به گزارش ثریا ابراهیم علیپور در نشست علمی بررسی تأثیر آیات قرآن بر اندیشه انسان متعالی ملاصدرا که در نمایشگاه دستاوردهای قرآنی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم گفت: ملاصدرا اولاً و بالذات فیلسوف معتقد به شریعت و فردی قرآنی است ولی این طور نیست که بگوییم هر اندیشهای داشته آن را از قرآن گرفته است.
وی با بیان اینکه تأثیر قرآن بر اندیشه ملاصدرا کاملاً محرز و به تصریح خود او هم رسیده است بیان کرد: محور فلسفه ملاصدرا وجود و هستی و ثمره آن انسان متعالی است. مدیر گروه پژوهشکده فلسفه و کلام اسلامی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی افزود: ثمره اسفار اربعه و مجموعه هستی شناسی ملاصدرا در انسان شناسی ظهور مییابد؛ ملاصدرا وجود را بسیط و غیر قابل تعریف میداند و بخش متعالی وجود را خداوند قرار میدهد؛ همچنین وی قائل به وحدت وجود و تشکیک مراتب وجود است.
وی با بیان اینکه ملاصدرا در تعریف انسان میگوید او حقیقت بسیطی است که رو به آینده و هر آن تا لحظه مرگش، رو به تغییر است اظهار کرد: در نظریه ملاصدار انسان تنها موجودی است که قابل تعریف و تحدید نیست؛ وی چند شاهد قرآنی در این زمینه آورده است؛ از جمله از آیه هل اتی علی الانسان و «… اهل یثرب…» که از آن استفاده کرده است.
علیپور با بیان اینکه براساس این دو آیه انسان هویت خاصی ندارد ادامه داد: وی در ذیل آیه هل اتی آورده است که حقیقت انسان فعلیتهای او نیست یعنی انسان گرچه در ابتدای خلقت، دارای صورت نوعیه است ولی هر فردی بسته به ملکات و فضایلی که به دست آورده است نوعی دیگر خواهد شد. ظاهر انسان در این دنیا ولی باطنش در دنیای دیگر است.
وی با بیان اینکه خدا مثل ندارد ولی میتواند مثال خدا باشد افزود: در جلد ششم تفسیرش با استناد لیس کمثله شیء آورده است که نفس آدمی مثالی برای حق تعالی است؛ وی در بحث خلیفه و آیه ۳۰ سوره بقره نیز در تبیین ظرفیتهای والای انسان از این تعبیر بهره برده است؛ وی در برخی آیات تفسیری ارائه میدهد که کاملاً معقول و فلسفی و جذاب و جالب است مثلاً با استفاده از همین آیه که برای خداوند است گریزی به بحث انسان متعالی زده است.
علیپور با بیان اینکه تمامی نوصدرائیان مانند علامه طباطبایی، جوادی آملی و حسن زاده آملی، و امام راحل و … همانند ملاصدرا معتقدند که انسان قابل تعریف و تحدید نیست اظهار کرد: ملاصدرا به ایه قل الروح استناد و مواردی در مورد انسان شناسی استخراج کرده است؛ وی میگوید شناخت حقیقت انسان اکتسابی نیست؛ برای شناخت حقیقت انسان متعالی نمیتوان به عقل اکتفا کرد و باید از نبوت و ولایت کمک بگیریم و استفاده کنیم لذا همه این چرخه تحت تأثیر آیات قرآن و روایات است.
این پژوهشگر و محقق با بیان اینکه ملاصدرا در مواجهه با قرآن، ظرائفی دارد اظهار کرد: وجه تمایز انسان نه به عقل و نه نطق و نه نفس مجرد و مادیت او هست بلکه تمایزش به کمال اعلای او است و از آیه الی المصیر برای این تبیین بهره برده است. در بحث جهول و ظلوم بودن انسان میگوید همین دو صفت نقطه قوت انسان بوده که سبب شده تا انسان امانت را بپذیرد و همین نقصان سبب حرکت انسان است.
علیپور در مورد مرجعیت قرآن ادامه داد: اگر کسی در ذات فلسفه بیاندیشد مسئله روشن است؛ فلسفه اندیشه آزاد و مبتنی بر خرد انسان و برهان است و مهمترین وجه تمایز ملاصدرا این است که توانسته نظر خود را با قرآن هماهنگ کند والا حتی در کشور خود ما داریم که فلسفه هرگز با الهیات جمع نمیشود و اگر بشود دیگر نه فلسفه هست و نه الهیات.
