کد خبر: 44435
ف
امر فلسفی چگونه در تمام فعالیت‌های پژوهشگر اجتماعی جریان دارد؟
پگاه مصلح، در همایش «کنکاش های مفهومی و نظری درباره جامعه ایران» با موضوع «کاستی های فلسفی در پژوهش های اجتماعی ایران» به ایراد سخنرانی پرداخت.

به گزارش ثریا چهارمین همایش «کنکاش های مفهومی و نظری درباره جامعه ایران» در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران در حال برگزاری است.

در سلسله سخنرانی های روز دوم این نشست که صبح امروز در سالن انجمن جامعه شناسی ایران برگزار شد، پگاه مصلح، عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با موضوع «کاستی های فلسفی در پژوهش های اجتماعی ایران» به سخنرانی پرداخت.

وی گفت: در هستی شناسی و معرفت شناسی باید توجه کنیم شناخت انسان چگونه اتفاق می افتد و معرفت انسان و اینکه انسان چگونه می خواهد بشناسد را باید مورد توجه قرار دهیم. در انسان شناسی مواجه با این هستیم که پژوهش گر باید مشخص کند که نگاه او به انسان چیست. گاهی در پژوهش ها با نوعی نگاه به انسان آغاز می کنیم، اما نتیجه گیری ما با آن نگاه انطباق ندارد.

وی ادامه داد: عاملیت که اساس بحث های اجتماعی است بدون بحث انسان شناسی فلسفی اساساً ممکن نیست. این را می بینیم که امر فلسفی چگونه در تمام فعالیت های پژوهشگر اجتماعی جریان دارد. مثلاً پژوهشگر می خواهد درباره خانواده مطالعه کند. ابتدا به نظر می رسد که خانواده نهاد است، اما هیچ نهادی نیست که بر مفاهیمی استوار نشده باشد. اینکه خانواده چنین است اما باید چنان باشد، هر دوی این وضعیت ها بر مفاهیمی استوار است. اینکه مفاهیم چگونه تعریف شوند به فلسفه باز می گردد.

پگاه مصلح سپس گفت: پژوهشگر اجتماعی باید به سیاستمداران، جامعه مدنی و … خط دهی کند و بگوید چه کاستی هایی وجود دارد. در بحث عاملیت نکته اساسی این است که ما امروز به دستاوردی رسیده ایم که متوجه شده ایم موضوع تنها علیت نیست. عاملیت جای علیت را می گیرد. چون ما با کنش های انسانی مواجه هستیم علیت کافی نیست و باید به مفهوم عاملیت نیز توجه کنیم. در دوران استیلای پوزیتیویسم، رفتارگرایی رواج پیدا کرد و این تلقی پیش آمد که با این رویکرد می توانیم به پیش بینی و کنترل برسیم و این مسأله آسیب ایجاد کرد. بر اساس این پیش بینی ها سیاست گزاری می شد و فاجعه ایجاد می کرد.

وی سپس اظهار کرد: به جای رفتار باید کنش انسانی را فهم کنیم که در آن قصدمندی، فهم و عواطف نهفته است. رویکرد ما به پژوهش اجتماعی بر اساس این بصیرت فلسفی متفاوت می شود. در مفهوم کنترل نیز اعمال زور وجود دارد و با مسأله اقتدار تناسب پیدا می کند و برای اجتماع مشکل ایجاد می کند. نکته دیگر در پژوهش این است که مفاهیم را نباید به صورت گسسته دید و باید به زنجیره مفاهیم توجه کرد. مفهوم یک صورت عقلی است که در ذهن انسانی ترسیم می شود. لوگوس اساساً به معنای زنجیره ای از مفاهیم است که اساس ارزش های اخلاقی بر این زنجیره اخلاقی استوار می شود.

