به گزارش ثریا - یکی از تازهترین کتابهای منتشرشده در مرکز انتشارات دانشگاه کاشان «تحلیل و آسیبشنایی شعر آیینی شاعران کاشان از سده ششم تا امروز» است که بههمت رضا شجری، عضو هیئتعلمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه کاشان، و الهام عربشاهی کاشی، دانشآموخته دکترای زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه کاشان به بازار فرهنگی کشورمان وارد شده است. شجری، نویسنده اول این کتاب، در باب محتوا، بخشها، اهداف نشر و مخاطبان اصلی و غیرمتخصص آن با ایسنا گفتوگو داشت که در ادامه آن را میخوانید.
لطفاً درباره محتوای اصلی کتاب «شعر آیینی شاعران کاشان» توضیح بدهید. در واقع، در مواجهه با این کتاب کدام مطلب اصلی را به دست میآوریم؟
همانطور که میدانید عنوان کامل این کتاب «تحلیل و آسیبشناسی شعر آیینی شاعران کاشان از سده ششم تا امروز» است. در واقع، بحث آسیبشناسی شعر آیینی شاعران را از سدۀ ششم تا امروز واکاوی کردیم، اما فقط در محدودۀ کاشان به آن نظر داشتیم. انتخاب این محدوده مکانی به این دلیل است که کاشانیها نقش مهمی در توسعه شعر آیینی داشتهاند. بنابراین، مطلب اصلی کتاب را اگر به اختصار بخواهم بگویم در عنوان آن بازتاب یافته است.
این آسیبشناسی از چه جنبههایی صورت گرفته است؟
در این کتاب، این آسیبشناسی در دو گونه دینی و ادبی تعریف میشود. بیشتر به ضعفها، کاستیها و نارساییهای محتوایی و ادبی و زبانی این قلمرو شعر فارسی نظر دارد. به بیان دیگر، شناخت بایدها و نبایدها، لغزشها و آفات شعر آیینی در کاشان و بین قرون ششم تا امروز از رسالتهای مهم این کتاب است.
محتوای این اثر در چند بخش و در چه موضوعات جزئیتری تنظیم شده است؟
کتاب دارای پنج فصل است که بهترتیب درباره آنها بهطور فهرستوار توضیح خواهم داد. در فصل اول یا کلیات کتاب به مباحث نظری، مانند مفهومشناسی شعر آیینی، تعاریف این نوع شعر، مفهوم آسیبشناسی و تفاوت آن با نقد، آمده است. جایگاه، خاستگاه و اهمیت شهر کاشان نیز در گسترش اینگونه ادبی مورد تأمل قرار گرفته است. در فصل دوم، به آسیبشناسی شعر آیینی نظر داریم و میتوان گفت اصلیترین بخش کتاب است. بیتوجهی به فلسفه و رسالت شعر آیینی بهعنوان یک آسیب، توجه به شورآفرینی تا شعور آفرینی، بدعت و تحریف، اسطورهسازی، خرافه، توجه به امور موهوم، جبرگرایی، استناد به داستانها و روایات نادرست یا ضعیف و مخدوش، الوهیتانگاری معصومین(ع) و بحث جمال آنان، پایینآوردن مقام آنان از جمله مقولههای موردواکاوی در فصل دوم است. بیشتر این بخش در حوزه آسیبشناسی محتوایی است و برای ما اهمیت بیشتری داشت، زیرا با اعتقادات و باورهای مردم بهطور مستقیم پیوندی نزدیک دارد. این بحث از جنبه دیگر نیز که پیامدش تحریف و انحراف و گمراهی است، اهمیتی جدی دارد. بهطورکلی، در فصلهای دوم و سوم به مباحث در سطح ادبی و بلاغی نظر میشود. همچنین اشارات وزنی، واکاوی تصاویر هنری و ادبی، افراط در آرایۀ اغراق و غلو دربارۀ ائمۀ معصومین(ع)، بهکارگیری ویژگیهای خط کهن در شعر معاصر و عامیانهسرایی از مهمترین مسائلی است که در دومین و سومین فصل کتاب به آنها نظر کردیم.
فصلهای چهارم و پنجم را به دلایلی با هم توضیح میدهم. آسیبهای واژگانی، زبانی، صرفی، نحوی و نگارشی اصلیترین بحثهای این دو قسمت پایانی به شمار میآیند. استفاده از واژگان مهجور و دشوار، ترکیبات نادرست، انواع توصیفات کلیشهای و بهدوراز خلاقیت، عربیمآبی، مشکلات دستوری و نگارشی جزو اساسیترین موضوعات و بحثهای دو فصل چهارم و پنجم هستند. بهطورکلی، میتوان گفت کتابی است نسبتاً جامع، راهبردی و راهگشا برای شناخت شعر آیینی و هم آسیبهایی که احیاناً در این ژانر ادبی وجود دارد. ما برای بررسی همهجانبه و عمیق مباحث فصل یکم تا پنجم، از حدود ۵۰۰ مرجع فارسی و عربی استفاده کردیم.