مدیر پژوهشکده فلسفه و کلام اسلامی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با بیان اینکه ملاصدرا توصیه عام و خاص دارد افزود: وی در توصیه عام گفته اگر کسی میخواهد به صفای باطن برسد باید سراغ قرآن برود و در توصیههای خاص مانند حرکت جوهری تصریح میکند که مطلب بر من روشن نشد مگر اینکه به خدا پناه بردم و زیارتی رفتم و صفای باطن برای من ایجاد شد.
وی با بیان اینکه تفسیر و دیدگاههای ملاصدرا قابل نقد است اظهار کرد: من ملاصدرا را قدیس و غیرقابل نقد نمی دانم ولی قطعاً در اندیشه فرد برجسته ای است. یک نگاه وی به عقل و یک نگاه به قرآن بوده و این برای یک اندیشمند فلسفی خیلی مهم است.
علیپور ادامه داد: کاملاً واضح است که انسان ماهیت دارد و تنها خداست که ماهیت ندارد؛ ولی انسان آنقدر جایگاه متعالی دارد که در قرب خدا نشسته است و بساطتش بالاست نه اینکه مانند خدا بسیط است.
وی همچنین در ادامه تبیین دیدگاه ملاصدرا اظهار کرد: انسان از پیشا دنیا تا پسا دنیا حقیقتی ذومراتب دارد؛ ملاصدرا نظریه پیشادنیا را تبیین و توجیه کرده و آن را نفی نکرده است. ایشان انسان را خلیفه خدا میداند ولی او معتقد است که وجود انسان به عنوان خلیفه، برای عالم ضرورت دارد زیرا عالم اقتضای ذات خدا هست و تدبیر میخواهد و تدبیر نیاز به وسایطی دارد که نیازمند وجود انسان است.
وی افزود: انسان جامع همه حرکتهای الهی و نسخه و دستنویس عالم کبیر است؛ در تفسیر آورده که امام علی کتاب مبین است؛ نکته مهم این است که ملاصدرا در بحث استکمال انسان، به شدت نگاه دینی و قرآنی دارد و نوصدرائیان هم این نگاه را دارند.
مدیر پژوهشکده فلسفه و کلام اسلامی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، گفت: ملاصدرا میان برهان و قرآن و عرفان فرقی نمیگذارد و آنها را در طول هم میداند بنابراین چرا باید تصور کنیم اگر در جایی برهان مورد استفاده قرار گرفت از قرآن دور شدهایم.
منبع: مهر
اعلام نتایج اولیه آزمون دستیاری پزشکی در نیمه دوم خرداد
شیوه صحیح امر به معروف و نهی از منکر مطابق با سیره امام صادق (ع)
اطلاعات فاش شده درباره پرچمداران ۲۰۲۴ هواوی +عکس
اعلام جدیدترین نتایج اعتباربخشی دانشکدههای پزشکی کشور
آمار نهایی انتخاب رشته در آزمون دکتری سال ۱۴۰۳ اعلام شد
بازسازی چهره زن عراقی ۷۵ هزار ساله با اسکن سه بعدی+عکس
سونی برای آدمها کولر همراه ساخت+عکس
بی ام و وانت اتوماتیک ضدخش تولید کرد+عکس
زیباترین کهکشان مارپیچی که با تسکوپهای آماتوری هم دیده میشود+عکس
اسپاتیفای یکی از قابلیتهای خود را بیخبر پولی کرد
فشارهای اتحادیه اروپا عملکرد اپل را تغییر داد
چینیها از کپی تسلا رونمایی کردند+عکس
جزئیات هوش مصنوعی آیفون فاش شد
ظاهر عجیب جدیدترین خودروی فراری با یک موتور ۱۲ سیلندر+عکس
دمای عجیب و غریب این سیاره گازی در فضا ثبت شد
۸۰۰۰ هزار سال پیش چگونه انسانهای اولیه به این غار تاریک در فرانسه رفتند
ناسا یک پیام از فضا در نزدیکی زمین دریافت کرد
