سوگل مشایخی جامعهشناسی فرهنگی در یادداشتی کوتاه به فرصتها و تهدیدهای پدیده سلبریتی از منظر فرهنگی و با نگاه جامعهشناسانه پرداخته و به قدرت این نیروی عظیم اجتماعی اشاره کرده تا ضمن بیان اهمیت و ارزشمندی بالقوه این گروه، ریشههای افول آنها نیز بازخوانی شود.
مشروح متن اینیادداشت در ادامه میآید:
سقوط و یا شکست چهرههای مشهور در دنیای معاصر، به نقش و جایگاه متفاوت و طی نمودن مسیر آنها از یک نقطه به نقطهی دیگر بستگی دارد و بر اساس همین نسبی بودن، شرایط و تعاریف متعددی را شامل میشود. در گزینهی نخست، وضعیت یک چهره نسبت به ایدهآل و تعریفی که از سلبریتی در ذهن خود اوست سنجیده و به تعبیری سقوط یک ستاره به نسبت آن چه که باید باشد ارزیابی میشود. سقوط در شکل دوم بر مبنای زمان حال و گذشته سلبریتی بررسی میشود و وضعیت کنونی ستاره نسبت به آن چه در گذشته بوده است، مد نظر قرار میگیرد. از آن جا که زندگی هر انسانی با فراز و نشیبهایی همراه است، این مقایسه ممکن است موقتی و گذرا باشد و از همین روی الزاماً به معنای سقوط نخواهد بود. چرا که سقوط فرد از جایگاه خود در صورتی پذیرفته است که دائمی و پیشرونده باشد. سقوط در گزینهی دیگر در بررسی وضعیت یک ستاره نسبت به دیگر ستارگانی که زمانی همطراز او بودهاند سنجیده میشود. از آن جا که شرایط هر فرد و مسیر رشد یا افول او متفاوت و قابل تعمیم به دیگری نیست، بنابراین معیاری برای قیاس صعود یا افول یکی بر دیگری نیست و سقوط و ناکامی در این مورد نیز ممکن است نسبی قلمداد شود.
اما از منظر مفاهیم جامعهشناسی، سقوط سلبریتیها از دو جنبه قابل بررسی است که هر کدام از آنها به نوع نگرش ستاره از معنای سقوط وابسته است. در دیدگاه اول سقوط ستاره از منظر خود او دیده میشود. سقوط در این شکل از منظر جامعه به وقوع نپیوسته و یا این که هنوز نمود بیرونی پیدا نکرده، اما فرد از درون به سقوط روحی و اخلاقی رسیده است. اما از جنبهی دوم، سقوط سلبریتی از دیدگاه اجتماع عیان است و نمود بارزی مییابد.گاهی ستاره خود را در اوج میبیند در حالی که جامعه او را در خطر انحطاط و سقوط میداند. در بسیاری از این موارد خود ستاره از درستی این قضاوت بیاطلاع است و یا آن را نمیپذیرد. اگر اتفاقی که در این شرایط برای یک ستاره رخ داده، قیاس نادرست یا بررسی شرایط موقتی او نباشد و سقوط قلمداد شود، نوع و محدودهی آسیبپذیری سقوط در چند گروه طبقهبندی و دلایل آن روشن خواهد شد که در این میان میتوان به سقوط حرفهای، سقوط اجتماعی، سقوط روحی و سقوط معنوی سلبریتیها اشاره کرد.
