوادث برود. معما هم طرح نمی‌کند بنا براین خواننده به راحتی اصل ماجرا در دستش است حالا به دنبال قلاب داستان کشیده می‌شود. و اتفاقاً اغلب با پایان غیرمنتظره مواجه می‌شود. مثلاً در داستان «نظام آباد» می‌خوانیم:

زن که از زندگی اولش خیر ندیده بود، با همان آیا وکیلم اول بله را گفت و قال قضیه را کند. انگار نه انگار برادر شوهرهای اولش به خونش تشنه‌اند و برایش بپا گذاشته‌اند. زن با ابروهایی نازک که مد روز بود ریز ریز به فلاش عکاس‌باشی لبخند زد و نگذاشت حسرت یک عروسی ساده لااقل در عکس‌هایش بماند. با همه این‌ها هنوز نعره‌های مرد اول در گوشش بود...

با وجود تلخی کل مجموعه، آیرونی داستان «ال دادا» خنده را برای لحظاتی به لب خواننده می‌آورد. آنجا که خواننده کشف می‌کند راحله از بی‌سوادی پدر قسی القلب دائم الخمرش سو استفاده کرده و اسامی دوستان برادرش را به عمد اشتباهی نوشته است.

کوچ اصوات از رحلت صدا می‌گوید، صدای آدم‌ها قبل از اینکه خود «راحیل» و «راحله» باشند سفر کرده، صدا انرژی است و انرژی هرگز از بین نمی‌رود فقط برای شنیدنش گوش هشیار لازم است.

کتاب «کوچ اصوات» در ۱۴۷ صفحه، مهر ۱۴۰۰ توسط انتشارات «سوره مهر» به چاپ رسیده است. شیرینی خواندن این مجموعه پس از پایان نیز همچنان در ذهن خواننده حفظ خواهد شد. از این پس منتظر داستان‌های جدیدی از محمدحسن جمشیدی خواهیم بود.

منبع: خبرگزاری مهر


مرتبط ها
ارسال نظر
chapta
حداکثر تعداد کاراکتر نظر 200 ميياشد .
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.

دانشگاه صنعتی امیرکبیر میزبان اولین المپیاد ورزش‌های فناورانه کشور

ادای احترام وزیر علوم به مقام استادان شهید دانشگاه شهید بهشتی

مهلت انتخاب رشته در آزمون دستیاری پزشکی امروز به پایان می‌رسد

پیام تسلیت دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در پی ارتحال حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر سید محمدباقر حجتی