سحابی خوش آب و رنگ کله ماهی در فضا ثبت شد+عکس
دستور ساخت جت ۱۰۰ نفره در ایران صادر شد
نقشه آبی زمین پس از نیم قرن دوباره کشیده شد+عکس
اقدامات وزارت بهداشت برای افزایش امید و انگیزه دستیاران پزشکی
به تشکلهای دانشجویی گرنت اعطا میشود
۷۵ دانشگاه ایرانی در میان برترینهای آسیا در رتبهبندی تایمز
نشست «سواد بصری در مد و لباس» برگزار میشود
اولین نکوداشت روانشناسان رضوی برگزار می شود
پذیرش دانشجوی دکتری در پژوهشگاهها قانونی است
جزییات برگزاری کنکور مجدد برای داوطلبان سیل زده اعلام شد
کتاب چشمها تنها برای دیدن نیستند منتشر شد
رمان اجتماعی معمایی آفرودیت در نمایشگاه کتاب عرضه میشود
انتشار وضعیت فرهنگی ایران در پیمایش ارزشهای جهانی
آدرخش و رقص فانتومها در نمایشگاه کتاب طنین میاندازد
مهلت ثبت نام پذیرش بدون آزمون کارشناسی ارشد پیام نور تمدید شد
ترقی در علم و دانش کشور مرهون تلاش معلمان و سنگربانان تعلیم و تربیت است
حمایت دانشگاه علوم پزشکی شیراز از بیماران مبتلا به به سلیاک
انتخاب عضو هیات علمی دانشگاه محقق اردبیلی به عنوان استاد نمونه کشوری
رئیس جهاد دانشگاهی کشور وارد گلستان شد
طرح پایش و ارتقای سلامت اعضای جهاد دانشگاهی سلامت محور است
بررسی تاریخ ایران در چهار سده نخستین پس از اسلام
حمایت ۳۷ میلیارد تومانی از طرحهای حوزه اینترنت کوانتومی
کسب رتبه دوم در بین شرکت های بورسی و افزایش فروش و تولید در داروسازی دانا
هدیه ۲ میلیونی وزیر آموزش و پرورش به حساب معلمان واریز شد
جذب امریه سربازی در سازمان جهاد دانشگاهی خواجه نصیر
۱۷۰ دانشجوی نخبه امروز به عمره مفرده اعزام میشوند
کلید اولیه نوبت اول کنکور سراسری سال ۱۴۰۳ منتشر شد
بازبینی مصوبه افزایش ۲۰ درصدی ظرفیت پزشکی شورایعالی انقلاب فرهنگی
جنگنده رادارگریز سوخو ۷۵ روسیه به ایران میآید؟
خودروی جدید که شبیه گربهها ساخته شده است+عکس
خودروهای ایرانی چشم کرهشمالی را گرفت+عکس
بازبینی مصوبه افزایش ۲۰ درصدی ظرفیت پزشکی شورایعالی انقلاب فرهنگی
تمدید مهلت ثبتنام در جشنواره علمی - پژوهشی پژوهشسراهای دانشآموزی
خدمات رایگان دندانپزشکی برای دانشآموزان ۶ تا ۱۴ ساله روستایی
موافقت با افزایش حقالزحمه ساعت اضافه تدریس معلمان
دیدار جمعی از معلمان با رهبر انقلاب در روز چهارشنبه
تصویب نقشه راه اجراییسازی سند تحول بنیادین آموزش و پرورش
کشف ۸ هزار و ۳۰ نفر دانش آموزان بازمانده از تحصیل در استان اصفهان
طحاننظیف: قانون اساسی به کلاسهای درس برده شود
احداث ۵ دهکده جامع ورزشی/ جذب نخبگان در دانشگاه فرهنگیان
تعلیق بودجه دانشگاه فرانسوی به دلیل حمایت از فلسطین
اعزام دو کاروان از دانشجویان بنیاد نخبگان به عمره آغاز شد
حمله خشونتآمیز پلیس نیویورک به دانشجویان حامی فلسطین در کلمبیا
آیین بزرگداشت مقام معلم در دانشگاه اصفهان برگزار شد
ثبتنام پشت کنکوریها جهت ترمیم نمره آغاز شد
دانشگاهیان کشور باید با شبکهسازی به جنبش دانشجویان جهان بپیوندند