پگاه مصلح در ادامه عنوان کرد: بدون شناخت زنجیره مفاهیم، اخلاق را نمی توانیم بشناسیم. پیوند این مفاهیم باید مشخص شود و معلوم شود بر اساس چه هستی شناسی و معرفت شناسی ای است. به ویژه برای پژوهشی که می خواهد بازسازی معنایی از این مفاهیم صورت دهد. سنجش یک وضعیت انضمامی با یک مفهوم نیز بحث دیگری است که اهمیت دارد. نکته دیگر توجه به این مسأله است که آیا برای آن چیزی که پژوهشگر می خواهد به آن بپردازد مفهومی داریم یا خیر. باید دید در یک وضعیت اجتماعی خاص مفهوم سازی صورت می گیرد یا خیر. از اینجا باید معلوم شود که رویکرد او صرفاً نقل قول هایی از روی چند کتاب نباشد. باید مشخص کند مفاهیم او در کدام یک از این رویکردها معنا پیدا می کند.

وی در انتها گفت: بنابراین روشی که انتخاب می شود مبتنی بر این می شود که نسبت میان مفاهیم و پژوهش مشخص شده باشد. ملزومات زیربنایی هستی شناختی روش مورد استفاده از پژوهش را باید توجه کرد. در حوزه استنتاج نیز باید به مبانی، فلسفه تاریخی که در ذهن داریم، بالقوه یا بالفعل بودن واقعیت اجتماعی، شناخت نظریه حقیقت و ملاک حقیقت و … توجه کرد.

منبع: خبرگزاری مهر


مرتبط ها
ارسال نظر
حداکثر تعداد کاراکتر نظر 200 ميياشد .
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.

جمعه ۷ اردیبهشت نمایش «یاخته» باحضور خبرنگاران و عکاسان روی صحنه می‌رود

چالش کمبود معلم در استان مرکزی کاهش می‌یابد

بازدید رئیس ستاد برگزاری آزمون‌های سراسری اردبیل از حوزه‌های امتحانی کنکور

لوگوی نود سالگی دانشگاه تهران منتشر شد

رمان جدید اکبر والایی چاپ شد/بر فراز کشتزاردر بازار نشر

زندگی عشایر فارس

تحویل واحدهای مسکونی دانشگاه صنعتی امیرکبیر تا پایان شهریور

جذب امریه سربازی در پژوهشگاه ابن سینا جهاددانشگاهی

امتیاز ویژه دانشجو معلمانی که زودتر از فارغ‌التحصیلی سرکلاس درس می‌روند

آخرین آمار توزیع کارت کنکور اعلام شد

برخی ابزارهای جاسوسی کنکور را در بدن کار گذاشتند/ داوطلبان کانال‌های تقلب را ترک کنند