تشریح جزئیات برگزاری نوبت دوم آزمون سراسری

دانشگاه علم و صنعت امسال ترم تابستانی برگزار نمی کند

تصمیم جدید وزارت بهداشت برای تسهیل شرایط آموزشی دستیاران تخصصی

رفع نقص کارت‌ شرکت در نوبت دوم آزمون سراسری سال ۱۴۰۴ در این مراکز

رونمایی از گلکسی واچ ۸ با قابلیت‌های سلامتی جدید

استفاده از نانوحباب برای مهار گازهای گلخانه‌ای

بازگشایی آزمایشی فاز نخست موزه ملی علوم و فناوری ایران

در معرض ابتلا به آلزایمر هستید؟/ چهار مسیر منتهی به این بیماری را بشناسید

درمان ساده‌ای که می‌تواند از ۷۵ درصد سرطان‌های معده جلوگیری کند

ابتکار دانشمند ایرانی در استفاده از چوب برای افزایش طول عمر باتری‌

دستیابی فناوران کشور به یکی از اختصاصی‌ترین رادیو داروهای سرطان

چگونه ماه باعث شکل‌گیری حیات در زمین شد؟

تصویب سه استاندارد جدید برای تولید انبوه محصولات نانوساخت

تشخیص علائم اولیه پوکی استخوان با هوش مصنوعی

اولین مرورگر وب مبتنی بر هوش مصنوعی، گوگل را به چالش می‌کشد

یک‌پنجم سال زیر تیغ فرابنفش؛ ازون از ما محافظت می‌کند ولی نه همیشه

استخراج لیتیوم از آب امکان‌پذیر شد

تدارک تمهیدات کامل برای برگزاری نوبت دوم کنکور

نوآوری در ترویج نماز؛ از منبرهای ۳ دقیقه‌ای تا اپلیکیشن نور چشم

فناوری جدید الهام ‌گرفته از لکه قهوه، جان انسان‌ها را نجات می‌دهد

فناوری تولید برق از امواج دریا

جزئیات طرح‌های احیاشده، در حال اجرا و برنامه‌های آینده بنیاد ملی نخبگان

انقلاب انویدیا در هوش مصنوعی با پاسخ‌دهی ۳۲ برابر سریع‌تر به کاربران

یافته‌های دانشمند ایرانی درباره توانایی چت‌جی‌پی‌تی در درک رنگ‌ها

احتمال تغییر زمان امتحانات گواهینامه و ارتقا برای برخی دستیاران پزشکی

آمادگی کامل برای برگزاری نوبت دوم آزمون سراسری سال ۱۴۰۴

ترور دانشمندان ایرانی در مجامع بین‌المللی پیگیری می‌شود

.ترفند رسانه‌ای رژیم صهیونیستی برای توجیه تجاوز نظامی به ایران

شعری زیبا/می‌شود من هم برایت شعر «ای ایران» بخوانم؟

کودک اهل کتاب ایرانی، آینده‌ساز گفت‌وگو و دانایی است

شرکت ۳۵۰۰ نفر در پویش قرآنی «به نام پیروزی»

تصویر/ هیئات با پیوند «ایده، شعر و اجرا» از مکتب حسین به ایران حسین پل زدند

گامی در مسیر توسعه شبکه ملی اطلاعات امن و پایدار

کشف نوع جدیدی از سلول استخوان‌خوار در مارهای پیتون!

تصویربرداری بی‌سابقه از ذرات نوری در نانولوله‌های کربنی

اختراعی که قوانین فیزیک را دور می‌زند: گرم باش، سرد باش اما دیده نشو

درمان سینوزیت با ربات‌های نانویی؛ بی‌نیاز از جراحی

تشریح آخرین وضعیت مرجان‌های ایران

چرا افراد باهوش‌ تصمیمات بهتری می‌گیرند؟

عکس روز ناسا از سحابی سه‌تکه

صفحه تجربیات به پنل فرهنگی در پنجره واحد خدمات الکترونیک آموزش و پرورش اضافه شد

جهش آماری ثبت نام پایه اول

احصای لیست تجهیزات مورد نیاز مدارس در حال ساخت

آغاز فعالیت پایگاه‌های تابستانه اوقات فراغت دانش آموزان/ برنامه‌ریزی سناریوهای مختلف برای شرایط متفاوت

مصرف لبنیات غیرپاستوریزه از علل شایع ابتلای انسان به تب‌مالت

ارزش سازنده استارشیپ به ۴۰۰ میلیارد دلار می‌رسد

کشف یک متحد جدید برای مبارزه با تغییرات اقلیمی

بخش ایران IEEE برترین بخش جهانی سال ۲۰۲۵ شد

سامسونگ برای پیشرفت در فناوری پزشکی پوشیدنی یک شرکت می‌خرد

برگزاری ۱۱ آزمون‌ گروه علوم پزشکی در مردادماه امسال

میراث شهید طهرانچی: تحول در جذب و ارتقای استادان

اولویت تجهیز با مدارس عشایری و روستایی چندپایه است

گردوغبار با این فناوری تصفیه می‌شود

کنترل حرفه‌ای پهپاد با دستکش‌!

وقتی سلول‌های کشنده به ناجی تبدیل می‌شوند

رونمایی از اولین توربین‌های ضربه‌ای ۵۰۰ مگاواتی جهان

طراحی گوشی تاشو سه‌مرحله‌ای سامسونگ فاش شد

اوپو A۱۷؛ رقیب گوشی‌های اقتصادی در بازار موبایل

مدارس شهر تهران در طول هفته خدمات آموزشی ارائه می‌دهند

نوار قلب جیبی؛ دستگاهی به اندازه یک کارت بانکی!

