به گزارش ثریا - تیتر روزنامه، خبر کوتاهی بود: «فروغ فرخزاد شاعره معروف کشته شد». فروغ، ساعت ۴:۳۰ عصر دوشنبه ۲۴ بهمنماه سال ۱۳۴۵ خورشیدی در یکی از خیابانهای دروس، برای تصادف نکردن با اتومبیل مهدکودک، فرمان جیپ را چرخاند و از مسیر منحرف شد، به بیرون ماشین پرتاب شد و در ۳۲ سالگی درگذشت.
فروغالزمان فرخزاد (زاده ۸ دی ۱۳۱۳ در تهران – درگذشته ۲۴ بهمن ۱۳۴۵ در تهران) شاعر، نویسنده، کارگردان و هنرمند ایرانی بود که بهعنوان یکی از پیشگامان شعر معاصر فارسی شناخته میشود. او با اشعار صریح و جسورانهاش درباره عشق، زنانگی و مسائل اجتماعی، تحولی بزرگ در ادبیات فارسی ایجاد کرد.
زندگی شخصی فروغ موضوعی است که نمیشود دربارهاش سخن نگفت، بازتاب تجربههای کودکی و خانوادگی در اشعارش بسیار زیاد است. او در خانوادهای متوسط و نظامی در تهران به دنیا آمد. پدرش، محمد باقر فرخزاد، نظامی سختگیری بود که عضو بریگاد قزاق شده بود و به درجه سرهنگی رسیده بود. مادرش، توران وزیریتبار، زنی فرهیخته و اهل ادب و البته سختگیر. فروغ در نوجوانی به شعر علاقهمند شد و خیلی زود در ۱۶ سالگی با پرویز شاپور، نویسنده و طنزپرداز _که نسبتی هم با پدرش داشت_ ازدواج کرد. از این ازدواج یک پسر به نام کامیار به جا ماند، هرچند چندان دوام نیاورد و پس از جدایی، فرزند پیش پدر ماند و فروغ به طور جدیتر به شعر و هنر پرداخت. او سالها از دیدن پسرش منع شد که ضربه سختی به روحیهاش وارد کرد. پس از جدایی به خانه پدرش برگشت؛ امّا آنطور که خواهرش گفته است پدرشان او را از خانه راند، و سه ماه طول کشید تا دوباره بپذیردش.
از اینجای زندگی با وجود دشواریها و ناملایمات رشد فروغ آغاز شد. آشنایی و همنشینیاش با طوسی حائری (همسر سابق احمد شاملو)، چاپ اولین مجموعۀ شعرش (۱۳۳۱) با نامِ اسیر و با مقدّمهای از شجاعالدّین شفا و ۴ سال بعد دومین دفتر شعر به نام دیوار، سفر به اروپا و آموختن زبانهای ایتالیایی و آلمانی، انتشار سومین دفتر شعر به نام عصیان، آشنایی با سهراب سپهری و ابراهیم گلستان و تجربه ترجمه و نقاشی و نویسندگی و فیلمسازی و بازیگری تئاتر و… باعث شکوفایی فروغ شد.
از حوالی سال ۱۳۳۷ که فروغ در سازمان فیلم گلستان آغاز به کار کرد، تا سال ۱۳۴۱ که اولین فیلمش را به سفارش روزنامه کیهان ساخت، کارهای مختلفی را در عرصه فیلمسازی تجربه کرد: ماشیننویسی و بایگانی اسناد و اطلاعات سینمایی، تقسیمبندی و ثبت کردن مشخصات نماهای فیلمهای مستند، همکاری در تدوین، تقسیمبندی نماها و ثبت مشخصات حلقههای فیلم و…. فروغ در فاصله سالهای ۱۳۳۷ تا ۱۳۴۱ در تهیه سری فیلمهای چشماندازها مشارکت کرد. از جمله، در سال ۱۳۴۰ به همراه ابراهیم گلستان و سلیمان میناسیان به آبادان رفت تا صحنههای مربوط به فیلم چشمانداز آب و آتش را فیلمبرداری کنند. یک بار در تابستان ۱۳۳۸ و یک بار هم در سال ۱۳۴۰ به انگلیس اعزام شد تا در دورههای آموزشی مربوط به تهیه و تدوین فیلم مستند شرکت کند. فیلم کوتاه «خواستگاری» هم محصول همین دوره است و فروغ در آن هم بازی کرد و هم دستیار کارگردان بود.