به طور کلی سقوط حرفهای در سه عامل ریشه دارد. یکی آن که آگاهی فرد به اندازهی موقعیت او افزایش نمییابد. سلبریتی اطلاعات و تجارب خود را برای همیشه و هر موقعیتی کافی میداند، در جهت افزایش و بهروزرسانی دانش خود تلاشی نمیکند و حتی از تجربههای دیگران نیز بهره نمیبرد و همین امر به شکست و یا سقوط او میانجامد. دلیل دوم سقوط حرفهای ستارهها، در انتخاب اشتباه و غیرتخصصی آنها و تکرار و استمرار این اشتباهات بررسی میشود. اما مهمترین عامل سقوط حرفهای، در موضوعات و انحرافات اخلاقی و انسانی ریشه دارد و عدم رعایت و پایبندی به مسائل اخلاقی مانند ریاکاری، کبر، غرور، خودشیفتگی، برتریجویی و مسائل دیگری که در عرف اخلاقی پذیرفته نیست، از عوامل مهم این سقوط قلمداد میشود. این دلایل به قدری حائز اهمیت است که میتواند بر سقوط شأن و منزلت و پایگاه اجتماعی چهرهها نیز مؤثر باشد و به انواع دیگر سقوط از جمله سقوط اجتماعی، سقوط روحی، سقوط معنوی و سقوط تاریخی آنان هم منجر شود.
سقوط اجتماعی در زمانی رخ میدهد که سلبریتیها به هنجارها یا ارزشهای جامعه توجهی ندارند. اگر چه در مواردی این ارزشها را در منظر عمومی بیان میکنند، اما از سویی اعتقاد و تعهدی به ارزشها ندارند و آن را در زندگی شخصی خود نادیده میگیرند و بر همین اساس به نفاق و دوریی یا انحطاط اخلاقی در امور فردی و عمومی محکوم و از منظر اجتماعی مطرود و حذف خواهند شد.
زمانی که سلبریتی به فروپاشی درونی میرسد، به مرزهای سقوط روحی و احساسی نزدیک میشود. این سقوط هنگامی اتفاق میافتد که تمامی ابعاد شخصیتی یک ستاره به صورت متوازن و همگام رشد نکرده است. ورود و حضور یک عامل و انگیزه جدید بدون آمادهسازی بستر فرهنگی مرتبط و تأثیرگذار و یا توانایی کاربرد درست آن که در مفهوم جامعهشناسی «تأخر فرهنگی» خوانده میشود، میتواند بهعنوان یکی از دلایل این شکست و ناکامی بر شمرده شود. بهعنوان مثال هنگامی که پدیدهای در عرصهی تکنولوژی وارد فرهنگ عمومی جامعه میشود و عناصر دیگر جامعه -مانند بسترهای فرهنگی، اجتماعی و رسانهای- با آن تناسب و همخوانی ندارد و همزمان با آن رشد نمیکند، به تأخر فرهنگی منجر میشود.
تأخر فرهنگی در مورد چهرههای مشهور به گونه دیگری هم تجلی مییابد. در این گزینه تنها یکی از ابعاد توانمندی و شخصیتی فرد رشد میکند و ممکن است آن ستاره در یکی از رشتههای تخصصی به مقام استادی هم نائل شود، اما سایر ابعاد شخصیتی او در حد پایین باقی بماند. به تعبیری این ستارهها شخصیتهای کاریکاتوری مییابند و همان گونه که در کاریکاتور ممکن است در یکی از اجزای صورت و اندام اغراق شود، یکی از وجوه شخصیتی این سلبریتیها هم بزرگنمایی میشود.
شاید از همین جهت است که بسیاری از ستارگان در اوج شهرت، ثروت و محبوبیت، در زندگی فردی و خانوادگی و اجتماعی خود با چالشهای فراوانی مواجهند و به روابط متعدد عاطفی روی میآورند و در مواردی هم دست به خودکشی -یا دیگر کشی- میزنند. عدم رشد متناسب روحی، تنزل موقعیت حرفهای، اجتماعی و شخصیتی سبب شکلگیری چهرههای اغراقآمیز کاریکاتوری و سقوط روحی فرد خواهد شد.
نمونه دیگر آن که بازیگران، خوانندگان، کارگردانان و ستارههای بزرگ دنیا که در اوج ثروت و محبوبیت و شهرت هستند، به دلیل تأخر فرهنگی به مشروبات الکلی و مواد مخدر روی میآورند و به خاطر افراط در مصرف آن جان خود را از دست میدهند.
