به گزارش شبکه علمی ثریا، مراسم افتتاحیه سومین هفته علمی تمدن نوین اسلامی با حضور کارشناسان و اساتید حوزه و دانشگاه عصر روز گذشته ۲ اسفندماه در سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی برگزار شد، حجت الاسلام محسن الویری به عنوان یکی از چند سخنرانی پیشبینی شده برای این مراسم بحثی با عنوان امکان تمدن نوین اسلامی ارائه کرد که خلاصه آن چنین است:
در سالهای اخیر همواره ابعاد تازهای از مسأله تمدن نوین اسلامی مورد اهتمام پژوهشگران قرار گرفته است و اگر در آغاز مطرح شدن این موضوع در کشور ما اندوختههای علمی و معرفتی دیگر کشورهای اسلامی بیشتر از ما بود، اکنون میتوان امید داشت سرمایه علمی ما در این موضوع در آیندهای نه چندان دور به درجهای از فربهی برسد که بتوانیم در تعاملی همافزا با دیگر اعضای پیکرة #امت واحد اسلامی گامهایی جدیتر برای عبور از مشکلات و نزدیک شدن به شرایط مطلوب برای تحقق تمدن اسلامی برداریم.
یکی از جدیترین پرسشها در باره تمدن نوین اسلامی پرسش از امکان وقوع آن است.
این پرسش دو وجه متمایز از هم دارد: یک وجه آن مربوط به عالم اثبات است یعنی در شرایط کنونی و با توجه به مجموعه عوامل و شرایط درونی و بیرونی جهان اسلام آیا میتوان به تحقق یک تمدن جدید امید بست یا نه؟ وجه دیگر این پرسش مربوط به عالم ثبوت است و آن پرسش از امکان نظری تحقق یک تمدن جدید مبتنی بر اندیشه اسلامی است. به عبارت دیگر آیا اندیشه اسلامی که پیش از این یکبار توانسته است تحققبخش یک تمدن باشد میتواند یکبار دیگر موجد یک تمدن باشد؟ اگر به این پاسخ منفی داده شود، دیگر مجالی برای پرسش اول باقی نمیماند.
موضوع سخن ما این پرسش دوم است. به عنوان مقدمه باید اشاره کرد که با هر تعریفی از تمدن، "نظام فکری" یکی از مؤلفههای بنیادی شکلگیری یک تمدن است. شاید در باره تعریف و ویژگیها و جایگاه نظام اندیشهای در یک تمدن اختلاف نظرهایی وجود داشته باشد ولی در باره این که تمدن نیازمند یک نظام معرفتی و اندیشهای است اختلاف نظری وجود ندارد. حال این پرسش مهم رخ مینماید که آیا همه نظامهای اندیشهای که یک بار توانستهاند تمدن بیافرینند از این توان برخوردارند که یک بار دیگر منشأ تمدن شوند؟ آیا همان طور که از تمدن نوین اسلامی سخن میگوییم میتوان از تمدن نوین مارکسیستی یا تمدن نوین غربی هم سخن بگوییم یا نه؟ با کدام معیار این حق را برای تمدن اسلامی قائلیم ولی آن را از تمدن غربی و یا مارکسیستی دریغ میکنیم؟
در مقام پاسخ به این پرسش باید گفت که یک دستگاه فکری و نظام اندیشهای وقتی توان پاسخگویی به پرسشهای بنیادی بشر (مانند تفسیر عالم هستی، جایگاه خداوند در نظام هستی، جایگاه انسان، رابطه انسان با خدا و عالم غیب و طبیعت و دیگر انسانها، سعادت انسان، مسیر تاریخ) و ارائه یک الگوی زیست اجتماعی را داشته باشد یعنی هم برای ساحت نظر و هم ساحت عمل راه حل داشته باشد از ظرفیت اولیه تمدنسازی برخوردار است و این نظام فکری اگر در سطح نخبگانی و توده مردم عمومیت و در نظامهای اجتماعی تسری پیدا کند موجب پیشرفت میشود و انباشت پیشرفت هم به تحقق تمدن خواهد انجامید.