این تجربهها منجر به ساخت فیلم «خانه سیاه است» شد. او تابستان سال ۱۳۴۱ به تبریز و جذامخانه باباباغی رفت و بعد از آشنایی با وضع جذامیان و محیط زندگی آنها، کار فیلمبرداری را آغاز کرد که ۱۲ روز طول کشید. این فیلم برای نخستین بار در سیام بهمن ۱۳۴۱ در هشتاد و دومین جلسه کانون فیلم به نمایش درآمد، و در جشنواره فیلم اوبرهاوزن در آلمان غربی به عنوان بهترین فیلم مستند انتخاب شد. فروغ همین روزها پسری به نام حسین منصوری را به فرزندی پذیرفت. شاید به خاطر شباهتش با کامیار، یا جملهای که وقت فیلمبرداری گفته بود، وقتی آموزگار جذامخانه به حسین میگوید: «تو اسم چند تا چیز قشنگ را بگو!» و او پاسخ میدهد: «ماه، خورشید، گل، بازی.»
نمایی از فیلم خانه سیاه است
دی ماه ۱۳۴۲، فروغ در نمایشنامه شش شخصیت در جستجوی نویسنده اثر لوئیجی پیراندللو به ترجمه و کارگردانی پری صابری بازی کرد و همبازی مسعود فقیه، پرویز فنیزاده و پرویز پورحسینی شد. سال بعد، در فیلم خشت و آینه به کارگردانی ابراهیم گلستان، در دو سکانس کوتاه بازی کرد. تجربه فیلمسازی و آشنایی با زبان تصویر اشعار او را غنیتر کرد و دوره دوم شعرش آغاز شد. دو دفتر بعدی شعرش یعنی تولدی دیگر و ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد _که بعد از مرگش منتشر شد_ حاصل این دوران عمر او و عبور از تلاطمهایی بود که بیپایان مینمود.
زبان صریح و ساده شعر او، تقیّدش به وزن در اشعارش، ترکیبات بدیع و تشبیهات تازه، جسارتش در تجربهها و بیان احساسات شخصی، نوآوریاش در مضامین شعری خیالانگیز و واقعی از او شاعری پیشرو و برجسته ساخت؛ که طبعاً مخالفان پرشور و موافقانی سرسخت دارد. او در پاسخ غزلی از سایه (امیرهوشنگ ابتهاج) «امشب به قصّهی دل من گوش میکنی / فردا مرا چو قصّه فراموش میکنی» و در رقابتی که برای سرودن شعر در جواب او بین شُعرا آغاز شده بود این غزل را سرود:
چون سنگها صدای مرا گوش میکنی،
سنگیّ و ناشنیده فراموش میکنی
رگبار نوبهاری و خواب دریچه را،
از ضربههای وسوسه مغشوش میکنی
دست مرا، که ساقۀ سبز نوازش است
با برگهای مرده هماغوش میکنی
ای ماهی طلایی مرداب خون من،
خوش باد مستیات که مرا نوش میکنی
تو درهی بنفش غروبی که روز را،
بر سینه میفشاری و خاموش میکنی
در سایهها فروغ تو بنشست و رنگ باخت
او را به سایه از چه سیه پوش میکنی؟
شعرهای سپید فروغ _در دو دفتر آخر بخصوص_ جزو تأثیر گذارترین اشعار معاصر است، تا جایی که عبارتهایی از آنها تبدیل به مَثَل شده است؛ مانند: پرواز را به خاطر بسپار، پرنده مردنی است. یا این بندها:
به آفتاب سلامی دوباره خواهم داد
به جویبار که در من جاری بود
به ابرها که فکرهای طویلم بودند
به رشد دردناک سپیدارهای باغ که با من
از فصلهای خشک گذر میکردند
به دستههای کلاغان
که عطر مزرعههای شبانه را
برای من به هدیه میآوردند
به مادرم که در آئینه زندگی میکرد
و شکل پیری من بود
و به زمین، که شهوت تکرار من، درون ملتهبش را
از تخمههای سبز میانباشت سلامی دوباره خواهم داد
می آیم، می آیم، می آیم
با گیسویم: ادامه بوهای زیر خاک
با چشمهایم: تجربههای غلیظ تاریکی
با بوتهها که چیدهام از بیشههای آن سوی دیوار
میآیم، میآیم، میآیم
و آستانه پر از عشق میشود
و من در آستانه به آنها که دوست میدارند
و دختری که هنوز آنجا،
در آستانه پرعشق ایستاده، سلامی دوباره خواهم داد…
شعر فروغ فرخزاد به دلیل صراحت، جسارت و بیان احساسات زنانه شهرت دارد، او در اشعارش به موضوعاتی مانند عشق، تنهایی، مرگ و مسائل اجتماعی پرداخت. فروغ فرخزاد بهعنوان یکی از تأثیرگذارترین شاعران معاصر ایران شناخته میشود. اشعار او نه تنها در ایران، بلکه در سطح جهانی نیز مورد توجه قرار گرفته و به زبانهای مختلف ترجمه شده است. او در میان زنان شاعر معاصر ایران، نمادی از زن مدرن و جسور ادبیات فارسی است و آثارش همچنان الهامبخش بسیاری از شاعران و هنرمندان است و امروز _بیش از نیم قرن بعد از مرگش_ نمیتوان تأثیر او را بر شعر و ادبیات فارسی نادیده گرفت.