هدف شما از تألیف این کتاب چه بود؟ این کتاب قرار است به کدام نیاز جامعه کتابخوان ما پاسخ بگوید؟
شعر آیینی کشور ما در سالهای پس از انقلاب گسترش بسیاری یافته است. بهجز اینکه شاعران این حوزه به سرودن علاقه بسیاری نشان میدهند، مردم نیز مدام بهدنبال شعرها و بیانهای نو در این شاخه هستند. مردم مشتاقاند تا هر با حکایت و داستانی نو آشنا شوند. همین مسئله سبب شده تا بعضی از شاعران و مداحان ما، با تکیه بر احادیث و روایتهای ضعیف به سمت سرودن برخی از اشعار بروند. این چنین شاعرانی که با تکیه بر ماجراهای غیرمستند، شعر میسرایند در جستوجوی اشعاری هستند که با آنها مردم کوچه و بازار و هر مخاطب دیگری را تحتتأثیر قرار دهند. این انحرافی محتوایی است که در جامعۀ ما وجود دارد.
مسئله دیگری که وجود داشت در جامعه و احساس نیاز شد که به سمت نگارش این کتاب برویم، این است که مداحان بعضاً با اصول و قواعد آشنا نیستند و ممکن است هر نوع نوشتاری را به اسم شعر عرضه کنند. ما به این مسئله انتقاد داشتیم و احساس کردیم باید در جامعه بهطور جدیتری به آن نگاه شود. بنابراین، ما تصمیم گرفتیم که دستکم در محدوده شاعران کاشان این معضلات را بررسی کنیم، چون بیشتر شاعران این شعر آیینی مثل حسن کاشی و محتشم برآمده از کاشان هستند. البته قم و دیگر شهرهای مذهبی نیز در این شاخه تلاش بسیاری کردهاند و از دیرباز تا امروز شاعران قدری دارند. بسیار مهم است که در جامعه کنونی ما نیز شعر آیینی نقد و آسیبشناسی شود.
مخاطبان اصلی این کتاب چه کسانی هستند؟
شاعران و مداحانی که دغدغه اصلیشان شعر آیینی است و به هر طریقی با آن ارتباط دارند، مخاطبان اصلی این کتاب شمرده میشوند. سرایندگان این قلمرو ممکن است با هدف بیداری شعور اثری خلق کنند، اما واقعیت این است که گروهی صرفاً به دنبال شور و هیجانآفرینی هستند. اگر کسی بخواهد در این شاخه هوشمندانه قدم بردارد، کتاب برایش اهمیت فراوانی خواهد یافت.
آیا این کتاب میتواند مورد توجه و مطالعه دیگر گروهها و مخصوصاً افراد غیرمتخصص قرار بگیرد؟
بله. عموم مردم و خاصه واعظان میتوانند از این کتاب و متناسب با علایق خود استفاده کنند. مخصوصاً به این دلیل میگویم که واعظان میتوانند به کتاب مدنظر مراجعه کنند، چون روایات گوناگون را از نظر سندی بررسی کردهایم. بنابراین، در آگاهیبخشی در خصوص این روایات برای واعظی که قرار است در همین شاخهها صحبت کند، بسیار سودمند است. در این کتاب ما ثابت کردهایم که برخی از داستانهای مطرحشده از سوی واعظان واقعیت ندارند و برای مثال اسطورهسازی، جعلی و خرافی هستند. مردم عادی هم که مخاطب این نوع شعر و منبرها هستند، میتوانند با مراجعه به کتاب متوجه شوند که کدام یک از داستانها سندیت ندارند. همچنین این کتاب میتواند برای استادان و دانشجویان و پژوهشگران حوز شعر و ادبیات فارسی بسیار مفید باشد.
منبع :
فقدان شهید آیت الله رئیسی ضایعه بزرگی برای کشور خواهد بود
تسلیت مدیر انجمن سواد رسانهای بهخاطر شهادت رییس جمهور
آرتین شبحکش به بازار آمد
جهاددانشگاهی شهادت آیتالله رئیسی و همراهانش را تسلیت گفت
تسلیت مدیر حوزههای علمیه خواهران در پی شهادت رئیس جمهور و یاران
چقدر سخت است باور نبودنت ...
