به گزارش ثریا - برنامه‌های درسی که برای مدارس طراحی می‌شوند، باید بتوانند به دانش‌آموزان کمک کنند تا با سرعت یادگیری خود، مطالب را درک کنند. با این حال، رشد سریع علوم و تکنولوژی در کنار نیازهای اجتماعی و اقتصادی روز، برنامه‌های درسی را به سمتی سوق داده که محتوای بیشتری به آن‌ها افزوده شود. از آنجایی که محتوای قدیمی کمتر حذف می‌شود، حجم زیاد درس‌ها نه تنها بر معلمان فشار می‌آورد، بلکه دانش‌آموزان را نیز در یادگیری غرق می‌کند. این مشکل زمانی حادتر می‌شود که معلمان باید محتوای بیشتری را در همان زمان محدود تدریس کنند، که این وضعیت موجب کاهش کیفیت آموزش می‌شود.
در بسیاری از کشورها، از جمله ایران، این موضوع به یک دغدغه اساسی تبدیل شده است. سیاستمداران و برنامه‌ریزان آموزشی تلاش می‌کنند تا با افزایش محتوای درسی، نیازهای جامعه و پیشرفت‌های علمی را پوشش دهند. اما همین تلاش‌ها، بدون توجه به بازبینی برنامه‌های قدیمی و حذف مطالب غیرضروری، باعث می‌شود که برنامه‌های درسی بیش از حد سنگین شوند و دانش‌آموزان به جای یادگیری عمیق، به حفظ کردن سطحی مطالب روی آورند. این پدیده بر سلامت جسمی و روانی دانش‌آموزان و فرسودگی شغلی معلمان نیز تأثیرات منفی به جا می‌گذارد.
یک گروه از پژوهشگران دانشگاه تهران با تلاش فرزانه عسکری، محقق برنامه‌ریزی درسی، تحقیقی را برای بررسی ابعاد این پدیده و تأثیرات آن بر مدارس ابتدایی انجام داده‌اند. آن‌ها در تلاش بودند تا دریابند چرا برنامه‌های درسی در مقطع ابتدایی این‌قدر فشرده و پیچیده شده‌اند و چگونه این وضعیت می‌تواند کیفیت آموزش را تحت تأثیر قرار دهد.
این گروه از محققان با استفاده از یک روش کیفی و رویکرد مرور نظام‌مند، مطالعات مختلفی را که در طول بیست سال گذشته (۲۰۰۰ تا ۲۰۲۳) انجام شده بود، مورد بررسی قرار دادند. در نهایت، آن‌ها ۳۸ مقاله را که کیفیت مناسبی داشتند، انتخاب کردند و نتایج آن‌ها را به‌دقت تحلیل کردند. این بررسی به آن‌ها کمک کرد تا ابعاد مختلف تراکم برنامه درسی را بهتر درک کنند.
نتایج این پژوهش نشان دادند که تراکم برنامه درسی در مدارس ابتدایی سه بعد کلی دارد: بعد فردی، بعد آموزشی و بعد سازمانی. در بعد فردی، عواملی مانند احتکار محتوا توسط متخصصان موضوعی، فرسودگی معلمان و فشار بر دانش‌آموزان مطرح بود. بعد آموزشی به حجم زیاد اهداف و محتوای درسی، تکالیف بیش از حد و ارزشیابی‌های مداوم اشاره داشت. همچنین، در بعد سازمانی نیز، تصمیم‌گیری‌های عجولانه و نبود پژوهش کافی در طراحی برنامه‌های درسی، عامل مهمی در ایجاد این تراکم شناخته شد.
پژوهشگران به این نتیجه رسیدند که برای جلوگیری از تراکم برنامه‌های درسی، باید اولویت‌بندی دقیقی در طراحی و بازبینی برنامه‌های درسی انجام شود. همچنین، مشارکت ذی‌نفعان مختلف از جمله معلمان، دانش‌آموزان و والدین در فرآیند تصمیم‌گیری ضروری است.
این پژوهش نشان داد که حذف مطالب غیرضروری و کاهش حجم تکالیف و ارزشیابی‌ها می‌تواند به بهبود یادگیری و کاهش فشار بر معلمان و دانش‌آموزان منجر شود.
