به گزارش ثریا - با روی کار آمدن دولت سیزدهم و تغییر و تحولاتی که در وزارت آموزش و پرورش به وجود آمد، قرار بر این شد اقدامات تحولی، مبتنی بر ساحت‌های شش‌گانه سند تحول بنیادین وزارت آموزش و پرورش در این وزارتخانه صورت گیرد؛ یکی از این اقدامات توجه هرچه بیشتر به بحث مهارت‌آموزی است. محمدمهدی کاظمی، معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش اسفندماه سال 1400 بود که تقویت و توسعه مهارت‌آموزی و کارآفرینی دانش‌آموزان دوره اول متوسطه همچنین دوره دوم متوسطه را از سیاست‌های این معاونت برشمرد و گفت: «در بخش‌های مختلف معاونت از جمله دوره اول و دوم متوسطه برنامه‌های مهمی را در راستای افزایش بحث مهارت‌آموزی دانش‌آموزان داریم.»

معاون آموزش متوسطه همچنین در بخشی دیگر از سخنان خود عنوان کرد: «در دو بخش فنی‌حرفه‌ای و کاردانش که بیشتر روی این موضوع تمرکز می‌شود نیز برنامه‌های موثری داریم تا کارآفرینی و میزان مهارت‌آموزی دانش‌آموزان را افزایش دهیم.»

برداشتن گام‌های بلند برای افزایش سهم 45 درصدی

کاظمی در اسفندماه 1401 نیز با بیان اینکه در سال تحصیلی 1402-1401، سهم آموزش‌های فنی‌حرفه‌ای و کاردانش در پایه دهم به ۳۹.۵ درصد رسیده است، گفت: «در همین راستا باید پیش‌بینی‌های لازم در برنامه هفتم توسعه به‌منظور تحقق سهم ۴۵ درصدی آموزش‌های فنی، حرفه‌ای و کاردانش در پایان این برنامه انجام گیرد.»

خردادماه 1402 بود که خبری مهم در حوزه مهارت‌آموزی دانش‌آموزان منتشر شد؛ این خبر درخصوص انعقاد تفاهم‌نامه‌ای میان وزارت آموزش و پرورش و وزارت تغاون، کار و رفاه اجتماعی بود. تفاهم‌نامه‌ای که براساس آن علاوه بر رشته‌های فنی و حرفه‌ای، آموزش‌های فنی و حرفه‌ای به دانش‌آموزان داده می‌شد و مدارس تابستانه نیز در همین راستا راه‌اندازی می‌شد. وزیر آموزش و پرورش در مراسم امضای این تفاهم‌نامه گفت: «در آموزش و پرورش رویکرد مهارت‌محوری را دنبال می‌کنیم و در ابتدا نیازسنجی و مهارت‌افزایی صورت می‌گیرد که بر این اساس بررسی می‌شود که دانش‌آموز بعد از سه سال قرار است به چه اهدافی دست یابد، از این رو مهارت افزایی و محتواسازی صورت گرفته است.»

صحرایی ادامه داد: «تقویت مراکز فنی و حرفه‌ای و هنرستانی رشد خوبی داشته است، ولی تا رسیدن به وضعیت مطلوب فاصله داریم؛ از این رو باید جذاب‌کردن این مراکز با جدیت پیگیری شود. همچنین با حمایت دولت می‌توانیم زمینه اشتغال آینده دانش‌آموزان را فراهم کنیم و آن‌ها باید در آینده به بازار کار وصل شوند و این امر مستلزم مهارت‌آموزی است.»

وزیر آموزش و پرورش اضافه کرد: «آموزش و پرورش برای تربیت و ارائه آموزش‌ها اولویت دارد، اگر فردی در مدرسه ماهر شد، نیازی نیست در جای دیگر هزینه شود، از این رو هزینه کردن در آموزش و پرورش، سرمایه‌گذاری مهمی است.»

همکاری مشترک دستگاه تعلیم و تربیت و وزارت کار

در ادامه توجهات به امر مهارت‌آموزی از سوی وزارتخانه‌های آموزش و پرورش و تعاون، کار و رفاه اجتماعی، محمود کریمی بیرانوند، معاون توسعه کارآفرینی و اشتغال وزیر تعاون در تیرماه 1402 با تاکید بر این که توسعه مهارت موجب رشد تولید است، بیان کرد: «هرچقدر فعالیت‌های مهارت‌آموزی در سطح کشور گسترش پیدا کند،‌ بازار کار رونق بیشتری می‌یابد و این کار خوبی است که توسط آموزش و پرورش دنبال می‌شود.»

وی با اشاره به تعامل گسترده وزارت تعاون،‌ کار و رفاه اجتماعی با وزارت آموزش و پرورش برای توسعه مهارت‌آموزی در کشور، افزود: «در حال حاضر دو طرح تابستانه مهارت و باشگاه کارآفرینان نوجوان میان این دو وزارتخانه در حال اجراست که نتایج موثری در موضوع ارتقای مهارت‌آموزی و به‌دنبال آن رشد تولید در سطح کشور خواهد داشت.»

وی با بیان این‌که فرهنگ مهارت‌آموزی‌، موضوعی است که بازار کار به آن نیاز جدی دارد و توسعه این فرهنگ در محیط‌های آموزشی موجب خلق فرصت‌های جدید اشتغال‌زایی در کشور می‌شود، عنوان کرد: «امروز در برخی از استان‌های کشور، کمبود نیروی کار ماهر یکی از دغدغه‌های مهم در حوزه اشتغال است و انجام طرح‌های مهارت‌آموزی در سطح مدارس و مراکز آموزشی می‌تواند تا حد زیادی برطرف‌کننده این مشکل باشد.»

