به گزارش ثریا امروزه پیشرفتهترین تلسکوپهای بشری به ستارهشناسان امکان میدهند تا دورترین نقاط جهان را ببینند. جدیدترین و قویترین نمونه از این دستگاهها، "تلسکوپ فضایی جیمز وب"(JWST) ناسا است که از ماه ژوئیه تاکنون، تصاویر واضحی را از دوردستترین اجرام جهان ارائه داده است.
مدتها پیش از اینکه ستارهشناسان بتوانند فناوری پیشرفتهای را برای تلسکوپهایی مانند جیمز وب توسعه دهند، جهان را با استفاده از فناوری اولیه عکاسی، روی صفحات شیشهای به تصویر کشیدند.
برای تقریبا ۱۰۰ سال، از اواخر قرن نوزدهم و تا دهه ۱۹۸۰، ستارهشناسان از صفحات شیشهای مخصوص عکاسی به ضخامت شیشههای پنجره، برای ثبت نور ستارگان، خوشهها و سایر اجرام آسمانی استفاده میکردند. آنها برای نقشهبرداری از آسمان، تلسکوپ را برای مدت طولانی روی یک جرم متمرکز میکردند. نوردهی روی صفحات شیشهای پوشیده شده با امولسیونهای حساس به نور انجام میشد و ستارهشناسان بعدا صفحات را مانند فیلم در یک اتاق تاریک ظاهر میکردند.
ستارهشناسان به دقت این ورقههای شیشهای شفاف را که نگاتیو بودند و لکههای تیره ستارگان و سایر اجرام کیهانی را روی خود داشتند، بررسی کردند.
صفحات به دست آمده که نخستین اطلسهای عکاسی از آسمان بودند، به ستارهشناسان امکان دادند تا یک سیستم طبقهبندی را برای اجرام ستارهای ایجاد کنند که در نهایت تقریبا یک قرن، به عنوان رکوردی از بررسی آسمان عمل کرد.
ستارهشناسان هنوز از این صفحات شفاف استفاده میکنند زیرا آنها اطلاعاتی را در مورد گذشته ستارهای و تکامل جهان ما ارائه میدهند. مقایسه صفحات عکاسی با تصاویر مادون قرمز جیمز وب از همان قسمتهای آسمان شب نشان میدهند که پیشرفتهای فناوری چگونه نمایی واضحتر و عمیقتر از کیهان را ارائه دادهاند.
"جیوانا جیاردینو"(Giovanna Giardino)، دانشمند "آژانس فضایی اروپا"(ESA) گفت: در مورد تلسکوپ فضایی جیمز وب میتوانم بگویم که ما از چشم انسان، به صفحات عکاسی و اکنون به دستگاههای الکترونیکی رسیدهایم. جهشهای فناوری به ما امکان دادهاند که تلسکوپهای بزرگتری داشته باشیم که میتوانند اجرام کمنورتر را ببینند.
مقایسه و کنار هم گذاشتن تصاویر اجرام کیهانی که روی صفحات عکاسی قدیمی ثبت شدهاند و در حال حاضر توسط تلسکوپ جیمز وب گرفته شدهاند، نشان میدهد که توانایی ما در ثبت تصویر و مطالعه کیهان چقدر پیشرفت کرده است.
"سحابی شاهتخته"(Carina Nebula)، مجموعهای از گاز و ستارگان جوان است که در فاصله ۷۶۰۰ سال نوری از ما قرار دارد. این سحابی که چهار برابر بزرگتر از "سحابی شکارچی"(Orion Nebula) است، نخستین بار در سال ۱۷۵۲ کشف شد. سحابی شاهتخته، منطقه وسیع و ستارهزایی است و ستارگان جوان و فوقالعاده پرجرم، از جمله "اتا شاهتخته"(Eta Carinae) را در خود جای داده است.
"رصدخانه کالج هاروارد"(HCO)، مجموعهای شامل بیش از نیم میلیون صفحه شیشهای دارد که یکی از آنها در سال ۱۸۹۶، در آرکیپا، پرو، با استفاده از یک تلسکوپ ۲۴ اینچی گرفته شد و سحابی را به طور ضعیفی در برابر تکهای بزرگتر از آسمان ثبت کرد.
جیمز وب نیز در ماه ژوئیه، تصویری از سحابی شاهتخته گرفت اما تفاوت مقیاس چشمگیری بین این دو تصویر وجود دارد. "نیکو کارور"(Nico Carver)، پژوهشگر رصدخانه کالج هاروارد گفت: توانایی بزرگنمایی جیمز وب، ۱۰۰ برابر بهتر از چیزی است که ستارهشناسان میتوانند در صفحات شیشهای عکاسی ثبت کنند.
