به گزارش ثریا نشستی با موضوع «ماهیت و پیامدهای تکنولوژی مدرن» با سخنرانی حجت الاسلام شمس الله مریجی، رئیس دانشگاه باقر العلوم (ع) در مدرسه عالی مطالعات اسلام و غرب در قم برگزار گردید.
وی در ابتدا با اشاره به پیچیدگی بحث از ماهیت تکنولوژی گفت: بحث از تکنولوژی بحثی پیچیده و دارای ابعاد مختلف است، مخصوصاً پیچیدگی مباحث مربوط به تکنولوژی از ابتدای قرن ۲۰ با سرعت گرفتن تکنولوژی، بیشتر شده است، یعنی از زمانی که حاکمیت تکنولوژی مدرن بر بشر بیشتر شده است. به قول پُستمن، توفیق تکنولوژی در تأمین آسایش و رفاه و عدم اتلاف وقت و سرعت و وفور همه گونه مایحتاج انسان است. تکنولوژی سرشار از بهبود همه جوانب زندگی است به طوری که لازم نیست بشر به دنبال سرچشمه منابع دیگری مثل دین برود و نیاز به تکیه گاه دیگری احساس نمیکند. بعد از آمدن تکنولوژی مدرن بشر نسبت به دین و امور ماوراءالطبیعه احساس استغنا میکرد، دیگر برای کمبود آب نیاز به نماز استسقا را احساس نمیکرد. درد را خودش به راحتی درمان میکرد و نیاز به ملجئی الهی برای کاستن از دردهایش حس نمیکرد.
رئیس دانشگاه باقر العلوم (ع) در ادامه این سوال را مطرح کرد که با این توصیف از تکنولوژی چه کسی در نگرش سریع و بدوی به این دستاوردها از خودش میپرسد که چه اشکال دارد که تکنولوژی را داشته باشیم؟ پُستمن در تکنوپولی میگوید فقط کسانی که دارای قدرت تعقل هستند خود را از هیجان زندگی ناشی از نوآوریهای تکنولوژی مصون میدارند و عنان از کف نمیدهند. ما فروید را فقط با عقده ادیپ میشناسیم در حالی که فروید نیز از دانشمندان بدبین به تکنولوژی است. در یکی از نوشتههایش میگوید: اختراعات ما چیزی نیست جز وسایل تکامل یافته برای هدفی تکامل نیافته! رابرت مک کین در کتاب خود چهار تعریف برای تکنولوژی دارد که در یکی از تعاریف میگوید: تکنولوژی رفتاری است فرهنگی، خودش معنا دارد و معنا ایجاد میکند، یعنی خنثی نیست. فعال است و ابزار صِرف نیست. اینگونه نیست که او در اختیار شما باشد، بلکه شما در اختیار او هستید و به مسیری که میخواهد شما را میبرد، لذا روح دارد و شما را به دنبال خود میکشد.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: البته این بحث که تکنولوژی روح دارد یا خیر محل آرای بسیاری میباشد، اما به نظر ما ارزش باری تکنولوژی قطعی است، ولی چگونگی این ارزش باری مسئلهای پیچیده و غامض است و به ماهیت تکنولوژی مربوط است، اما اگر بخواهیم از دیدگاه جامعهشناختی به تکنولوژی نگاه کنیم به این سوال بر میخوریم که تکنولوژی چه چالشها و دردسرها و پیامدهایی را برای بشر داشته است. چه برای جامعهای که خاستگاه تکنولوژی بوده و چه جامعهای که تکنولوژی به آن منتقل شده است. مخصوصاً در حوزه فرهنگ تکنولوژی چه چالشهایی برای ما داشته است؟
وی در ادامه گفت: برخی دانشمندان معتقدند تکنولوژی بخش مادی فرهنگ است. کسی منکر فرصتهایی که تکنولوژی در اختیار بشر قرار داده نیست، اما ما به هر حال باید فرصتها را در کنار چالشها قرار دهیم تا بتوانیم دست به مقایسه بزنیم و یکی را انتخاب کنیم! بعید نیست بشر روزی هر چه تولید کرده کنار بگذارد، کما اینکه میبینید امروزه بشر بسیاری از تکنولوژیهای کشاورزی که محصول دهها سال علم اندوزی در یک شاخه کشاورزی بوده را کنار گذاشته و به سراغ تولیدات ارگانیک با کمترین بهرهوری از تکنولوژی رفته است و این یعنی خود بشر، خود خواسته تکنولوژی را در برخی عرصهها کنار گذاشته است.