تجربه و پیشینه تمدنزایی یک نظام اندیشهای به سترونی آن نمیانجامد و هیچ منع عقلی برای تمدنزایی دوباره یک نظام اندیشهای وجود ندارد و همان طور که تعدد عرضی تمدن اسلامی ممکن است تعدد طولی آن هم بلامانع است.
بازخوانی متون اصلی نظام اندیشه اسلامی در دو سده اخیر که همواره با آوردههایی نو همراه بوده است، نشان میدهد که این نظام اندیشهای همچنان توان پاسخ به پرسشهای فراوان نظری و عملی بشر را دارد و بر همین اساس میتوان به زایش دوباره تمدن جدید بر پایه آن امید بست. اگر در تمدن پیشین اسلامی، خوانش مسلمانان از متون دینی کارآمدی خود را از دست داد و این امر موجب از دست رفتن رونق تمدن پیشین اسلامی شد، اکنون خوانشی نو از این آموزهها مشروط به فراهم بودن دیگر عوامل و شرایط میتواند به خلق تمدنی جدید بیانجامد.
این ویژگی را برای دیگر نظامهای اندیشهای موجد دیگر تمدنها و خرده تمدنها نمیتوان در نظر گرفت زیرا ناتوانی آن نظامهای اندیشهای برای پاسخ به پرسشهای بنیادی بشر اثبات شده است تا آنجا که کنشگران اصلی این تمدنها و خردهتمدنها به ناکارآمدی آن نظامهای اندیشهای اعتراف کردهاند، البته مسأله تعدد خوانشها در گستره امت اسلامی و سازِکار رسیدن به یک چارچوب مشترک و مورد وفاق نسبی برای فهم اسلام ضمن حفظ تعداد فهمها موضوع دیگری است و در جایی دیگر باید در باره آن صحبت کرد.
سحابی خوش آب و رنگ کله ماهی در فضا ثبت شد+عکس
دستور ساخت جت ۱۰۰ نفره در ایران صادر شد
نقشه آبی زمین پس از نیم قرن دوباره کشیده شد+عکس
اقدامات وزارت بهداشت برای افزایش امید و انگیزه دستیاران پزشکی
به تشکلهای دانشجویی گرنت اعطا میشود
۷۵ دانشگاه ایرانی در میان برترینهای آسیا در رتبهبندی تایمز
نشست «سواد بصری در مد و لباس» برگزار میشود
اولین نکوداشت روانشناسان رضوی برگزار می شود
پذیرش دانشجوی دکتری در پژوهشگاهها قانونی است
جزییات برگزاری کنکور مجدد برای داوطلبان سیل زده اعلام شد
کتاب چشمها تنها برای دیدن نیستند منتشر شد
رمان اجتماعی معمایی آفرودیت در نمایشگاه کتاب عرضه میشود
انتشار وضعیت فرهنگی ایران در پیمایش ارزشهای جهانی
آدرخش و رقص فانتومها در نمایشگاه کتاب طنین میاندازد
مهلت ثبت نام پذیرش بدون آزمون کارشناسی ارشد پیام نور تمدید شد
ترقی در علم و دانش کشور مرهون تلاش معلمان و سنگربانان تعلیم و تربیت است
حمایت دانشگاه علوم پزشکی شیراز از بیماران مبتلا به به سلیاک
انتخاب عضو هیات علمی دانشگاه محقق اردبیلی به عنوان استاد نمونه کشوری
رئیس جهاد دانشگاهی کشور وارد گلستان شد
طرح پایش و ارتقای سلامت اعضای جهاد دانشگاهی سلامت محور است
بررسی تاریخ ایران در چهار سده نخستین پس از اسلام
حمایت ۳۷ میلیارد تومانی از طرحهای حوزه اینترنت کوانتومی
کسب رتبه دوم در بین شرکت های بورسی و افزایش فروش و تولید در داروسازی دانا