به‌روز رسانی رشته‌های کاردانش

پس از امضای این تفاهم‌نامه مسئولان وزارت آموزش و پرورش بازهم دست از کار نکشیدند و فقط به دادن وعده‌های کاغذی اکتفا نکردند، مهرماه امسال بود که عباس بیات، مدیرکل دفتر آموزش‌های فنی‌وحرفه‌ای و کاردانش ‌آموزش‌وپرورش خبر از توقف پذیرش دانش‌آموز در برخی از رشته‌های کاردانش‌ داد. وی در توضیح این اقدام گفت: «طبق بررسی‌ها و پایش‌هایی که انجام شد، پذیرش دانش‌آموز در تعدادی از رشته‌های شاخه کاردانش که دارای استاندارهای قدیمی بودند متوقف شد و در سال تحصیلی جدید در هنرستان‌ها تدریس نخواهند شد. البته معادل بیشتر این رشته‌ها در شاخه فنی‌‌وحرفه‌ای وجود دارد که از استاندارد بالایی نیز برخوردار هستند. در واقع سیاست توقف اجرا مربوط به رشته‌هایی است که شبیه آن‌ها در فنی‌وحرفه‌ای وجود دارد و همواره به‌روزرسانی شده‌اند، در نتیجه تصمیم به توقف گرفتیم تا دانش‌آموزان به‌سمت رشته‌هایی که دارای استانداردهای لازم هستند سوق داده شوند.»

مدیرکل دفتر آموزش‌های فنی‌وحرفه‌ای و کاردانش وزارت آموزش‌وپرورش ‌با اشاره به اینکه قبل از آغاز سال تحصیلی تصمیم گرفته شد تا تعدادی از رشته‌های فنی‌‌وحرفه‌ای نیز توسعه نیابد، گفت: «دلیل این اقدام، اشباع بازار کار این رشته‌ها بود.»

با انجام این کار از سوی وزارت آموزش و پرورش موضوع مهمی برای مهارت‌آموزان حل شد و آن موضوع بحث تغییر استانداردهای تعریف شده در سازمان فنی‌حرفه‌ای بود؛ بر‌اساس مصوبه شورای عالی آموزش فنی‌حرفه‌ای، استاندارد و رویکرد برخی شایستگی‌ها تغییر کرده است و به تبع از آنجا که برخی رشته‌ها جوابگوی نیاز بازار کار نبودند، حذف شدند.

هر دانش‌آموز یک مهارت

پس از این اقدام مهم، در آبان‌ماه سال جاری خبر خوش دیگری درخصوص بحث مهارت‌آموزی دانش‌آموزان مجددا از سوی معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش منتشر شد. براساس این خبر مجموع جمعیت دانش‌آموزان هنرستانی در سال تحصیلی جاری به یک میلیون و ۱۷۳هزار نفر افزایش یافت که ۱۰۳هزار نفر نسبت به سال قبل رشد داشته است. همچنین کاظمی در همان روز خبر از اجرای طرح مهارت‌آموزی به دانش‌آموزان داده بود. معاون آموزش متوسطه در تشریح این طرح گفت: «بر اساس این طرح که طبق سند تحول آموزش و پرورش اجرا می‌شود، دانش‌آموزان همزمان با تحصیل حداقل یک مهارت آموزش خواهند دید و در صورتی که زیر‌ساخت و تأمین منابع برای اجرای این طرح انجام شود، شامل همه دانش‌آموزان خواهد شد.»

وی ادامه داد: «سرفصل آموزشی برای مهارت‌آموزی به دانش‌آموزان در هر مقطع تحصیلی متفاوت خواهد بود و متناسب با سن دانش‌آموزان، آموزش‌های مهارتی لازم ارائه خواهد شد. همچنین رشته‌های مهارتی مبتنی بر بوم و آمایش منطقه ایجاد شده است، به طوری که رشته‌هایی همچون مهندسی مکاترونیک و صنایع شیمیایی و حتی رشته‌های زمینه صنایع دستی را بر اساس نیاز در برخی استان‌ها راه‌اندازی کرده‌ایم.»

با توجه به تمامی مطالب ذکر شده شاهد هستیم که نظام آموزشی فعلی کشور دیگر همچون گذشته روی حفظ کردن و نمره و معدل متمرکز نیست، بلکه بر مهارت‌افزایی و پرورش استعداد دانش‌آموزان مستعد تمرکز کرده است و سعی بر این دارد که درونمایه‌های آموزشی را تغییر دهد. در حال حاضر سیستم آموزشی در حال حرکت به سمتی است که درک مهارتی دانش‌آموزان در اولویت قرار گرفته است و تعمیق مهارت‌ها با توجه به برنامه‌های درنظر گرفته شده یکی از اصلی‌ترین موضوعات است. مسئولان فعلی آموزش و پرورش می‌دانند که نسل امروز بی‌شک آینده‌ساز فردای کشور هستند و به همین دلیل به‌دنبال ساختن نسلی کارآمد و با مهارت رفته‌اند تا آینده ایران درخشان رقم بخورد؛ به همین دلیل از آموزش‌های سحطی عبور کرده‌اند و به دنبال تحقق سهم رشته‌های فنی‌حرفه‌ای و کاردانش در نظام آموزش عمومی حرکت کرده‌اند.

منبع : وزارت اموزش و پرورش