مریجی در نوع مواجهه دانشمندان با تکنولوژی مدرن گفت: دانشمندان در مواجهه با تکنولوژی به دو دسته شیفتگان و خوشبینان به تکنولوژی و بدبینان به تکنولوژی تقسیم میشوند. در کنار این دو دسته ما میتوانیم دسته سومی را هم متصور باشیم که معتقدند باید از مزایای تکنولوژی استفاده و از مضرات آن پرهیز کرد. نگاه عاقلانه این است که چالشها و فرصتها را با هم ببینیم! تکنولوژی چالشهای مختلفی در عرصههای مختلف دارد، اما بنده به صورت خاص چالشهای فرهنگی تکنولوژی را مورد بحث قرار میدهم و پیامدهای منفی آن را در حوزه فرهنگ به بحث میگذارم. فرهنگ از موضوعات اجتماعی و از مفاهیم بنیادین است و اساساً جامعه بدون فرهنگ شکل نمیگیرد و مثل نخ تسبیح برای جامعه است. پس اگر فرهنگ دچار چالش شود، حیات جامعه و انسان به مخاطره میافتد. تکنولوژی چالشها زیاد در حوزه فرهنگ دارد، اما سه چالش جدی وجود دارد.
وی در تبیین چالش اول گفت: اگر تکنولوژی را رفتاری فرهنگی بدانیم یکی از پیامدهای منفی آن این است که تکنولوژی تنوع فرهنگی را از بین میبرد، خرده فرهنگها را لِه میکند. در این صورت ادامه حیات بشر را در فرهنگهای متعدد تقریباً ناممکن میکند. تکنولوژی فرهنگهای متنوع را کمرنگ و نابود میکند. در حالی که تنوع فرهنگی باعث خلاقیت و عامل نوآوری است و خدا به همین دلیل انسانها را متنوع و متفاوت خلق کرده است.
وی ادامه داد: چالش دوم بحران هویتی است که تکنولوژی با خودش میآورد. تکنولوژی ابزاری است که برای جهانیسازی مورد استفاده قرار میگیرد. در جهانی سازی به دنبال این هستند که هویتهای متعدد را از بین ببرند و به وسیله هژمونی تکنولوژی تمام هویتها را تحت الشعاع قرار دهند تا بر انسانها تسلط پیدا کنند. در واقع وقتی هویت متزلزل میشود تسلط به راحتی اتفاق میافتد.
چالش سوم تبعیت فرهنگی است. رشد کمی و کیفی رسانهای به اعتراف خالقان تکنولوژی در اختیار گروه معدودی از صهیونیستها است. به قول تافلر در موج سوم؛ با وجود تکنولوژی رسانهای دموکراسی هم فریبی بیش نیست، چون انسانها و مخاطبین رسانههای تکنولوژی کاملاً منفعل هستند و آینه تمام نمای رسانه میباشند و رسانه آنها را به هر سمتی که میخواهد میبرد و شما را تابع خود میکند. یکی دیگر از مصادیق تبعیت فرهنگی حتی در مجامع علمی ارزشمند بودن مقالات آی اس آی است. چه مقالاتی در این مجله چاپ میشود؟ مقالاتی که تابع ارزشهای مورد نظر آنها باشد و این نوعی تبعیت فرهنگی است.