هدیه ۲ میلیونی وزیر آموزش و پرورش به حساب معلمان واریز شد
جذب امریه سربازی در سازمان جهاد دانشگاهی خواجه نصیر
۱۷۰ دانشجوی نخبه امروز به عمره مفرده اعزام میشوند
کلید اولیه نوبت اول کنکور سراسری سال ۱۴۰۳ منتشر شد
بازبینی مصوبه افزایش ۲۰ درصدی ظرفیت پزشکی شورایعالی انقلاب فرهنگی
جنگنده رادارگریز سوخو ۷۵ روسیه به ایران میآید؟
خودروی جدید که شبیه گربهها ساخته شده است+عکس
خودروهای ایرانی چشم کرهشمالی را گرفت+عکس
بازبینی مصوبه افزایش ۲۰ درصدی ظرفیت پزشکی شورایعالی انقلاب فرهنگی
تمدید مهلت ثبتنام در جشنواره علمی - پژوهشی پژوهشسراهای دانشآموزی
خدمات رایگان دندانپزشکی برای دانشآموزان ۶ تا ۱۴ ساله روستایی
موافقت با افزایش حقالزحمه ساعت اضافه تدریس معلمان
دیدار جمعی از معلمان با رهبر انقلاب در روز چهارشنبه
تصویب نقشه راه اجراییسازی سند تحول بنیادین آموزش و پرورش
کشف ۸ هزار و ۳۰ نفر دانش آموزان بازمانده از تحصیل در استان اصفهان
طحاننظیف: قانون اساسی به کلاسهای درس برده شود
احداث ۵ دهکده جامع ورزشی/ جذب نخبگان در دانشگاه فرهنگیان
تعلیق بودجه دانشگاه فرانسوی به دلیل حمایت از فلسطین
اعزام دو کاروان از دانشجویان بنیاد نخبگان به عمره آغاز شد
حمله خشونتآمیز پلیس نیویورک به دانشجویان حامی فلسطین در کلمبیا
آیین بزرگداشت مقام معلم در دانشگاه اصفهان برگزار شد
ثبتنام پشت کنکوریها جهت ترمیم نمره آغاز شد
دانشگاهیان کشور باید با شبکهسازی به جنبش دانشجویان جهان بپیوندند
برگزاری بیست و دومین نشست شورای عالی اتحادیه دانشگاهها و مراکز پژوهشی ساحلی و دریایی
آزمون مجدد برای کنکوریهای زیرکوه ۲۱ اردیبهشت برگزار میشود
چند دستگاه هیوندای کونا وارد ایران شد+عکس
موشک سنگین آنگارا-آ۵ با موفقیت پرتاب شد+عکس
ستاره نوترونی مرده در کهکشان به صورت ناگهانی زنده شد+عکس
سلاح قدیمی و کوچک اوکراینیها که روسیه را زمین گیر کرد+عکس
سوخوهای روسی که قرار بود به ایران بیایند کجا رفتند؟
تعرفه وحشتناک جیمیل با هوش مصنوعی اعلام شد
علم حکمی؛ لازمه دستیابی به تمدن نوین اسلامی
بازگشت سونی اکسپریا به یک طراحی جدید+عکس
مسئله جدی امروز، زیستجهان مدرن است که راه مقابله فرهنگی با آن، تعامل بیشتر با جوانان است
ناسا به صورت تصادفی مریخ را بمباران کرد
ویژگیهای خاص ساعت گران قیمت گواردیولا+عکس
این پهپاد ایرانی به دشمنان فرصت فرار نمیدهد+عکس
داوطلبان متقلب دستگاههای جاسوسی پیشرفته داشتند/احتمال محرومیت تا ۵ سال
فراخوان ثبت پرسشنامه در بانک اطلاعاتی ابزارهای سنجش سلامت و کیفیت زندگی
دستگیری ۲۵ نفر از داوطلبان متقلب کنکور/ حدود ۱۲ درصد داوطلبان غایب بودند
پذیرش دانشجوی دکتری تخصصی در پژوهشگاه اقیانوسشناسی
برای نگهداشت حرمت معلم بکوشیم