جیاردینو گفت: جیمز وب، یک شگفتی فناوری و یک سیستم دقیق بسیار پیشرفته است. توانایی جیمز وب از طریق پیشرفت در فناوری تلسکوپ به مرور زمان ممکن شد. علم همیشه براساس آن چه میدانیم، ساخته میشود.
"گالیلئو گالیله"(Galileo Galilei)، نخستین مشاهدات دقیق در مورد سیاره مشتری را در سال ۱۶۱۰ با یک تلسکوپ کوچک انجام داد.
تصاویر اولیه این غول گازی، نوارهای ضعیفی از ابرها و لکه سرخ بزرگ آن را نشان میدهند؛ طوفانی بزرگ که قرنها در حال چرخش بوده است. به گفته کارور، تصویر صفحه شیشهای در سال ۱۸۸۹ در نوادا، با استفاده از یک تلسکوپ ۱۳ اینچی گرفته شد.
تصاویر اخیر وب که در ماه ژوئیه گرفته شده و در ماه اوت منتشر شدهاند، جو متلاطم سیاره مشتری و لکه سرخ بزرگ را با جزئیات قابل توجهی نشان میدهند. همچنین این تلسکوپ، حلقههای نازک مشتری را مشاهده کرد که از ذرات گرد و غبار تشکیل شدهاند.
تصویر صفحه شیشهای از مشتری، از "موسسه کارنگی"(Carnegie Institute) به دست آمده که مجموعهای از ۲۵۰ هزار صفحه شیشهای را از "رصدخانه لاس کامپاناس"(LCO) در شیلی، "رصدخانه کوه ویلسون"(Mount Wilson Observatory) و "رصدخانه پالومار"(Palomar Observatory) در کالیفرنیا نگهداری میکند.
نماهای واضح جیمز وب از کهکشانهای در حال تعامل، جزئیات بیشتری را نسبت به تصاویر صفحه شیشهای کمرنگ ارائه میدهند.
"پنجقلوی استفان"(Stephan's Quintet)، مجموعهای از پنج کهکشان در فاصله ۲۹۰ میلیون سال نوری از زمین است که در صورت فلکی "اسب بزرگ"(Pegasus) قرار دارد. پنجقلوی استفان نخستین بار در سال ۱۸۷۷ کشف شد. چهار کهکشان از این پنج کهکشان با هم تعامل دارند. کهکشان پنجم بسیار نزدیکتر به زمین است و حدود ۴۰ میلیون سال نوری از ما فاصله دارد.
در تصویر صفحه شیشهای که در سال ۱۹۷۴ گرفته شده است، این پنج کهکشان به صورت ضعیفی قابل مشاهده هستند. در ۱۲ ژوئیه، زمانی که جیمز وب نخستین مجموعه از تصاویر خود را منتشر کرد، تصویر پنجقلوی استفان با جزئیات بیسابقهای ثبت شده بود.
به گفته جیاردینو، یکی از اصلیترین دلایلی که جیمز وب میتواند چنین عکسهای واضحی را از گروه کهکشانها بگیرد، توانایی آن در تشخیص دادن نور فروسرخ است. به گفته ناسا، تصویر وب، مجموعهای بزرگ از حدود ۱۰۰۰ تصویر است که بیش از ۱۵۰ میلیون پیکسل دارد.
وی افزود: پیکسلهای بیشتر به ستارهشناسان امکان میدهند تا تصاویری با وضوح بالاتر را از کیهان ثبت کنند. این یک پیشرفت بزرگ بود.