وی در بخش پایانی سخنانش به تبیین ماهیت تکنولوژی پرداخت؛ بحث اصلی و پیچیده در مورد تکنولوژی بحث از ماهیت آن است. اینکه آیا همه تکنولوژیها پیامدهای منفیای که برشمردیم دارند یا خیر؟ آیا فرهنگ اسلامی اگر تکنولوژی ایجاد کند همان چالشها را دارد یا خیر؟ به نظر ما بستر فرهنگی و ارزشی که تکنولوژی در آن شکل میگیرد کاملاً در ماهیت تکنولوژی اثرگذار است. یعنی تکنولوژی متولد شده در بستر فرهنگها و ارزشهای اسلامی تکنولوژیای مبتنی بر آن ارزشها خواهد بود. لذا این تکنولوژی چالشها و ضررهای کمتری برای بشریت دارد. در واقع تکنولوژی کاملاً ارزش بار است، اگر ارزش سکولار باشد تکنولوژی سکولار و اگر ارزش دینی باشد تکنولوژی دینی خواهد بود یعنی تکنولوژی بر مبنای لذت گرایی با تکنولوژی بر مبنای عفت گرایی دو محصول متفاوت و دو ابزار متفاوت تولید میکند. لذا راه حل اصلی برون رفت از فضای چالش آمیز تکنولوژی مدرن رفتن به سمت تولید علم دینی است. یعنی در ابتدا نرم افزار را تولید کنیم و بر اساس آن سخت افزار یا تکنولوژی تولید کنیم، جامعه باید بر مبنای ارزشهای خودش ابزار و تکنولوژی تولید کند.
منبع: خبرگزاری مهر
ترکیه رقیب جنگنده F-35 آمریکا را ساخت+عکس
هوشمندسازی افزایش کیفیت زندگی مردم و رشد اقتصاد
گیاهان دارویی کلید رسیدن به اقتصاد دانشبنیان
ایجاد بنیه علمی و فناورانه جهت رسیدن به اهداف بزرگ در حوزه نانو
تصویر واقعی از آیفون ۱۶ در دست یکی از کاربران فاش شد+عکس
حرکت کثیف اپل درباره عکسهای کاربران لو رفت
آگهی/دستمزدهای نجومی؛ بررسی درآمد وکلا شایع یا واقعیت
علت انتخاب نام Gemini برای هوش مصنوعی گوگل چه بود؟
گلکسی S25 با تراشه ۳ نانومتری و قدرت شارژدهی قوی+عکس
شکست سنگین مرسدس بنز در فروش این خودروها+عکس
لغو امتحانات نهایی روزهای ۳۰ و ۳۱ اردیبهشت دانشآموزان
کشف استخر سرپوشیده ۱۶۰۰ساله در ساحل آلبانی همه را انگشت به دهان گذاشت+عکس
ردپای تازه کشف شده انسانها در آمریکا سن این کشور را بالا برد+عکس
موشک تازه از راه رسیده روسیه فشار به اوکراین را بیشتر کرد+عکس
اطلاعات لو رفته تازه درباره آیفون SE اپل
قابلیت تازه اندروید که از دزدی گوشی شما جلوگیری میکند
حقایقی درباره کهکشان راه شیری میلهای که چیزی درباره آن نمیدانید
ساخت هندزفری جدیدی که هرگز گره نمیخورد+عکس
تصویری از گودال ۸۰۰۰ متری یخزده در مریخ ثبت شد+عکس
گوشی جدید شیائومی با نمایشگر بزرگ رونمایی شد+عکس
بیامو قدرتمند با بدنه مخملی همه را متعجب کرد+عکس
خودروی پرفروش اروپا به ایران آمد+عکس
پس زمینه تابلوی مونالیزا متعلق به این مکان است+عکس
من یک پایین شهریام در کتابفروشیها
جشنواره ایده های برتر جوانان در کردستان برگزار می شود
جنس کنش دولتمردان سیزدهم اعتقاد به مشارکت خیرین است