هر لحظه شهادت را در چهره نورانی آیت الله رئیسی میدیدم
دانشآموزان در زمان مقرر در محل آزمون امتحانات نهایی حاضر شوند
زلفیگل: الحق که سید و سالار اخلاق و ایمان بودی
فعالیت دانشگاهها تا زمان اطلاع از طرف دولت برقرار است
برگزاری امتحانات نهایی دانشآموزان طبق برنامه
امیرعبداللهیان عنایت ویژه به موضوعات بینالملل دانشگاه شریف داشتند
پیام تسلیت سرپرست سازمان ملی سنجش و ارزشیابی در پی شهادت رئیس جمهور
خانه کتاب و ادبیات ایران شهادت رییس جمهور را تسلیت گفت
همکلاسیهای «شریف» در سوگ پدران خود
واکنش جامعه دانشگاهی به شهادت رییس جمهور و همراهان
جای خالی شهید جمهور در جلسه هیات دولت+عکس
آیت الله رئیسی الگوی شهید رجایی را دوباره برای مردم زنده کرد
پیام تسلیت خیرین مدرسهساز در پی شهادت رئیسجمهوری اسلامی ایران
روایت وزیر آموزشوپرورش از پیگیری و حل مشکل دانشگاه فرهنگیان توسط رئیسجمهور
نسخه تلخیص جامع علم کلام توماس آکوئیناس چاپ شد
لغو برخی برنامههای دانشگاه تهران در پی شهادت رییس جمهور
پیام تسلیت وزارت علوم در پی شهادت رییس جمهور
تعطیلی درس یک مرجع تقلید به دلیل شهادت رییس جمهور و همراهان ایشان
کلاسهای دانشگاه تهران تا اطلاع ثانوی دایر است
استقامت سید محرومان در حل مشکلات مردم مثال زدنی است
کلینیک صنعت پتروشیمی در دانشگاه صنعتی امیرکبیر راه اندازی میشود
کلاسهای دانشگاهها فعلا برقرار است/منتظر تصمیم هیات دولت هستیم
حرکت اعتراضی دانشجویان آمریکایی، رنسانسی در جنبش دانشجویی دنیا
رئیس دانشگاه خواجه نصیرالدین شهادت رییس جمهور را تسلیت گفت
۱۰ هزار کلاس درس در اصفهان به بازسازی، بهسازی و نوسازی نیاز دارند
مدیریت خانواده» و «سبک زندگی دختران و پسران در کتابهای درسی
اعلام شهریه مدارس غیردولتی طی چند روز آینده
امتحانات دانشآموزان امروز برگزار میشود
۱۵ ایده برتر درباره محصولات دانشبنیان در همایش ملی فنآوری و نوآوری ارائه شد
سن کمتر؛ شانس بیشتر در جذب هیات علمی
پیام دانشگاه صنعتی شریف در پی بروز سانحه برای بالگرد رییس جمهور
چالشهای محققان علوم تجربی و انسانی در بررسی آیات الهی در طبیعت
فرهنگ نوآوری در بدنه دانشجویی تقویت می شود
استوری خاص صفحه اینستاگرام رئیس جمهور پربیننده شد
تصاویر واضح از بالگرد رئیس جمهور پیش از وقوع سانحه
آغاز پذیرش اسکان موقت تابستان فرهنگیان از هفته پایانی خردادماه
تخصیص ۳۵ هزار میلیارد ریال سود به اعضای صندوق ذخیره فرهنگیان
نحوه دریافت کارت آزمون امتحان نهایی از طریق پنجره ملی خدمات دولت هوشمند
ثبتنام الکترونیکی مدارس «اختیاری» است/ اعلام نحوه ثبتنام میانپایهها
تظاهراتی که دانشگاه را به قرنطینه رساند
ایجاد فرصت گفتوگو میان حاکمان و حکمیان در سومین همایش دانشگاه آزاد اسلامی
آییننامه تسهیل جذب دانشجویان بینالملل تدوین شد
انتقاد وزیر آموزش و پرورش از افراط در تفسیر مبانی قرآنی
پیام دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی به همایش ملی و بینالمللی سلامت، حکمت و حکمرانی
نقش موثر روابط عمومی در ایجاد ظرفیت سازیهای عمومی در دانشگاه
راهاندازی مرکز تحقیقات علم و الهام از قرآن در دانشگاه تهران
حمید مولانا امت را به کتابفروشیها فرستاد
قصه یکروزنامهنگار از غرقشدن تایتانیک در تهران
کتاب سوغاتیهای خوراکی ایران به چاپ سوم رسید
ریشه حکمتها و ضربالمثلهای فارسی در قصههای جورواجور
جذب هیأت علمی در پژوهشگاه علوم انسانی جهاد دانشگاهی