منبع: خبرگزاری ایسنا
۱۰۰۰ روز خدمت بیمنت شهید جمهور در آموزش و پرورش
بازدید وزیر آموزش و پرورش از حوزههای برگزاری آزمون نهایی
زمزمههای از سرگیری واردات آیفون به ایران شنیده می شود
حضور حماسی مردم در آیین وداع با رئیسجمهورِ شهید، نیازمند بازشناسی است
بازگشت ۲۰ درصدی دانشآموزان بازمانده از تحصیل عشایری به مدارس
معصومه ابتکار: رئیسی بهدنبال همدلی ملّی بود
جزییات ثبتنام با تاخیر در آزمون سراسری سال ۱۴۰۳ اعلام شد
کارکرد دانشگاه حقیقت جویی است
نقش رایزنان علمی در ارائه توانمندیهای ایران در عرصه جهانی
ثبتنام آزمون انتخاب مترجم رسمی قوه قضائیه سال ۱۴۰۳ آغاز شد
پیشرفت فوقالعاده ترکیه در صنایع دفاعی پس از رونمایی از پهپاد مافوق صوت
لایکها از شبکه ایکس حذف میشوند؟
اطلاعات تازه درباره گوشیهای سری آیفون ۱۴
پاسخ اپل درباره دسترسی به عکسهای حذف شده گالری کاربران
صدها ستارهای که ناگهان در آسمان ناپدید شدند کجا رفتند؟
ثبت لحظه ورود شهابسنگ غولپیکر به زمین+عکس
نگاهی به سیستمهای ضدپهپاد روسیه و اوکراین
کیا اسپورتیج خودروی محبوب شاسی بلند به ایران میآید+عکس
پژوهشهای حوزه به سمت اجتهاد تمدنساز حرکت کند
تلاش وزارت علوم برای جذب ۳۲۰ هزار دانشجوی بینالملل
تلاش وزارت علوم برای جذب ۳۲۰ هزار دانشجوی بینالمللی در برنامه هفتم توسعه
پیشنهاد تشکیل کارگروه ویژه اشتغال دانشجویان و فارغالتحصیلان در همایش مردمی استان کرمانشاه
نقش فعالیت رسانهای اعضای هیات علمی در ارتقای رتبه دانشگاهها
یک خودروی محبوب شاسی بلند خارجی به ایران میآید+عکس
چاپ ترجمه کتابی در روایتشناسی سفیانی و نشانههای ظهور
عرضه قهوه قجری در فنجان ادبیات در کتابفروشیها
آغاز توزیع کارت آزمون کارشناسی ارشد علوم پزشکی سال ۱۴۰۳ از فردا
ابلاغ ماموریت جدید به دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی
گرامیداشت «شهدای خدمت» در دانشگاههای سراسر کشور برگزار میشود
نشست رایزنان علمی دانشجویان ایرانی خارج از کشور برگزار می شود
ماموریت بزرگداشت سنت دانشگاهی به دانشگاه تهران واگذار شد
جذب نخبگان پزشکی با پیگیریهای شهید رئیسی
آغاز بررسی آییننامه پیشنهادی ستاد علم، فناوری و نوآوری شورای عالی انقلاب فرهنگی
جذب نخبگان پزشکی با پیگیریهای آیتالله شهید رئیسی
آیتالله رئیسی دغدغه حل مسئله را داشت
فروش ضعیف شاسی بلند معروف کار دستاش داد+عکس
استقبال خیره کننده کلاسیکبازها از بیامو مدرن +عکس
فرهنگ توضیحی مثلهای ژاپنی روانه بازار نشر شد
عرضه ترجمه آموزش مهارتهای تفکر نقادانه در بازار نشر
فرصت ۲۴ ساعته دانشگاه تورنتو به دانشجویان معترض
امتحانات نهایی خرداد دانشآموزان آغاز شد
متقاضیان بازیهای المپیاد ورزشهای فناورانه بخوانند
نحوه پذیرش دانشجوی دکتری در پژوهشگاه رنگ
آغاز مهلت مجدد ثبت نام نوبت دوم کنکور سراسری ۱۴۰۳ از فردا
سرمایهگذاری بخش خصوصی برای تجهیز آزمایشگاه دانشگاه امیرکبیر
منابع امتحانات نهایی فقط کتابهای درسی است
وضعیت تامین معلم و فضای آموزشی شهرستانهای استان تهران
نشست تصویرپردازی از حکمرانی متعالی بر تراز سنت حکمرانی شهید جمهور برگزار می شود
ثبت نام بورس تحصیلی صربستان آغاز شد/ اعلام جزئیات فراخوان
شهید آیت الله رئیسی نمونه و اسوه بارز یک دولتمرد انقلابی بود
رئیس جمهور بعدی باید راه آیت الله رئیسی را ادامه دهد
دستگیری ۱۶ دانشجوی حامی فلسطین در دانشگاه آکسفورد
شرط تبدیل وضعیت اعضای هیات علمی دانشگاهها چیست؟
مهلت شرکت در رویداد دانشجویی روشنا تمدید شد
آغاز مهلت مجدد ثبت نام نوبت دوم کنکور سراسری ۱۴۰۳ از فردا
صالحی: سیاستنامه فناوری کوانتومی در فرهنگستان علوم در حال تنظیم است