کنکوری‌ها اضطراب نداشته باشند/ فرصت جبران وجود دارد

فهرست دانشگاه‌های خارج از کشور مورد تایید وزارت بهداشت اعلام شد

نتایج اولیه کنکور ۱۴۰۳ نیمه مرداد اعلام می شود

اختصاص 10 امتیاز رتبه‌بندی به 5709 دانشجومعلم دانشگاه فرهنگیان

کتاب «اُمّ علاء» در نمایشگاه کتاب عرضه می‌شود

تمهیدات لازم برای کنکور ۱۴۰۳ اندیشیده شد

رقابت کنکور ۱۴۰۳ با آزمون علوم ریاضی و علوم انسانی آغاز شد

جزییات آزمون اختصاصی پذیرش دانشجو – معلم در کنکور ۱۴۰۳

اینترنت در زمان برگزاری نوبت اول کنکور ۱۴۰۳ قطع نمی‌شود

مراسم تقدیر از دست اندرکاران جشنواره جایزه ملی ثریا برگزار شد

60 درصد پروژهای مدرسه‌سازی در حال ساخت با مشارکت مردم است‌

منتخبین فرهنگی مجلس حضور در کمیسیون آموزش را در اولویت قرار دهند

مراقبت کنید تا اخلال و مشکلی در برگزاری کنکور سراسری رخ ندهد

ایجاد زیرساخت هوشمند رصد رشته مقاطع و رشته محل‌های علوم پزشکی

پیگیر اجرای هدفمندسازی یارانه‌های دانشجویی در سال جدید هستیم

بیش از ۸ هزار عضو هیات علمی خانم در دانشگاه‌ها فعالیت می‌کنند

ساعت ۱۲ امشب آخرین فرصت دریافت کارت ورود به جلسه کنکور ۱۴۰۳

نسل‌کُشی در فلسطین قلب همه بشریت را به درد آورده است

خبر خوش وزیر علوم برای اعضای هیأت علمی در شرف بازنشستگی

مراد صحرایی : ۱۰۰۰ هنرستان جدید در کشور ساخته می شود

از موج متلاطم بی‌ثباتی مدیریتی تا بودجه‌ دولتی؛ دلایل عدم اجرای ناکافی سندتحول بنیادین