درگذشت پری کوچک غمگین
عمر فروغ اما به اندازه شعرش پرفروغ نبود. دو سال بعد، ساعت ۴:۳۰ عصر سرد دوشنبه ۲۴ بهمن در یکی از خیابانهای محله دروس، برای تصادف نکردن با اتومبیل مهدکودک، فرمان جیپ را چرخاند و از مسیر منحرف شد و… پری کوچک غمگین در ۳۲ سالگی درگذشت. چهارشنبه ۲۶ بهمنماه پیکرش را در امامزاده اسماعیل قلهک شستند و به ظهیرالدّوله بردند و با حضور خانواده، دوستان و علاقهمندانش و بزرگانی مانند صادق چوبک، ابوالقاسم انجوی شیرازی، جلال آلاحمد، مهدی اخوان ثالث، احمد شاملو، هوشنگ ابتهاج، سیاوش کسرایی، بهرام بیضایی، نجف دریابندری، احمدرضا احمدی و بسیاری دیگر از هنرمندان و نویسندگان بهخاک سپردند.
شاید اگر فروغ این اقبال را داشت و داشتیم که بیشتر زندگی میکرد، هم اشعار بیشتری از او میخواندیم و هم آثار تصویری بیشتری میدیدیم. هرچند بعد از او به قول مرحوم محمدعلی بهمنی شبهای شعرخوانی (ما) بی فروغ نیست؛ حتی اگر شعری از فروغ خواند
چین لباسهای فضایی جدیدی را به ایستگاه فضایی تیانگونگ فرستاد
چرا لاکپشتها در برابر سرطان مصون هستند؟
ضرورت تلاش همهجانبه برای حضور ایمن و پرشور دانشآموزان و فرهنگیان در سفر تمدنساز اربعین
طرح حامی گامی راهبردی در مسیر قطع چرخه فقر آموزشی است
اعزام ۸ تیم المپیادی به رقابتهای جهانی از ۲۶ تیر تا ۲۰ مرداد/ کارشکنی فرانسه برای جلوگیری از درخشش دانشآموزان ایرانی در المپیاد فیزیک
عذرخواهی شرکت ایلان ماسک بهخاطر گراک
مقابله با سارقان محتوا در فیسبوک و اینستاگرام
مالک تیکتاک عینک واقعیت ترکیبی میسازد
عطش تراشهساز آمریکایی برای حضور در بازار چین
ارزیابی تکمیلی داوطلبان اعزام به مدارس از کشور / انتخاب ۴۷۰ نفر جهت اعزام
کاوشگر ناسا رکورد شکست
هوش مصنوعی کلود طراح شد!
خاورمیانه برای پذیرش هوش مصنوعی آماده است؟
کمبود بودجه به ناسا رسید؛ خروج ۲هزار مدیر!
برای خواندن دست اپل از سامسونگ چشم برندارید!