اعلام فروش ۴۹۷میلیاردی نمایشگاه کتاب و برگزاری جشنواره شعر رضوی
جایزه بوکر بینالمللی ۲۰۲۴ به رمانی درباره آلمان شرقی رسید
بارزترین ویژگی رئیس جمهور شهید از نگاه مشاوران وزیر علوم
خیالی که صدام در خرمشهر به سر داشت
برنامه امتحانی پایه نهمیها
هنگام سقوط/شعری تقدیم به خلبانان شهید بالگرد رییس جمهوری
خرمشهرها در پیش داریم؛ فتح و ظفر در عرصه مدرسهسازی با پشتوانه مردمی و همت جهادی میسر خواهد بود
سیاست فرصت بروز و ظهور به ادبیات مقاومت فلسطین نمیدهد
کلاه گردانی میان آسوپاسها در بوته نقد
کاملترین مجموعه از نزار قبانی در ایران
روایت ۱۰۷۱ روز فداکاری شهید جمهور برای ساخت فضاهای آموزشی
رفع مشکل جذب ۲۰۰ پژوهشگر نخبه توسط رییس جمهور شهید
تذکری که رئیسجمهورِ شهید به وزیر علوم داد
از کام شیرین معلمان با رتبهبندی تا پایان کابوس مدارس ناایمن
پذیرفته شدگان رشتههای بدون آزمون ارشد دانشگاه خواجه نصیر بخوانند
اتفاق بی سابقه تاریخ آموزش عالی در دوره ریاست جمهوری شهید جمهور
معیار دانشجوی نمونه کشوری صرفا دانش نیست
ادای احترام ویژه به رئیس جمهور شهید ایران در سومین دانشگاه برتر جهان
دانشگاهها مجاز به اعلام حدنصاب مرحله دوم مصاحبه کنکور دکتری شدند
دانشگاهها و اجرای قانون جوانی جمعیت
تدوین شیوه نامه افزایش حقوق کارکنان و اساتید دانشگاه آزاد
عدم تغییر زمان اعلام نتایج آزمونهای کارشناسی ارشد و دکتری
شهید رئیسی هر ماه یک جلسه را به جمعهای دانشگاهی اختصاص میداد
زمان برگزاری آزمون جامع دکتری ۱۴۰۳ تغییر کرد
ثبت لحظه ورود شهابسنگ غولپیکر به زمین+عکس
پیشرفت فوقالعاده ترکیه در صنایع دفاعی پس از رونمایی از پهپاد مافوق صوت
استقبال خیره کننده کلاسیکبازها از بیامو مدرن +عکس
صدها ستارهای که ناگهان در آسمان ناپدید شدند کجا رفتند؟
جای خالی شهید جمهور در جلسه هیات دولت+عکس
دانشآموزان در زمان مقرر در محل آزمون امتحانات نهایی حاضر شوند
آیت الله رئیسی الگوی شهید رجایی را دوباره برای مردم زنده کرد
رویدادهای مهم و تأثیرگذار دنیای کریپتوکارنسی در سال ۲۰۲۴
تصویر قدیمی از شهید آیتالله سیّد محمدعلی آل هاشم بههمراه استاد شهریار
فعالیت دانشگاهها تا زمان اطلاع از طرف دولت برقرار است
اتفاق بی سابقه تاریخ آموزش عالی در دوره ریاست جمهوری شهید جمهور
تصویری از سوگواری همسر رئیسجمهور و آیت الله علم الهدی بر پیکر ایشان
روایت وزیر آموزشوپرورش از پیگیری و حل مشکل دانشگاه فرهنگیان توسط رئیسجمهور
دانشگاهها مجاز به اعلام حدنصاب مرحله دوم مصاحبه کنکور دکتری شدند
طرح مربوط به تغییر در شیوه برگزاری کنکور به مجمع تشخیص مصلحت رفت
پیام تسلیت خیرین مدرسهساز در پی شهادت رئیسجمهوری اسلامی ایران
کاملترین مجموعه از نزار قبانی در ایران
رئیس دانشگاه خواجه نصیرالدین شهادت رییس جمهور را تسلیت گفت
چالشهای محققان علوم تجربی و انسانی در بررسی آیات الهی در طبیعت
زمان برگزاری آزمون جامع دکتری ۱۴۰۳ تغییر کرد
فقدان شهید آیت الله رئیسی ضایعه بزرگی برای کشور خواهد بود
اعلام شهریه مدارس غیردولتی طی چند روز آینده
امتحانات دانشآموزان امروز برگزار میشود
نسخه تلخیص جامع علم کلام توماس آکوئیناس چاپ شد
هر لحظه شهادت را در چهره نورانی آیت الله رئیسی میدیدم
مهلت شرکت در جشنواره رویدادهای برتر دانشگاهها جریان» تمدید شد
عدم تغییر زمان اعلام نتایج آزمونهای کارشناسی ارشد و دکتری
لغو همه امتحانات دانشآموزان تا پایان هفته جاری/ تقویم جدید آزمونهای مدارس اعلام میشود
سیاست فرصت بروز و ظهور به ادبیات مقاومت فلسطین نمیدهد
چقدر سخت است باور نبودنت ...
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.