محققان در این مطالعه همچنین به اهمیت تغییر دیدگاه در مورد نحوه طراحی برنامه‌های درسی اشاره کردند. آن‌ها تأکید کردند که برنامه‌ریزی درسی باید بر اساس نیازهای واقعی دانش‌آموزان و جامعه باشد و محتوای جدید باید با حذف محتوای قدیمی جایگزین شود. این تغییرات می‌تواند به یادگیری عمیق‌تر و تفکر انتقادی در دانش‌آموزان کمک کند.
بر این اساس، برنامه‌ریزی دقیق‌تر و حذف مطالب اضافی از برنامه‌های درسی، می‌تواند به بهبود کیفیت آموزش کمک کند و فشارهای ناشی از تراکم برنامه‌های درسی را کاهش دهد. محققان بر این باورند که تراکم برنامه درسی نه تنها به دانش‌آموزان آسیب می‌زند، بلکه معلمان را نیز در معرض فرسودگی شغلی و ترک زودهنگام کار قرار می‌دهد.
قابل ذکر است این یافته های پژوهشی توسط انجمن پژوهش‌های آموزشی ایران در فصلنامه «پژوهش در نظام‌های آموزشی» به چاپ رسیده اند. این نشریه به انتشار مقالات علمی مرتبط با آموزش و پژوهش‌های آموزشی می‌پردازد و در جهت بهبود سیستم‌های آموزشی کشور فعالیت می‌کند.
منبع : دانشگاه تهران
همگرایی اسلامیت و ایرانیت پشتوانه هویتی و فرهنگی ایران عزیز
روایت خواندنی سردبیر تهران تایمز از روزنامه‌نگاری در جنگ
شرکت در دوره ارتقای معرفت دینی الزامی شد
دکتر عباس انواری رئیس اسبق دانشگاه صنعتی شریف درگذشت
رابطه گروه خونی والدین و فرزند چیست؟
بیش از ۴۵۰ هزار نفر کارت نوبت دوم کنکور را دریافت کردند
آزمایشگاه بلعیدنی محقق ایرانی سلامت دستگاه گوارش را رصد می کند
اعلام زمانبندی فرآیند برگزاری نوبت دوم آزمون سراسری سال ۱۴۰۴
دقت ۹۵ درصدی در پلاک‌خوانی خودرو با فناوری بومی
شیوه پذیرش دانشجوی پزشکی عمومی از مقطع کارشناسی تغییر کرد
کشف یک راه جدید برای کاهش وزن بدون کم خوردن
دریافت بیش از ۴۵۰ هزار کارت کنکور/آغاز رفع نواقص کارت از چهارشنبه
ارسال نتایج ارزیابی داوطلبان ورود به دانشگاه فرهنگیان به سازمان سنجش تا ۱۵ مرداد/ انتخاب ۲۶ هزار و ۸۰۰ دانشجو معلم
اعلام زمان فرآیند برگزاری و نحوه حضور داوطلبان در نوبت دوم کنکور ۱۴۰۴
اسپیس‌ایکس یک ماهواره مرموز را به مدار زمین فرستاد
متا شرکت صداساز هوش مصنوعی PlayAI را خرید
تلاش برای ارائه سازوکار جدید مطالعه کیهان با کمک امواج گرانشی
خشکسالی فرهنگی؛ بحران ناپیدای کم‌آبی در ایران/ضعف‌های مدیریتی را پشت واژه تغییر اقلیم پنهان می‌کنیم
خوارزمی؛ الگوریتمی از افتخار برای دنیای دیجیتال و عصر هوش مصنوعی
کدام سیاره ۱۵ دقیقه از تابستان امسال ما دزدید؟!