ساخت مدارس خیرساز در دولت سیزدهم بهطور میانگین ۲ برابر شده است
افرادی که با قرآن مانوس شده اند؛ حق طلب و حق جو هستند
درخواست دانشجویان لهستان برای تحریم رژیم صهیونیستی
استقرار میز پاسخگویی امتحانات نهایی در ادارات آموزش و پرورش مناطق ۱۹گانه تهران
اولویت سازمان سنجش پس از ملی شدن چیست؟
جشنواره برهان ؛ تلاش دوباره برای احیای کرسیهای آزاداندیشی در دانشگاهها
پیام تسلیت جهاد دانشگاهی تهران در پی شهادت یکی از رزمندگان حزبالله
چگونگی تبدیل نظریه علوم انسانی به فناوری نیاز امروز جامعه است
موسسه علم و فناوری شهید مسعود علیمحمدی راهاندازی شد
دبیر شورای تحول و ارتقای علوم انسانی انتخاب شد
مشکل خوابگاههای دانشجویی با بومیگزینی حل میشود
روایت آخرین جمعه نمایشگاه سی و پنجم؛ همهمه بازی و کتا
حضور دانشآموزان بدون کارت امتحان نهایی در جلسه با «شناسنامه»/ امکان دریافت آدرس حوزه از مدرسه
اختصاص شعب ویژه رسیدگی به جرائم حوزه فروش سوالات امتحانات نهایی
آغاز ثبتنام اوقات فراغت دانشآموزان از اول خرداد
اجرای طرحهای هوشمند سازی در صنعت نفت در دستور کار دانشگاه صنعتی امیرکبیر
شرایط و نحوه حذف اضطراری دانشجویان شریف اعلام شد
تاکید بر انجام رویدادهای فرهنگی توسط دانشجویان برای همنسلان خود
مرحله نهایی سی و هشتمین جشنواره قرآن و عترت دانشجویان برگزار شد
رونمایی آمریکا از بزرگترین هواپیمای رادارگریز دنیا+عکس
دانشگاه اصفهان عنوان برگزیده در جشنواره دریچه را کسب کرد
امکان ثبت نام سرویس مدرسه در سامانه سپند از اول خرداد
تمام اطلاعات آیفونها و آیپدها لو رفت
داستانهای طنز کودک و نوجوان پرمخاطب در نمایشگاه کتاب
خانمها در آزمون استخدامی آموزش و پرورش هم گوی سبقت را ربودند
دانشگاههای غیرانتفاعی و چالشهایی که حل نشده باقی مانده است
نتایج اولیه آزمون استخدامی رشتههای دبیری هفته سوم خردادماه اعلام میشود
دانش آموزان نگران دریافت کارت ورود به جلسه آزمونهای نهایی نباشند
اهمیت مدیریت دقیق آزمونهای نهایی خرداد ماه / نقش این آزمونها در کنکور
اعلام برنامههای تابستانی دانشآموزان استثنایی
۴۲۵ میلیارد تومان فروش؛ کارنامه نمایشگاه کتاب تا روز دهم
شاسی بلند کوپهای که شبیه یک خانه است+عکس
شکست مذاکرات دانشجویان معترض با مسئولان دانشگاه ملبورن
پایهگذاری شیوهنامههای تالیف از مهمترین اقدامات جدید دانشگاه فرهنگیان
سرقت ۲۵ دلاری رمز ارز دو برادر در بلاک چین اتریوم
فصلنامه سازمان بسیج اساتید در علوم انسانی رتبه ب را کسب کرد
با برخی دانشجویان با فقدان مهارتهای اجتماعی و ارتباطی مواجهیم
آخرین مهلت اساتید پیام نور برای ثبت نمرات میان ترم اعلام شد
الزام دانشجویان غیرایرانی به گذراندن دروس به زبان انگلیسی و فارسی
آیفون16 پرومکس در باتری و شارژدهی رکوردشکن میشود