پژوهش‌های چراغ خاموش امنیت ایران را رقم زد

تظاهرات دانشجویان آرژانتین در پی کاهش ارائه آموزش عالی دولتی

کتابی که برای آشنایی با افغانستانی‌ها باید خوانده شود

رییس سازمان بسیج اساتید: ۵۰ بسته سیاستی به مسئولان ارائه شد

پویش سلامت دهان و دندان ۱۷ تا ۱۹ اردیبهشت برگزار می‌شود

آیین‌نامه مدرسه تراز سند تحول بنیادین نهایی شده است

امضای تفاهم‌نامه فی‌مابین وزارت آموزش‌وپرورش و سازمان نظام پزشکی کشور

آخرین محور رویداد من یک دانش‌آموزم با نام «امام مهربانی کلید خورد

ثبت‌ سفارش کتاب‌های درسی آغاز شد

فراخوان ششمین دوسالانه بین‌المللی کارتون کتاب منتشر شد

ورود مسافر و مهتاب با فرقه خودبینان به کتابفروشی‌ها

امروز، آخرین مهلت توزیع کارت کنکور/ آغاز رقابت داوطلبان از فردا

آکادمی ورزش و تندرستی دانشگاه علامه‌طباطبائی راه‌اندازی شد

کنترل دانشجویان حامی فلسطین به شهردار نیویورک رسید

هشدار پلیس فتا به کنکوری‌ها درباره تبلیغات فروش سوالات کنکور و تجهیزات تقلب

مجموعه شعر طنز دیزی در پنت هاوس منتشر شد

دانشمندان قلب ماه را دیدند+عکس

دانشگاه علامه‌طباطبایی میزبان ۱۵ هزار و ۳۰۵ داوطلب کنکور سراسری

انقلابی بزرگ در صنعت ترانزیت و موتورهای دیزلی اتفاق افتاد

هزینه نگهداری از خودروهای لوکس آمریکایی چقدر است؟

پیش‌فروش شنل نامرئی‌ کننده آغاز شد+عکس

ورود قدرتمندترین گوشی نوبیا به بازار

دانشمندان تعداد جهان‌های موازی را اعلام کردند

بدون نیاز به اینترنت با واتساپ فایل منتقل کنید

حمایت دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی از طرح های فرهنگی

تعلیم و تربیت اولویت اصلی شورای عالی انقلاب فرهنگی است

جذب هیات علمی با مدرک دکتری در دانشگاه فنی و حرفه ای لغو شد

نتیجه آزمون سازمان راهداری اعلام شد

نحوه محاسبه شهریه مدارس از راه دور

سهم دانش‌آموزان مناطق محروم برای ورود به مدارس خاص باید بیشتر شود

مهلت ثبت‌نام آزمون سنجش شایستگی‌های فنی‌ وحرفه‌ای‌ها تا نهم اردیبهشت

آغاز پذیرش دانشجوی دکتری بدون آزمون در دانشگاه آزاد

هیچ دانشگاهی محدودیتی را برای جذب اساتید ایجاد نمی‌کند

جشنواره امامت و مهدویت در دانشگاه آزاد اسلامی برگزار می شود

نتایج آزمون جشنواره سراسری قرآن و عترت (ع) دانشجویان اعلام شد

لغو جایزه انجمن قلم آمریکا» در پی تحریم نویسندگان

برخی اختیارات را باید به مدارس تفویض کنیم

زنده‌گیری مار افعی در یک مدرسه

آغاز ثبت سفارش کتاب‌های درسی سال تحصیلی جدید

سخنان شهید بهشتی درباره نماز در بیست و هفت جمله منتشر شد

مواجهه‌ای نامتعارف با منطق هگل در کتابفروشی‌ها

دانشجویان سراسر کشور به المپیاد ورزش‌های فناورانه دعوت شدند

بررسی تأثیرپذیری الکترومغناطیسی تقویت کننده‌های توان کاربردی در تجهیزات مخابراتی

اقدامات دانشگاه جامع در راستای گسترش عفاف و حجاب

تغییر شیوه‌نامه صلاحیت علمی اساتید دانشگاه‌های علوم پزشکی

آمار داوطلبان کنکور به تفکیک استان‌ها اعلام شد

کدام واحدهای دانشگاه آزاد در زمان برگزاری کنکور تعطیل هستند؟

کاهش رغبت پسران به دانشگاه؛ شخصیت کاریکاتوری آموزش عالی یا افزایش مهارت‌محوری؟

بن سلمان از ساخت پروژه بلندپروازانه‌اش منصرف شد

یک صفحه جدید به واتساپ اضافه می‌شود+عکس

پیش‌فروش شنل نامرئی‌ کننده آغاز شد+عکس

دانشمندان قلب ماه را دیدند+عکس

نمونه ایرانی پدافند ضدهوایی که مشابه روسی است+عکس

ناسا برای بازگشت از سیاره سرخ دست به دامن ایلان ماسک شد

رونمایی از سریع‌ترین مرسدس بنز AMG+عکس

انقلابی بزرگ در صنعت ترانزیت و موتورهای دیزلی اتفاق افتاد

ورود قدرتمندترین گوشی نوبیا به بازار

باتری این ریزسیاه‌چاله‌ فضایی می‌تواند انرژی چند نسل یک خانواده را تامین کند

برای اولین بار اشعه ایکس برآمده از اتم‌ها کشف شد

علت فیلتر دسکورد اعلام شد

هزینه نگهداری از خودروهای لوکس آمریکایی چقدر است؟

چین جنگنده‌های رادارگریز F۲۲ آمریکا را فلج کرد+عکس

پدافند ضدهوایی ایران که شبیه اس ۳۰۰ روسیه است+عکس

جاسوس همه‌فن حریف اوکراینی‌ها که در جنگ با روسیه به کمک‌شان می‌آید

سعدی سخنگوی بین‌المللی فرهنگ ایران است

سریع ‌ترین موشک‌های مافوق صوت در سال ۲۰۲۴ معرفی شدند+عکس

نتایج اولیه آزمون استخدامی آموزش و پرورش اعلام شد

مهلت ثبت نام در آزمون فلوشیپ پزشکی سال ۱۴۰۳ دوباره تمدید شد

دوربین بامزه‌ای که بدون عکس گرفتن شما را شگفت زده می‌کند+عکس

شاسی‌بلند جدید چینی که با مدل تسلا مو نمی‌زند+عکس

مدارس غیردولتی چگونه می‌توانند عدالت آموزشی را گسترش دهند؟

انتصاب در آموزش و پرورش

آثار جشنواره مد و لباس نقش تن‌پوش در حال داوری است

برگزاری زنگ آموزش همزمان با گرامیداشت هفته زمین پاک در مدارس شهر تهران

مراسم هزار دف در روستای پالنگان

پیش‌ثبت‌نام مدارس غیردولتی براساس شهریه سال گذشته است

پویش سلامت دهان و دندان ۱۷ تا ۱۹ اردیبهشت برگزار می‌شود

پیشتازی ۲۶ درصدی داوطلبان زن در نوبت اول کنکور