کشف روش ساده برای نزدیک کردن کردن مغز به حالت بندباز
تصفیه هوای آلوده با نانولوله‌های تیتانیومی
اثبات خواص افزایش طول عمر و ضد پیری جوانه گندم
دقیق‌ترین زبان مصنوعی جهان با گرافن ساخته شد
۵۰۰ هزار داوطلب کنکور متقاضی شرکت در دانشگاه فرهنگیان/ پذیرش داوطلبان صرفاً به کانون ارزیابی وابسته نیست
گزینش بیش از۷۰درصد داوطلبان ورود به دانشگاه فرهنگیان/ بیش از ۷۵ درصد ثبت نام پایه اول انجام شده است
تاکید رئیس کمیته ایمنی شورای شهر بر توجه به پدافند غیرعامل در پایتخت/ ایمنی مدارس در اولویت قرار گیرد
تکمیل ثبت‌نام دانش‌آموزان تا اول شهریور/ آغاز ثبت‌نام دهمی‌ها پس از هدایت تحصیلی
اجرای ۷۲۰۰ پروژه مدرسه‌سازی با ۴۶ هزار کلاس درس در کشور
مدیر مدرسه باید از تعداد دانش‌آموزان پرخطر و برنامه مداخله‌ای برای آن‌ها مطلع باشد
اعلام نتایج آزمون ورودی مدارس استعدادهای درخشان طی هفته اول شهریور
تعیین دو اولویت برای نهمی‌ها جهت انتخاب رشته
این پروتز زانو، توانایی حرکت طبیعی را به افراد قطع عضو شده بازمی‌گرداند
کشف آنچه درد را به رنج پایدار عاطفی تبدیل می‌کند
دود روغن آشپزی، عامل پنهان سرطان ریه در زنان
دانشمند ایرانی با ابداع تراشه مویی به سرعت انتقال ۱۰۰۰ گیگابیت در ثانیه رسید
بازسازی اعتماد به چیزی فراتر از تبلیغات و رسانه نیاز دارد
کنکوری‌ها مواظب عضویت در این گروه‌ها باشند
اگر دلتان یک مجموعه شعر می‌خواهد «باران کبوتر» منتشر شد
سهمیه دانشگاهی برای خانواده شهدای حمله رژیم صهیونیستی اعمال می‌شود
تصویر/ کتابت قرآن در مدت کمتر از ۳ سال توسط یک کودک هندی
سید امیرحسین فقهی دانشمند شهیدی که با خون، علم را امضا کرد
منابع تاریخی که به وجود حضرت رقیه (س) و اتفاقات شام اشاره می‌کنند
نویسنده زن سودانی جایزه قلم پینتر ۲۰۲۵ را گرفت
شروط قرآن برای پیروزی یک جامعه در برابر توطئه‌های دشمن
«مرگ مغزی جامعه شناسی ایرانی» بررسی می‌شود
تغییر قبله به سمت کعبه معظمه برای دشمنان اسلام شکننده بود
نگاهی به مراحل هفت گانه سلوک تا شهود عرفانی در پرتو مقاومت عرفانی
دانشگاه صنعتی امیرکبیر میزبان اولین المپیاد ورزش‌های فناورانه کشور
ادای احترام وزیر علوم به مقام استادان شهید دانشگاه شهید بهشتی
مهلت انتخاب رشته در آزمون دستیاری پزشکی امروز به پایان می‌رسد
پیام تسلیت دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در پی ارتحال حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر سید محمدباقر حجتی
تشریح جزئیات برگزاری نوبت دوم آزمون سراسری
دانشگاه علم و صنعت امسال ترم تابستانی برگزار نمی کند
تصمیم جدید وزارت بهداشت برای تسهیل شرایط آموزشی دستیاران تخصصی
رفع نقص کارت شرکت در نوبت دوم آزمون سراسری سال ۱۴۰۴ در این مراکز
رونمایی از گلکسی واچ ۸ با قابلیت‌های سلامتی جدید
استفاده از نانوحباب برای مهار گازهای گلخانه‌ای
بازگشایی آزمایشی فاز نخست موزه ملی علوم و فناوری ایران
در معرض ابتلا به آلزایمر هستید؟/ چهار مسیر منتهی به این بیماری را بشناسید
درمان ساده‌ای که می‌تواند از ۷۵ درصد سرطان‌های معده جلوگیری کند
ابتکار دانشمند ایرانی در استفاده از چوب برای افزایش طول عمر باتری
دستیابی فناوران کشور به یکی از اختصاصی‌ترین رادیو داروهای سرطان
چگونه ماه باعث شکل‌گیری حیات در زمین شد؟