واریزهدیه روز معلم به حساب فرهنگیان؛ امشب/ پرداخت معوقات حقالتدریسها تا ۲ هفته دیگر
چاپ کتابی درباره سکوت و پایبندی در آثار آلبر کامو
مجموعه دفتر یادداشت روزانه داستایوفسکی به چاپ چهارم رسید
سرپرست دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی زابل منصوب شد
وعده صادق نتیجه دانشگاههای ما است
۸۸ هزار داوطلب آزمون دکتری سال ۱۴۰۳ انتخاب رشته کردند
اگر جریان علمی در کنار جریان دفاعی نبود بازدارندگی رقم نمی خورد
گوگل جایگزین یورگن کلوپ سرمربی لیورپول میشود
همه اجساد در خاک این شهر تجزیه نمیشود و سالم میماند+عکس
خودروهای پرنده غول پیکر در آسمان به پرواز درآمدند
کشف تازه از وجود سیاره نهم در منظومه شمسی
اسب سیاه مقابل تلسکوپ جیمز وب نمایان شد+عکس
تصاویر واقعی آیفون۱۶ در توییتر لو رفت+عکس
داخل ساختمانهای عجیب با علامت X در چین چه خبر است؟ +عکس
نکته عجیبی که در تلویزیون ۴K هواوی خبرساز شد
بازگشت سونی اکسپریا به یک طراحی جدید+عکس
همه اجساد در خاک این شهر تجزیه نمیشود و سالم میماند+عکس
سوخوهای روسی که قرار بود به ایران بیایند کجا رفتند؟
این پهپاد ایرانی به دشمنان فرصت فرار نمیدهد+عکس
نکته عجیبی که در تلویزیون ۴K هواوی خبرساز شد
سلاح قدیمی و کوچک اوکراینیها که روسیه را زمین گیر کرد+عکس
چند دستگاه هیوندای کونا وارد ایران شد+عکس
رونمایی از برادر فیدلیتی هیبریدی در دو مدل پنج و هفت نفره+عکس
هشدار اپل درباره این حرکت اشتباه هنگام شارژ آیفون
دستور ساخت جت ۱۰۰ نفره در ایران صادر شد
نقشه آبی زمین پس از نیم قرن دوباره کشیده شد+عکس
ویژگیهای خاص ساعت گران قیمت گواردیولا+عکس
رونمایی از موتور ۶ سیلندر ۴۰۰۰ سیسی ساخته محققان ایرانی+عکس
تغییرات غافل گیرکننده در iOS ۱۸ در راه است
موتور آمونیاک سوز تویوتا با قدرت بیشتر و آلایندگی کمتر
گوگل جایگزین یورگن کلوپ سرمربی لیورپول میشود
ملاقات ستاره دنباله دار با ماه و مشتری و اورانوس+عکس
گشودن مقبره فراعنه مساوی با مرگ حتمی؟
تعرفه وحشتناک جیمیل با هوش مصنوعی اعلام شد
ستاره نوترونی مرده در کهکشان به صورت ناگهانی زنده شد+عکس
پیکسل 8a گوگل برای گوشی سامسونگ شاخ و شانه کشید
نخبه ۱۲ ساله ایرانی در انجمن هوش مصنوعی شروع به کار کرد+عکس
داخل ساختمانهای عجیب با علامت X در چین چه خبر است؟ +عکس
خودروهای ایرانی چشم کرهشمالی را گرفت+عکس
سحابی خوش آب و رنگ کله ماهی در فضا ثبت شد+عکس
برچسب جدیدی که خودرو را در تابستان ۱۰ درجه خنکتر میکند+عکس
فرصت انتخاب رشته داوطلبان آزمون دکتری سال ۱۴۰۳ دوباره تمدید شد
ایمیل حمایتی روسای دانشگاههای ایران به دانشگاههای آمریکا
چگونه از تهران به گرگان برویم؟
دانشگاهها در مقابل ظلم و ستم همیشه ایستادهاند
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.