ببینید؛ رونمایی از سریعترین قطار چین با سرعت ۶۰۰ کیلومتر بر ساعت
جنگ سایهها؛ چگونه اختلال در GPS زندگی روزمره ایرانیان را مختل کرد؟
جراحی کیسه صفرای خوک با روبات هوشمند
دسترسی به دامنههای .ir دچار مشکل شد
هفت تغییر مهم که در آیفون ۱۷ خواهیم دید
ساخت مخازن سبک و ایمن هیدروژن مایع با نانوصفحات گرافنی
حجم مغز افراد روانآزار کمتر است
روباتها سربازان روسی را اسیر کردند
نقشه راه جدید دانشگاه شهید بهشتی برای همکاری گسترده با صنعت
ماموریت آکس-۴ ایستگاه فضایی بینالمللی را ترک کرد
نحوه محاسبه نمره نهایی در پذیرش دانشجو معلمان چگونه است؟
بودجه دانشگاه آزاد زیر ذرهبین؛ تاکید بر پایداری اقتصادی
یک ماده خنککننده جدید توسط هوش مصنوعی کشف شد
هوش مصنوعی؛ شریک آیندهنگر مدیریت بحرانهای جهانی
عکس روز ناسا از یک فرورفتگی در مریخ
غم اگر تصویر بود: نفس دختر ۲ ساله شهید حمید آزکات
تصویر/ دختر بچه اهل غزه که به دلیل وحشت و ترس موهای سرش ریخته است
المپیاد فناورانه امیرکبیر؛ گامی برای تقویت ورزش دانشجویی
واکنش وزارت ارتباطات به اختلال مسیریابها؛ ملاحظات استفاده از واتس اپ
معاون وزیر علوم به سوالات کنکوریها در تلویزیون جواب میدهد
سهم ۶۰ درصدی تاثیر سوابق تحصیلی در کنکور
از چتباتهای هوش مصنوعی برای رواندرمانی استفاده نکنید!
غصه شنبه از نظر علمی ثابت شد!
جایگزینی یک تزریق هفتگی با قرصها برای بیماران پارکینسون
کشف ارتباط ساعت داخلی بدن و وعدههای غذایی با خطر چاقی و دیابت
اروپا با طرحی بلندپروازانه، انقلاب کوانتومی خود را کلید میزند
پاکسازی موفق چاه نفت با فناوری نوین در شرکتهای دانشبنیان دانشگاه شیراز
ستاد پیگیری و پشتیبانی از آسیب دیدگان جنگ تحمیلی در وزارت علوم تشکیل میشود
اعمال ۴۰ درصدی نمره کنکور در پذیرش نهایی دانشجو در سال ۱۴۰۴
زمان اعلام نتیجه اولیه و نهایی کنکور ۱۴۰۴ مشخص شد
آمادگی بانک سپه برای پرداخت تسهیلات ازدواج و فرزندآوری
معرفی جوانترین و مسنترین داوطلبان نوبت دوم کنکور
چهارشنبه، آخرین مهلت دریافت کارت کنکور/داوطلبان برای تغییر حوزه و گروه به باجهها مراجعه نکنند
راهاندازی سامانه یادگیری مجازی برای توانمندسازی معلمان/ برگزاری دورههای تلفیقی حضوری و مجازی توانمندسازی
۱۵ درصد داوطلبان کنکور از استان تهران هستند/برگزاری آزمون در ۱۵ حوزه خارجی
رونمایی از هویت بصری جدید پنجره واحد خدمات الکترونیک آموزش و پرورش مای مدیوو توسعه قابلیتهای نوین
میدان پویا؛ برنامهای جدید برای تقویت اوقات فراغت تابستانی دانشآموزان
امکان ساخت رگهای خونی جدید در بدن با کمک نانوسیلیکات
هوش مصنوعی در دولتها؛ ابزار پیشرفت یا تهدیدی برای دموکراسی؟
تولد اولین گاومیش شبیهسازیشده جهان از طریق سزارین
تولید کرمهای نانویی ضد آفتاب و مرطوب کننده با جذب سریع
عینک نوردرمانی راهی برای شناخت سالمندان در مراحل ابتدایی آلزایمر عینک نوردرمانی راهی برای شناخت سالمندان در مراحل ابتدایی آلزایمر
عکس روز ناسا از کهکشان هلیکس
گرد و غبار و فرونشست زمینشناسی دو چالش مهم اصفهان
نزدیک ترین تصاویر از سطح خورشید منتشر شد
آیا ورزش واقعاً سلامت روان را بهبود میبخشد؟
فنی اما ساده: تکلیف ضایعات داخل توالتهای هواپیما چه میشود؟