تصویب سه استاندارد جدید برای تولید انبوه محصولات نانوساخت
تشخیص علائم اولیه پوکی استخوان با هوش مصنوعی
اولین مرورگر وب مبتنی بر هوش مصنوعی، گوگل را به چالش می‌کشد
یک‌پنجم سال زیر تیغ فرابنفش؛ ازون از ما محافظت می‌کند ولی نه همیشه
استخراج لیتیوم از آب امکان‌پذیر شد
تدارک تمهیدات کامل برای برگزاری نوبت دوم کنکور
نوآوری در ترویج نماز؛ از منبرهای ۳ دقیقه‌ای تا اپلیکیشن نور چشم
فناوری جدید الهام گرفته از لکه قهوه، جان انسان‌ها را نجات می‌دهد
فناوری تولید برق از امواج دریا
جزئیات طرح‌های احیاشده، در حال اجرا و برنامه‌های آینده بنیاد ملی نخبگان
انقلاب انویدیا در هوش مصنوعی با پاسخ‌دهی ۳۲ برابر سریع‌تر به کاربران
یافته‌های دانشمند ایرانی درباره توانایی چت‌جی‌پی‌تی در درک رنگ‌ها
احتمال تغییر زمان امتحانات گواهینامه و ارتقا برای برخی دستیاران پزشکی
آمادگی کامل برای برگزاری نوبت دوم آزمون سراسری سال ۱۴۰۴
ترور دانشمندان ایرانی در مجامع بین‌المللی پیگیری می‌شود
.ترفند رسانه‌ای رژیم صهیونیستی برای توجیه تجاوز نظامی به ایران
شعری زیبا/می‌شود من هم برایت شعر «ای ایران» بخوانم؟
پیام تسلیت دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در پی ارتحال حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر سید محمدباقر حجتی
تصویر/ شهید کوچک ما که اسرائیل او را کشت
سازمان ملل از نامزدی کربلا به عنوان پایتخت فرهنگ اسلامی حمایت کرد
خداوند خود توبه را به گناهکاران پیشنهاد می‌کند؛ گناهانی که حسنه می شوند
آماده کرده‌اند چرا خیزران، پدر؟ / یا دختر یتیم خودت را بیا ببر
«مرگ مغزی جامعه شناسی ایرانی» بررسی می‌شود
کودک اهل کتاب ایرانی، آینده‌ساز گفت‌وگو و دانایی است
تغییر قبله به سمت کعبه معظمه برای دشمنان اسلام شکننده بود
چگونه امام سجاد (ع) با دعا جامعه را متحول کرد؟
سیره امام علی (ع) و امام صادق (ع) تلاش برای آبادانی دنیا همراه با دینداری بود
نگاهی نو به زندگی امام سجاد(ع) در شاهکار سیدجعفر شهیدی
ویژه برنامه های دهه دوم ماه محرم در شبکه قرآن سیما
برگزاری ۱۱۴ محفل انس با قرآن کریم ویژه بزرگداشت شهدای قرآن
شرکت ۳۵۰۰ نفر در پویش قرآنی «به نام پیروزی»
ترویج فرهنگ دعا و نیایش به مثابه ابزار تربیتی و معرفتی توسط امام سجاد (ع)
منابع تاریخی که به وجود حضرت رقیه (س) و اتفاقات شام اشاره می‌کنند
تصویر/ کتابت قرآن در مدت کمتر از ۳ سال توسط یک کودک هندی
تحلیل ابعاد معنوی و عملی «طهارت» انسانی در پرتو قرآن و اهل بیت (ع)
تصویر/ هیئات با پیوند «ایده، شعر و اجرا» از مکتب حسین به ایران حسین پل زدند
استقبال دانشگاه تهران از دهه دوم محرم با مراسم «از دانشگاه تا کربلا»
نگاهی به مراحل هفت گانه سلوک تا شهود عرفانی در پرتو مقاومت عرفانی
شروط قرآن برای پیروزی یک جامعه در برابر توطئه‌های دشمن
منوی عجیب یک پیتزافروشی در نیاوران تهران که پربازدید شد
درمان ساده‌ای که می‌تواند از ۷۵ درصد سرطان‌های معده جلوگیری کند
مغز انسان در پیری هم عصب می‌سازد
در معرض ابتلا به آلزایمر هستید؟/ چهار مسیر منتهی به این بیماری را بشناسید
ماهواره آمریکایی هر ۲۰ دقیقه یکبار زمین را رصد می‌کند
نویسنده زن سودانی جایزه قلم پینتر ۲۰۲۵ را گرفت
جزئیات پذیرش کاردانی فنی‌حرفه‌ای اعلام شد
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.