برگزاری بیست و دومین نشست شورای عالی اتحادیه دانشگاهها و مراکز پژوهشی ساحلی و دریایی
آزمون مجدد برای کنکوریهای زیرکوه ۲۱ اردیبهشت برگزار میشود
چند دستگاه هیوندای کونا وارد ایران شد+عکس
موشک سنگین آنگارا-آ۵ با موفقیت پرتاب شد+عکس
ستاره نوترونی مرده در کهکشان به صورت ناگهانی زنده شد+عکس
سلاح قدیمی و کوچک اوکراینیها که روسیه را زمین گیر کرد+عکس
سوخوهای روسی که قرار بود به ایران بیایند کجا رفتند؟
تعرفه وحشتناک جیمیل با هوش مصنوعی اعلام شد
علم حکمی؛ لازمه دستیابی به تمدن نوین اسلامی
بازگشت سونی اکسپریا به یک طراحی جدید+عکس
مسئله جدی امروز، زیستجهان مدرن است که راه مقابله فرهنگی با آن، تعامل بیشتر با جوانان است
ناسا به صورت تصادفی مریخ را بمباران کرد
ویژگیهای خاص ساعت گران قیمت گواردیولا+عکس
این پهپاد ایرانی به دشمنان فرصت فرار نمیدهد+عکس
داوطلبان متقلب دستگاههای جاسوسی پیشرفته داشتند/احتمال محرومیت تا ۵ سال
فراخوان ثبت پرسشنامه در بانک اطلاعاتی ابزارهای سنجش سلامت و کیفیت زندگی
دستگیری ۲۵ نفر از داوطلبان متقلب کنکور/ حدود ۱۲ درصد داوطلبان غایب بودند
بازگشت سونی اکسپریا به یک طراحی جدید+عکس
همه اجساد در خاک این شهر تجزیه نمیشود و سالم میماند+عکس
سوخوهای روسی که قرار بود به ایران بیایند کجا رفتند؟
این پهپاد ایرانی به دشمنان فرصت فرار نمیدهد+عکس
دستور ساخت جت ۱۰۰ نفره در ایران صادر شد
نکته عجیبی که در تلویزیون ۴K هواوی خبرساز شد
نقشه آبی زمین پس از نیم قرن دوباره کشیده شد+عکس
بازسازی چهره زن عراقی ۷۵ هزار ساله با اسکن سه بعدی+عکس
سلاح قدیمی و کوچک اوکراینیها که روسیه را زمین گیر کرد+عکس
چند دستگاه هیوندای کونا وارد ایران شد+عکس
سونی برای آدمها کولر همراه ساخت+عکس
رونمایی از برادر فیدلیتی هیبریدی در دو مدل پنج و هفت نفره+عکس
هشدار اپل درباره این حرکت اشتباه هنگام شارژ آیفون
بی ام و وانت اتوماتیک ضدخش تولید کرد+عکس
ویژگیهای خاص ساعت گران قیمت گواردیولا+عکس
رونمایی از موتور ۶ سیلندر ۴۰۰۰ سیسی ساخته محققان ایرانی+عکس
تغییرات غافل گیرکننده در iOS ۱۸ در راه است
موتور آمونیاک سوز تویوتا با قدرت بیشتر و آلایندگی کمتر
ملاقات ستاره دنباله دار با ماه و مشتری و اورانوس+عکس
تعرفه وحشتناک جیمیل با هوش مصنوعی اعلام شد
گوگل جایگزین یورگن کلوپ سرمربی لیورپول میشود
ستاره نوترونی مرده در کهکشان به صورت ناگهانی زنده شد+عکس
گشودن مقبره فراعنه مساوی با مرگ حتمی؟
پیکسل 8a گوگل برای گوشی سامسونگ شاخ و شانه کشید
نخبه ۱۲ ساله ایرانی در انجمن هوش مصنوعی شروع به کار کرد+عکس
سحابی خوش آب و رنگ کله ماهی در فضا ثبت شد+عکس
داخل ساختمانهای عجیب با علامت X در چین چه خبر است؟ +عکس
خودروهای ایرانی چشم کرهشمالی را گرفت+عکس
زیباترین کهکشان مارپیچی که با تسکوپهای آماتوری هم دیده میشود+عکس
جزئیات هوش مصنوعی آیفون فاش شد
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.