معرفی نسخه جدید شاسیبلند وارداتی ایران
پایان مزاحمت ماهوارهها برای اخترشناسان
محققان از فواید سلامت شگفتانگیز هندوانه پرده برداشتند
روبات پوشیدنی در شرکت هواپیمایی کره استخدام شد
فراخوان ساخت محصول افشانه سلولی برای ترمیم زخمهای پوستی
زنبورهای عسل جاسوس چین شدند
سرعت بخشی به برنامههای پروژه ملی مهر
چتجیپیتی فارسی؛ ابزار بومی برای تولید محتوا و تحلیل هوشمند فروشگاههای اینترنتی
آسیب نور شهرهای بزرگ به سلامت قلب
هوش مصنوعی اوپن ایآی قهرمان شد
هوش مصنوعی به زودی با حیوانات خانگی حرف میزند
فیلها با حرکات خود، خواستههایشان را بیان میکنند
نشست بررسی ملاحظات پدافند غیرعامل در برنامهریزی شهری برگزار میشود
نانوپوششی که ماهوارهها را در آسمان نامرئی میکند
کشفی که مسیر ساخت مواد رساناتر را هموار میکند
صرفهجویی ۹۹ درصدی در مصرف انرژی با فتوکاتالیستهای نقاطکوانتومی
عکس روز ناسا از سحابی مورچه
رنگهای مدل پایه آیفون ۱۷ لو رفت
شعری زیبا/میشود من هم برایت شعر «ای ایران» بخوانم؟
پیام تسلیت دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در پی ارتحال حجتالاسلام والمسلمین دکتر سید محمدباقر حجتی
تصویر/ دختر بچه اهل غزه که به دلیل وحشت و ترس موهای سرش ریخته است
غم اگر تصویر بود: نفس دختر ۲ ساله شهید حمید آزکات
«مرگ مغزی جامعه شناسی ایرانی» بررسی میشود
تغییر قبله به سمت کعبه معظمه برای دشمنان اسلام شکننده بود
تصویر/ کتابت قرآن در مدت کمتر از ۳ سال توسط یک کودک هندی
منابع تاریخی که به وجود حضرت رقیه (س) و اتفاقات شام اشاره میکنند
کودک اهل کتاب ایرانی، آیندهساز گفتوگو و دانایی است
اگر دلتان یک مجموعه شعر میخواهد «باران کبوتر» منتشر شد
شرکت ۳۵۰۰ نفر در پویش قرآنی «به نام پیروزی»
نگاهی به مراحل هفت گانه سلوک تا شهود عرفانی در پرتو مقاومت عرفانی
تصویر/ هیئات با پیوند «ایده، شعر و اجرا» از مکتب حسین به ایران حسین پل زدند
شروط قرآن برای پیروزی یک جامعه در برابر توطئههای دشمن
روایت خواندنی سردبیر تهران تایمز از روزنامهنگاری در جنگ
نویسنده زن سودانی جایزه قلم پینتر ۲۰۲۵ را گرفت
همگرایی اسلامیت و ایرانیت پشتوانه هویتی و فرهنگی ایران عزیز
بازسازی اعتماد به چیزی فراتر از تبلیغات و رسانه نیاز دارد
منوی عجیب یک پیتزافروشی در نیاوران تهران که پربازدید شد
درمان سادهای که میتواند از ۷۵ درصد سرطانهای معده جلوگیری کند
در معرض ابتلا به آلزایمر هستید؟/ چهار مسیر منتهی به این بیماری را بشناسید
احتمال تغییر زمان امتحانات گواهینامه و ارتقا برای برخی دستیاران پزشکی
.ترفند رسانهای رژیم صهیونیستی برای توجیه تجاوز نظامی به ایران
میراث شهید طهرانچی: تحول در جذب و ارتقای استادان
انقلاب انویدیا در هوش مصنوعی با پاسخدهی ۳۲ برابر سریعتر به کاربران
استفاده از نانوحباب برای مهار گازهای گلخانهای
برگزاری ۱۱ آزمون گروه علوم پزشکی در مردادماه امسال
یافتههای دانشمند ایرانی درباره توانایی چتجیپیتی در درک رنگها
ابتکار دانشمند ایرانی در استفاده از چوب برای افزایش طول عمر باتری
یکپنجم سال زیر تیغ فرابنفش؛ ازون از ما محافظت میکند ولی نه همیشه
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.