خودروهایی که بیشتر از همه در آمریکا سرقت میشوند
منتظر شفقهای قطبی بعدی باشید
خودروی معروف کرهای که برای راحتی سگها ساخته شده+عکس
خبر بد OnePlus برای طرفداران این نوع گوشی
عجیبترین خودروی تویوتا با الهام از کوسه کله چکشی به تهران آمد+عکس
خریداران Xperia ۱ VI سونی منتظر یک تغییر ویژه در صفحه نمایش باشند+عکس
بزرگترین فروچاله زیرآبی دنیا که انتهای آن هرگز مشخص نشد+عکس
اولین پیکاپ خودروی چینی با الهام از خودروی آمریکایی+عکس
خودرویی که نیسان آبی آمریکاییهاست+عکس
جزئیات کیا سورنتو جدید اعلام شد+عکس
ارزانترین سلاح پهپادکُش که ساخت بریتانیا است+عکس
کشف خیره کننده دانشمندان درباره یونها همه را شگفت زده کرد
ارزانترین باتری مادامالعمر دنیا کشف شد+عکس
بزرگترین فروچاله زیرآبی دنیا که باعث انقراض دایناسورها شد+عکس
چطور با گوشی خود بفهمیم که ما را ردیابی میکنند؟
کاسبی عجیب و پرسود چند ایرانی در آمازون+عکس
ارزانترین سلاح پهپادکُش که ساخت بریتانیا است+عکس
ترفند مخفیانه و زشت اپل در فروش یکی از محصولاتش لو رفت+عکس
بزرگترین فروچاله زیرآبی دنیا که باعث انقراض دایناسورها شد+عکس
گوشی جدید شیائومی با نمایشگر بزرگ رونمایی شد+عکس
تصویری از گودال ۸۰۰۰ متری یخزده در مریخ ثبت شد+عکس
بیامو قدرتمند با بدنه مخملی همه را متعجب کرد+عکس
استور بازی موبایل ایکس باکس در تابستان از راه میرسد
جزئیات کیا سورنتو جدید اعلام شد+عکس
تصویر ناسا از شفق قطبی بر فراز لهستان پربازدید شد+عکس
کشف خیره کننده دانشمندان درباره یونها همه را شگفت زده کرد
آیفون16 پرومکس در باتری و شارژدهی رکوردشکن میشود
رونمایی آمریکا از بزرگترین هواپیمای رادارگریز دنیا+عکس
ارزانترین باتری مادامالعمر دنیا کشف شد+عکس
تمام اطلاعات آیفونها و آیپدها لو رفت
ردپای تازه کشف شده انسانها در آمریکا سن این کشور را بالا برد+عکس
خریداران Xperia ۱ VI سونی منتظر یک تغییر ویژه در صفحه نمایش باشند+عکس
زاکربرگ میخواهد این شبکه معروف خبری را بخرد
کشف استخر سرپوشیده ۱۶۰۰ساله در ساحل آلبانی همه را انگشت به دهان گذاشت+عکس
منتظر شفقهای قطبی بعدی باشید
تصویر واقعی از آیفون ۱۶ در دست یکی از کاربران فاش شد+عکس
اشتباه بیسابقه گوگل سالمندان را سردرگم کرد
سرقت ۲۵ دلاری رمز ارز دو برادر در بلاک چین اتریوم
حرکت کثیف اپل درباره عکسهای کاربران لو رفت
نحوه انتخاب موضوعات پایان نامه برای پذیرش دانشجوی استاد محور
آغاز توزیع کارت آزمون استخدامی آموزش و پرورش از امروز
آیین بزرگداشت ۱۷۵۷ سال سنت آموزش عالی در ایران ۸ خرداد برگزار میشود
خبر بد OnePlus برای طرفداران این نوع گوشی
ارائه مهلت جدید ثبت نام آزمون دکتری تخصصی داروسازی
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.