اما منظور از سقوط معنوی سلبریتیها زمانی است که آنها در اوج شهرت به چنان حدی از خودشیفتگی میرسند که حتی وجود منبع آفرینش را منتفی میدانند و همهچیز را از آن خود و در خدمت خویش میخواهند. نتیجه اینتفکر به سقوط معنوی سلبریتی میانجامد و آنها پس از رشد و رسیدن به جایگاه بزرگ خود، تمام آن چه در طی این مسیر رخ داده است را انکار میکنند. آنها منشأ و مسیر رشد خود را بیتأثیر دانسته و تمام شهرتشان را ناشی از قدرت و عملکرد خود میدانند.
بدیهی است که بیان انواع سقوط، شامل تمام سلبریتیها نمیشود و ممکن است هیچکدام از این موارد برای یک ستاره رخ ندهد.
ستارهها میتوانند با افزایش دانش و آگاهی، معاشرت با افراد مقبول و صاحب اندیشه، توجه به مسائل اخلاقی و هنجارهای اجتماعی و توسل به مراقبه و امور معنوی از هرگونه ناکامی و شکست در امان بمانند و در آموزش و ارتقاء بینش مردم جامعه نقشآفرین باشند.
نتیجه آنکه عدم توجه به انواع سقوط در سلبریتیها به سقوط تاریخی آنها منجر میشود. در اینسقوط، ستارهها به تاریخ انقضای خود میرسند و به قدری بدنام و منفور و مطرود میشوند که همانند چیزی که اصلاً وجود نداشته است، حذف و فراموش و در گذر تاریخ محو و ناپدید میشوند.
این سقوط در حقیقت، نتیجه و در بردارنده تمامی سقوطهای دیگر است که بر هم تأثیر گذاشته و سبب شده تا انحراف و ناکامی در یک گزینه -به دلیل عدم آسیبشناسی و رفع انحراف در زمان مناسب- بر سایر موقعیتها اثر بگذارد و سلبریتی در زمینههای حرفهای، روحی، اجتماعی و معنوی به میزانی از انحطاط برسد که به بدنامی، حذف و سقوط تاریخی او منجر شود.
جمعه ۷ اردیبهشت نمایش «یاخته» باحضور خبرنگاران و عکاسان روی صحنه میرود
چالش کمبود معلم در استان مرکزی کاهش مییابد
بازدید رئیس ستاد برگزاری آزمونهای سراسری اردبیل از حوزههای امتحانی کنکور
لوگوی نود سالگی دانشگاه تهران منتشر شد
رمان جدید اکبر والایی چاپ شد/بر فراز کشتزاردر بازار نشر
زندگی عشایر فارس
تحویل واحدهای مسکونی دانشگاه صنعتی امیرکبیر تا پایان شهریور
جذب امریه سربازی در پژوهشگاه ابن سینا جهاددانشگاهی
امتیاز ویژه دانشجو معلمانی که زودتر از فارغالتحصیلی سرکلاس درس میروند
آخرین آمار توزیع کارت کنکور اعلام شد
برخی ابزارهای جاسوسی کنکور را در بدن کار گذاشتند/ داوطلبان کانالهای تقلب را ترک کنند
کنکوریها اضطراب نداشته باشند/ فرصت جبران وجود دارد
فهرست دانشگاههای خارج از کشور مورد تایید وزارت بهداشت اعلام شد
نتایج اولیه کنکور ۱۴۰۳ نیمه مرداد اعلام می شود
اختصاص 10 امتیاز رتبهبندی به 5709 دانشجومعلم دانشگاه فرهنگیان
کتاب «اُمّ علاء» در نمایشگاه کتاب عرضه میشود
تمهیدات لازم برای کنکور ۱۴۰۳ اندیشیده شد
رقابت کنکور ۱۴۰۳ با آزمون علوم ریاضی و علوم انسانی آغاز شد
جزییات آزمون اختصاصی پذیرش دانشجو – معلم در کنکور ۱۴۰۳
اینترنت در زمان برگزاری نوبت اول کنکور ۱۴۰۳ قطع نمیشود