دستورالعمل برگزاری امتحانات پایان ترم دانشگاه پیام نور اعلام شد
درس علوم و معارف دفاع مقدس باید حضوری و الزامی باشد
اعلام شرایط تحصیل دانشجویان ایرانی در دو دانشگاه قبرسی و لهستانی
گلکسی S24 FE سامسونگ به زودی معرفی میشود+عکس
دومین نسخه بتا اندروید ۱۵ با ویژگیهای جدید منتشر شد
نحوه نظارت بر شیوه نامه پذیرش دانشجوی استاد محور اعلام شد
سفر به قلب زیبایی های کیهانی
پایان میزبانی ۱۱ روزه مصلی؛ خواندیم و ساختیم
موزیلا فایرفاکس به کمک این فناوری کیفیت ویدئوها را بالاتر میبرد
نیازمند سرمایهگذاری با برنامه و غیرشعاری دولتمردان در زمینه هوش مصنوعی هستیم
جزئیات اختتامیه دومین جشنواره بینالمللی سلامت دانشجویان اعلام شد
احیای پروژههای بزرگ صنعتی در دانشگاه امیرکبیر/ آمار مهاجرت نخبگان ریشه رسانهای سیاسی دارد
تامینامنیت حوزههای آزمون نهایی با راکتفلزیاب و سیگنالیاب/تجهیز حوزهها به دوربین مداربسته
اپلیکیشن جدیدی که مخصوص معتادین به گوشی است
تغییر زمان آزمون روز اول پایههای دهم، یازدهم و دوازدهم به دلیل مشکلات سامانه کارت ورود
طلب ۱.۵ همتی شرکتهای لبنی بابت طرح شیر مدارس
تاکید وزیر علوم بر تسهیل جذب نخبگان به عنوان عضو هیاتعلمی
برگزاری جشن ازدواج ۱۳۰ زوج دانشجوی دانشگاه محقق اردبیلی
فرهنگ سازی گام اول فریلنسری است
هر ایرانی یک فریلنسر می شود
طلاب صورت خود را با سیلی سرخ نگاه داشتهاند
تحول به معنای کنارگذاشتن سنتهای اصیل حوزوی نیست
جدول معیارهای جدید برای رتبه بندی دانشگاهها
چطور با گوشی خود بفهمیم که ما را ردیابی میکنند؟
بنسلمان امنیت فرودگاه کلان شهر نئوم را با هوش مصنوعی تامین میکند
گوشی جدید شیائومی با نمایشگر بزرگ رونمایی شد+عکس
تصویری از گودال ۸۰۰۰ متری یخزده در مریخ ثبت شد+عکس
تصویر واقعی از آیفون ۱۶ در دست یکی از کاربران فاش شد+عکس
حرکت کثیف اپل درباره عکسهای کاربران لو رفت
ارزانترین سلاح پهپادکُش که ساخت بریتانیا است+عکس
گلکسی S25 با تراشه ۳ نانومتری و قدرت شارژدهی قوی+عکس
بزرگترین فروچاله زیرآبی دنیا که باعث انقراض دایناسورها شد+عکس
حقایقی درباره کهکشان راه شیری میلهای که چیزی درباره آن نمیدانید
آیفون16 پرومکس در باتری و شارژدهی رکوردشکن میشود
تانکهای بریتانیایی به یک وسیله عجیب مجهز شدند+عکس
بیامو قدرتمند با بدنه مخملی همه را متعجب کرد+عکس
جزئیات کیا سورنتو جدید اعلام شد+عکس
تمام اطلاعات آیفونها و آیپدها لو رفت
کشف خیره کننده دانشمندان درباره یونها همه را شگفت زده کرد
موزیلا فایرفاکس به کمک این فناوری کیفیت ویدئوها را بالاتر میبرد
قابلیت تازه اندروید که از دزدی گوشی شما جلوگیری میکند
رونمایی آمریکا از بزرگترین هواپیمای رادارگریز دنیا+عکس
ردپای تازه کشف شده انسانها در آمریکا سن این کشور را بالا برد+عکس
ارزانترین باتری مادامالعمر دنیا کشف شد+عکس
اطلاعات لو رفته تازه درباره آیفون SE اپل
کشف استخر سرپوشیده ۱۶۰۰ساله در ساحل آلبانی همه را انگشت به دهان گذاشت+عکس
خریداران Xperia ۱ VI سونی منتظر یک تغییر ویژه در صفحه نمایش باشند+عکس
منتظر شفقهای قطبی بعدی باشید
گلکسی S24 FE سامسونگ به زودی معرفی میشود+عکس
سرقت ۲۵ دلاری رمز ارز دو برادر در بلاک چین اتریوم
خبر بد OnePlus برای طرفداران این نوع گوشی
اپلیکیشن جدیدی که مخصوص معتادین به گوشی است
علت انتخاب نام Gemini برای هوش مصنوعی گوگل چه بود؟
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.