طرح ملی ایران دیجیتال در اجلاس جهانی به عنوان پروژه برتر برگزیده شد

اطلاعیه درباره پایش و ارزیابی عملکرد مدارس در فرآیند ثبت‌نام

بهسازی و شاداب سازی ۱۱۰ هزار کلاس درس

فعالیت کلاسهای مجازی پایگاه‌های تابستانی تا ۲۰ شهریور

تشکیل کمیته مشاوره و مددکاری اجتماعی برای ارائه خدمات به دانش آموزان و فرهنگیان آسیب‌دیده

آغاز اصلاح روش‌های آموزش و یادگیری در مدارس ابتدایی

راهکاری طبیعی برای مبارزه با قارچ پژمرده‌کننده گوجه‌فرنگی

گنبد مینا الهام‌بخش تحول در نمای شیشه‌ای/پوشش نانویی ایرانی گرما را تا ۹۰ درصد مهار می‌کند

ضرورت پوشش حرارتی نماهای شیشه‌ای برای ساختمان‌ها

استفاده از سوسک‌های سایبورگ برای زنده‌یابی در بلایای طبیعی

تاکسی‌های رباتیک ویمو در راه فیلادلفیا و نیویورک

معرفی پشه‌کش لیزری با توانایی نابودی ۳۰ حشره در ثانیه

امکان ترمیم اعصاب نخاع با تزریق ژل نانویی

منوی عجیب یک پیتزافروشی در نیاوران تهران که پربازدید شد

تصاویری از قرار ملاقات مهم عراقچی در عربستان

آغاز پذیرش تکمیل ظرفیت جامعه‌الزهرا(س)

شعری زیبا/می‌شود من هم برایت شعر «ای ایران» بخوانم؟

پیام تسلیت دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در پی ارتحال حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر سید محمدباقر حجتی

تصویر/ شهید کوچک ما که اسرائیل او را کشت

تصویر/ وقتی آقا گفت: ای ایران» بخوان

پاسخ به یک شبهه/ چرا امام حسین (ع) در روز عاشورا طلب باران نکرد؟

وقایع روز عاشورا به تفکیک ساعت و مقتل‌های معتبر

سازمان ملل از نامزدی کربلا به عنوان پایتخت فرهنگ اسلامی حمایت کرد

نگاهی به زندگی عباس (ع)‌علمدار لشکر سیدالشهدا و محافظ خیام

خداوند خود توبه را به گناهکاران پیشنهاد می‌کند؛ گناهانی که حسنه می شوند

آماده کرده‌اند چرا خیزران، پدر؟ / یا دختر یتیم خودت را بیا ببر

چگونه امام سجاد (ع) با دعا جامعه را متحول کرد؟

سیره امام علی (ع) و امام صادق (ع) تلاش برای آبادانی دنیا همراه با دینداری بود

کودک اهل کتاب ایرانی، آینده‌ساز گفت‌وگو و دانایی است

نگاهی نو به زندگی امام سجاد(ع) در شاهکار سیدجعفر شهیدی

ویژه برنامه های دهه دوم ماه محرم در شبکه قرآن سیما

برگزاری ۱۱۴ محفل انس با قرآن کریم ویژه بزرگداشت شهدای قرآن

ترویج فرهنگ دعا و نیایش به مثابه ابزار تربیتی و معرفتی توسط امام سجاد (ع)

تحلیل ابعاد معنوی و عملی «طهارت» انسانی در پرتو قرآن و اهل بیت (ع)

شرکت ۳۵۰۰ نفر در پویش قرآنی «به نام پیروزی»

استقبال دانشگاه تهران از دهه دوم محرم با مراسم «از دانشگاه تا کربلا»

منظومه «ظهر روز دهم» یک اثر ادبی بی‌نظیر برای نوجوانان

تصویر/ هیئات با پیوند «ایده، شعر و اجرا» از مکتب حسین به ایران حسین پل زدند

فرهمندپور: اعتماد، حلقه اساسی زنجیره ولایت است/ غفلت و گناه آگاهانه، راه بازگشت را سخت‌تر می‌کند

مدینه فاضله نیازمند تحقق فضائل اخلاقی است

واقعه عاشورا حماسه‌ای مبارزاتی و غنی از معارف اخلاقی و تربیتی است

منوی عجیب یک پیتزافروشی در نیاوران تهران که پربازدید شد

فراخوان دریافت یادداشت‌های تخصصی-علمی با موضوع تجاوز رژیم صهیونیستی به ایران

امشب آخرین فرصت انتخاب رشته آزمون دستیاری

تصویب استفاده از ظرفیت اساتید بازنشسته در دانشگاه‌های غیر انتفاعی

ماهواره آمریکایی هر ۲۰ دقیقه یکبار زمین را رصد می‌کند