مراسم تقدیر از دست اندرکاران جشنواره جایزه ملی ثریا برگزار شد
60 درصد پروژهای مدرسهسازی در حال ساخت با مشارکت مردم است
منتخبین فرهنگی مجلس حضور در کمیسیون آموزش را در اولویت قرار دهند
مراقبت کنید تا اخلال و مشکلی در برگزاری کنکور سراسری رخ ندهد
ایجاد زیرساخت هوشمند رصد رشته مقاطع و رشته محلهای علوم پزشکی
پیگیر اجرای هدفمندسازی یارانههای دانشجویی در سال جدید هستیم
بیش از ۸ هزار عضو هیات علمی خانم در دانشگاهها فعالیت میکنند
ساعت ۱۲ امشب آخرین فرصت دریافت کارت ورود به جلسه کنکور ۱۴۰۳
نسلکُشی در فلسطین قلب همه بشریت را به درد آورده است
خبر خوش وزیر علوم برای اعضای هیأت علمی در شرف بازنشستگی
مراد صحرایی : ۱۰۰۰ هنرستان جدید در کشور ساخته می شود
از موج متلاطم بیثباتی مدیریتی تا بودجه دولتی؛ دلایل عدم اجرای ناکافی سندتحول بنیادین
پژوهشهای چراغ خاموش امنیت ایران را رقم زد
تظاهرات دانشجویان آرژانتین در پی کاهش ارائه آموزش عالی دولتی
کتابی که برای آشنایی با افغانستانیها باید خوانده شود
رییس سازمان بسیج اساتید: ۵۰ بسته سیاستی به مسئولان ارائه شد
پویش سلامت دهان و دندان ۱۷ تا ۱۹ اردیبهشت برگزار میشود
آییننامه مدرسه تراز سند تحول بنیادین نهایی شده است
امضای تفاهمنامه فیمابین وزارت آموزشوپرورش و سازمان نظام پزشکی کشور
آخرین محور رویداد من یک دانشآموزم با نام «امام مهربانی کلید خورد
ثبت سفارش کتابهای درسی آغاز شد
فراخوان ششمین دوسالانه بینالمللی کارتون کتاب منتشر شد
ورود مسافر و مهتاب با فرقه خودبینان به کتابفروشیها
امروز، آخرین مهلت توزیع کارت کنکور/ آغاز رقابت داوطلبان از فردا
آکادمی ورزش و تندرستی دانشگاه علامهطباطبائی راهاندازی شد
کنترل دانشجویان حامی فلسطین به شهردار نیویورک رسید
هشدار پلیس فتا به کنکوریها درباره تبلیغات فروش سوالات کنکور و تجهیزات تقلب
مجموعه شعر طنز دیزی در پنت هاوس منتشر شد
دانشمندان قلب ماه را دیدند+عکس
دانشگاه علامهطباطبایی میزبان ۱۵ هزار و ۳۰۵ داوطلب کنکور سراسری
انقلابی بزرگ در صنعت ترانزیت و موتورهای دیزلی اتفاق افتاد
هزینه نگهداری از خودروهای لوکس آمریکایی چقدر است؟
پیشفروش شنل نامرئی کننده آغاز شد+عکس
ورود قدرتمندترین گوشی نوبیا به بازار
دانشمندان تعداد جهانهای موازی را اعلام کردند
بدون نیاز به اینترنت با واتساپ فایل منتقل کنید
حمایت دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی از طرح های فرهنگی
تعلیم و تربیت اولویت اصلی شورای عالی انقلاب فرهنگی است
جذب هیات علمی با مدرک دکتری در دانشگاه فنی و حرفه ای لغو شد
نتیجه آزمون سازمان راهداری اعلام شد
نحوه محاسبه شهریه مدارس از راه دور
سهم دانشآموزان مناطق محروم برای ورود به مدارس خاص باید بیشتر شود
مهلت ثبتنام آزمون سنجش شایستگیهای فنی وحرفهایها تا نهم اردیبهشت
