این باور وجود دارد که برخی از موجودات از زمان دایناسورها وجود دارند، اما واقعا کدام جانور در مقایسه با دیگران مدت زمان بیشتری روی زمین وجود داشته است؟

زمین مکانی چالش‌برانگیز و همیشه درحال تغییر است و همه چیز از دمای اقیانوس‌ها گرفته تا مقدار اکسیژن موجود در اتمسفر دائماً درحال تغییر است. در این دنیای متغیر، همه موجودات زنده درحال دویدن، شنا کردن، خزیدن یا پرواز کردن برای سازگاری و زنده ماندن است وگرنه با مرگ مواجه خواهد شد. اما در این جهان درحال تغییر کدام حیوان به مدت طولانی‌تری روی زمین وجود داشته است؟

لایوساینس می‌نویسد، در نوامبر ۲۰۱۰، رکوردهای جهانی گینس عنوان قدیمی‌ترین موجود زنده را به میگوی کله‌وزغی (Triops cancriformis) داد و این امر دلیل خوبی داشت: فسیل‌ها نشان می‌دهند که این سخت‌پوستان زره‌دار و میگومانند از دوران تریاس (۲۵۱/۹ میلیون تا ۲۰۱/۳ میلیون سال پیش) وجود داشته‌اند.

میگوی کله‌وزغی بدنی شبیه بیل دارد که برای حفاری کف آبگیرهای موقتی که در آن‌ها زندگی می‌کند، عالی است. این طراحی آن‌قدر کارآمد است که این جانوران آن را برای صدها میلیون سال حفظ کرده‌اند.

اما درحالی‌که به‌نظر می‌رسد میگوهای بچه قورباغه‌ای ازنظر ظاهری همیشه به یک شکل بوده‌اند، پژوهش ژنتیکی منتشرشده در سال ۲۰۱۰ نشان می‌دهد که آن‌ها هرگز تکامل را زیر زِره‌های خود متوقف نکرده‌اند و در طول زمان تفاوت‌هایی بین گونه‌های مختلف آن‌ها ایجاد شده است که چشم انسان همیشه قادر به تشخیص آن نیست. برای مثال، میگوی کله‌وزغی گونه T. cancriformis صرفاً از نوادگان اجداد تریاس با ظاهری مشابه است و درواقع قدمت آن بیش از ۲۵ میلیون سال نیست و مطالعه‌ای که سال ۲۰۱۳ در مجله‌ی PeerJ منتشر شد، گزارش کرد که شاید حتی قدمت آن‌ها فقط ۲/۶ میلیون سال باشد.

امروزه چند گونه وجود دارد که مانند میگوی کله‌وزغی، به‌نظر می‌رسد برای میلیون‌ها سال بدون تغییر مانده‌اند. شاید معروف‌ترین این به اصطلاح فسیل‌های زنده گروهی از ماهی‌های اعماق دریا به نام سیلَکانت‌ها باشد. پژوهشگران برای اولین‌بار فسیل‌های سیلکانت‌ها را در دهه ۱۸۰۰ کشف کردند و تصور می‌کردند که در پایان دوره کرتاسه یعنی ۶۶ میلیون سال پیش منقرض شده باشند. اما در سال ۱۹۳۸، ماهیگیران یک سیلکانت را در حوالی سواحل آفریقای جنوبی از آب بیرون کشیدند. این ماهی باستانی بیش از ۴۰۰ میلیون سال قدمت دارد، اما در اینجا مسئله‌ای وجود دارد.

گونه‌های سیلکانت که امروزه در اقیانوس‌های زمین شنا می‌کنند، با گونه‌های فسیل‌شده سیلکانت که واقعاً منقرض شده‌اند، یکی نیستند. مطالعه‌ای که سال ۲۰۱۰ در مجله‌ی Marine Biology منتشر شد، نشان داد که این گونه‌های زنده طی ۲۰ تا ۳۰ میلیون سال اخیر پدیدار شده‌اند.

همین مورد برای تبار خرچنگ نعل‌اسبی باستانی صادق است که به حدود ۴۸۰ میلیون سال پیش برمی‌گردد. مطالعه‌ای که سال ۲۰۱۲ در مجله‌ی Molecular Phylogenetics and Evolution منتشر شد، نشان داد که قدیمی‌ترین گروه زنده از خرچنگ‌های نعل‌اسبی آسیایی (Tachypleus) با اینکه ازنظر ظاهری شبیه فسیل‌هایی است که صدها میلیون سال قدمت دارند، حدود ۲۵ میلیون سال پیش ظاهر شده است.

تبار خرچنگ نعل‌اسبی به حدود ۴۸۰ میلیون سال پیش بازمی‌گردد.

زیست‌شناسان رمزگشایی از تاریخچه تکاملی همه جانوران زنده را به پایان نرسانده‌اند و تا زمانی که این کار را انجام ندهند، پاسخ قطعی برای این معما وجود نخواهد داشت. اگرچه میگوی کله‌وزغی، سیلکانت و خرچنگ نعل‌اسبی همگی به ما می‌گویند که حتی موجودات که ظاهراً خیلی پایدار هستند، نیز همیشه درحال تغییر هستند. آفریقا گومز، زیست‌شناس دانشگاه هال و نویسنده ارشد مطالعه سال ۲۰۱۳ میگوی کله‌وزغی به لایوساینس گفت: «فکر نمی‌کنم شواهدی وجود داشته باشد که نشان دهد هیچ‌ گونه‌ای بیش از چند میلیون سال قدمت داشته باشد.»

طبق مقاله‌ای که در مجله‌ی American Scientist منتشر شده است، مطالعه‌ی سوابق فسیلی نشان می‌دهد که گونه‌ها پیش از اینکه منقرض شوند یا توسط یکی از نوادگان خود جایگزین شوند، معمولاً بین ۵۰۰ هزار تا ۳ میلیون سال دوام می‌آورند.

برای مثال، DNA موجودات زنده می‌تواند جهش پیدا کند و این جهش‌ها می‌توانند از نسلی به نسل بعد منتقل شوند. دو گونه که ازنظر ژنتیکی مشابه هستند، نیز می‌توانند جفتگیری کنند و منجر به شکوفایی گونه هیبرید جدیدی شوند. رقابت نیز گونه‌ها را وادار به تکامل می‌کند. شکارچیان با طعمه‌ها رقابت می‌کنند و حیواناتی که در فضای مشترکی وجود دارند، برای غذا و منابع با هم رقابت می‌کنند.

علاوه‌براین، عوامل محیطی می‌توانند بر ماندگاری حیوانات تأثیر بگذارند. اسکات لیدگارد، متصدی بازنشسته موزه فیلد شیکاگو به لایوساینس گفت: «مثلاً گروهی از حیوانات به‌خوبی با نوع خاصی از زیستگاه سازگار شده است و اقلیم به‌طور چشمگیری تغییر می‌کند. اگر آن حیوانات نتوانند به مکان دیگری با همان نوع زیستگاه مهاجرت کنند، منقرض خواهند شد.»

ازآن‌جا که تغییر به‌طور مداوم رخ می‌دهد، گومز هیچ حیوانی را فسیل زنده نمی‌داند، زیرا این اصطلاح موجب این تصور می‌شود که تکامل حیوانات متوقف شده است. درعوض، لیگارد استدلال می‌کند که فسیل زنده می‌تواند به‌عنوان اصطلاحی کلی برای مطالعه موجودات دارای ویژگی‌های خاصی مانند سرعت پایین تغییرات تکاملی مورد استفاده قرار گیرد.

منبع: زومیت