آغاز پذیرش دانشجوی دکتری بدون آزمون در دانشگاه آزاد
هیچ دانشگاهی محدودیتی را برای جذب اساتید ایجاد نمیکند
جشنواره امامت و مهدویت در دانشگاه آزاد اسلامی برگزار می شود
نتایج آزمون جشنواره سراسری قرآن و عترت (ع) دانشجویان اعلام شد
لغو جایزه انجمن قلم آمریکا» در پی تحریم نویسندگان
برخی اختیارات را باید به مدارس تفویض کنیم
زندهگیری مار افعی در یک مدرسه
آغاز ثبت سفارش کتابهای درسی سال تحصیلی جدید
سخنان شهید بهشتی درباره نماز در بیست و هفت جمله منتشر شد
مواجههای نامتعارف با منطق هگل در کتابفروشیها
دانشجویان سراسر کشور به المپیاد ورزشهای فناورانه دعوت شدند
بررسی تأثیرپذیری الکترومغناطیسی تقویت کنندههای توان کاربردی در تجهیزات مخابراتی
اقدامات دانشگاه جامع در راستای گسترش عفاف و حجاب
تغییر شیوهنامه صلاحیت علمی اساتید دانشگاههای علوم پزشکی
آمار داوطلبان کنکور به تفکیک استانها اعلام شد
کدام واحدهای دانشگاه آزاد در زمان برگزاری کنکور تعطیل هستند؟
کاهش رغبت پسران به دانشگاه؛ شخصیت کاریکاتوری آموزش عالی یا افزایش مهارتمحوری؟
بن سلمان از ساخت پروژه بلندپروازانهاش منصرف شد
یک صفحه جدید به واتساپ اضافه میشود+عکس
پیشفروش شنل نامرئی کننده آغاز شد+عکس
دانشمندان قلب ماه را دیدند+عکس
نمونه ایرانی پدافند ضدهوایی که مشابه روسی است+عکس
ناسا برای بازگشت از سیاره سرخ دست به دامن ایلان ماسک شد
انقلابی بزرگ در صنعت ترانزیت و موتورهای دیزلی اتفاق افتاد
رونمایی از سریعترین مرسدس بنز AMG+عکس
ورود قدرتمندترین گوشی نوبیا به بازار
باتری این ریزسیاهچاله فضایی میتواند انرژی چند نسل یک خانواده را تامین کند
برای اولین بار اشعه ایکس برآمده از اتمها کشف شد
علت فیلتر دسکورد اعلام شد
هزینه نگهداری از خودروهای لوکس آمریکایی چقدر است؟
چین جنگندههای رادارگریز F۲۲ آمریکا را فلج کرد+عکس
پدافند ضدهوایی ایران که شبیه اس ۳۰۰ روسیه است+عکس
جاسوس همهفن حریف اوکراینیها که در جنگ با روسیه به کمکشان میآید
سعدی سخنگوی بینالمللی فرهنگ ایران است
سریع ترین موشکهای مافوق صوت در سال ۲۰۲۴ معرفی شدند+عکس
نتایج اولیه آزمون استخدامی آموزش و پرورش اعلام شد
مهلت ثبت نام در آزمون فلوشیپ پزشکی سال ۱۴۰۳ دوباره تمدید شد
دوربین بامزهای که بدون عکس گرفتن شما را شگفت زده میکند+عکس
شاسیبلند جدید چینی که با مدل تسلا مو نمیزند+عکس
پویش سلامت دهان و دندان ۱۷ تا ۱۹ اردیبهشت برگزار میشود
مدارس غیردولتی چگونه میتوانند عدالت آموزشی را گسترش دهند؟
انتصاب در آموزش و پرورش
آثار جشنواره مد و لباس نقش تنپوش در حال داوری است
برگزاری زنگ آموزش همزمان با گرامیداشت هفته زمین پاک در مدارس شهر تهران
مراسم هزار دف در روستای پالنگان
پیشثبتنام مدارس غیردولتی براساس شهریه سال گذشته است
پیشتازی ۲۶ درصدی داوطلبان زن در نوبت اول کنکور
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.